BAROK DÖNEMİNDE MİMARİ Barok mimarisi 16. ve 18. yüzyıllarda boy gösteren ve müzik ve diğer sanat dallarında da etkilerinin görüldüğü bir akımdır. Özellikle kiliselerde bu akımın etkilerini mitolojik kaynaklardan aldığına rastlanır. İşlemeli duvarlar ve görkemli bahçeler ile etkileyici bir üsluptur. Barok üslubun en popüler temsilcisi Paris’te bulunan Versay Sarayı olduğu bilinmektedir. Barok döneminde Paris'in kraliyet gücünü temsil eden Versailles Sarayı her
prensin örnek örnek aldığı bir yapı yapı olarak göze çarpar. çarpar. Barok devri devri yapıları prenslerin prenslerin sahip oldukları kudreti gösterirler. Prenslerin bu yüzden malikanelerine verdikleri önem ve onlara harcadıkları para muazzamdı. Aynı zamanda bu dönemin binaları yaratıcının sanatsal gücünün ve mimari göstergesiydi. Bu dönemin şaşaalı görünüşü Barok mimarisinde kendini net anlayışının da bir göstergesiydi. olarak belli eder. Viyana, Potsdam, Dresden, Würzburg, Salzburg gelişmelerini bu dönemin prenslerinin mutlakiyetçi rejimlerine borçludur. Parklar içine kurulan görkemli şatolara halk ın ın
değil girmesi yaklaşması bile yasaktı. Kim saraya dahil değilse tebaa(kul) sayılıyordu. Bu dönemde yapılarda bazilika planının yanı sıra oval ve yıldız planlar kullanılmıştır. Mimaride hiçbir dönemde olmadığı kadar çok süslemeye yer verilmiştir. Rönesans mimarisinde kullanılan düz çizgilere karşılık Barok yapılarda girinti ve çıkıntılar, cephelerde dalgalanmalar görülür. Barok dönemi yapılarının biraz gösteriş ve lüks merakından kaynaklandığı da söylenir. O dönem prenslerinin halklarına güçlü olduklarını göstermek istemesi ve diğer prensliklere gösteriş merakından kaynaklandığı da bilinmektedir. Dönemin en karakteristik özelliklerinin başında doğadan esinlenme yerine onun biçimle kaynaşması kaynaşması baz alınmıştır. Süs havuzları , büyük avlu ve bahçeler, süslemeli duvarlar mitolojik kahramanların bulunduğu figürler dönemin karakterini yansıtan başlıca öğelerdendi.
Barok devrin mimarisinden bahsederken atlanılmaması gereken en önemli unsurlardan biri de kuşkusuz ışık kullanımıdır. Işık dönemin resim algısında olduğu gibi esaslı bir öğe olarak kabul görmüş ve parlak bir şekilde aydınlatılmış alanlarla karanlık bırakılmış alanlar arasında zıtlık oluşturacak şekilde uygulanmıştır. Barok mimarlar, İlk Çağ mimarisinden de etkilenmişlerdir. O dönemde kullanılan friz, alınlık, kemer, sütun gibi mimarlık ögelerini farklı biçimlerde kendi yapıtlarında da kullandılar. Bu göz kamaştırıcı ve süslü yapılar bu dönemden başka hiçbir dönemde bu kadar zerafete ve görkeme sahip olmamıştır.
RÖNESANS MİMARİSİ İLE BAROK MİMARİSİ ARASINDAKİ FARKLAR Gotik yapılarda, sonsuzluk işlenmektedir. Tanrı’yı ve sonsuzluğu anlatan mimari tasarım söz konusudur. Rönes ans döneminde yapılan yapılarda da akılcılık başlamaktadır. Burada sonsuzluk yerine, ölçü alırken, çok parçacılık yerine ise sakin ve daha çok dünyevi yapılar
işlenmektedir. Rönesans döneminde yapılan yapılarda, düz çizgiler kullanılıp, yatay ve dikey hatların izlendiği klasik mimari esas alınmaktadır. Barok mimarisinde ise Rönesans mimarisine oranla duygusallığa yer verilmektedir. Rönesans mimarisinde yer alan sakin çizgiler yerini Barok mimarisinde sessiz gürültüye bırakmaktadır.
OSMANLI DÖNEMİNDE BAROK MİMARİSİ
Avrupa’nın doğu komşusu Osmanlı İmparatorluğu ’nun geniş topraklarında barok sanat kendine has özellikler gösterir. III. Ahmed’in Paris’e sedir olarak gönderdiği Yirmisekiz Çelebi Mehmed Efendi’nin orada gördüğü sarayları, köşk leri leri ve onların bahçelerini anlatan yazıları
İstanbul’da büyük ilgi uyandırdı. Bu dönemin lükse düşkün çevrelerinde Fransız saray ve bahçelerinin benzerlerini yapmak arzu ve moda oldu. Bu merak saraydan etrafa doğru
genişleyen halkalar gibi dalga dalga bütün imparatorluğa yayıldı. Saray mimarlarının Avrupa’da yeni yeni gelişen bu sanat akımını tanımaları ve oradakilere benzer saraylar, bahçeler yapabilmeleri için kitaplar ve ve planlar getirildi. Türk zevk ve sanat geleneğinin bu yeni kaynakla birleşmesi, tamamen kendine has bir karaktere sahip olan Türk barok üslubunu
doğurmuştur.
Barok Mimarisi’ nin önemli özellikleri:
Henüz tamamlanmamış veya bilerek eksik bırakılmış mimari unsurlar
Işığın mükemmel yorumuyla gölge oyunlarına rastlamak mümkündür
Mitolojik Figürlerin başrolde olduğu resimler ve görseller
Tavan freskleri de çok önemli bir unsurudur
Yanıltıcı ve şaşırtıcı görsel ilüzyonlar
Veba salgınına atıfta bulunan ”veba sütunları”
Barok Mimarisi Sanatçıları
Michelangelo' nun geç dönem Romen yapıları, özellikle de St. Peter’s Bazilikası , Barok mimarisinin
dikkate
değer öncülerinden sayılabilir. Öğrencisi Giacomo Della
Porta Roma'da bu eser üzerinde çalışmaya devam etmiş, özellikle de erken dönem
Barok'un en önemli kilise dış cephesi örneklerinden sayılan Carlo Maderno’ nun Santa Sussana(1603)'sına yol açan Cizvit kilisesi Il Gesu' ya imza atmıştır
Andreas Schlüter
Carlo Maderno
Francesco Bartolomeo Rastrelli
Francesco Borromini
Domenico Trezzini
KAYNAKÇA:
http://sanatkaravani.com/barok-donemin-mimariye-yansiyan-yuzu/ http://www.mimarimedya.com/barok-mimarisinin-karakteristik-ozellikleri-nelerdir/
http://sabahulkesi.com/osmanlıda-barok-ve-rokoko-mimari-üsluplar-doğan-kuban/ https://tr.m.wikipedia.org/wiki/Kategori:Barok_mimarlar http://www.nedirler.com/nedir-ne-demek/barok-nedir-sanati-barok-mimari-ozellikleriornekleri-hakkinda-bilgi.html
Lala Mustafa Paşa Cami (St Nicholas Cathedral) Kuzey Kıbrıs
3. OSMAN KÖŞKÜ
Haydarpaşa Selimiye Camisi
Nusretiye Camisi
Nuruosmaniye Camisi
Versailles Sarayı ( Fransa )
Schönbrunn Sarayı ( Viyana )
Versailles Aziz Louis Katedrali
Michelangelo - Aziz Petrus Bazilikası (Vatikan)
Vatikan şehrindeki geç dönem rönesans kilisesi Aziz Peter Bazilikası, bugün dünyada bilinen en geniş ve en kutsal kiliselerden biridir. Aziz Peter burada gömülmüştür ve 1506'da 4. yüzyıldan kalan Eski Aziz Peter Bazilikası'nın yeniden yapılandırılmasıdır.
Giacomo Barozzi da Vignola, Giacomo della Porta - Gesu Kilisesi - Roma, İtalya
Bu kiliseye aynı zamanda ''İsa'nın En Kutsal İsmi'' kilisesi deniyor. Gesu Kilisesi, Cizvitler tarafından yapılan ilk kilisedir. Zenginliğini gösterecek şekilde tasarlanmıştır. İç kısmı göz alıcı sıvalarla, mermerlerle ve fresklerle donatılmıştır. Dış kısmı ise barok öğelerin ve rönesans etkilerinin karışımı şeklinde tasarlanmıştır.
Francesco Borromini - San Carlo Alle Quattro Fontane - Roma, İtalya
Borromini'nin ilk bağımsız aldığı iştir ve aynı zamanda aşırı karmaşık tasarımı nedeniyle de barok mimarinin ikonu sayılıyor.
Carlo Maderno - Santa Susanna - Roma, İtalya
Roma'daki bu Amerikan Kilisesi önemli bir eser olarak sanat tarihinde yerini almıştır. Amerikalı dindarların Roma'daki hac merkezi olması açısından da önemli. 1603'te tamamlanmış ve Carlo Maderno tarafından tasarlanan bir dış yüzeye sahip. Temelleri çok eski ve tamamen barok yapıda inşa edilmiş. Karşısına geçip baktığınızda yükseklik ve der inlik algılarıyla ilgili düşüncelere kapılmanız olası.
Guarino Guarini - San Lorenzo - Turin, İtalya
San Lorenzo Turin Klisesi ilk olarak Theatine Tarikatı için yapılmıştır ve Guarino Guarini de onun bir üyesidir. Orta kısımda kalan kubbesi ile ünlüdür . John Julius Norwich bu
yapıyı, ''Ustaca yapılmış bir şaheser.'' olarak tanımlamıştır.
Christopher Wren - Aziz Paul Katedrali - Londra, İngiltere
Aziz Paul Katedrali, 111 metrelik kubbesi sayesinde tanınmıştır. İç kısmı baroktur ve en az dış kısmı k adar heybetlidir. Mozaikler ve tarihten önemli kişilerin mezarlarını içermektedir.
Johann Fischer von Erlach - Karlskirche - Viyana, Avusturya
Hapzburg İmparatorluğu'nu methetmek için tasarlanan Karl skirche, Viyana'da bulunan en ilginç yapılardan biridir. Yaratıcı tasarımı eski Yunan, eski Roma ve çağdaş Viyana barok öğelerini birlikte barındırmaktadır.
Wenzel Render - Olomouc, Çek Cumhuriyeti
Wenzel Render tarafından tasarlanan bu yapı Avrupa Barok Artistik Dışavurumu' nun en nadide örneklerinden biri olarak geçiyor. Direkleri nadir materyallerden yapılmıştır ve orta
Avrupa'nın barok periyottaki insanlarının dini inançlarını gösterir.
Jules Hardouin Mansart - Les Invalides - Paris, Fransa
Les Invalides, Paris'in 7. semtinde bulunmaktadır
Müzeleri ve Fransa'nın askeri tarihini yansıtan yapılarıyla meşhurdur. Bu yapının en ünlü kısımlarından biri de altın kubbeli kısmıdır. Ve şu an bu kısım Fransa'da savaş kahramanlarının gömüldüğü yerdir.
Tylmn Gamerski - Branicki Sarayı - Bialystok, Polonya
Sakson döneminden kalma en iyi korunmuş aristokratik rezidanstır. Branicki Sarayı geç barok döneminin tarihi örneklerinden biridir. Bialystok'taki en çekici yapılardan biridir. Tasarımında eski Fransız krallarının barok saraylarını referans almıştır.
Bartolomeo Rastrelli - Peterhof Palace - St. Petersburg, Rusya
Peterhof Sarayı barok mimari stilinde bir şaheserdir. Büyük Peter'ın Rus Versayı'nın en önemli yapıtlarından biridir. Uzun ve dar barok stili neoklasizme göre yapılmış minimal dekorasyonuyla karakterize olmuştur. Heybetlidir ama bunaltıcı değildir.