Ang Proseso ng Pagbasa Ang pagbasa ay isang proseso ng pagbibigay-kahulugan ng mga simbolo at salita. Bilang proseso, ito ay may apat na hakbang ayon a yon kay William S. Gray(1950, ang kinilalang !Ama ng "agbasa#$ (1)persepsyon (1)persepsyon,, (2)komprehensyon (2)komprehensyon,, (3)reaksyon (3)reaksyon,, at(4)integrasyon at(4)integrasyon (Belvez, et al., 199! "illamin, et al., 1994! #es$ma at %emorlan, 22) . Persepsyon & %to ay pagkilala at pagtukoy sa mga nakalimbag na simbolo at kakayahan sa pagbigkas ng mga tunog. 'omprehensyon & %to ay pag-una&a sa mga nakalimbag na simbolo o salita. #eaksyon & %to ay kaalaman sa pagpasiya o paghatol ng ka&astuhan, kahusayan, pagpapahalaga at pag'ama sa teksto. ntegrasyon & %to ay kaalaman sa pagsasanib o pag-uugnay pag-uug nay at paggamit ng mambabasa sa kanyang 'ati at mga bagong karanasan sa tunay na buhay. %sang komplika'o o masalimuot na proseso ang pagbasa sapagkat maraming kasanayan ang nililinang at kailangang malinang 'ito upang magiging epektibo ang pagbabasa. %sa kang mahusay at epektibong mambabasa kung natutukoy mo ang la yunin ng iyong binabasa, nagagamit ang mga estratehiya at teknik sa pagbasa, nakabubuo ng hinuha o hula sa susuno' na pangyayari at iniuugnay i niuugnay ang 'ating kaalaman at karanasan upang mauna&aan ang kahulugan ng binabasang b inabasang teksto. ga *eorya sa Pagbasa Ano ang teorya sa pagbasa Ang teorya sa pagbasa ay panana& panana& ukol sa pagbasa. %to ay nagtatangkang ipali&anag sa mga proseso at salik na kasangkot at may kaugnayan sa mga ga&aing nararanasan sa akto ng pagbasa at ang pag-una&a sa mga ito (Singer at )u''ell, 19*5. +apakahalagang kasanayan 'apat na matutuhan ng mga estu'yante ang isang matibay na pag-una&a sa proseso ng pagbasa. ay ibat ibang panini&ala o panana& na maaaring magamit sa pagtalakay sa konsepto ng pagbasa. Sa kasalukuyan, apat ( ang popular na mo'elo, teorya o panana& tungkol sa pagbasa. /unghayan ang mga panini&ala tungkol sa pagbasa batay sa mga mo'elong makikita sa tsart$ (Ateoryang (Ateoryang itaas&pababa (top-'o&n, (Bteoryang (Bteoryang ibaba&pataas(bottom-up, ibaba&pataas(bottom-up, (teoryang ( teoryang interaktibo, interaktibo, at (teoryang (teoryang iskema. iskema.
Teoryang Itaas – Pababa (T (Top-Down) op-Down)
Pagpapali+anag ng *eoryang taas Pababa Ang teoryang ito ay nanini&alang ang pag-una&a ay nagmumula sa isipan ng mambabasa mayroon nang 'ating kaalaman at karanasan. Ang 'aloy ng impormasyon sa teoryang ito ay nagsisimula sa itaas (top patungo sa ibaba ('o&n na ang ibig sabihin, ang pag-una&a ay batay sa kabuuang kahulugan ng teksto. Ang impormasyon ay nagmumula sa 'ating kaalaman ng mambabasa patungo sa teksto (Smith, 199. Ang mambabasa ay gumagamit ng kanyang 'ating kaalaman (prior kno&le'ge at mga kaalaman (s2hema na nabubuo na sa kanyang isipan batay sa kanyang mga karanasan at panana& sa paligi'. +akabubuo siya ng mga palagay at hinuha at ito ay iniuugnay niya sa mga i'eya na inilaha' ng may-ak'a sa teksto. Ayon kay Goo'man (1934, ang pagbasa ay isang saykolingu&istikong larong pahulaan (psy2holinguisti2 guessing game. Sa larong ito, ang mambabasa ay nagsisilbing !taya# kung saan siya ay bumubuo ng sariling hula, hinuha at ipotesis kaugnay ng tekstong binasa. Sa teoryang ito, ang mambabasa ang sentro ng proseso ng pagbasa sa halip na ang teksto 'ahil ang mambabasa ay ma'alas nang may 'ating kaalaman o iskema tungkol sa paksa. Samakatu&i', sa teoryang ito, ang mambabasa ay higit na n akapokus sa kung ano ang alam niya upang mauna&aan ang binabasa. Ang teoryang ito ay tinata&ag 'ing insi'e-out mo'el, 2on2ept-'rien mo'el, at &hole to part mo'el (Goo'man, 19*5 at Smith 199. ga Proponent ng *eoryang taas PababaKenneth S. Goodman (1985) at Frank Smith (1994)
Teoryang Ibaba – Pataas (Bottom – Up)
Pagpapali+anag ng *eoryang baba Pataas%to ay salungat sa teoryang top-'o&n. %to ay panana& sa pagbasa na nanini&alang ang pag-una&a sa teksto ay bata y sa mga nakikita rito tula' ng salita, pangungusap, lara&an, 'iyagram o iba pang simbolo. /inata&ag itong teoryang ibaba&pataas o bottom&$p na nangangahulugang ang paguna&a ng isang bagay ay nag-uumpisa sa ibaba (bottom, ito ang teksto (rea'ing te6t at napupunta sa itaas (up, sa utak ng mambabasa matapos maproseso sa tulong ng mata at utak o isipan. Ang kaisipang ito ay batay sa teoryang behaiorist at sa panini&alang ang utak ay isang blangkong papel o tabula ra7a. Ayon kay Smith(199, ang impormasyon ay hin'i nagmumula sa mambabasa kun'i sa teksto. Ang teoryang ito ay tinata&ag 'ing 'ata-'rien mo'el o part to &hole mo'el. %big sabihin, higit na umaasa ang mambabasa sa mga impormasyong nasa teksto. ga Proponent ng *eoryang baba Pataas)u'ol8 les2h (1955, "hilip B. Gough (19*5, at ai' :a Berge at S. ;ay Samuels (19*5 Teoryang Interaktibo
Pagpapali+anag ng *eoryang nteraktibo-
%to ang kombinasyon ng teoryang bottom-up at top-'o&n sapagkat ang proseso ng komprehensyon ay may 'ala&ang 'ireksyon (2ormi2k, 199*. Sa paggamit ng 'ala&ang paraan (bottom-up at top-'o&n, nagaganap ang interaksyon sa pagitan ng teksto at ng mambabasa. %toy nabubuo mula sa kaalaman at i'eya na 'ala ng mambabasa sa pag-una&a sa teksto. Samakatu&i', nagkakaroon ng epektibong pag-una&a sa teksto kapag ginagamit ng isang mambabasa ang kaalaman niya sa estruktura ng &ika at sa bokabularyo kasabay ang paggamit ng 'ating kaalaman (s2hema at mga panana&. ga Proponent ng *eoryang nteraktiboai' <. )umelhart (19*5= )ebe22a Barr, arilyn Sa'o&, amille Bla2ho&i27 (1990= at )obert )u''ell, )obert Speaker (19*5 *eoryang skema (%hema) Pagpapali+anag ng *eoryang skema Ang lahat ng ating naranasan at natutuhan ay nakaimbak sa ating isipan o memorya. %to ay nagiging 'ating kaalaman (prior kno&le'ge. %toy nakakaimplu&ensya nang malaki sa paguna&a kung ano ang alam na o hin'i alam ng mambabasa. skemata (s2hemata, ang sistema ng pag-iimbak ng impormasyon sa u tak ng tao (An'erson at "earson, 19*. Ang 'ating kaalaman (iskema ang unang kailangan sa pag-una&a sa binasa upang mauna&aan ang binasang teksto. Ang iskema ay nararag'agan, nalilinang, nababago at napauunla'. Ayon sa 'ating panana&, ang pagbasa ay ang pagbibigay ng i'eya o kaisipang nasa teksto.sa kasalukuyang panana& naman, ang mambabasa ay may i'eya nang nalalaman batay sa 'ati niyang kaalaman (iskema sa paksa o tekstong babasahin. Binabasa ang teksto upang patunayan kung ang mga hinuha o palagay ng mambabasa ay tama, &ato, kulang o may 'apat baguhin. Samakatu&i', ang tekstong nabubuo sa isipan ng mambabasa ang sentrong iniikutan ng pang-una&a at hin'i ang teksto mismo. ahil 'itto, 'apat bigyang pansin ang interaksyon ng mambabasa sapagkat ito ang nilalaman ng kanyang isipan. etakognisyon sa Pagbasa Ayon kay lael (1943, ang metakognisyon ay tumutukoy sa pagkakaroon ng kamalayan at kasanayan sa pagkontrol sa sariling proseso ng pag-una&a. %to rin ang mataas na kasanayang pampag-iisip na kinapapalooban ng aktibong pagkontrol sa mga prosesong kognitibo sa pagkatuto. Ang isang mahusay na mambabasa ay metakognitibo kapag naiintin'ihan nila ang kanilang sarili bilang mambabasa at nagagamit nila ang angkop na estratehiya sa pagbasa.
Sa pamamagitan ng metakognisyon, nalalampasan ang kognisyon 'ahil nagaga&a nitong malinang sa mambabasa ang may kamalayang paggamit ng mga estratehiyang kognitibo at pahalagahan sa halip na simpleng gamitin lamang ang mga ito. Binibigyang-'iin 'in ng metakognisyon ang mala&akang 2ontrol sa mga proseso sa halip na sa mga tiyak na estratehiya o ga&ain. Ang prosesong metakognisyon sa pagbasa ay binubuo ng tatlong uri (S2hunk at >immerman, 199*. Prosesong etakognisyon 'aalaman ng mambabasa sa kanyang sariling kahinaan at kalakasan sa pagbasa 'aalaman ng mambabasa k$ng aling estratehiya ang angkop na gamitin ayon sa sit+asyon 'aalaman ng mambabasa sa pags$baybay s a kanyang pag& $na+a k$ng kalian siya hin/i naka$$na+a
Ayon kay Graes, et al. (?004, ang isang metakognitibong mambabasa ay itinatanong sa sarili ang sumusuno'$ nauna&aan ko ba ang sinasabi ng a&tor= ano ang ginaga&a ko kapag hin'i ko nauna&aan ang aking binabasa= ano ang maaari kong ga&in upang lalong mauna&aan ko ang sinasabi ng a&tor= may magaga&a ba ako upang mas lalong maalala ang binasang teksto= anong mga estratehiya sa pagbasa ang aking kailangang gamitin kaugnay ng teksto ga 'asanayan sa Pagbasa Ang mga kasanayan sa pagbasa ay nahahati sa 'ala&ang mala&ak na pangkat o uri$ (A @asanayan sa Bilis at (B @asanayan sa "ang-una&a. 'asanayan sa Bilis -
"agpansin o pagtingin nang higit na mala&ak ang ag&at "agtingin sa higit na maraming salita "agbasa nang higit na mabilis "agkakaroon ng mas kakaunting pagbabalik mata 'asanayan sa Pang&$na+a
-
"aglilinang ng talasalitaan "ag-una&a ng talata "agsuno' sa hu'yat o pahi&atig na palimbag "agbasa namg pahapya& at pasuri "agbasa at pag-una&a sa mahihirap na babasahin Ayon kay :alunio (19*5, ang bilis ay tumutukoy sa ikatatagal ng mambabasa sa pagbabasa ng teksto. %to ay ang bilang ng salitang nabasa sa loob ng isang minuto. Ang mambabasa na may katamtamang bilis ay nakababasa ng ?50 salita ba&at minuto. Ang mahusay na mambabasa nakababasa ng 500 300 salita ba&at minuto. Ang napakahusay na mambabasa na may bilis ay nakababasa ng 1,000 salita ba&at minuto. Ang bilis sa
pagbasa ay 'apat mapag-iba-iba ayon sa layunin ng mambabasa at kahirapan ng binabasa. Wala ring kabuluhan ang mabilisang pagbasa kung hin'i mauun a&aan ang binabasa, kaya pang-una&a ang siyang mahalagang bagay na isaalang-alang sa makabuluhang pagbasa. Ang pang-una&a ay karani&ang inilalaha' sa bahag'an kung ilang bahag'an ang panguna&ang natamo ng mambabasa sa pagsusumikap niyang mauna&aan nang husto ang binabasa. Ang isang mahusay na mambabasa ay nakatatamo ng 40 90 na pag-una&a sa teksto at 90 95 sa mga tekstong nasa malayang antas. Cpang maging mahusay na mambabasa, 'apat na alamin kung bakit ka babasa at kung ano ang gusto mong malaman. @apag may tiyak ka nang layunin sa iyong pagbasa, 'apat 'ing magkaroon ka ng lubos na pagkakakilala sa babasahin at antas ng kahirapan nito. Ang ku&ento, e'itoryal, ang isang kolum= ang pagbasa sa paha yagan, sa panitikan, sa agham, matematika, pilosopiya ang ba&at isay naglalaha' ng ibat ibang suliranin. Buko' pa riyan, ang manunulat ay nagkakaiba ng estilo, talasalitaan at pamaraan ng paglalaha'. ahil 'ito, makabuluhan ang pag-aakma ng bilis sa pagbasa sa uri ng teksto. ga katangian ng ah$say na ambabasa Ang isang mambabasa ay hin'i lamang marunong kumilala ng mga salita. Ang isang mahusay na mambabasa ay nakakakuha rin ng mas mala&ak na kahulugan ng salita= natatanto niya ang gusting buuing konsepto ng isang tao= ang parirala, sugnay, pangungusap at kahit na ang sanaysay, kabanata o ang mismong buong aklat. Ang galaw ng mga mata sa pagbasa a mahalaga rin. !akapok"s ang paningin sa "nang bahagi ng pang"ng"sap. #itigil doon ng ilang saglit$ pagkatapos a magpapat"lo$ titigil na naman sa ibang bahagi ng pang"ng"sap ng ilang saglit at saka "li magpapat"lo sa s"s"nod pang mga pang"ng"sap o mga pahina. %to ang karaniwang tinatawag na &'ations. Ang pagbabalik sa na"nang bahagi a tinatawag na regression. Sa paghinto ng mata nagkakaroon ng pagpapakah"l"gan sa binabasa. K"ng gaano ang pagtatagal ng pagtigil ng mata a sia ring tagal ng pagbibigakah"l"gan ng isipan sa binabasa. abang g"magalaw ang mata* ang mga anino o imahe a +alabo at hindi mabibigangkah"l"gan ng isipan.