ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ "ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ"
Θεματική Ενότητα: Εκπαιδευτική Έρευνα στην Πράξη (ΕΚΠ51) Επαναληπτικές Εξετάσεις Ακαδημαϊκού Έτους 2016-2017 Αφού μελετήσετε προσεκτικά το συνοδευτικό κείμενο, καλείστε να διαμορφώσετε ένα σχέδιο εμπειρικής έρευνας, το οποίο θα διερευνά το θέμα «Καθήκοντα Μελών Συνεργαζόμενου Εκπαιδευτικού Προσωπικού (ΣΕΠ ) στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (ΕΑΠ)» . Συγκεκριμένα, καλείστε να παρουσιάσετε και να τεκμηριώσετε με σαφήνεια και πληρότητα, έχοντας μελετήσει το συνοδευτικό κείμενο, τα ακόλουθα: 1. Το στόχο του ερευνητικού σας σχεδίου. 2. Τα ερευνητικά ερωτήματα ή/και τις ερευνητικές υποθέσεις της προτεινόμενης εμπειρικής έρευνας. 3. Το μεθοδολογικό πλαίσιο για τη συλλογή του εμπειρικού υλικού της προτεινόμενης έρευνάς σας (ερευνητική διαδικασία, ερευνητικός πληθυσμός, δείγμα και διαδικασία επιλογής του, εργαλείο/α, αξιοπιστία και εγκυρότητα). εγκυρότητα) . Όσον αφορά το/τα εργαλείο/α συλλογής εμπειρικού υλικού, να διατυπώσετε και να τεκμηριώσετε, για κάθε εργαλείο, οκτώ (8) ενδεικτικά στοιχεία του (όπως, για παράδειγμα, παράδειγμα, ερωτήσεις ερωτηματολογίου, ερωτηματολογίου , ερωτήσεις πρωτοκόλλου συνέντευξης).
Οδηγίες – Διευκρινίσεις προς τους/τις φοιτητές/τριες για τις γραπτές εξετάσεις •
•
•
•
•
Είναι απαραίτητο να αξιοποιηθεί το συνοδευτικό κείμενο που σας δίνεται, καθώς περιλαμβάνει στοιχεία αναγκαία για τη δόμηση και την τεκμηρίωση του σχεδίου της εμπειρικής έρευνάς σας. Στην ανάπτυξη του σχεδίου της εμπειρικής σας έρευνας μπορείτε να υιοθετήσετε είτε την ποιοτική προσέγγιση, είτε την ποσοτική προσέγγιση ή συνδυασμό τους. Ειδικά για το σημείο 3 του θέματος επισημαίνεται ότι: (α) Τα στοιχεία του/των εργαλείου/ων που θα διατυπώσετε είναι απαραίτητο να είναι ενδεικτικά του συνόλου των ερευνητικών ερωτημάτων ή/και των ερευνητικών υποθέσεων της έρευνάς σας. (β) Να λάβετε υπόψη ότι τα κοινωνικοκοινωνικο -δημογραφικά στοιχεία, που ενδεχομένως συλλέξετε, θα αντιστοιχούν σε ένα (1) στοιχείο του/των εργαλείων συλλογής δεδομένων που θα διαμορφώσετε. Έχει ιδιαίτερη σημασία η ακρίβεια, η σαφήνεια, η πληρότητα και η καταλληλότητα στην ανάπτυξη τόσο του ερευνητικού σχεδίου, όσο και των επιχειρημάτων σας. Για την επίτευξη του άριστα (10), είναι απαραίτητο να απαντηθούν πλήρως τα παραπάνω (1, 2, 3) σημεία.
ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ! 1
ΣΥΝΟΔΕΥΤΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ Μετά το πέρας της εξέτ aσης να παραδώσετε το κείμενο (μαζί με το θέμα των εξετάσεων ) στον επιτηρητή. Μπορείτε να σημειώσετε επί του κειμένου, καμία σημείωση όμως δεν θα ληφθεί υπόψη στην αξιολόγηση.
Καθήκοντα Μέλους ΣΕΠ στο ΕΑΠ Σύμφωνα με τους Παπαδημητρίου και Λιοναράκη (2010 ): Οι διδάσκοντες στο ΕΑΠ -καθόλου τυχαία- ονομάζονται “καθηγητέςσύμβουλοι ” (ΚΣ). Μπορεί να είναι μέλη ΔΕΠ άλλων Πανεπιστημίων ή επιστήμονες που έχουν τα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα να διδάξουν σε Πανεπιστήμια. Ο όρος ΚΣ είναι ουσιαστικός, παιδαγωγικός και χρησιμοποιείται μόνο από το ΕΑΠ. Ο νομικός όρος είναι “Συνεργαζόμενο Εκπαιδευτικό Προσωπικό” (ΣΕΠ). Κάθε ΘΕ [Θεματική Ενότητα] στο ΕΑΠ, έχει ένα σύνολο ΣΕΠ, καθένας από τους οποίους διδάσκει ένα τμήμα 30 φοιτητών. Ακόμη υπάρχουν ΣΕΠ, χωρίς τμήμα φοιτητών, οι οποίοι επιβλέπουν διπλωματικές εργασίες [….] Ο ΚΣ αφενός μεν ως “ καθηγητής” (tutor ) -με την παραδοσιακή έννοιαπαρέχει την ακαδημαϊκή υποστήριξη (διδασκαλία του γνωστικού αντικειμένου, επιμέλεια, αξιολόγηση γραπτών εργασιών) ή γενικότερα την επιστημονική υποστήριξη (ενεργοποίηση προβληματισμών που απορρέουν από το αντικείμενο της ΘΕ) και αφετέρου ως “ σύμβουλος ” (counsellor ) ενισχύει την αυτοπειθαρχία του φοιτητή ώστε να ολοκληρώσει τη ΘΕ και κατ΄ επέκταση τις σπουδές του. Επικοινωνεί με τους φοιτητές μετά από δική του πρωτοβουλία, τους ενημερώνει, συμβουλεύει, ενθαρρύνει και καθοδηγεί. Υποχρεούται να απαντά σε όλα τα e-mails των φοιτητών του σε εύλογο χρονικό διάστημα, προετοιμάζει, διεξάγει τις Ομαδικές Συμβουλευτικές Συναντήσεις (ΟΣΣ) και πληροφορεί το Συντονιστή της ΘΕ για το περιεχόμενο και τα αποτελέσματα τους, αξιολογεί τις ΓΕ [Γραπτές Εργασίες] σύμφωνα με τις οδηγίες βαθμολόγησης. (σσ. 113-114) Πιο συγκεκριμένα, το μέλος ΣΕΠ έχει, όπως αναφέρεται στον Κανονισμό Σπουδών του ΕΑΠ, τα παρακάτω, μεταξύ άλλων, βασικά καθήκοντα: •
•
Μελετά το επιμορφωτικό και ενημερωτικό υλικό που του δίδεται από το ΕΑΠ και ιδιαίτερα από τη Μονάδα Εσωτερικής Αξιολόγησης και Επιμόρφωσης, καθώς και το υλικό σχετικά με τις σπουδές στο ΕΑΠ και τη ΘΕ (τα οποία βρίσκονται και στην ιστοσελίδα του ΕΑΠ), ενώ συμμετέχει και στα επιμορφωτικά σεμινάρια που διοργανώνει το ΕΑΠ. Μελετά και αφομοιώνει σε βάθος το διδακτικό υλικό και το διασυνδέει, όπου θεωρεί απαραίτητο, με τη συναφή βιβλιογραφία. Κατά τη διάρκεια της μελέτης του, σημειώνει τυχόν παροράματα ή «σημεία προς βελτίωση» του διδακτικού υλικού και τα προωθεί στο Συντονιστή ή στην αρμόδια επιτροπή. Επίσης, φροντίζει να εξασφαλίζει πρόσωπα -πηγές, τα οποία θα μπορεί να συμβουλεύεται προκειμένου να χειριστεί ορισμένες εξειδικευμένες περιοχές του διδακτικού υλικού [….] 2
•
•
•
Συμμετέχει σε όλες τις συναντήσεις της Ομάδας Διδακτικού Προσωπικού [ΟΔΠ] της ΘΕ στην οποία ανήκει και συνεργάζεται με το Συντονιστή της ΘΕ και τα άλλα μέλη της ΟΔΠ σε θέματα εκπαιδευτικής μεθοδολογίας που θα ακολουθηθεί για τη μελέτη του διδακτικού υλικού από τους φοιτητές. Παράλληλα, συμβάλλει μέσα από τη συμμετοχή του και σε επιτροπές που δημιουργούνται στο πλαίσιο της ΟΔΠ, στην εκπόνηση θεμάτων, ενδεικτικών αποκρίσεων καθώς και τρόπου και κριτηρίων βαθμολόγησης των ΓΕ, στην εκπόνηση θεμάτων, απαντήσεων και του ενδεικτικού τρόπου και κριτηρίων βαθμολόγησης των γραπτών τελικών και επαναληπτικών εξετάσεων, στον εμπλουτισμό της βιβλιοθήκης με το απαραίτητο διδακτικό υλικό κλπ. […] Επικοινωνεί με τους φοιτητές τηλεφωνικά, με επιστολές ή e -mail, μετά από δική του πρωτοβουλία τουλάχιστον 6 φορές κατά τη διάρκεια του ακαδημαϊκού έτους (πριν από την 1η ΟΣΣ, ανάμεσα στις ΟΣΣ και μετά την τελευταία ΟΣΣ). Κατά την επικοινωνία του με τους φοιτητές το μέλος ΣΕΠ τους συμβουλεύει, τους ενθαρρύνει και τους καθοδηγεί. Για το σκοπό αυτό το μέλος ΣΕΠ ορίζει υποχρεωτικά, κατόπιν συνεννοήσεως με φοιτητές, ένα τρίωρο εβδομαδιαίως («ώρες επικοινωνίας») κατά το οποίο θα είναι τηλεφωνικά διαθέσιμος και ενημερώνει σχετικά τους φοιτητές του. Επίσης, κάθε μέλος ΣΕΠ υποχρεούται να απαντά σε όλα τα e -mails των φοιτητών του σε εύλογο χρονικό διάστημα. Προετοιμάζει και διεξάγει τις ΟΣΣ [….] Κατά τη διάρκεια των ΟΣΣ το μέλος ΣΕΠ φροντίζει να διατηρείται η ομαλότερη δυνατή πορεία διεξαγωγής των σπουδών και η μεγαλύτερη δυνατή επικοινωνία μεταξύ του ιδίου και των φοιτητών καθώς και των φοιτητών μεταξύ τους. Πιο συγκεκριμένα: ενημερώνει τους φοιτητές για τους στόχους και τον τρόπο λειτουργίας της ΘΕ καθώς και για τον τρόπο μελέτης του διδακτικού υλικού, ελέγχει εάν όλοι οι φοιτητές έχουν παραλάβει το διδακτικό υλικό (σε αντίθετη περίπτωση ειδοποιεί το αρμόδιο τμήμα του ΕΑΠ), τους ενημερώνει για πηγές πρόσθετης πληροφόρησης (π.χ. ιστοσελίδες, έντυπα, κ.ά.) σχετικά με το αντικείμενο της ΘΕ, που μπορεί να τους φανούν χρήσιμες τόσο κατά τη μελέτη τους όσο και κατά την εκπόνηση ΓΕ και τους προετοιμάζει για τις ΓΕ, ενώ παράλληλα τους κινητοποιεί ώστε να συμμετέχουν στη διαδικασία συλλογής παροραμάτων. Φροντίζει για την «πρόσωπο με πρόσωπο» αλληλογνωριμία του με τους φοιτητές. Συζητά με τους φοιτητές σχετικά με τον τρόπο και τη συχνότητα όλων των μορφών της μεταξύ τους επικοινωνίας και ελέγχει εάν ο κατάλογος με τις διευθύνσεις, τους τηλεφωνικούς αριθμούς κλπ. των φοιτητών, που του κοινοποιείται από το ΕΑΠ, χρειάζεται αλλαγές, ενθαρρύνει και καθοδηγεί τους φοιτητές να συγκροτούν ομάδες εργασίας στο πλαίσιο των οποίων θα συνεργάζονται μεταξύ τους είτε δια ζώσης είτε διά μέσω του διαδικτύου για τη μελέτη και την κατανόηση της διδακτέας ύλης, καταγράφει τον αριθμό των απόντων φοιτητών και ομαδοποιεί και προωθεί τυχόν αιτήματα των φοιτητών στο Συντονιστή.
3
•
•
•
•
•
Ενημερώνει προσωπικά τους φοιτητές: α) για τους βαθμούς των ΓΕ και το δικαίωμα συμμετοχής τους στις τελικές εξετάσεις καθώς και β) για το βαθμό των τελικών και επαναληπτικών εξετάσεων, σύμφωνα με όσα προβλέπονται στους αντίστοιχους κανονισμούς σπουδών. Πληροφορεί, το αργότερο εντός μίας εβδομάδας μετά από κάθε ΟΣΣ, το Συντονιστή της ΘΕ, για το περιεχόμενο και τα αποτελέσματα των ΟΣΣ. Αξιολογεί τις ΓΕ σύμφωνα με τις οδηγίες βαθμολόγησης και τηρεί τα προβλεπόμενα στον Κανονισμό ΓΕ, ενώ ενημερώνει εντός μίας εβδομάδας από την αποστολή των σχολίων και των ΓΕ στους φοιτητές, το Συντονιστή της ΘΕ για την πορεία των φοιτητών όπως αυτή αποτυπώνεται μετά από τη βαθμολόγηση κάθε ΓΕ. Το μέλος ΣΕΠ ενημερώνει τους σχετικούς ηλεκτρονικούς χώρους του ΕΑΠ με το βαθμό κάθε φοιτητή μετά από τη βαθμολόγηση κάθε ΓΕ. Τα μέλη ΣΕΠ υποχρεούνται να συμμετάσχουν στην επιτήρηση την ημέρα των τελικών και επαναληπτικών εξετάσεων, τηρώντας τον ισχύοντα Κανονισμό Εξετάσεων και μετά τις εξετάσεις, συμμετέχουν στην αξιολόγηση και στη βαθμολογία των γραπτών των φοιτητών της ΘΕ και ενημερώνουν προσωπικά το Τμήμα Μητρώου Φοιτητών για τις βαθμολογίες των φοιτητών τους, με τον τρόπο που αυτό ζητείται. Αποβλέπει στην απόκτηση πλήρους εικόνας για κάθε φοιτητή (μορφωτικά και ατομικά του χαρακτηριστικά, ενδιαφέροντα και εκπαιδευτικές ανάγκες του, δυνατά και αδύνατα σημεία του στην πορεία της μάθησης, προβλήματα και δυσκολίες που αντιμετωπίζει κλπ.), ώστε να καταστρώσει τη στρατηγική με την οποία θα μπορέσει να υποστηρίξει και να συμβουλεύσει καθέναν προσωπικά. Ιδιαίτερη σημασία δίνει στην επικοινωνία με τους φοιτητές που έχει διαπιστώσει ότι αντιμετωπίζουν δυσκολίες στις σπουδές, έχουν τάση να καθυστερούν στην πορεία της μελέτης τους ή διατρέχουν κίνδυνο να εγκαταλείψουν τη ΘΕ. Τους φοιτητές αυτούς πρέπει με έμφαση να υποστηρίζει τόσο στο επιστημονικό επίπεδο όσο και στο προσωπικό, βοηθώντας τους να αντεπεξέλθουν στις δυσχέρειες που αντιμετωπίζουν (επιστημονική καθοδήγηση, συμβουλευτική, εμψύχωση) [….]
Η τήρηση των ανωτέρω υποχρεώσεων αποτελεί σημαντικό στοιχείο αξιολόγησης του έργου του μέλους ΣΕΠ.
Το παρόν συνοδευτικό κείμενο αποτελεί προσαρμογή από: (1) Παπαδημητρίου, Σ. Θ., & Λιοναράκης, Α. (2010). Ο Ρόλος του Καθηγητή - Συμβούλου και η ανάπτυξη μηχανισμού υποστήριξής του στην εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση. Open Education - The Journal for Open and Distance Education and Educational Technology, 6(1&2), 107-123. (2) Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο - Κανονισμός Σπουδών (χ.η.). Ανακτήθηκε από https://www.eap.gr/el/ekpaideysh/48-ekpaidefsi/278-5a36c488c5d02497b196c70ec542af74
4
