Bona Sinjorino

% E

)

kolekto ˆ oj verdaj pagoj g Eliza Orzeszko

)

)

) )

) ) ) ) ) ) ) ) ) )

Bona Sinjorino

Eliza Orzeszko (Eliza Orzeszkowa) Bona Sinjorino

El la pola lingvo tradukis Kabe Ara ran nˆgis : Einstein G. dos Santos  (Tekstaˆo o eltirita eltir ita el la Interreto)

NATAL - BRAZILO Oktobro 2007

[email protected] 

Eliza Orzeszko

(la 6-a de Julio 1841 — la 18-a de Majo 1910)

Kazimierz Bein (Kabe)

(1872 — la 15-a de Junio 1959)

Lazaro Ludoviko Zamenhof

(la 15-a de Decembro 1859 — la 14-a de Aprilo 1917)

A ?

?

BONA SINJORINO

1

JE la mano kondukata de Janowa, la edzino de la masonisto, la etulo eniris en la belan belan salono salonon n de sinjor sinjorino ino Evelin Evelino o Krzyc Krzyck ka. Timigi Timigita ta kaj ravit ravita, a, ˆgi trotetis per malgrandaj paˆ paˆsoj soj sur la glitiga pargeto kaj estis preta — la˘ la ˘u la ˆ cirkonstancoj — eksplodi per ploro a˘u per rido. Giaj koralaj lipoj tremis kaj kuntiriˆgis gis por ploro; la grandaj safiraj pupiloj brilis de miro kaj scivolo, la bele skulptitan frunton ˆ cirka˘ cirka˘uis uis densaj, densaj haroj de la koloro kaj brilo de malhela malhela oro. oro. Tio estis estis kvinjara kvinjara knabin knabino, o, tre bela. bela. Apud Apud la vastko astkorp rpa a kaj forta virino, kiu kondukis kondukis ˆsin, ˆsi similis en sia perkala perkala jupo, longa ˆgis la tero, blankan blankan papilion kun kunmetitaj flugiloj. Kelke da paˆ paˆsoj soj de la sojlo ˆsi si ektremis de teruro kaj jam malfermis la buˆ buˆson son por p or la˘ la ˘uta uta krio, sed subite la sento de timo cedis al ˆgoja impreso: vivege elˆ sirante sirante sian manon el la dika dika mano de Janowa kaj sidiˆgante gante sur la pargeto, ˆsi si komencis komencis krii ridante ridante kaj karese: arese: Hundeto, Hundeto, hundeto! hundeto! La unua renkon renkonto, to, anta˘udiranta en la komenco katastrof atastrofon, on, ricevis ricevis tute amikan amikan karaktero arakteron. n. La malgrand malgranda a grifono, grifono, kiu sin ˆetis al la eniran enirantoj toj kun akra kaj pepanta pepanta bojado, haltis haltis anta˘ anta˘u la infano, sidanta sur la planko, kaj komencis ˆgin rigardi per paro da nigraj, brilantaj, intel intelige igent ntaj aj okuloj. okuloj. La infano infano dronigi dronigiss en ˆgiaj haroj, haroj, blank blankaj aj kaj longaj, longaj, siajn malgrandajn, ruˆgajn gajn manetojn. manetojn. Sed en la sama sama momento momento super la du esta est aˆoj, o j, koniˆ koni ˆgantaj gantaj unu kun la alia, a lia, haltis virino ˆcirka˘ cirka˘u kvardekjara, brunulino ankora˘ u bela, bela, alta alta kaj nigre nigre vestita vestita.. La masonist masonistino ino,, klinit klinita a ˆgis la planko, kisis kisi s ˆsian sian blankan blan kan manon. m anon. ˆ — Helka! Helka! Kial vi ne kisas la manon de la sinjorino! sinjorino! Oni rigardu ˆ sin! sin! Si ˆ estas ankora˘u tiel ludas ludas kun la hundo! hundo! Via sinjorina sinjorina moˆ moˆsto sto ne koleru! koleru! Si malsaˆ ga! ga! Sed sinjorino Evelino tute ne intencis koleri. Kontra˘ue, ˆsiaj sia j nigraj nigra j okuloj, okulo j, plenaj de fajro kaj kora sentemo, kun admiro estis fiksitaj sur la vizaˆgo de la infano, kiun Janowa Janowa levis al ˆsi per sia dika mano. Helka Helka havis nun larmojn en la safiraj pupiloj kaj per amba˘u manoj sin tenis je la jupo de Janowa. — Ni faris, via sinjorina s injorina moˆ sto, sto, por la infano inf ano ˆcion, cion, kion ni n i povis, p ovis, sed s ed kompreneble prene ble ˆ ce ce malriˆ malr iˆ caj ca j homo j ˆsi si ne lernis lern is la ˆgentilec gentilecon. on. . . Nur nun nun Dio donaca donacass al la la orfo orfo.. . . — Orfo! — ripetis rip etis kortuˆ kortuˆsite site sinjorino Evelino Evelino kaj, klinita super la infano, volis volis kredeble kredeble preni ˆgin gin sur la brakojn brakojn.. Sed subite subite ˆ si si reiris. reiris. Esprim Esprimo o de kompato aperis sur ˆsia vizaˆgo. — Mizer Mizera! a! Kiel Kiel ˆsi estas estas vesti vestita! ta! — ekkrii ekkriiss ˆsi — la jupo longa longa ˆgis la ˆ ekridis. tero.. ero.. . Si ˆ havas — Kia dika dika ˆcemizo! cemizo! Kaj la haroj!. . . Si havas belega jn harojn, haro jn, sed ˆcu cu oni o ni plektas la harojn de tia infano!. . . Kiaj dikaj dikaj ˆsuetoj kaj sen ˆstrumpoj.

BONA SINJORINO

2

ˆ rektigis sin, tuˆ Si tuˆsis sis per la fingro arˆgentan sonorilon, ˆ ce ce kies akra longa sono Helka ekridis, kaj Janowa larˆge malfermis la okulojn. — Fra˘ ulinon ulinon Czernick Czernicka! a! — diris diris ˆsi mallonge mallonge al la lakeo, lakeo, aperanta aperanta en la pordo. Post unu momento, per p er rapidaj rapida j paˆ paˆsoj soj eniris virino tridekjara, vestita per malvasta malvasta vesto, vesto, alta, alta, malgrasa, malgrasa, kun malbela malbela kaj velkin velkinta ta vizaˆ vizaˆgo, kun korve korve nigraj nigraj haroj, kunigitaj kunigitaj post la kapo per testuda testuda kombilo kombilo.. De la so jlo ˆsiaj sia j vivaj v ivaj okuloj okulo j ˆetis etis sur la masonistinon m asonistinon kaj la alkondukitan al kondukitan infanon nuban rigardon, sed kiam ˆsi proksimiˆgis al sia sinjorino, sereniˆgis gis ˆsia sia rigardo, kaj sur la mallarˆgaj, gaj, velkin velkintaj taj lipoj aperis aperis humila humila kaj flatema rideto. rideto. Sinjorino Sinjorino Evelino ekscitite sin turnis al ˆsi. si. — Mia kara Czernicka, jen la infano, pri kiu mi parolis kun vi hiera˘u. Rigardu! gardu! Kiaj trajtoj. trajtoj. . . kia delik delikat ateco eco de la la vizaˆ vizaˆg-k g-kolor oloro. o. . . kaj la okuloj okuloj.. . . la haroj. haroj. . . se ˆsi nur iom grasiˆ grasiˆ gus gus kaj akirus ruˆgajn gajn vangojn, angojn, oni povus prezenti zenti ˆsin sin al iu nov nova Rafael Rafaelo o kiel kiel modelon modelon por Kerubo. Kerubo. . . Kaj krom krom tio orfino!. fino!. . . Vi scias, scias, kiel mi tro trovis vis ˆsin sin ˆce ce tiuj. bonkoraj bonkoraj homoj, en tiel malgaja malgaja ˆ loˆ gejo g ejo.. . . mals malsek eka, a, mallu malluma ma.. . . Si ekbrilis tie anta˘u miaj okuloj kiel perlo inter balaaˆ balaaˆoj. . . Dio sendis ˆsin sin al mi. . . Sed, mia kara kara Czernicka Czernicka,, oni devas devas ˆsin sin bani, bani, kombi, kombi, vesti vesti.. . . Mi petas vin, vin, post unu, unu, post du horoj, horoj, ne pli malfrue, malfrue, la infano devos havi tute alian aspekton. Czernicka ridetis agrable, kun admiro krucis la manojn sur la brusto kaj balancis la kapon, kapon, por rapide jesigi ˆ cion, cion, kion diris ˆsia sia sinjorino. Sinjorino Evelino Evelino estis en plej bona humoro. humoro. Bonhumor Bonhumora a anka˘ anka˘u fariˆ gis gis la servistino, kiu anta˘ anta˘ u momen momento to eniris eniris malgaja kaj kaj nuba nuba.. Kiel Kiel anta˘ anta˘ue ue Helka anta˘u la hundo, hundo, tiel nun ˆsi sidiˆgis gis sur la plank planko o anta˘ anta˘ u Helk Helka kaj komen komencis cis babili babili,, imitante imitante la pepadon de la infano. Poste kun granda peno, zorge kaˆ kaˆsita, sita, ˆsi kaptis aptis Helk Helkan sur siajn sekajn, sekajn, energi energiajn ajn brak brakojn, ojn, levis levis la knabin knabineto eton n de la planko, planko, alpremis al la brusto kaj elportis ˆsin el la salono, kovrante kovrante ˆsian sian vizaˆ gon gon per bruaj kisoj. Sinjorin Sinjorino o Evelino, Evelino, radianta radianta kaj kaj apena˘u haltiganta la larmojn de la kortuˆ kortuˆso, so, parolis ankora˘u iom kun Janowa. Janowa. La masonistino masonistino,, kuraˆ gigita de la ekstrema boneco de la sinjorino kaj anka˘u kortuˆsita, gigita sita , ploris plor is kaj duan fo jon rakon rakontis tis la historion historion de Helka, Helka, orfino orfino de ˆsia parenco, parenco, same kiel ˆsia edzo, masonisto, kiu mortis, falinte de trabaˆ trabaˆo; o; balda˘u poste mortis de la h ˆolero ˆolero lia edzino, la patrino de Helka. Orfino sen patro kaj sen patrino! Amba˘ u virinoj, virinoj, la vidvino vidvino de riˆ ca ca sinjoro sinjoro kaj la edzino edzino de masonisto masonisto,, estis kortuˆ kor tuˆsita si tajj ˆgis gis larmoj ˆ ce ce la sono de ˆci ci tiu vorto. Sinjorino Evelino tre la˘udis la kristanan kompaton de Janowa kaj de ˆsia edzo, kiuj donis ˆ ce ce si ˆsirmon al la mizera kaj tiel bela infano. Janowa, Janowa, glorante glorante la bonkorecon bonkorecon de sinjorino sinjorino Evelino, akceptanta la infanon sub sian zorgon, frotis ˆgis sanga koloro per la maniko de sia brila lana kaftano la vangojn, jam sen tio ruˆgajn. gajn. Fine Fine la masonistino falus anta˘u sinjorino Evelino sur la genuojn por kisi la randon de ˆsia sia vesto, se sinjorino Evelino ne haltigus ˆsin per la vortoj, vortoj , ke nur anta˘u Dio oni devas devas fali sur la genuojn; genuojn; poste ˆsi petis la masonistinon, ke ˆsi si akceptu akceptu

BONA SINJORINO

3

kelke kelke da rubloj por aˆceti ceti bombonojn bombono jn por p or la infanoj. Nun Janowa ekridis tra la larmoj krude kaj gaje. — Mi donos al ili bombonojn! — ekkriis ˆsi si — ˆcu cu ili estas sinjoraj sinjora j infanoj, ˆ cu cu ili bezonas bombono jn! Se via sinjorina moˆ sto sto estas e stas tiel favora por ni, mi mi aˆ cetos cetos por Wicek ˆsuojn suojn kaj por Marylka Marylka kaj Kasia kaptukojn. kaptukojn. . . Fine ili adia˘ uis uis unu la alian. alian. Janowa, Janowa, revenan revenante te hejmen, eble dudek dudek fo jojn haltis sur la stratoj de la urbo, glorante al dudek personoj la anˆgelan bonecon kaj kompaton de sinjorino Evelino. Sinjorino Evelino, post la foriro de Janowa, Jan owa, duonkuˆ duo nkuˆsiˆ si ˆgis gis sur la kanapo kaj apogis sur la bela mano la frunton, vualitan per sopira kaj samtempe agrabla medito. Pri kio ˆsi si pensis? Kredeble pri tio, ke Dio, senlime bona, sendis sur la malluman kaj malvarman vojon de ˆsia sia vivo varman varman kaj helan sunan radion. . . Tia radio devis esti de nun por ˆsi si la bela orfino, okaze trovita hiera˘u kaj hodia˘u adoptit adoptita a kiel filino filino.. . . Ho, kiel kiel ˆ ˆsi si amos amo s ˆ ci ci tiun tiu n infano inf anon! n! Si sentas tion per la pli rapida spirado de sia brusto, per la ondado la vivo kaj juneco, kiu, ˆsajnas, subite plenigis ˆsian sian tutan estaˆon on kaj kvaza˘u plenblovis la koron. Tiel malplene kaj enue estis al ˆsi en ˆ jam la mondo, ˆsi sentis sin tiel sola, tia tomba malvarmo jam ˆ cirka˘ cirka˘uis ui s ˆsin! in ! Si estis rigidiˆgonta, gonta, jam proksimiˆgis la maljun maljuneco eco,, morta morta apati apatio o a˘u malluma melankolio jam minacis m inacis ˆsin, sin, kiam Dio D io Zorganto Zorga nto pruvis ankora˘u unu fojon, ke li gardas, ke eˆ c en plej profunda malfeliˆco co oni ne devas devas perdi la konfidon konfidon al ˆ ci ci tiu gardo. . . Czernicka Czernicka nur rapide purigu kaj vestu la anˆgele geleto ton. n. . . La medito de sinjorino Evelino estis interrompata de du vilaj piedetoj, kiuj grimpante grimpante sur ˆsiajn siajn genuojn, implikiˆgis gis en la puntoj puntoj de ˆsia vesto vesto kaj per akraj akra j ungegoj ungego j atingis ˆsian manon. Vekita, ˆsi skuiˆgis kaj per kolera gesto forpuˆ forpuˆsis sis de si la trudeman hundon. Li komprenis komprenis ˆsian sian koleron kiel gajan ˆsercon. sercon. Tro longe li estis amata, por p or facile ekkredi la repuˆ repuˆson. son. Li ˆgoje pepis kaj ree per la vilaj piedoj piedoj ˆsiris siris ia puntojn puntojn kaj gratis gratis la atlasan atlasan manon de sia sinjorino. Sed tiun ˆ ci ci fojon fo jon ˆsi salte leviˆgis de la kanapo kaj sonorigis. — Fra˘ ulinon ulinon Czernicka! Czernicka! — ˆsi si diris al la aperanta lakeo. Czernic Czernick ka enkuris enkuris spiregan spiregante, te, kun ruˆgo go sur la malhelaj vangoj, kun la manikoj suprenvolvitaj ˆgis gis la kubutoj. — Mia kara Czernick Czernicka! a! Mi petas vin, prenu prenu Elfon, Elfon, kaj li restu restu tie ˆce ce vi, en la vestejo, por ˆ ciam. ciam. Li ˆsiras siras miajn puntojn, enuigas enuigas min. . . Kiam la servistino sin klinis por p or preni la hundon, sur ˆsiaj mallarˆgaj lipoj glitis glitis stran stranga ga rideto rideto.. Estis Estis en ˆgi iom iom da sark sarkas asmo mo,, iom iom da malˆ malˆ gojo g ojo.. Elf  ekmurmuris, reiris kaj volis forkuri de la ostaj manoj, lin kaptantaj, sur la genuojn genuojn de sia sinjorino sinjorino.. Sed sinjorino sinjorino Evelino Evelino delik delikate forpu forpuˆsis sis lin, kaj la ostaj manoj tiel forte lin kaptis, ke li ekpepis. Czernicka dum unu momento fiksis rapidan rigardon sur la vizaˆgo de la sinjorino. — Kiel netolerebla fariˆgis Elf. . . — murmuretis murmuretis ˆsi si ne sen ˆsanceliˆgo g o en la voˆ co. — Netole Netolere rebla bla!! — ripetis ripetis sinjorin sinjorino o Eveli Evelino no kaj kun gesto gesto de malkon malkon--

BONA SINJORINO

4

tenteco tenteco aldonis: aldonis: — Mi ne kompre komprenas nas plu, kiel mi povis tiel ami tian tedan tedan estaˆon. on. . . — Li estis iam tute alia! ˆ ne vere — Cu vere,, Czer Czerni niccka, li estis estis tute tute alia alia? ? Li estis estis iam belega belega.. Kaj nun... — Nun li fariˆgis g is enui enuiga ga.. . . — Terure erure enuiga enuiga.. . . Pren Prenu u lin en la veste vestejon jon,, kaj li ne montru montru sin plu en la ˆ cambroj. cambroj . Czernicka estis jam ˆ ce ce ia sojlo, so jlo, kiam ˆsi si ree eka˘udis: — Kara Czernicka! ˆ returnis sin kun humila rapideco kaj flata rideto. Si — Kaj nia knabino? ˆ estos farita la˘u viaj ordonoj, — Cio ordonoj, sinjorino. sinjorino. En la banejo la bano jam estas preta, Pa˘ ulino ulino banos banos Helk Helkan. . . — Fra˘ ulinon! ulinon! — kvaza˘u nevole interrompis sinjorino Evelino. — Fra˘ ulinon. ulinon. . . Mi tranˆ tranˆ cas cas vesteto vesteton n el la blua kaˆsmiro, smiro, tiu en la komodo... — Mi scia scias, s, scias scias.. . . — Kazimirino kuris en la butikon de ˆsuoj, Janowan Janowan mi sendis en la magazenon de preta tolaˆ tolaˆo. . . la vesteton mi dume almena˘u duonkudros: mi nur petas vin, sinjorino, pri puntoj, rubandoj kaj mono por p or ˆcio. cio. Da puntoj, punto j, rubando rub andoj, j, tulo j, gazo j, kaˆ smiroj, smiro j, atlaso atl asojj multe estis est is en la ˆsransrankoj kaj komodoj, plenigantaj plenigantaj kelke kelke da ˆ cambroj cambroj de la vasta vasta kaj bele aranˆgita somerdomo de sinjorino Evelino. Czernicka Czernicka sufiˆ ce ce longe malfermis kaj fermis la ˆsrankojn srankoj n kaj tirkestojn, tirkesto jn, ne ˆ cesante cesante eˆ c dum unu minuto premi en la mano bankan bankan bileton bileton de alta valoro valoro.. Poste Poste en la vestejo vestejo oni a˘udis grandan bruon de akra a kra marˆ candado candado kaj aˆ cetado; cetado; poste granda parto de obj o bjekto ektoj, j, elprenita j el la ˆsrankoj kaj komodoj, kaj parto de la valoro valoro de la banka bileto malaperis en senfunda kofro — persona propraˆ propraˆo de la ˆ cambristino. cambristino. Fine, kun serena vizaˆ go, videble kontenta de la profito, ricevita de la veno de la orfino en la go, domon, ˆsi si komencis komencis rapide duonkudri kaj fiksi per p er pingloj pinglo j la rapide preparatan veston. veston. Nur en la sekvan sekvanta ta tago tajloroj, ta jloroj, ˆsuistoj suistoj kaj kudristin kudristinoj oj devis devis komenci la efektivan laboron por la vestaro de la fra˘ulino. Dume la fra˘ulino ulino  jam banita kaj kombita, sed ankora˘u en dika ˆ cemizo cemizo kaj nudpieda, sidis en la ˆ cambro cambro de d e Czernicka C zernicka sur la planko kaj ka j inter plej pl ej koraj karesoj kun Elf ˆsajnis sa jnis forgesi pri la tuta mondo. Pri la tuta mondo forgesis anka˘u sinjorino Evelino, dronanta en profunda medito. medito. La mediton nenio plu interr interrompis ompis nun. En la vasta salono, salono, brilan brilanta ta de la speguloj, speguloj, pentra pentraˆ ˆoj kaj puncaj puncaj damaskoj, damaskoj, regis regis profunda profunda silento. silento. Tra la duonmalfermitaj pordokurtenoj oni povis vidi kelke da pli grandaj kaj pli malgrand malg randa a j ˆcambro cambro j, anka˘u dronantaj dronantaj en silento silento kaj duonlumo duonlumo.. La oblikvaj oblikvaj radioj de la subiranta somera suno, penetrantaj tra la fendoj de la mallevitaj tabuletkurtenoj, tabuletkurtenoj, glitis tie ˆci ci kaj tie sur la muroj, tapiˆ tapiˆsoj soj kaj oritaj kadroj kadroj

BONA SINJORINO

5

de la pentra pentraˆ ˆoj. oj. De ekstere ekstere flugis odoroj o doroj de la florantaj florantaj rozujoj rozujoj kaj pepado pepado de la birdoj; pli profunde, en la manˆgoˆcambro, camb ro, malla mal la˘ ˘ ute ute sonoris la teleroj, dismetataj por la vespermanˆgo. go. ˆ tute ne trograndigis, penSinjorino Evelino meditis pri sia malfeliˆco. co. Si sante, ke ˆsi estas tre malfeliˆ ca. ca. Efektive, Efektive, vidvino jam de multaj jaroj, sen infano infa noj, j, posedanta pos edanta koron varmegan, varmegan , sola, sola , ˆsi si eˆ c ne estis esti s sufiˆce ce riˆca, ca, por ke ˆsi povu ˆciam ciam vivi tie, kie la vivo prezentis prez entis al ˆsi plej multe da allogoj allogo j kaj malplej ˆ posedaˆo multe da malˆgojo gojo kaj enuo. Sia o estis, vere, sufiˆ ce ce granda, tamen diversaj monaj aferoj alforˆgis gis ˆsin sin iufoje por iom da tempo al loko loko tiel malbela, malˆgoja goja kaj enuiga enuiga,, kia estis estis Ongrod. Ongrod. Precipe Precipe en la nuna momento momento en la bela kaj vasta bieno, kiun ˆsi posedis en la ˆ cirka˘ cirka˘uaˆ uaˆo o de Ongrod okazis io eksterordinara. eksterordinara. Estis tie iuj kontraktoj kontraktoj farotaj, ˆsuldoj suldoj pagotaj, neeviteblaj elspezoj elspez oj por la mastrumo m astrumo — kaj ka j ˆcio cio ˆci ci senigis s enigis sinjorinon Evelinon je la l a ebleco, ebl eco, forveturi eksterlandon, a˘u almena˘ u loˆ gi en la plej granda urbo de la lando. gi ˆ pasigis ˆci Si ci tie jam du jarojn, jarojn malfacilajn malfacilajn kaj lacigajn. lacigajn. Fremda remda por ˆ cio ci o kaj ka j por ˆ ciuj ci uj,, ˆ cirka ci rka˘ ˘uata uata de la prozaj vidaˆ vidaˆoj de malgranda urbo, sopiranta sopiranta al altaj artistaj ˆguoj, guoj, kiuj estis ˆgis gis nun la plej granda allogo de ˆsia sia vivo kaj  je kiuj ˆ ci ci tie ˆsi kompreneble estis tute senigita, ˆsi si vivis kiel ermitino. fermita ˆ vivo en sia somerdomo kun siaj pentraˆ pentraˆoj, fortepiano, Czernicka Czernicka kaj Elf. Sia ˆ ci ci tie estis tiom pura kiom malˆgoja, goja, tamen la trankvilo de la konscienco ne ˆ estis kompleta. Si faris faris nenion nenion bonan kaj riproˆ riproˆ cis cis tion al si ofte kaj akre. akre. La deziro deziro fari bonon b onon estis unu unu el la plej vive vibran vibrantaj taj kordoj kordoj de ˆsia sia animo. animo. La bonfarado atingis ˆce ce ˆsi si gradon de pasio kaj multfoje, multfoje en la vivo alportis alporti s al ˆsi si moralajn morala jn ˆguojn, guojn, anstata˘ anstata˘ uantajn uanta jn la feliˆcon, con, kiun ˆsi si renkontis renkont is neˆ niam. niam. Sed. Sed. . . estis estis tiel tiel alilok aliloke. e. Ci tie ˆsi si eˆ c ne sciis, kiel kaj kion fari por satigi la plej plej profun profundan dan bezonon bezonon de sia nobla nobla koro. koro. Vere, ere, de tempo al tempo, al tiuj a˘ u al aliaj alia j ˆsi si donis d onis malavarajn almozojn, almozo jn, sed tio ne n e plenigis ple nigis ˆsian sian tempon, ˆ kutimis al la bonfarado de la ne kontentigis la koron kaj la konsciencon. Si grandaj urboj, laborema, agema, plenumata sub la direkto de kleraj pastraj gvidantoj, kiuj kondukis la bonfarantojn al la subtegmentoj de altaj domoj, en la subterajn mallumajn lo- ˆgejoj, en la rifuˆgejojn gejojn kaj azilojn, al la tabloj kun arˆ gentaj pladoj, lokitaj en la vestibloj de la preˆgejoj gentaj ejoj k. k. t. p. Mank anko de la manieroj tiel bonfari turmentis turmentis ˆsin sin kaj verˆ verˆsis sis unu guton plu en ˆsian sian maldolˆ maldolˆ can can pokalon pokalon.. Subite Subite en Ongrod Ongrod oni fondis societon societon de tiel nomataj bonfaremaj virinoj. Sinjorino Evelino, kiel la plej riˆ ca ca kredeble loˆgantino de la urbo, estis invitita partopreni en la aˆgado de la societo. Tio estis la unua ˆ do pov gojo, ˆ go jo, kiun ˆsi si ˆ guis guis post dujara soifo. Si povos fari fari bonon bonon!! La fortoj fortoj de ˆ okulo la koro, koro, da kiuj ˆsi si tiom sentis sentis en si, tro trovo voss por si forfluon! forfluon! Sia oku lo verˆsos so s ankora˘ u, u, kiel iam, larmojn de la kompato kaj kortuˆ kortuˆseco, seco, vidante la homan ˆ mizeron! Siajn orelojn orelojn karesos aresos dankaj dankaj kaj benaj vortoj vortoj de tiuj, inter kluj ˆsi ˆ aperos kiel anˆgelo gelo de helpo kaj konsolo! Si tuj venis venis al la alvoko alvoko.. Oni monˆ serˆ tris al ˆsi la kvartalon de la urbo, kie ˆsi devis serˆ ci ci la mizerulo jn. Si se rˆ cis. ci s.

BONA SINJORINO

6

Serˆ cante cante ˆsi venis foje fo je en la domon, loˆgatan de la familio de la masonisto, kaj ekvidis Helkan. Helkan. La infano sin prezentis al ˆsi en pentrin p entrinda da pozo; p ozo; ˆgi ludis, ˆsajnas, sa jnas, kun hundo a˘u kato, a˘ u eble ˆ gi gi sidis anta˘ u la sojlo de la domo kaj ˆ giajn harojn kombis la sunaj radioj; a˘u eble, mirigita de la apero de kaleˆ giajn kaleˆ so, so, ˆ cevaloj cevaloj kaj bela eleganta sinjorino, haltis ˆ ce ce la sojlo so jlo kiel ˆstonigita kaj fiksis sur ˆsi siajn sia jn pupilojn, pupilo jn, en kiuj ˆsi ekvidis la varmegan bluon de la itala ˆ cielo cielo — ˆ unuvorte, ˆgi gi tuj ˆsajnis sa jnis al ˆsi si neordinara kaj bela. Si almetis siajn lipojn al la vangoj de la infano, sur kiuj estis ankora˘u restaˆ res taˆoj o j de ˆus manˆ man ˆgita gita gria supo kun lardo; sed malgra˘u tio ˆsia sia koro komencis bati pli vive, kaj ˆ ce ce la sono de la vorto: “orfo!”, dirita de Janowa, larmo de kompato kaj kortuˆ kortuˆseco seco aperis ap eris ˆ ekdeziris la infanon, ˆsi en ˆsiaj sia j okulo okul o j. Si si ekdeziris ˆgin kiel sian ekskluzivan propraˆ propraˆon, on, kun entuziasmo kaj forto f orto de animo pasia pas ia kiel vulkano, kaj sola kiel ki el ˆsipo, sipo, eraranta eraranta sur la maraj vastaˆ astaˆoj dum ventego. ventego. . . Nun la objekto de ˆsiaj deziroj jam estis sub ˆsia sia tegmento. Oni donis ˆgin al ˆsi si por po r ˆciam cia m kaj, kaj , vere, vere , sen malfacilaˆoj! o j! Nun, amante la l a infanon, i nfanon, ˆsi trankviligos trankvilig os sian sopirantan animon, kontenti kontentigos gos sian konsciencon, kiu ordonas al ˆsi si fari bonon!. . . Sed kie ˆgi estas, la bela infano infano? ? Kie estas estas la anˆgelo gelo de la konsolo kaj trankviligo, sendita de la Providenco? Providen co? Kial Czernicka ne alkondukis a lkondukis ˆsin sin ankora˘ an kora˘u? Mizerulino! Kredeble deb le ˆsi ankora anko ra˘ ˘ u ne estas vestita! Sed certe ˆsi si jam estas lavita kaj banita. Ni iru en la ˆ cambron cambro n de Czernicka Czer nicka ˆ cirka˘ cirka˘upreni, kisi la infanon, karese alpremi gin ˆ g in al la koro koro.. . . ˆ salte leviˆgis Si gis de la kanapo, kuris tra la salono kaj en la mezo de la vojo, kun la manoj krucitaj sur la brusto, haltis. En la kontra˘ua pordo Czernicka aperis, kondukan kondukante te je la mano Helkan, Helkan, sed kiel ˆsanˆ sanˆgitan! gitan! Kia metamorfozo metamorfozo!! La blanka papilio kun kunmetitaj flugiletoj fariˆgis brila brila kolibro. kolibro. Ruˆ gaj gaj rubandoj, bandoj, kvaza˘ kvaza˘ u plumoj a˘ u flugil flugiletoj, etoj, varie varie kolor kolorigi igiss la bluan veston veston.. El la lanugo lanugo de la blankaj blankaj puntoj sin eligis rondaj piedetoj en malvastaj ˆstrumpetoj, delikataj delikataj kiel aranea reto, kaj malaperantaj en malgrandaj blua j ˆsuoj; suoj; la fajraj haroj kombitaj, kombitaj, parfumitaj, parfumitaj, estis kunigitaj kunigitaj per testuda buko. buko. Timigita Timigita kaj ravita de la eleganta vesto, ebriigita de la bonodoro, eliˆganta el ˆsiaj sia j haro j kaj puntoj, Helka Helka staris ˆce ce la sojlo de la salono kun plora grimaco sur la lipoj. Timante ˆ cifi cifi la veston, ˆsi disetendis en la aero siajn sia jn malgrasa jn brakojn; brakoj n; ˆsiaj sia j nekuraˆ gaj gaj kaj malsek malsekaj okuloj jen sin mallevis mallevis al la luksaj luksaj ˆsuetoj, suetoj, jen levis sin al la vizaˆgo go de sinjorino Evelino. Sinjorino Evelino saltis al la infano kaj, ˆ cirka˘ ka upreninte u ˘ preninte ˆgin, gin, nur nun komencis ˆgin gin kovri kovri per varmegaj varmegaj kisoj. Poste ˆsi si kondukis Helkan en la manˆgoˆcambron camb ron,, kie ˆsi si sidiˆ si diˆgis kun ˆsi si ˆ ce ce la tablo tabl o kun bela porcelano kaj bongustaj frandaˆ frandaˆoj. Post duonhoro Czernicka, Czernicka, eniranta eniranta en la manˆgoˆ goˆ cambron, cambron, trovis Helkan H elkan sidanta sur la genuoj g enuoj de la nova nova zorgantzo rgantino kaj jam tute intima intima kun ˆsi. La ekstrema ekstrema bonec b oneco o kaj sentema sentema koro de sinjorino Evelino rapide rapi de verˆsis sis en e n la koron de la infano inf ano kuraˆ kura ˆgon kaj konfidon. Kun vangoj iom ˆsmiritaj smiritaj per graso, graso, sed ˆci ci tiun fojon ne per gria supo kun lardo, sed per kuko kaj konfita konfitaˆoj, ˆsi si etendis sian malgrandan fingreton al

BONA SINJORINO

7

diversaj objektoj, ˆgis gis nun nekonataj, kaj demandis pri ilia nomo. — Kio estas tio, sinjorino, kio? — Taso — respondis sinjorino Evelino. — Tasjo Tasjo.. . . — kun iom da peno ripetis ripetis Helk Helka. — Kaj france: la tasse. — Tas, tass, tas-tas-tas! — pepis Helka. La virino kaj la infano ˆsajnis sa jnis estaˆ estaˆoj o j perfekte perfek te feliˆcaj. caj . Czernicka kun ku n sia glaso da teo, forlasante la manˆgoˆ cambron, cambro n, ridetis ride tis la˘u sia ordinara maniero, iom sarkasme, iom melankolie. Tia estis la unua tago de la estado de Helka en la domo de sinjorino Evelino, kaj ˆgin gin sekvis longa vico da tagoj similaj a˘u eble ankora˘u pli feliˆ fe liˆcaj ca j por la virino kaj por la infano. Ili amuzi ˆgis bonege. En la someraj monatoj tra la bela ˆgarden gar deno, o, ˆ cirka˘ cir ka˘uanta uanta la somerdomon, de la mateno ˆgis la vespero preska˘ u flugis flugis la knabinet knabineto, o, simila simila al varikolor arikolora a kolibro kolibro.. Malgrand Malgrandaj aj ˆsiaj siaj piedoj, en elegantaj elegantaj ˆsuetoj suetoj kuris sur sablitaj vojetoj ˆ cirka˘ cirka˘u bedoj, bedoj, plen plenaj aj de floroj; floroj; ˆsia sia kapo kovri kovrita ta de la oraj haroj haroj kaj ornami ornamita ta per floroj floroj glitis glitis super la malalta mal altajj grupo grup o j de verdaˆ verdaˆo, o, kvaza˘u superaera, anˆgela gela fenomeno. La pepado kaj rido de la infano sonis malproksimen, ˆgis trans la ferajn kradojn, apartigantajn la ˆgardenon gardenon de la eksterurba strato. Sinjorino Evelino, sidante sur la vasta bela balkono, dum tutaj horoj forgesis pri la libro, tenata en la mano, sekvis per la rigardo la subtilan, malpezan, elegantan elegantan estaˆ estaˆon, kaptis kaptis per la orelo ˆ ciun ciun sonon de ˆsiaj sia j pepado kaj rido, kaj iufoje iufo je ˆsi si kuris malsupren de la ˆstuparo stuparo de la balkono balkono kaj komencis komencis persekuti ˆsin sin sur la vojetoj de la gardeno. ˆ gardeno. Tiam dum la infana ludo, al kiu ˆsi si ˆsajnis sajnis sin doni per p er la tuta koro, oni povis plej bone rimarki, kiom da fortoj kaj da vivo estis ankora˘u en ˆ ci ci tiu ti u  jam nejuna virino. Ruˆgiˆ giˆ gis gis ˆsiaj siaj vangoj, vangoj, la nigraj nigra j okuloj brulis, la talio ricevis infanan graciecon. kaj flekseblecon. La persekuto finiˆgis ordinare tiamaniere, ke Helka sin ˆetis sur la kolon de sinjorino Evelino; sekvis reciprokaj reciprokaj karesoj karesoj kaj longa sidado sur la herba tapiˆ tapiˆso, so, inter floroj, el kiuj ili kunmetis bukedon bukedon kaj kronojn. kronojn. Trans rans la feraj kradoj kradoj la pasant pasantoj oj ofte ofte haltis haltis,, penan penante te tra la ˆ ˆsajnis truoj vidi la belan grupon. Gi sa jnis tiom pli bela, ke ˆgia fono estis palaceto, pentrinde blanka meze de la ˆgardeno, tiom pli kortuˆ kortuˆsanta, santa, ke oni sciis, ke la virino virino ne estas la patri patrino no de la infano. infano. La du esta estaˆoj, fremdaj fremdaj per la sango kaj tiel intime kunigitaj, faris plej grandan impreson dum la blankaj vintraj tagoj, kiam ili eniradis en la plenplenan preˆgejo gejon n de la urbo. urbo. Al la etulin etulino. o. tuta tuta en atlasoj atlasoj kaj cignaj cignaj lanugoj, lanugoj, kaj al la virino virino,, en zibeloj zibeloj kaj veluro, sin turnis tiam kelke da milo j da homaj okuloj. La infanon, nun ciam ˆ ciam ruˆ gan kaj ridetantan, oni komparis kun rozo, eliˆganta el sub la neˆgo; sed kian gan komparo komparon n oni povis povis tro trovi vi por la zorgan zorgantino tino? ? Oni nomis nomis ˆsin simple simple sankta! sankta! Per tia t ia zorgo kaj amo ˆ cirka˘ cirka˘ui infanon fremdan, de malalta deveno, orfon! Tiel uzi sian riˆ caˆ caˆon, — vere, tio estis inda de admiro. Ka Kajj efektive ˆ ciuj ciuj admiris sinjorinon Evelinon, ˆ ciufoje, ciufo je, kiam ˆsia serena kaj meditema vizaˆgo pasis tra

BONA SINJORINO

8

la flanka flanka navo navo de la belega templo; Janowa, Janowa, staranta staranta ˆ ce ce la pordo puˆ puˆsata sata de entuziasmo, per la tuta forto de siaj amba˘u kubuto k ubutojj dispuˆsis sis la popolamason, pop olamason, brue falis sur la genuojn, dronigis sian rigardon en la videbla por ˆsi si supro de la granda altaro, kaj viˆ viˆsante sante per la maniko de sia festa kaftano larmojn larmo jn sur la ruˆ ga ga vizaˆ go, go, preˆ gis gis preska˘ u la˘ ute: ute: — Kaj la eterna feliˆ co co lumu al ˆsi si dum jarcentoj jarcentoj de jarcentoj, jarcentoj, amen. Sendisiˆ gaj tage, ili ne forlasis unu la alian anka˘u nokte. La malgranda, el gaj nuksarbo skulptita s kulptita lito de Helka, vera ma jstroverko de la lignaˆ lignaˆista arto, ar to, estis es tis lokita lokita senpere senpere apud la lito lito de sinjorin sinjorino o Eveli Evelino. no. En ˆgi, senvestigita per la propraj manoj de la zorgantino zorgantino kaj vestita per batista nokta ˆcemizeto, Helka ekdormis ekdo rmis ˆ ciutage ciut age sur delikata deli kata tola to laˆ ˆo, kovrita per broda bro daˆ ˆoj. o j. Serena, Sere na, ridetanta ride tanta dormo dorm o de d e perfe p erfekte kte feliˆca ca estaˆo! o! Sinjorino Sinj orino Evelino, Eveli no, kuˆsigante siga nte ˆsin sin por la dormo, dorm o, faris super ˆsi en la aero la signon de la kruco, kaj kiam Czernicka Czernicka dismetis ia litkovrilon litkovrilon en pentrindajn drapiraˆ drapiraˆojn, la sinjorino diris: — Kiel bela ˆsi si estas, kara Czernick Czer nicka! a! — Kiel anˆgeleto geleto — respondis respondi s la ˆ cambristino. cambristino. Iufoje Helka, Helka, ankora˘ ankora˘ u ne dormant dormanta, a, a˘ udis udis la inter interpa parol rolado adon, n, kaj el la blankaj lanugoj de la lito eksplodis infana rido, interrompata de ekkrioj: — La sinjorino estas pli bela, pli bela, pli bela! — Kion ˆsi si deliras, Czernicka! — kun profunda kontenteco ridetis sinjorino sinj orino Evelino. — Kiel saˆga ga estas la infano! Kiel ˆgi amas vin! — miris Czernicka. Samtempe, dum tutaj tagoj kaj vesperoj, en la salono, ˆgardeno kaj dormoˆcambro cam bro preska pre ska˘ ˘ u seninte seninterrom rrompe pe havis havis lokon la eduko eduko de Helka. Helka. Sinjorino Sinjorino Evelino instruis ˆsin sin paroli france, gracie paˆ si, si, sidi kaj manˆgi, bele vesti la pupojn, po jn, gustoplene kunmeti la koloro jn, sin kuˆ sigi sigi por la dormo dor mo en ˆ carma carma pozo, ˆ kruci la manojn kaj levi la okulojn okulo jn al la ˆcielo cielo dum la preˆgo. Ciuj ˆ ci ci instruo inst ruojj estis donataj kaj akceptataj akceptataj en perfekta reciproka reciproka harmonio kaj kaj amikeco. amikeco. En ludoj ludo j kaj ˆsercoj serco j la infano inf ano kleriˆ k leriˆgis rapide kaj gaje: post unujara restado en la domo de la zorgantino, Helka jam flue babilis france, sciis memore multajn francajn preˆgojn gojn kaj versaˆ versaˆojn. Kiam ˆsi si kuris, iris a˘u manˆ gis, gis, Czernicka Czernicka,, rigardante rigardante ˆsin, diris kun admiro al la sinjorino: — Kiaj movoj! movoj! kia gracio gracio!! Vere, ere, oni povus povus pensi, pensi, ke la fra˘ulino naskiˆgis gis en palac palaco! o!.. . . — Donaco de Dio, mia Czernicka — respondis sinjorino Evelino. Sed la plej grandan admiron de sinjorino Evelino ka˘uzis la eksterordinara sento pri la belo, kiu sin montris montris en ˆ si si pli kaj pli klare. Efektive, Helka Helka ricevis inklinon al la elegantaj kaj belaj objektoj, inklinon, preska˘u similantan al pasio. Plej malgrandan disonancon de la koloroj ˆsi tuj rimarkis, plej subtila ˆ jam bonege taksis tavolo tavolo de polvo sur la planko ekscitis ˆsian sian abomenon. Si la gradon de la beleco de ˆ ciu ciu meblo; kiam ˆsi estis laca kaj volis ripozi, ˆsi si sciis elekti kaj montri al la mastrino de la domo la plej komfortan meblon;

BONA SINJORINO

9

kelke da fojo fo jojj ˆsi verˆ sis sis maldolˆ mald olˆcajn ca jn larmo larm o jn, kiam oni alporti alp ortiss al ˆsi si ˆsueto suet o jn ne tiel bela j kiel tiuj, pri kiuj ˆsi si revis. Sinjorino Evelino kun plezuro rigardis la rapidan evoluon de la estetikaj inklinoj de la infano. — Mia Czernicka — diris ˆsi si — kian emon ˆsi si havas havas al ˆ cio, cio, kio estas bela, kian delikatan delikatan naturon kaj sentemon sentemon al ˆciu ciu tuˆ tuˆso so de la ekstera mondo! Dio mia, se mi povus preni ˆsin sin kun mi Italujon! Kiel feliˆ ca ca estus la etulino sub la bela itala ˆ cielo, cielo, en la dolˆ ca ca klimato, inter la belegaj vidaˆ vidaˆoj oj de la itala natu naturo ro.. . . La revo, veturi kun Helka Italujon, plifortiˆgis ankora˘ u en sinjorino Evelino, kiam iutage ˆsi si malkovris malkovris en la infano talenton, rimarkindan, rimarkindan, grandan talen talenton ton por la kantad antado. o. Helk Helka finis finis tiam tiam jam sian okan okan jaron jaron kaj estis estis en la domo de sinjorino Evelino preska˘u tri jaroj. Foje, en serena a˘utuna tago, Helka por unu momento lasita sola, sidis sur la balkono inter amaso da kusenoj, alportitaj alportitaj tien por ˆsi, si, kaj ornaman ornamante te pupon, pupon, presk preska˘u same grandan kiel ˆsi si mem, sed ankora˘u pli lukse vestitan, kantetis unu el la multenombraj francaj francaj kantoj, antoj, kiuj ˆsi si sciis memore. Iom post iom tio fariˆ fariˆgis vera kantado; la pupo falis el ˆsiaj siaj manoj sur la kusenojn, kusenojn, kaj Helka, Helka, turnint turnintee la okulojn okulojn al la ˆcielo, cielo, kun la manoj krucitaj sur la brusto, la˘ute kaj plende kantis:

Le papil lon ˆsenvol sen vola. a. La rose blanche ˆseffeuil seffeuil la. La la la la la la la... ˆ voˆ Sia voˆ co co estis estis pura kaj forta. forta. En la varmege armege amata kaj karesata aresata infano infano vekiˆ gis gis sendube kora sentemo kaj kompatemo, kompatemo, ˆ car car la malˆgojan historion de la rozo ˆsi kantis kantis kun tia ama sento, ke ˆsia sia eta brusto leviˆgis alte kaj sur la malhele-oraj okulharoj ekbrilis larmo. Sinjorino Evelino, nevidate observanta ˆsin sin tra la fenestro fenestro de la salono, salono, dronis dronis en admiro admiro kaj de tiu tago komencis komencis dum la vesperoj instrui al ˆsi si la muzikan muzikan arton. ˆ Ciuvespere Ciuv espere en la malgrand malgranda a ˆ cambro cambro de Czernick Czernicka a lampo brulis brulis sur la tablo, la murhorloˆgo go unutone tiktakis super la senfunda kofro, post kurtenoj estis videbla lito, simple aranˆgita. gita. Silent Silentee estis estis tie. Tri kudristinoj kudristinoj dormetis dormetis super sia laboro a˘u malla˘ ute, ute, malla˘ ute ute murmuretis murmuretis en la najbara ˆ cambro: cambro: el la prof profun undo do de la domo domo,, el la salo salono no flugi flugiss apar apartaj, taj, long longaj aj tonoj tonoj de la fortepianaj klavoj, tuˆsataj sataj unu post alia. De tempo al tempo eksonis: f, g, h k.t.p., la˘ ute ute elparolata de sinjorino Evelino; iufoje gamo de infana rido ˆetis kelke da arˆgentaj gentaj tonoj, tonoj, a˘ u estis a˘ udebla udebla infaua infaua kanto, anto, malla˘ utigita utigita de la interspaco:

La rose blanche ˆseffeuil seffeuil la. La la la la la la la... Sur la hela fono, lumigita de la lampo, la figuro de la ˆcambristino, cambristino, alta, maldik maldika, a, en malvasta malvasta vesto, kun la kombi kombilo, lo, alte superstaran superstaranta ta la kapon,

BONA SINJORINO

10

ˆ ˆsiaj prezen prezentis tis malhelajn malhelajn kaj akrajn konturojn. konturojn. Ce siaj pledoj, pledoj, sur mola, mola, bela ˆ piedkuseno, kuntiriˆginta ginta kaj malgaja malga ja kuˆ sis sis Elf. Siaj sekaj brakoj, en malvastaj manikoj manikoj kaj ˆsiaj siaj longaj, longaj, ostaj manoj rapide rapide kaj lerte lerte sin movis super la ˆ kudris diligente, teksaˆ tek saˆo, o, kuˆsanta sa nta sur la genuo genu o j. Si diligente, sed ˆciufoje, ciufoje, kiam la sonoj de la leciono alflugis al ˆsi si de la l a salono, sa lono, ˆsia sia nuba rigardo rigard o sin si n turnis tur nis al la l a hundo, kuˆ santa santa ˆ ce ce ˆsiaj sia j piedo pied o j; ˆsi si tuˆ sis sis lin delikate deli kate per la ekstremo ekst remo de la piedo kaj kun la ordinara rideto diris: ˆ vi a˘ ˆ vi memoras? Anka˘ — Cu udas? udas? Cu u vi iam estis tie! Balda˘ u poste plenumiˆ plenumiˆ gis gis la dezir deziro o de sinjor sinjorino ino Evelin Evelino; o; la stato stato de la monaj mona j afero j permesis p ermesis al ˆsi si veturi eksterlandon eksterlando n por kelke da monato j; ˆsi si prenis preni s kun si Helkan; Helkan; la infano infano petis p etis la permeson permeson kunpreni kunpreni Elfon. Anka˘ Anka˘u Czernicka forveturis kun ili.

BONA SINJORINO

11

POST kelke da monatoj, en bela somera tago, la somerloˆgejo de sinjorino Evelino, Evelino, duonmorta dum ˆsia sia foresto, reviviˆgis. En la la ˆgardeno gardeno floris belaj astrofloroj kaj levkojoj, en la salono brilis la speguloj kaj damaskoj, en la manˆ goˆ goˆcambro camb ro malla mal la˘ ˘ ute ute sonoris sonoris la vitraj kaj porcelanaj porcelanaj vazoj. Sinjorin Sinjorino o Evelino sidis en la salono, profunde meditanta, iom malˆgoja kaj sopira. sopira. Helk Helka ne estis estis apud apud ˆsi, sed el la profun profundo do de la domo, domo, el la veste vestejo jo de tempo tempo al tempo flugis sonoj sono j de ˆsia gaj g aja a voˆco co kaj ka j rido. ri do. Czernicka, sidante sur la planko pla nko de la vestejo, malfermis la valizojn, elprenante el ili sennombraj objektojn, destinitajn por sennombraj uzoj; tri kudristinoj kaj Janowa, la masonistino, star st arant antee ˆcirka ci rka˘ ˘ ue, ue, plenaj de scivolo scivolo kaj admiro, admiro, rigardis rigardis jen la fra˘ulinon, jen la ˆ eligatajn miraklojn de la e˘uropaj uropaj metioj. Ciuj asertis unuvoˆ unuvoˆ ce, ce, ke la fra˘ulino forte forte kreskis. kreskis. Efektive Efektive,, Helka Helka atingis la aˆgon, en kiu la knabinoj ricevas la karakterizan longecon de la kruroj, difektantan la harmonion de iliaj formoj. ˆ tiuj Ci tiuj longaj, longaj, maldik maldikaj aj kruroj, kruroj, en tre malv malvastaj astaj kaj altaj altaj gama gamaˆ ˆsoj, soj, faris faris ˆsin sin iom malgracia. La regulara ova ovaˆo de ˆsia sia vizaˆgo perdis sian delikatecon ka˘ uze uze de la malgrasiˆgo, kredeble de la longa vojaˆgo; la malkovritaj brakoj estis malgrasaj kaj ruˆgaj. gaj. La bela infano komencis komencis aliformiˆ aliformiˆgi gi en malgracian maturiˆ gantan knabinon, kies trajtoj anta˘udiris estontan belan fra˘ulinon. gantan ulinon. La masonistino, sciigita pri la reveno de la sinjorino kaj de la fra˘ulino per unu el e l la ˆ cambristinoj, cambristino j, kiun ˆsi petis pri tio, ne povis sufiˆ ce ce admiri sian malgrandan parencinon kaj poste p oste ˆsiajn siajn objektojn, objekto jn, elprenatajn el du apartaj ˆ sidiˆ valizoj. Si gis gis sur la planko apud Helka, kiu montris al ˆsi si ˆ cion cion kaj klarigis. — Dua ˆcapelo. capelo. . . — ekkriis ekkriis ˆsi si — tria. tria. . . kvara kvara.. . . Grand Granda a Dio! Kiom Kiom da ˆ capelo cap elojj vi havas, Helka? — Tiom, onklino, onklino, kiom da vestoj vestoj — klarigis klarigis Helka Helka — al ˆciu ciu vesto estas konforma ˆ capelo. capelo. . . — Kaj tiu skatolo? — Tio estas vojaˆga ga skatolo. — Por kio ˆ gi gi estas? — Kiel, Kiel, por kio? kio? Rigard Rigardu, u, onklin onklino, o, tie ˆci ci estas estas divers diversaj aj fakoj, fakoj, kaj en ili ˆcio, cio, kion oni bezonas por sin lavi, kombi kombi kaj vesti. vesti. . . Jen kombiloj, kombiloj, sapo, brosetoj, brosetoj, diversaj diversaj pingloj, pingloj, parfumoj. parfumoj. . . — Jezuo, Jezu o, Mario! Mario ! kaj ˆ cio cio ˆ ci ci estas esta s via? — Jes, mia. La sinjorino sinjorino havas havas pli grandan grandan skatol skatolon on kaj mi malgrand malgrandan. an. En tiu momento Czernicka Cze rnicka elprenis el e l pakaˆ pakaˆo pupo pup o jn de diversa grandeco gr andeco kaj aliajn infanajn ludilojn plej diversajn. Tie estis belaj birdoj, kvaza˘u vivantaj, strangaj bestetoj, arˆgentaj kaj oraj mastrumaj vazoj k. t. p. Janowa larˆ ge ge malfermis la buˆ buˆson, son, sed en la sama momento malˆgojo go jo vualis ˆsiajn sia jn oku-

BONA SINJORINO

12

lojn. — Mia Mia Dio! Dio! — murm urmuret uretis is ˆsi s i kun kun sopi sopiro ro — miaj miaj infa infanoj noj povu povuss alalmena˘ u vidi vid i ˆ cion cio n ˆ ci. ci. . . Helka Helka momenton momenton rigardis ˆsin, sin, meditis, poste vive sin ˆetis al siaj ludiloj kaj ˆcifonoj cifonoj kaj kun granda fervoro komencis komencis donaci kelkajn al Janowa. Janowa. — Prenu, Prenu, onklino, onklino, la strigon strigon por Marylk Marylka a kaj ˆ ci ci tiun fiˆseton seton por Kasia. . . por Wicek Wicek estu ˆci ci tiu harmoniko harmoniko.. . . oni bezonas nur tuˆ tuˆsi si ˆgin, kaj tuj gi ˆ gi ludas ludas tre bele. bele. . . Pren Prenu, onklin onklino, o, prenu prenu!! La sinjorin sinjorino o ne koleros koleros,, la sinjosinjorino rino esta estass tiel tiel bona bona kaj tiel tiel amas amas min. min. . . Pren Prenu u ank anka˘u ˆ ci ci tiun ruˆgan gan tukon por Maryl Marylk ka, kaj por Kasia Kasia la blua bluan. n. . . mi havas havas multe multe da tiaj tiaj tukoj tukoj.. . . tre tre multe ulte.. . . Janowa, kun okuloj plenaj de larmoj, volis kapti la parencinon en siajn potencajn brakojn, sed timante ˆcifi cifi ˆsiajn krispajn kaj malsimplajn vestojn, ˆ kategorie rifuzis karesis per la dika mano la atlasan vizaˆgon de la infano. Si akcepti la donacojn, sed leviˆgante de la planko, ˆsi diris: — Vi estas bona infano! infano! Kvank Kvankam am vi kreskas kreskas por p or esti granda granda sinjorino, sinjorino, vi ne malestimas la malriˆ cajn cajn parencojn, kiuj iam donis al vi ˆsirmon. sirmon. . . Kiam Janowa diris tion, Czernicka, klinita ˆgis nun super kofro, sin rektigis kaj rapide kun akcento diris a˘u verdire murmuris: — Eh, mia sinjorino sinjorino Janowa! Janowa! Kiu povas povas scii, kia ˆ si si estos iam: granda granda a˘ u malgranda? Janowa Janowa respondis nenion, ˆ car car ˆsi si rigardis kun plorema rideto al Helka, Helka, kiu, ridante kaj saltante sur siaj longaj kruroj kiel gaja kaj petolema katino, rondir ron diris is ˆ cirka˘ cir ka˘u ˆsi si kaj ka j plenig ple nigis is ˆ ciujn ciu jn ˆsia si a jn poˆsojn so jn per pe r bombo bo mbono noj. j. — Tio estas estas por Marylka Marylka — kriis ˆ si si — tio por Kasia. Kasia. . . kaj tio, onklino, onklino, por la la onkl onklo. o. . . Subite ˆsi ektremis kaj fariˆgis gis malˆ goja. goja. — Tiel malvarme malvarme estas estas tie ˆ ci! ci! — diris diris ˆsi si per la koleret koleretant anta a buˆ buˆso so — en Italujo Italujo estas multe multe pli bele kaj agrable. agrable. . . tie senˆ senˆ cese cese brilas brilas la suno. . . bela veter vetero. o. . . tiel tiel belaj oranˆ oranˆ gaj gaj arbaroj. . . Ne longe longe ni povos povos resti ci cˆi tie. . . kredeble kredeble ni ree veturos veturos tien, tien, kie estas tiel varme varme.. . . Czernic Czernick ka volis volis surmeti surmeti al ˆsi si varman arman palteton palteton,, molan kiel lanugo, lanugo, sed Helka sin elˆsiris siri s el ˆsiaj sia j mano j. — Ah! — ekkriis ekkriis ˆsi si — kiel longe mi jam ne vidis la sinjorino sinjorinon; n; mi iros al la sinjorino! Adia˘u, u, onklino! Kajj ˆetinte per Ka p er la mano kison al Janowa, J anowa, ˆ si si forkuris saltante kaj kantante: kantante: — Mi iros iros al la sinjo sinjori rino no.. . . al mia mia kara. ara. . . al mia mia ora. ora. . . al mia mia plej plej amamata... — Kiel ˆsi si amas sian bonfarantinon! bonfarantinon! — sin turnis Janowa al Czernicka Czernicka.. Tiuvespere sinjorino Evelino, ˆ cirka˘ cirka˘uvolvita uvolvita per blanka negliˆga ga vesto, sidis anta˘ u la tualetejo, malˆgoja kaj sopiran sopiranta. ta. Helka Helka en sia skulptita skulptita lito, duone dronanta dronanta en la lanugoj, batistoj kaj brodaˆ brodaˆoj, jam estis profunde ekdorminta; ekdorminta;

BONA SINJORINO

13

du kandeloj en altaj ingoj estis forbrulantaj; post la apogseˆgo de sinjorino Evelino Evelino staris Czernic Czernick ka, komban kombante te kaj dismetan dismetante te por la nokta nokta ripozo la korve nigrajn ankora˘u kaj longajn longajn harojn de sia sinjori sinjorino. no. Post Post momenta momenta silento sinjorino Evelino sin turnis al la ˆcambristino: cambristino: ˆ — Cu vi scias, scias, mia Czernic Czernick ka, mi hav havas embarason embarason.. . . — Kian? Kian? kun kio? — demandis demandis la ˆ cambrist cambristino ino per tono, tono, plena plena de ama zorgemo. Post mallonga mall onga momento mome nto de ˆsanceliˆ sanc eliˆgo sinjorino Evelino respondis per malfort fo rta a voˆco: co : — Kun Helka! Sufiˆ ce ce longe poste ili silentis. silentis. Czernicka Czernicka malrapide, delikate delikate kondukis kondukis la ˆ broson sur la nigraj, silkaj haroj. Sia vizaˆgo, go, rebrilanta en la spegulo de la tualetejo, estis vualita per p er medito. Post momento ˆsi si diris: — La fra˘ ulino ulino.. . . kresk kreskas. as. ˆ kresk — Si kreskas, mia Czernic Czernick ka. . . kaj oni jam devus devus zorgi zorgi pri ˆsia sia eduko. eduko. Mi absolute ne volas preni guvernistinon en la domon, ˆ car car mi ne amas havi en la domo fremdajn fremdajn personojn. personojn. . . vere, vere, mi ne scias, scias, kion kion fari. fari. Czernicka Czernicka ree silentis unu momenton. momenton. Poste kun sopiro ˆsi si diris: — Kia domaˆ go, g o, la fra˘ ulino ulino ne estas estas plu tia malgrand malgranda a infaneto infaneto,, kia ˆsi venis enis al ni. ni. . . Sinjorino Evelino anka˘u eksopiris. — Tio estas vera, mia Czernicka, nur tiaj malgrandaj infanoj estas vere amindaj kaj alportas puran ˆguon. Helka forlasis jam la plej agrablan infanan aˆ gon. gon. Oni devas ˆsin sin instrui, admoni. . . — Jes, mi rimarkis, ke de iom da tempo vi estas devigata, sinjorino, sufiˆce ce ofte admoni la fra˘ulin u linon on.. . . ˆ ˆ fariˆ — Jes. Sia karaktero karakte ro forte fort e ˆsanˆ sanˆgiˆ gis. Si gis gis kaprica. kaprica. . . ˆsi si koleretas koleretas kontra˘ u mi pro bagat bagatel elo. o. . . — Vi kutimigis la fra˘ulinon ulinon al via eksterordinara boneco. — Tio estas estas vera. vera. Mi trodorlo trodorlotis tis ˆ sin. sin. Sed ne eble estas, estas, plu dorlot dorlotii grandan grandan knabinon knabinon tiel, kiel mi dorlotis dorlotis ˆsin, sin, kiam ˆsi si estis estis tiel malgrand malgranda, a, grac gracia ia.. . . kares aresem ema. a. . . — Malfacile estas, kontentigi la fra˘ulin ulinon on.. . . Hodia˘ Hodia˘ u ˆsi si forte fort e ekkoleris ekkole ris kontra˘ u mi pro tio, ke kombante kombante ˆsin sin mi iom pli forte ektiris buklon de ˆsiaj siaj haroj... — Vere? ˆsi si ekkoleris kontra˘u vi? Mi memora memoras, s, ke anka˘ anka˘ u en la tempoj pasintaj pasintaj ˆsi ofte siblis siblis kaj saltis saltis sur la seˆgo, go, kiam vi kombis kombis ˆsin. sin. . . sed dum ˆsi si estis malgranda, tio estis tre amuza kaj pligrandigis pligrandigis ˆsian sian ˆ carmon. carmon. . . nun tio estan netolerebla. . . Mi dezirus esti malprava malprava,, sed ˆsajnas sajnas la mi, ke ˆsi si estos. tos. . . koler olerul ulin ino. o. . . — Vi kutimigis, sinjorino, la fra˘ulinon ulinon al via eksterordinara boneco — ripetis Czernicka Czernicka..

BONA SINJORINO

14

Ili eksilen eksilentis tis.. La kombad kombado o de la haroj haroj por la nokto nokto jam proksi proksimiˆ miˆgis al la fino fino.. Kun Kun la viza vizaˆ ˆgo go klinit klinita a super super la kapo de la sinjor sinjorino ino,, sur kiun kiun ˆsi si metis metis malpezan malpezan noktan noktan kufon, kufon, Czernick Czernicka a per voˆ voˆ co co multe multe pli malla˘ malla˘uta kaj ˆsanc sa ncel eliˆ iˆganta ganta diris ankora˘u: u: — Eble Eble vi havos, havos, sinjor sinjorino ino,, gastojn gastojn en la proksimaj proksimaj tagoj. . . — Gastojn! kiajn gastojn, mia Czernicka? kiun? — Eble venos la sinjoro, kies koncerton vi a˘uskultis en Florenco kaj kiu poste dum kelke kelke da vesperoj vesperoj tiel bele ludis ludis ˆce ce vi. . . Ruˆ ga nubo trafluis la vizaˆgon de sinjorino Evelino, kiun la longa vojaˆgo ga kaj la malfrua vespera horo faris simila al velkinta floro. ˆ ne vere, — Cu vere, Czernic Czernick ka, ke li belege belege ludas? ludas? Li estas vera vera kaj grand granda a artisto! ˆ viviˆ Si gis, gi s, ˆsia si a voˆco co fari fa riˆ ˆgis gis pli forta, la senbrilaj okuloj ree ekbrilis. — Kaj kiel bela li estas! — murmuretis Czernicka. ˆ ne vere? — Cu vere? Ho, italoj, italoj, se iu el ili estas bela, bela, li estas estas bela kiel revo. revo. . . Per malrapidaj paˆ paˆsoj soj ˆsi si trapasis la interspacon interspacon inter la tualetejo kaj la lito, kaj kiam ˆsi si jam estis senvestigita senvestigita kaj Czernicka Czernicka dismetis la litkovrilon litkovrilon en pentrinda jn faldojn faldo jn kaj drapiraˆ drapiraˆojn, o jn, ˆsi si komencis paroli per revema voˆ co: co: — Mia Czernick Czernicka, mi petas vin, zorgu, zorgu, ke ˆcio cio en la domo estu bone kaj bele ordigita. ordigita. . . Refreˆ Refreˆsigu sigu la salonon. salonon. . . kiel vi scias tion fari. . . ˆ car car vi posedas posedas multe multe da da bona gusto gusto kaj kaj lerteco. lerteco. . . Eble Eble okaze okaze.. . . iu alvetu alveturos ros al ni. ni. . . Dum multe da sekvantaj vesperoj inter sinjorino Evelino kaj Czernicka havis lokon ˆ ce ce la tualetejo mallongaj kaj interrompataj interrompataj interparoladoj. interparoladoj. ˆ vi rimarkis, Czernicka, ke Helka malbeliˆgas? — Cu ˆ — Sajnas al mi, ke la fra˘ulino ulino ne estas plu tiel bela, b ela, kiel ˆsi si estis. ˆ fariˆ — Si gas gas tute malgracia. Mi ne komprenas, komprenas, kiel ˆsi si ricevis tiel longajn kruroj. . . ˆsia sia mentono anka˘u strange longiˆgis. gis. — Tamen la fra˘ ulino ulino estas ankora˘u tre bela. ˆ ne estas tiel bela, kiel oni povis esperi anta˘u kelke — Si kelke da jaroj. jaroj. Mia Mia Dio! kiel fluas la tempo, fluas, fluas kaj forportas kun si ˆciujn ciujn niajn esperojn. Sed en la sekvinta tago sur ˆsia vizaˆgo brilis dolˆ ca ca espero. Sur la tablo kuˆ sis sis bonodora bono dora letero, veninta el Italujo. — Mia Czernicka, ni havos gastojn. — Dio estu benata! Estos iom pli gaje por vi, sinjorino. De la reveno de la eksterlando e ksterlando vi estas ˆciam ciam tiel malˆgoja. — Ah, Ah, mia mia Czer Czerni niccka, kiel kiel mi pov povas esti gaja! gaja! La mondo mondo estas estas tiel tiel malˆ goja! goja! Precipe Precipe la animoj, animoj, kiuj deziras idealojn, idealojn, perfekteco perfektecon, n, devas devas ˆ ciam ciam senreviˆ gi... g i... Post momenta silento ˆsi si aldonis: — Ekzemp Ekzemple, le, Helk Helka. a. . . Kiel Kiel bela, bela, amind aminda, a, amuza amuza infano infano ˆsi si estis. estis. . . kaj nun...

BONA SINJORINO

15

— De nia reveno de la eksterlando la fra˘ulino ˆciam ciam koleretas. . . a˘u eble estas malˆ goja, g oja, mi ne scias scias.. . . ˆ koleretas kontra˘u mi, ke mi ne plu — Malˆ goja? go ja? Kiel ˆsi si devus malˆgoji? goji? Si senˆ cese cese zorgas pri ˆsi, si, kiel iam. . . Mia Dio, D io, ˆcu cu mi m i pov p ovas as dum la tuta t uta vivo v ivo zorgi pri nenio alia, nur pri ˆ ci ci tiu infano?. . . — Vi kutimigis, sinjorino, la fra˘ulinon al via ekstrema boneco — ripetis Czernicka siajn vortojn. Efektive Helka estis malˆgoja, goja, sed samtempe ˆsi anka˘ anka˘u koleretis kolere tis senˆcese. cese . Trodorlotitaj kaj nutrataj sole per p er agrablaj impresoj, ˆsiaj nervoj malagordiˆgis sub la influo de kontenteco, kies ka˘uzon kaj naturon ˆsi si ne komprenis komprenis klare, sed kiu ˆ ciuminute cium inute ekscitis eksc itis ˆsian sian ploron plor on a˘u koleron. Dum la kombado kaj vestado ˆsi si kriis nun kiel freneza, piedfrapis, kunpremis la pugnojn, preska˘ preska˘u batis la ˆ cambristinon cambristinon Czernicka. C zernicka. Kiam sinjorino s injorino Evelino E velino per silento a˘ a ˘u duonvortoj respondis respondi s ˆsian karesan babiladon a˘u sin ˆslosis slos is en sia dormoˆ dorm oˆ cambro, cambro , la infano infa no sidiˆ gadis en angulo de la salono, sur malalta piedbenketo, kaj kuntiriˆginte, gadis kun grimace plenblovita vizaˆgo, murmuretis al si mem kolerajn monologojn kaj dronis en larmoj. larmo j. Poste ˆsiaj sia j ˆsvelintaj svelintaj kaj ruˆgaj okuloj definitive konvinkis sinjorinon Evelinon, ke Helka estas kolerulino kaj rimarkeble malbeliˆgas. Iufoje venis al la infano la penso, intence inciti la indiferenti ˆgintan zorgantinon; kiu ki u povas scii, eble tiamaniere ti amaniere ˆsi si sukcesos turni tur ni ˆsian sian atenton al si? Kiam sinjorino Evelino, kun la okuloj fiksitaj en libro, dronis en plej profundaj meditoj, Helka Helka per kataj kataj paˆ paˆsoj, soj, kun oblikva oblikva rigardo ˆsteliris steliris al la fortepiano kaj komencis tutforte, per amba˘u manoj frapi frapi la klavojn. klavojn. Iam tia kakofon kakofonio, io, farata de ˆsia sia edukatino, edukatino, ekscitus ga jan ridon de sinjorino Evelino kaj pluvon pluvon de kisoj por la infano. infano. Sed nun Helka Helka estis multe multe malpli amuza, amuza, kaj sinjorino sinjorino Evelino dronis ofte en malˆgojoj gojo j kaj sopiroj. Nun ˆsi si en tiaj okazoj salte leviˆgis, kuris al la infano kaj punis ˆsin sin per severaj admonoj, iufoje eˆ c per malforta bato sur la petolaj manoj. Tiam Helka, ploranta kaj tremanta, falis anta˘u ˆsi sur la genuoj, genuoj, kisis ˆsiajn siajn genuojn kaj piedojn, murmuretan murmuretante te longajn longa jn pasiajn pasia jn litaniojn de plej karesaj vortoj. — Mia Mia kara kara — diri diriss ˆsi s i — mia mia ora. ora. . . mia mia plej plej kara kara.. . . mi petas. petas. . . mi petas... ˆ sentis, Kaj kun levitaj levita j okuloj, kun krucitaj manoj, genuante genuante ˆ si si silentis. Si profunde kaj dolore ˆsi sentis, ke ˆsi si volas peti pri io, sed pri kio kaj kiel — ˆsi si ne sciis. Dum unu el tiaj scenoj, iun tagon la lakeo, aperanta en la pordo de la salono, salono, anoncis gaston kun itala itala nomo. nomo. Sinjorin Sinjorino o Evelino Evelino,, kiu kun sentema sentema kaj bona koro, propra p ropra al ˆsi, si, jam komencis esti tuˆ sita sita de la humila kaj ka j plena pl ena de ˆ carmo carmo pozo de la infano kaj jam estis preta, kapti ˆsin sin en sian ˆ cirka˘ cirka˘uprenon, — ˆ ce ce la sono de la nomo ektremis, ektremis, rektiˆ rektiˆgis kaj rapidis renkonte al la bela italo, al la glora artisto. eniranta eniranta en la salonon. Kiam ˆ si si salutis lin, la ridetoj kaj ruˆ goj, goj , kiuj kovris ˆsian sian vizaˆgon, gon, faris ˆsin simila al riˆ ce ce floranta rozo. La

BONA SINJORINO

16

vizito da˘ uris uris longe — ˆgis gis la malfrua malfrua vespero vespero.. La mastrino mastrino de la domo domo kaj la gasto parolis itale, kun granda vigleco, kun videbla deziro reciproke fari plezuron unu al la alia. Balda˘u oni alportis alporti s la violonˆcelon; celon; sinjorino Evelino, sidante ˆ ce ce la fortepiano, fortepiano, akompanis akompanis la ludon de la fama artisto. Dum unu el la pa˘ uzoj ili komencis interparoli pli malla˘ute — eble volis komuniki unu al uzoj la alia ion intima intiman n kaj sekretan sekretan,, ˆ car car iliaj kapoj sin klinis klinis unu unu al alia, alia, kaj la italo etendis sian manon al la blankaj fingroj de le virino, ripozantaj sur la klavoj, klavoj, sed en la sama momento sinjorino Evelino forprenis sian manon, ˆsiaj brovoj kuntiriˆgis, gis, esprimante esprimante malagrablan impreson, malpacience ˆsi si mordis la lipon lipon kaj komen komencis cis la˘ute u te paro paroli li pri la muzi muzik ko. La ka˘ ka˘uzo uzo de tiu subita incitiˆ go go de la animo animo kaj fizionomi fizionomio o estis, estis, ke ˆsiaj siaj okuloj okuloj renkon renkontis tis paron paron da infanaj okuloj, safiraj kiel la itala ˆcielo cielo kaj fa jraj kiel ˆgi. Helka, kuntiriˆginta ginta ˆ sidis proksime sur kaj silenta, s ilenta, fiksis fik sis sur s ur ˆ si si sian si an rigardon, rigard on, kiel k iel vundita vundi ta birdo. Si malalta piedbenketo kaj el la ombro, ombro, falanta sur ˆsin de la fortepiano, rigardis la zorgantinon kiel ˆcielarkon. cielarkon. En ˆci ci tiu ardo, obstine direktita al unu punkto, punkt o, oni povis povis legi plendo plendon, n, timon kaj, kaj, peton peton . . . Dum la sekv sekvantaj antaj tagoj tagoj la gasto gasto kaj sinjorino Evelino povis diri unu al la alia nenion intiman a˘u sekretan; ilia interparolado devis d evis promeni pr omeni sur su r malkovritaj malkovrita j vojeto vo jetoj, j, ˆcar car Helka, preska˘ pr eska˘u tute ne forlasan forlasanta ta la salonon, salonon, bone kompren komprenis is kaj eˆ c ne malbone malbone mem parolis parolis itale. Post kelke da tagoj sinjorino Evelino, atendante sian karan gaston, sidis sur la kanapo, kun la frunto apogita sur la mano, dronante en sopira kaj dolˆ dolˆ ca ca medito. medito. Pri kio ˆsi si pensis? pensis? Kredeble Kredeble pri tio, ke Dio en sia senlima boneco sendis sur la malluman kaj malvarman malvarman vojon vo jon de ˆsia sia vivo varman kaj ˆ helan radion de la suno. Ci tiu radio fariˆgis gis por ˆsi si la genia kaj bela homo, okaze okaze renkontita renkontita en la vasta vasta mondo, kaj nun adoptita de ˆsi si kiel kara kara amiko ˆ sentas de la animo animo kaj koro. koro. Ho, kiel grav gravan rolon li ludos ludos en ˆsia sia vivo! Si tion per la pli rapida spirado de sia brusto, per la ondo de la vivo kaj juneco, kiu, ˆsajnas sa jnas,, subite subi te plenigis plen igis ˆsian sian tutan estaˆon on kaj kvaza˘u plenblovis la koron. Tiel malplena malplena kaj enuiga enuiga,, estis estis por ˆsi si la mondo, mondo, ˆsi si sentis sentis sin tiel sola, sola, tiel ˆ jam estis rigidiˆgonta, senrevig senr evigita ita de ˆ cio. cio. Si gonta, jam proksimiˆ proksimiˆ gis gis la maljuneco, morta apatio a˘u malluma melankolio melankolio jam minacis ˆsin, sin, kiam la Providenco Providenco pruvis ankora˘ u unu fojon, ke ˆgi gardas gar das ˆsin, sin , ke eˆ c en la plej ple j profun pro funda da malfe ma lfeliˆ liˆco co oni ne devas devas perdi p erdi la konfidon konfidon al ˆ ci ci tiu gardo. Rapide nur venu la genia, hela kaj kara amik amiko. o. . . La medito de sinjorino Evelino estis interrompata de malgrandaj manoj, kiuj kvaza˘ u neˆ gaj gaj flokoj falis sur la nigrajn nigra jn puntojn de ˆsia sia vesto kaj nekuraˆge, petege kvaza˘ u grimpis al ˆsia kolo. Vekita, ˆsi si skuiˆgis kaj haltigante la malˆ komprenis ˆsian paciencon, delikate forpuˆ sis sis de si Helkan. Si sian malpaciencon ˆ kiel gajan gaj an ˆsercon. sercon. Tro longe ˆsi estis amata, por facile ekkredi la repuˆ son. son. Si malla˘ ute ekridis, karese kaj ree nekuraˆge dronigante la manojn en la puntoj, ute penis atingi kaj ˆ cirka˘ cirka˘upreni upreni ˆsian kolon. Sed tiun ˆ ci ci fojon fo jon sinjorino Evelino

BONA SINJORINO

17

salte leviˆgis gis de la kanapo kaj sonorigis: — Fra˘ ulinon ulinon Czernicka! Czernic Czernick ka enkuris enkuris kun peco da silka silka teksaˆ teksaˆo en la manoj, kun silka silka fadenaro sur la kolo, kun multe da pingloj en la korsajo, forte ruˆgiˆ ginta ginta kaj rapidan rapidanta. ta. Pli ol de unu unu semajno ˆsi si direktis direktis fabrikon fabrikon de novaj novaj vestoj vestoj kaj kostumoj, instalitan en la vestejo. — Mia Czernicka Czernicka,, prenu Helkan, kaj ˆsi restu tie ˆ ce ce vi, kiam mi havas havas ˆ malhelp ˆ enuig gastojn. Si malhelpas as min paroli paroli kun la gastoj. . . Si enuigas as min. min. . . — La fra˘ ulino ulino estas neˆgentila! gentila! Kun ˆ ci ci tiuj vortoj la ˆ cambristino cambristino sin klinis super la infano, kaj sur ˆsiaj siaj lipoj glitis glitis ˆsia kutima kutima rideto, rideto, iom sarkasma sarkasma kaj iom malˆgoja; goj a; ˆsia sia brusto, kuntiri kuntirita ta per nigra, nigra, malvasta malvasta korsa korsaˆ ˆo, tremis tremis de haltigat haltigata a rido a˘u eble de kolero, kolero, oni ne scias. scias. Prenint Prenintee Helkan Helkan je la mano, kiu kun pala vizaˆgo staris senmove kvaza˘ u koloneto, koloneto, dum unu momento ˆsi si fikse rigardis la vizaˆgon de la sinjorino. — La fra˘ ulin ul ino o ˆsanˆ sa nˆgiˆ giˆ gis. gis. . . — diris ˆsi si malrapide. ˆ giˆ — Sanˆ giˆ gis gis — ripetis sinjorino Evelino kaj sopirante, sopirante, kun gesto de plej alta malkon malkonten tenteco teco aldonis: aldonis: — Mi ne komprenas, komprenas, kiel mi povis povis tiel ami la enuiga enuigan n infanon infanon!. !. . . — Ho! ˆ gi gi estis iam tute alia! ˆ ˆ est — Cu ne vere, vere, kara kara Czernick Czernicka, tute alia. . . Si estis is iam iam bela bela.. . . sed sed nun nun.. . . — Nun ˆsi si fariˆ far iˆgis gis enuiga. . . — Terure enuiga. . . Prenu ˆsin, sin, kaj ˆsi si restu ˆciam ciam ˆ ce ce vi. . . ˆ la Czernicka elkondukis la ˆstoniˆ stoniˆgintan kaj blankan kiel tolo Helkan. Ce sojlo Czernicka ankora˘u eka˘ udis: udis: — Kara Czernicka! ˆ returnis sin kun humila rapideco kaj flata rideto. Si — Kaj mia vesto vesto el malbri malbrila la silko? silko? Zorgu Zorgu,, mi petas, ke oni bele aranˆ aranˆgu la manˆ gotab gotablo lon. n. . . ne forgesu forgesu anka˘ anka˘u pri pri la deser deserto to.. . . Vi scias, scias, ital italoj oj manˆ manˆgas gas preska˘ u nenion krom fruktojn frukto jn kaj glaciaˆ glaciaˆon. . . ˆ estos la˘ — Cio u viaj ordonoj, ordonoj, sinjorino sinjorino,, mi petas nur pri la ˆslosiloj slosiloj al la puntoj kaj ˆstofoj kaj pri mono por ˆ cio. cio. . . En la ˆ cambro cambro de Czernic Czernick ka estis silente. silente. La horloˆ horloˆgo, pendanta pendanta super la senfunda senfunda kofro, sonoris sonoris la noktomezan noktomezan horon. horon. Proksime Proksime de la kurtenoj, kurtenoj, ˆsirmantaj sirmantaj la liton de la ˆ cambristino, cambristino, apud la muro staris blanka blanka lito infana, skulptita el nuksarbo, kun neˆgeblanka gebl anka lita li taˆ ˆo. Sur la tablo, tabl o, apud kudromaˆ kudr omaˆsino, sino , brulis lampo, kaj sur la fono, bele lumigita de ˆgi, estis klare videblaj la nigraj ˆ ˆsiaj piedoj, sur malalta piedkonturoj de la virino, diligente laboranta. Ce benketo benketo sidis Helka, Helka, vartant artantee sur la genuoj genuoj la dorman dormantan tan Elfon. Czernic Czernick ka zorge kunmetis kaj kunkudris kokardojn el nigra silko, sed kiam el la profundo de la domo, el la salono, ˆsiajn siajn orelojn atingis kunigitaj, plendaj tono j de la fortepiano kaj violonˆ violonˆ celo, celo, ˆsi si fiksis sian nuban rigardon sur la kapo kapo de

BONA SINJORINO

18

Helka, Helka, klinita super la hundo, hundo, kaj delikate delikate tuˆ tuˆsante sante ˆgin per la fingro, armita per fingringo, diris: ˆ vi a˘ ˆ vi memoras? Anka˘ — Cu udas? udas? Cu u vi iam estis tie! La infano levis la vizaˆgon, gon, forte paliˆgintan gintan de kelke da tagoj, kaj silente rigardis la pli maljunan kunulinon per okuloj, plenaj de medito, kvaza˘u kvaza˘u kunkreskinta kun ili. — Kial vi tiel larˆge ge malfermas la okulojn, rigardante min? Kial vi miras? miras? Prefere Prefere iru iru dormi. dormi. . . Vi ne volas volas? ? Vi pensas, pensas, ke la sinjor sinjorino ino ˆ vi vol voko vokoss vin! Ne balda˘ balda˘ u tio okazo okazos. s. Mi iom kompa kompatas tas vin. vin. Cu volas as? ? Mi rakon rakontos tos al vi longan, longan, belan fabelon. fabelon. . . Helka tiel saltis sur la seˆgon, gon, ke Elf vekiˆgis. gis. Fabelo! Iam ˆsi si ofte of te a˘ a ˘uskultis uskultis fabelojn, rakontatajn de sinjorino Evelino. — Silen Silentu, tu, Elf, silent silentu! u! Sed ne dormu! dormu! A˘uskultu! uskultu! La fabelo estos longa longa kaj bela. Czernicka ˆetis etis sur la tablon pretan pre tan dekan kokardon, kaj komencante kunˆ fingroj meti dekunuan, rigardis el sub la brovoj la infanon, iom gajigitan. Siaj iom tremis, kaj la rigardo malˆgojiˆ gojiˆ gis. gis. Post Post momento momento per malla˘uta uta voˆco co kaj ka j ne ˆ cesante ces ante kudri, kud ri, ˆsi si komenci kome ncis: s: ˆ vivis — Estis Estis foje, en nobela nobela regiono regiono,, juna, juna, beleta beleta knabin knabino. o. Si vivi s feliˆce ce ˆ ce ce la gepatroj, inter siaj sia j fratoj kaj parencoj, sub la blua dia ˆ cielo cielo kaj inter la verda verdaˆ ˆo o de la amata tero, malfacile malfacile laborant laborante, e, tio estas estas vera, vera, sed sana, sana, ˆ jam estis freˆ fr eˆsa, sa , ruˆ ru ˆ ga ga kaj gaja. Si estis dekkvinja dekkvinjara ra kaj jam elektis elektis ˆsin sin knabo — najbaro kiel estontan estontan edzinon, kiam subite, okaze okaze ekvidis ˆsin riˆ ca ca kaj tre bona sinjorino. La sinjorino ekvidis la junan knabinon foje, dimanˆ ce, ce, kiam en festa fe sta vesto ˆsi portis p ortis el la arbaro kruˆ con con da fragoj. frago j. La sinjorino si njorino ekvidis kaj tuj ekamis ekamis ˆsin. sin. Pro kio? Oni ne scias. scias. Oni diras, ke la knabino havis havis belajn okulojn, okulo jn, eble eb le beleta bele ta ˆsi si ˆsajnis sa jnis sur la verda kamplimo, en e n la ora tritiko, tr itiko, kun ruˆ r uˆga rubando ˆce ce la l a kaftano kaj kun kruˆ k ruˆ co co da fragoj frago j en e n la mano. La bona b ona sinjorino s injorino alveturis en belega kaleˆ kaleˆso so anta˘u la dometon de ˆsiaj sia j gepatroj gepatro j kaj prenis ˆsin sin ˆ diris, ke ˆsi kun si. Si si donos al ˆsi si edukon, edukon, enkondukos enkondukos ˆsin en la mondon, certigos al ˆsi si estontecon kaj feliˆ con. con. . . La estontecon. . . kaj fel. . . iˆ con! con! La du lastajn vortojn ˆsi elparolis kun akcento, akcento, kun siblo, kaj ˆetinte etinte sur la tablon la dekunuan kokardon, komencis kunmeti dekduan. — Kaj poste? Kaj poste, mia fra˘ulino ulino Czernicka, kaj poste? — babilis la infano infano sur la piedbenketo. piedbenketo. Elf anka˘ anka˘u ne dormis, kaj sidante sur la genuoj de la infano, per siaj du nigraj, rondaj okuloj kompreneme rigardis la vizaˆgon de la rakontanta fra˘ulino. ulino. — Poste oste — jen jen kio kio esti estis. s. La bona sinor sinorin ino o amis amis fort forte, e, fort fortee la junan junan ˆ ˆ knabinon dum tutaj du jaroj. Si ciam ciam havis ˆsin sin ˆ ce ce si, ofte kisis, instruis paroli paroli france, france, gracie gracie paˆ paˆsi, si, paroli paroli kaj manˆgi, gi, alkud alkudri ri vitrope vitroperlojn rlojn sur kananvaso...poste... — Kio estis poste! Kio estis poste?

BONA SINJORINO

19

— Poste ˆsi si komencis komencis ˆsin sin ami jam multe malpli, kaj fine, foje, okaze okaze ˆsi si renko renkont ntis is grafon. grafon. Tiam Tiam la juna knabino knabino fariˆ fariˆgis tre enuiga kaj — iris en la vestejo vestejon. n. . . Feliˆ eliˆ ce, ce, ˆsi si havis havis multe multe da gusto gusto kaj lerteco, lerteco, la bona sinjorino sinjorino ordonis instrui ˆsin kudri kaj fari diversajn laboraˆ laboraˆojn. La knabino fariˆgis ˆ cambrist cambristino. ino. Sen la ekstrema ekstrema boneco de la sinjorino sinjorino,, la knabino knabino posedus posedus nun propran dometon en la nobela regiono, edzon, infanojn, sanon kaj ruˆgan ruˆgan vizaˆ gon. gon. Sed la sinjorino sinjorino certigis certigis al ˆsi la estontecon estontecon kaj fel. . . iˆ con. con. . . De dek du jaroj jaro j ˆsi si kudras por la bona sinjorino elegantajn vestojn dum tutaj tuta j noktoj, nokto j, akre admonas ˆsiajn sia jn ˆ cambristino cambristino jn kaj lakeojn, lakeoj n, ˆ ciumatene ciumatene metas sur ˆsiajn sia jn piedojn piedo jn ˆstrumpoj strump ojn n kaj ˆsuojn, suo jn, ˆ ciuvespere ciuvespere faras el ˆsia sia litkovrilo bela jn draˆ estas apena˘u tridekjara, sed ˆsi piraˆ piraˆojn. o jn. . . Si si havas havas la aspekton de maljuna virino virino.. . . Malgr Malgrasi asiˆ ˆginta, ginta, nigriˆginta, ginta, ˆsi si komencas malsaniˆgi je la okuloj. . . ˆsia sia maljuneco balda˘u venos, kaj ˆsi si devas devas memori pri tio. . . ah, ˆsi si devas devas memori pri sia maljuneco, ˆ car car se ˆsi mem ne memorus pri ˆgi, hodia˘ u, u, morga˘ u, u, kiam la bona sinjorino ekdeziros meti sur ˆsian lokon iun alian en la vestejo, ˆsi si devos reveni en sian nobelan regionon, al la graco de siaj fratoj, kiel objekto de la homa homa rido, rido, al. . . mizer mizero! o! Jen la komen komenco co de la fabelo! fabelo! Sur la tablo tablo jam kuˆ kuˆsis sis dekkelk dekkelko o da pretaj pretaj kok kokardoj. Czernic Czernick ka prenis prenis longan, susurantan pecon da nigra silko kaj komencis dismeti ˆgin en pentrˆ indajn inda jn faldojn faldo jn kaj volvaˆ volvaˆojn. o jn. Siaj fingroj tremis pli forte ol anta˘ue, ue, kaj la flavaj palpebroj rapide, rapide palpebrumis, eble por sufoki la larmojn, kiuj ˆ ekrigardis Helkan kaj la˘ute tremis sur la okulharoj. Si ute ekridis. — Ah, — ekkriis ekkriis ˆsi si — vi malfermis malfermis la okulojn, okulojn, kvaza˘ kvaza˘ u vi volus engluti min. min. Ank Anka˘ u la hundo fiksas sur mi siajn okulojn, kvaza˘u gi ˆ gi komprenus la ˆ fabelon. Car tio estas fabelo. . . ˆ cu cu mi devas devas da˘urigi? urigi? — Kio estis poste? — murmuretis la infano. Czernicka Czernicka kun granda graveco en la voˆ voˆ co co kaj sur la vizaˆgo respondis: — Poste Poste — estis la grafo grafo.. . . — Kaj poste poste?. ?. . . — Balda˘ u poste poste la sinjor sinjorino ino forve forvetur turis is Pariz Parizon on kaj en iu urbo, urbo, okaze okaze,, ekvidis belegan papagon, hele ruˆgan, kun ruˆga g a bek beko. . . Helka faris vivan movon. — En Vieno. Vieno. . . — ekkriis ˆ si si — en ˆgardeno, estas multe, multe da papagoj ...belaj...belaj... — Jes, Jes, jes; jes; — tiu tiu papa papago go esti estiss ank ankora˘ ora˘u pli bela ol tiuj, kiuj estas en Vien Vieno. o. . . La sinjo sinjori rino no ˆgin aˆcetis cetis por si kaj forte ekamis. Dum pli ol unu jaro ˆsi si forlasis forl asis ˆ gin gin neniam neniam.. Por Por la nokto nokto oni transpo transporti rtiss ˆgin kun la kaˆgo g o el la salono en la dormoˆ cambron. cambron. La sinjorino instruis ˆgin paroli france, nutris gin ˆ gin per plej bongustaj frandaˆ frandaˆoj, oj, karesis karesis ˆgiajn plumojn, kisis ˆgian g ian bekon bekon.. . . La faldado de la silko s ilko estis finita. Czernicka pendigis elegantan drapira drapir aˆon kaj komencis enuigan krispigon de la ekstremoj de larˆga silka skarpo per kudrilo. drilo. . . Sub Sub la batoj batoj de la kudril kudrilo o la ˆstofo stofo akre akre grinc grincis, is, la horlo horloˆ ˆgo super la

BONA SINJORINO

20

kofro sonoris la unuan horon, el la salono ree alfluis la tonoj de la violonˆ violonˆ celo celo kaj fortepiano, kvaza˘u sin ˆetanta eta ntajj en pasian pasi an ˆ cirka˘ cirka˘uprenon, post pli ol kvaronhora silento. — Kio estis estis poste? poste? Kio estis estis poste? poste? — murm murmure uretis tis la senpac senpacien ienca ca kaj samtempe tima voˆ co co de la infano. Elf ne estis scivola pri la fino de la fabelo. Li ekdormis en la ˆcirka˘ cirka˘upreno de Helka. — Poste oste.. . . mi ne memora memorass plu plu kial kial kaj kiel kiel,, la papag papago o fari fariˆ ˆgis tre enuiga. iga. . . kaj iris iris en la veste vestejo jon. n. En la vest vestej ejo o ˆgi fariˆ gis gis malˆ goja, go ja, ˆ cesis cesi s manˆgi, gi, ekmalsanis kaj kaj mortis. Sed la sinjorino tute tute ne ploris pri ˆgi, gi , ˆ car ca r ˆsi havis hav is belan el an hundo undon. n. . . — Mi scias! Mi jam scias! — subite ekkriis Helka. — Kion vi scias? — La finon de la fabelo. — Do diru. — Anka˘ u la hundo undo iris en la vestej vestejon. on. . . — Kaj poste? — Poste Poste estis knabin knabino. o. . . — Kaj? — La sinjorin sinjorino o amis amis la knabino knabinon. n. . . — Kaj poste — interro interrompis mpis Czernic Czernick ka — ˆsi si renkon renkontis tis faman muzikmuzikisto iston. n. . . — Kaj la knabino iris en la vestejon. La lastajn vortojn Helka diris per murmureto apena˘u a˘ udebla. udebla. Czernicka levis la okulojn de super la krispoj de la silko kaj ekvidis infanan vizaˆ gon gon je tre stranga stranga aspekto. Tio estis malgranda, malgranda, bele desegnit desegnita a vizaˆgo, blanka en la nuna momento, kiel oblato, kun du fluoj de silentaj, grandaj larmoj, malrapide ruliˆgantaj gantaj sur la vangoj, kun du safiraj grandaj okuloj, ˆ kiuj de post la larmoj sin levis al ˆsi si kun senvorta, senvorta, senfunda, ˆsajnas, sajnas, miro. Si komprenis komprenis la fabelon. . . sed ˆsi ne ˆ cesis cesis miri. ˆ leviˆ Czernicka ree palpebrumis kelke da fojoj. Si gis gis kaj levis la infanon de la piedbenketo. — Sufiˆ ce ce — diris ˆsi si — da fabelo fab elojj kaj maldormo. maldo rmo. . . Vi povas malsaniˆgi...Iru en la liton. ˆ senvestigis Si se nvestigis kaj kuˆ sigis sigis la infanon, in fanon, kiu tute tut e ne kontra˘ustaris, silenta kiel dormo kaj senˆ cese cese levanta al ˆsi si de post la larmo j sia jn demandantajn dema ndantajn okulojn. okulo jn. Poste ˆsi si prenis Elfon, kiu jam kuˆ siˆ siˆgis sur la piedbenketo, kaj metis lin sur ˆ sin ˆsian sian litkovrilon, kredeble kiel konsolon. Si s in klinis k linis al la infano in fano kaj tuˆ sis sis ˆgian gian frunton per sekaj lipoj. — Kion Kion fari? — diris diris ˆsi. si. — Mi ne estis estis malbona malbona al la papago papago,, mi ne estis malbona al Elf, mi ne estos malbona anka˘u al vi. . . dum vi restos restos ˆci ci tie. Dormu!

BONA SINJORINO

21

Per malpeza eleganta eleganta ˆsirmilo ˆsi kovris kovris la liton de la infano de la lampa lumo, revenis al la tablo kaj komencis kunkudri per la maˆ maˆsino sino blankajn musˆ linojn. Sia seka kaj lerta brako rapide movis la turnilon, kaj la rado de la maˆsino si no bruis bru is,, ˆgis gis en la anta˘uˆ ucambro cˆambro la dormema lakeo fermis fer mis la pordon p ordon post p ost la foriranta foriranta gasto. Ekstere Ekstere jam brilis brilis tiam la malfrua malfrua a˘utuna utuna mateno. mateno. El la dormoˆ cambro cambro de sinjorino s injorino Evelino E velino eksonis sonorileto. Czernicka salte leviˆ levi ˆgis de la seˆgo go kaj viˆ sante sante la okulojn, lacajn de la tutnokta laboro, rapide elkuris el la ˆ cambr ca mbro. o.

BONA SINJORINO

22

DUONJARO pasis de la rea forveturo de sinjorino Evelino, kiu forlasis la urbon balda˘ u post la forveturo de la fama artisto el Ongrod. Eta, sed densa marta pluvo plu vo senbrue falis de la griza ˆcielo, cielo, kaj kvankam ekstere pli ol unu horo mankis ankora˘ u ˆ gis la subiro de la suno, en la malalta, malgranda dometo gis de la masonisto Jan jam fariˆgis gis mallume. En la malklara kaj pluva printempa tago, du malgrandaj fenestroj lokitaj preska˘ u tuj super la tero, avare avare lumigis la sufiˆ ce ce vastan vastan ˆ cambron, cambron, kun malalta plafono sur traboj, kun muroj, kovritaj per nigriˆginta kaj malglata stuka stukaˆo, kun argila planko kaj granda forno por baki panon kaj kuiri, pleniganta preska˘u kvaronon kvaronon de la ˆcambro. cambro. La forno estis granda, tamen inter la malnovaj, malaltaj kaj maldikaj muroj oni sentis la amasigitan rancecon kaj malsekec malsekecon. on. Krom tio ˆ ce ce la muroj muroj staris staris tie benk b enkoj, oj, kelke kelke da seˆgoj el flava ligno, malgranda komodo kun sanktaj pentrajoj, du malaltaj simplaj litoj, barelo kun akvo kaj barelo kun acidigita brasiko, kaj proksime de la forno mallarˆ ga ga kaj malalta pordo p ordo kondukis kondukis en etan kameron, kameron, dormoˆ cambron cambron de la posedantoj de la dometo. Nun la familio de la masonisto, kolektiˆginte en la l a malvasta m alvasta ˆ cambro, cambro , sidiˆ s idiˆgis por vespermanˆgi. gi. Jan, diktrunk diktrunka, a, forta viro kun malmolaj malmolaj staran starantaj taj haroj, densaj kvaza˘ u arbaro, ˆus us revenis de la laboro, demetis la anta˘utuko ut ukon, n, ˆsmir sm ir-itan de argilo kaj kalko, kaj sidiˆgis ˆ ce ce la tablo en veˆ sto sto kaj en maniko mani kojj de dika ˆ cemizo. cemizo. Janowa, Janowa, nudpieda, nudpieda, en mallonga jupo kaj tuko, krucita sur la brusto, kun dika senorda harligo, jetita sur la dorson, ekbruligis grandan fajron en la profundo de la forno kaj kuiris tie farunbuletojn. Apud la muro, sur lito, sidis kaj gaje babilis areto da infanoj. Ili estis tri: dek dujara knabo, diktrunka kaj forta, kun densaj kaj starantaj haroj, kiel la patro, kaj du knabinoj, ok- kaj dekjaraj, nudpiedaj, en jupoj longaj ˆgis la planko, sed ruˆgvangaj gvangaj kaj plenigantaj la tutan ˆ cambron cambron per p er sia rido. Ridigis ilin tiel t iel Wicek, Wice k, kiu k iu kuˆsante sante sur la lito kaj strange petolante per la nudaj piedoj, rakontis al ili pri siaj aventuroj, travivitaj en la malsupera lernejo, kiun li vizitis de la komenco de la jaro. ˆ kiam Janowa Gis Janowa ekbruligis la fajron, povis ˆsajni, sajni, ke en la ˆ cambro, cambro, ekster la gepatr gepatra a paro paro kaj la tri infanoj, infanoj, estis estis neniu neniu.. Sed kiam kiam la brilo brilo de la fajro lumigis la malluman kontra˘uan uan angulon de la ˆ cambro, cambro, aperis ankora˘ ankora˘u unu malgranda homa estaˆ estaˆo, o, sidanta sur s ur la alia lito. Tio estis knabino, ˆ cirka˘ cirka˘u dek  jara, kies vizaˆ gon kaj vestojn malklare kaj flagrante lumigis la flamo de la gon fajro, apena˘ u atinganta la angulon. Oni povis p ovis nur vidi, ke ˆ si si sidas sur la lito, krucinte krucinte sub si la krurojn, kaˆ kaˆsita sita en la plej profunda angulo, kuntiriˆ kuntiriˆginte de la malvarmo. Tuj apud ˆsi si brilis bronzaj butonoj, ornamantaj ornamantaj malgrandan, malgrandan, sed elegantan kofron, el kiu du malgrandaj manoj, blankaj kiel oblato, elpre-

BONA SINJORINO

23

nis de tempo tempo al tempo tempo divers diversajn ajn malgra malgrandajn ndajn objektojn. objektojn. El la movo movo de la manoj oni povis diveni, diveni, ke la estaˆ estaˆo, kuntiriˆ kuntiriˆginta de la malvarmo, longe kaj zorge kombas per ebura kombilo siajn harojn, en kiuj la flagrantaj flamoj de la fajro iufoje ekbruligi ekbruligiss orajn brilojn. brilojn. Unu fojon ekbrilis ekbrilis anka˘ anka˘u spegulo en arˆ genta genta kadro kadro.. . . — Panjo, Panjo, panjo! — ekkriis ia malpli granda granda el la du knabinoj, knabinoj, ludant ludantaj aj sur la lito — Helk Helka ree sin komba kombass kaj sin rigard rigardas as en la spegulo. spegulo. . . ˆ jam trian fojon sin kombas hodia˘u, — Si u, kaj jam du fojo jn ˆsi si lavis siajn sia jn ungojn — malestime rimarkis la pli aˆ ga ga knabino. — Elegantulino! Elegantulino ! Pupo! — aldonis aldoni s la knabo — ˆcu cu ˆsi si pov p ovas, as, kiel k iel ni, sin lavi en la sitelo. . . ˆsi si trempas la viˆ stukon stukon en la akvo kaj frotas sian vizaˆgon...Mi rompos al ˆsi si la spegulon, spegulon , ni vidos, kion ˆsi si faros tiam! Kaj ˆ ciuj ciuj tri, brue piedfrapante piedfrapante per p er la nudaj piedoj, piedo j, sin jetis al la malluma angulo. — Donu la spegulon! Donu! Donu! Du malgrandaj manoj, blankaj kiel oblato, silente kaj sen kontra˘ustaro sin etendis el la ombro kaj transdonis al la petolanta areto la spegulon en la arˆ genta genta kadr kadro. o. La infanoj infanoj kaptis kaptis ˆgin, gin, sed ne kont konten entaj taj anko ankora˘ ra˘u de la akiro, detiris de la lito la kofron el angla ledo kaj sidiˆginte gi nte ˆ cirka ci rka˘ ˘ u ˆ gi g i sur la tero, komencis eble la centan fojon rigardi la kombilojn, brosojn, malplenajn boteletojn de parfumoj kaj skatolojn por sapoj. Dume Janowa, tute ne atentante la kriojn kaj ridojn de la infanoj, eble eˆ c amuzita amuzita de ili, parolis kun la edzo pri lia hodia˘ ho dia˘ua laboro, pri la ˆcagrenoj, cagreno j, kiujn ka˘ uzis uzis al ˆsi si la najbarino, pri Wicek, kiu hodia˘u, maldiligentulo, ne iris en la lernej lernejon. on. Poste Poste,, portan portante te al la tablo granda grandan n plado pladon, n, de kiu leviˆ leviˆgis abunda vaporo, ˆsi si alvokis la infanojn al la vespermanˆgo. Oni ne bezon b ezonis is ripeti al ili la alvoko alvokon. n. Wicek Wicek kaj Marylk Marylka a per p er unu salto  jam estis sur la benko, apud la patro, al kiu ili ˆetis etis sur la kolon po unu brako. brako. Kasia saltis al la tablo alkroˆ cite cite al la jupo de la patrino, kiu irante al la tablo tranˆ cis cis grandan bulon de nigra pano. Janowa Janowa sin returnis al la angulo. — Helka! — diris ˆsi — kaj vi, kial vi ne venas manˆgi? Helka Helka deglitis deglitis de sur la lito, lito, kaj kiam ˆsi si iris al la familia familia tablo, tablo, ˆsia sia eta figuro, plene lumigita, strange, akre kontrastis la fonon, ˆsin sin ˆcirka˘ cirka˘uantan. Malgrasa kaj tro alta por sia aˆgo, ˆsi si portis pelton el blua atlaso, ˆ cirka˘ cirka˘ukudritan per cigna lanugo. lanugo. La atlaso estis estis ankora˘ ankora˘u freˆ freˆsa sa kaj brilanta, brilanta, sed la lanugo, lanugo, iam neˆ ge ge blanka, ˆsajnis sa jnis kvaza˘ kvaza ˘u eltirita el cindro. La pelto, jam tro mallonga por po r ˆsia sia aˆgo, go, atingis apena˘u ˆsiajn sia jn genuojn; genuo jn; pli malsupre, mals upre, ˆsiaj sia j longa j, malgrasa m algrasa j kruroj kruro j estis e stis duonkovritaj per ˆcifonoj cifono j de d e ˆstrumpoj strump oj,, maldikaj m aldikaj kiel aranea reto, kaj per altaj botetoj, butonumitaj per longa vico da brilantaj butonoj, sed ˆ kun truoj, tra kiuj oni povis vidi la piedojn, preska˘u nudajn. Sian longforman kaj malgrasan vizaˆgon, gon, kun la grandaj enfalintaj enfalintaj okuloj, ˆ cirka˘ cirka˘uis fajraj haroj, zorge kombitaj kaj zonitaj per multekosta multekosta rubando, sendube tute freˆ freˆsa. sa.

BONA SINJORINO

24

Inter la malaltaj, malhelaj muroj, inter la nudpiedaj infanoj en dikaj vestoj, ˆsia sia kostumo, la delikateco de ˆsia sia vizaˆgo, movoj movoj kaj manoj, stampis ˆsin sin per profunda profunda disonanc disonanco o kun la fono. Dum unu momento momento oni a˘udis nur la frapadon de la kuleroj je la plado kaj ˆsmacadon smacadon de kvin buˆ buˆsoj, soj, kiuj manˆgis kun granda granda apetito la farunbule farunbuletojn tojn kun lardo kaj nigran nigran panon. Anka˘ Anka˘u Helka manˆ gis, gis, sed malrapid malrapide, e, delik delikate kaj tre malmulte. malmulte. Kelke Kelke da fojoj ˆsi si levis al la buˆso so panon kaj buletojn, buleto jn, kaj metinte la kuleron sur la tablo, sidis silente, kun la manoj krucitaj sur la genuoj, rektigita sur la seˆgo, tiel alta, ke ˆsiaj piedoj en la parizaj truitaj botoj ne atingis la teron. — Kial vi ne manˆgas gas plu? — sin turnis al ˆsi si Janowa. Janowa. — Mi dankas, mi plu ne volas — respondis res pondis ˆsi si kaj tremante de la malvarmo, ˆsi si kovris sin, s in, kiom ˆsi si povis, per la atlasa pelto, tro mallarˆga kaj mallonga. — Per kio vivas vivas ˆci ci tiu infano, vere mi ne scias! — rimarkigis Janowa. — Se mi ne fritus al ˆsi si ˆ ciutage ciutage peceton da viando, ˆsi jam de longe mortus de malsato. mals ato. Eˆ c la viandon vian don ˆsi si neniam nenia m finman finma n ˆgas. — Eh — kun flegmo rimarkigis rimarkigis Jan — ˆsi si kutimos kutimos iam, kutimos. kutimos. . . ˆ — Ciam estas al ˆsi si malvarme kaj kaj malvarv malvarvarme. arme. . . Niaj infanoj kuras nudpiede, pied e, sole en ia ˆ cemizo cemi zoj, j, sur la korto, kaj ˆsin sin ˆ ci ci tie en la ˆ cambro cambro ˆ ce ce la forno, forn o, en ˆsia si a kvaza˘ kvaza ˘ u pelto p elto senˆ cese cese skuas la febro. . . — Eh — ripetis ripetis Jan — iam ˆ si si kutimos. . . — Certe! Certe! — jesis Janowa Janowa — sed nun oni ne povas povas rigardi rigardi ˆsin sin sen komkompato. . . Ofte mi varmigas varmigas la temaˆ temaˆsinon sinon kaj donas al ˆsi si teon. — Vi bone faras — jesis la masonisto masonisto — oni ja pagas pagas al ni por ˆsi. si. . . — Oni pagas, estas vere, sed ne sufiˆ ce, ce, por ke ni povu ˆsanˆ sanˆgi nian mizeron en riˆcecon ceco n por ˆsi. si. . . — Superflue estus, ˆsi si kutimos. Wicek Wice k kaj ka j Marylka Mar ylka ne ˆcesis cesi s ankora˘ anko ra˘u sin plenigi per pano kaj farunbuletoj. Kasia mokis ilin kaj malhelpis manˆgi. Jan, viˆ sinte sinte la buˆ son son per la maniko de la ˆcemlzo, cemlzo, komenc komencis is demandi demandi la filon pri lia lernado lernado kaj konduto konduto en la lernejo; en la apuda kamero ekploris kelkmonata kelkmonata infaneto. Janowa, Janowa, kiu estis portanta la pladon, kulerojn kaj duonon da panbulo al la forno, sin returnis al Helka. — Iru, Iru, balan balancu cu Kazion Kazion kaj kantu kantu al li, vi ja scias. scias. . . La ordonon ˆsi si proklamis per delikata voˆco, co, multe pli delikata ol tiu, per kiu ˆsi si parolis al la propraj infanoj. Helka, Helka, obee kaj silente, silente, per malpezaj malpezaj kaj graciaj graciaj paˆ paˆsoj, soj, tute ne similaj similaj al la vivegaj kaj pezaj paˆ paˆsoj soj de la infanoj infano j de la masonisto, sin enˆ enˆsovis sovis en la kameron, preska˘ u tute malluman, kaj post momento la unutonan bruon de ˆ ne sciis la lularkoj akompanis akompanis malforta, sed pura kaj plenda infana voˆ voˆ co. co. Si aliajn alia jn kantojn kantoj n ol francajn, franca jn, sed de tiuj ˆci ci ˆsi si memoris m emoris multe. La franca fra nca kantado ˆ ciam ciam same ekscitis la admiron de la familio de la masonisto, eble ˆcefe cefe tial, ke ˆ gi gi estis nekompr nekompreneb enebla la por ili. Anka˘ Anka˘u nun eksilent eksilentis is la infanoj. Jan, per

BONA SINJORINO

25

amba˘ u kubutoj apoginte sin sur la tablo, kaj Janowa, Janowa, lavante lavante la vazojn vazojn ˆ ce ce la forno, silentls. En la malluma kamero unutone frapis la lularkoj, kaj la pura, malˆ goja go ja infana inf ana voˆ co co kantis melankolie, mela nkolie, malrapide m alrapide la amatan am atan francan f rancan kanton:

Le papil lon ˆsenvol sen vola. a. La rose blanche ˆseffeuil seffeuil la. La la la la la la... Janow Janowa a iris iris al la tablo, tablo, Jan Jan levis levis la kapon. apon. Ili ekrigar ekrigardis dis unu la alian, alian, balancis la kapojn kaj ekridis, iom ironie. iom malˆgoje. Jan eltiris eltiris el la brusta brusta poˆ so so malfermit malfermitan an kove koverton rton kaj jetis ˆgin sur la tablon. — Jen! Mi renko renkont ntis is hodia˘ u la bienfarma bienfarmant nton on de sinjorino sinjorino Kryck Krycka. Li volis iri al ni, sed ekvidinte ekvidinte min, alvokis min kaj transdonis ˆ ci ci tion. . . Janowa per siaj dikaj flngroj, kun videbla kaj profunda respekto elprenis el la koverto dudekkvin-rublan bankan bileton, prezentantan la duonon de la sumo, kiun sinjorino sinj orino Evelino promesis pagi ˆciujare ciujare por la l a nutrado kaj edukado de Helka, ˆgis gis kiam ˆsi si fariˆ fari ˆ gos gos grandaˆga. ga. — Tamen Tamen — komenci komenciss Janowa Janowa — ˆsi si sendis. sendis. . . Dio estu benata. benata. . . mi pensis. ke... ˆ interrompis, ˆ Si car car apud ˆsi, si, ˆ ce ce la tablo stariˆgis gis Helk Helka. a. El la mallum malluma a kamero, amero, kie ˆsi balancis balancis la infanon, infanon, ˆsi si vidis, vidis, kiam la masonisto masonisto donis donis al la edzino la koverton kun la mono kaj a˘udis la nomon de sia iama zorgantino. Tuj revenis ˆsia sia iama viveco, ˆsi si desaltis de la lito de Janowa, Janowa, apud kiu staris la lulilo, kaj saltis al la tablo, kun ruˆga vizaˆ go kun brilantaj okuloj, ridetanta go kaj tremanta, sed de emocio, ne de malvarmo. — De la sinjorino sinjorino — kriis ˆsi si — de la sinjorino sinjorino.. . . ˆ cu. cu. . . ˆ cu. cu. . . Spiro Spir o mankis mank is al ˆsi. ˆ la sinjorino skribas ion pri mi? — Cu Jan kaj Janowa ree rigardis unu la alian, balancis la kapojn kaj ekridetis. ˆ la sinjor ˆ — Eh, vl malsaˆga ga infano! Cu sinjorlno lno skriba skribass pri vi? Kia ideo! ideo! Si sendis monon por vi. Estu danka anka˘u por tio! Helka tuj ree paliˆgis, gis, malˆ gojiˆ gojiˆ gis kaj, sin kovrante per la pelto, foriris al gis la forno. forno. Wicek Wicek kaptis aptis la kover koverton ton kaj legis legis al Marylk Marylka a la adreson, adreson, skribitan skribitan sur ˆ gi, Kasia dormetis sur la benko, kun la kapo metita sur la genuoj de la gi, patro. patro. Jan, Jan, prenan prenante te la bank bankan bileton bileton el la mano mano de la edzin edzino, o, komen komencis cis kun ˆsancel san celii ˆgo go en la voˆ co: co: — Eble Eble.. . . ni konse onserv rvu u por ˆsi. s i. . . por la tempo tempo eston estonta. ta. . . Por dude dudek k kvin kvin rubloj rubloj ni povas povas nutri nutri la infanon, infanon, kaj kaj la ceteraj. ceteraj. . . kolektiˆ kolektiˆgu... — Kolektiˆ gu la ceteraj — respondis Janowa, medite apogante la mentogu non sur la mano — sed, Jan, ne forgesu, ke oni devus nun aˆ ceti ceti iom da vestoj por ˆsi. si. . .

BONA SINJORINO

26

— Vestojn? sed oni ja permesis permesis al ˆsi si kunpreni kunpreni la tutan tutan vestaro vestaron. n. . . ˆ ta˘ ˆ estas — Bona Bona vesta vestaro ro!! Gi taugis u ˘ gis por la palac palaco, o, sed ˆci ci tie. tie. . . Cio estas tiel tiel maldika, maldika, delikata. delikata. . . ˆ cu cu mi povas povas lavi tian tolaˆ tolaˆon. . . Pasis apena˘u unu vintro, kaj en la l a kofro restis nur ˆcifonoj. cifono j. — Bone, do ni aˆ cetu. cetu. Sed, virino, faru neniajn malˆ malˆsparojn sparojn por ˆ ci ci tiu infano. infano. . . ˆsi si estu vestita vestita kiel niaj. . . kaj se restos restos iu groˆ groˆso, so, konservu konservu ˆgin gi n por ˆsi si por la tempo tempo estont estonta. a. . . — Kiel niaj infanoj, infanoj, vi diras! diras! Sed ˆsi si estas estas tiel delikata! delikata! Se ˆsi si faras faras unu unu paˆson son sur la planko per pe r nuda nud a piedo p iedo,, ˆsi si tuj komencas komen cas tusi. tusi . Se ˆsi si portas por tas ˆ cemizon cemi zon dum tri tagoj, ˆsi si ploras. ploras. Mi demandas: demandas: kial vi ploras? ploras? “La ˆcemizo cemizo estas malpura! malpura!” ” — diras diras ˆsi. La tutan tutan tagon tagon ˆsi sin lav lavas, komba kombass en la anguloj, anguloj, kvaza˘ u kati katino no.. . . ˆ kutimos — konkludis Jan, tamburante sur la tablo per la fingroj — — Si ˆsi si kutimos. kut imos. . . Dum la interkonsiliˆgo go de la masonisto kun la edzino pri Helka, la infano staris anta˘ u la forno kaj per la senbrilaj okuloj rigardis la estingiˆgantan fajron. Oni povis p ovis vidi, ke ˆsi si profunde meditas pri io; post p ost momento, kvaza˘u farinte kategorian kategorian decidon, ˆsi si returnis sin kaj, senbrue senbrue malferminte malferminte la pordon de la vesti vestibl blo, o, ˆstelir steliris is el la domo. domo. . . En la strato strato estis estis multe multe pli lume lume ol en la domo, tamen la tago jam griziˆgis, kaj la malvarma nebulo de la marta pluvo plenigis la aeron per penetranta penetranta malvarmo. malvarmo. En la nebulo, ˆ ce ce la randoj de la stratetoj stratetoj kaj stratoj stratoj konataj konataj de ˆsi, si, Helka Helka glitis glitis en la komenco komenco rapide, rapide, poste pli kaj pli malrapide. mal rapide. Dum momentoj, mom entoj, tre laca, laca , ˆ si si haltis. halt is. En ˆ sia sia malvamal vasta brusto mankis la spiro, la piedoj malbone vestitaj laciˆgis; kelke da fojoj ˆsi si eksplodis per ra˘uka uka tuso. tuso. Tamen ˆsi si iris kaj iris, ˆgis fine. ˆsi si atingis atingis la eksterurban straton, ˆce ce kies komenco, inter la arboj, nun senfoliaj, staris la ˆ proksimlˆgis somerdomo de sinjorino Evelino. Si gis al la feraj kradoj kaj rigardis ˆ iris anta˘uen, en la ˆ gardenon! gardenon! Si uen, al la pordego. En la pordego la pordeto estis malfer malfermit mita. a. Tie, Tie, en la profu profundo ndo de la korto, korto, brilis brilis fajro en du fenest fenestroj roj de la flanka flanka konstrua konstruaˆo, kie estis la loˆgejo gejo de la pordisto pordisto.. Krede Kredeble ble oni kuiris kuiris tie la vespermanˆgon. gon. Anta˘ Anta˘ u la l a flanka fla nka konstruaˆ konstruaˆo la pordisto pordist o dishakis d ishakis lignan ˆstipon stipon en splitojn. splitojn. Estis Estis silente silente kaj senhome. senhome. La batoj de la hakilo hakilo malakre malakre kaj unutone sonis en la pluva nebulo, el la lada pluvtubo fluis sur la pavimon de la korto mallarˆga ga akva strio kun unutona unutona murmuro. Helka Helka proksimiˆgis al la muro de la palaceto kaj eniris en la ˆgardenon gardenon tra seka seka sablita sablita vojeto. Tie ˆsi si halti hal tiss anta˘ anta ˘ u la ˆstuparo stuparo de la alta balkono, balkono, sur kiu sinjorino Evelino kutime sidis la tutajn somerajn tagojn. Nun la ˆstuparo, stuparo, balkono balkono kaj benkoj, benkoj, ˆgin ˆ cirka˘ ka uantaj, u ˘ antaj, estis kovritaj de pluvo. Helka Helka komencis komencis supreniri la ˆstupojn; la akvo pla˘ udis udis sub ˆsiaj sia j parizaj pariza j botoj. boto j. Subite ˆsi ˆgoje ekkriis kaj per ama gesto etendis amba˘ u manojn. El sub benko, benko, el angulo angulo de la balkono. balkono. kie li kuˆ kuˆsis sis kuntiriˆginta ginta kaj simila simi la al a l silka si lka volvaˆ volvaˆo, o, trempita trem pita en koto, ko to, Elf sin ˆetis eti s al ˆsi kun k un akra pepanta bo jado. Li ne rekonis ˆsin sin en la unua momento, ˆcar car liaj longaj

BONA SINJORINO

27

haroj, malsekaj, implikitaj, preska˘u tute kovris kovris liajn okulojn. okulojn. Sed kiam ˆsi ekparolis al li kaj sidiˆgis anta˘ u li sur la malsek malsekaj tabuloj, tabuloj, li saltis saltis sur ˆsiajn siajn genuojn, kaj pepante de ˆgojo, komencis leki ˆsiajn manojn kaj vizaˆgon. g on. La estaˆ es taˆo o anka˘ an ka˘u estis malgrasiˆginta, ginta, glaciiˆginta, ginta, kredeble kredeble malsata, malsata, malpura. malpura. . . — Kara Elf! Elf! Mia amata, mia ora hundeto. Ili karese sin premis unu al la alia kaj sin kisis. — Elf! Elf ! Kie estas la sinjorino sinjorino? ? Kie estas la sinjorino sinjorino? ? Forestas orestas nia sinjorino, forestas, forestas! ˆ leviˆ Si gis, gis, kaj portante la hundon hundon en sia ˆ cirka˘ cirka˘upreno, proksimiˆgis gis al unu ˆ sidiˆ el la fenestroj, rigardantaj la balkonon. Si gis gis sur la benko, benko, sed tuj ˆsi salte leviˆgis. gis. — Ni riga rigard rdu u tra tra la fene fenest stro ro,, Elf! Elf! Ni vido vidos, s, kio kio okaz okazas as en la ˆcamc ambroj. . . Eble Eble tie estas la sinjori sinjorino. no. . . eble eble ˆsi si vokos vokos nin. . . ˆ Si ekgenu ekgenuis is sur la benko. benko. La akvo, akvo, abund abundee amasiˆ amasiˆginta ginta sur la konk konkav ava a ˆ ne atentis tion. tabulo de la benko, pla˘udis sub ˆsiaj sia j genuoj. Si — Rigardu, Elf, rigardu! ˆ levis la hundon kaj apud sia vizaˆgo alpremis la krispan kapon al la Si fenestra vitro. ˆ estas, — Vi vid vidas, as, Elf. Elf. . . Cio estas, kiel iam. iam. . . la puncaj puncaj flankaj flankaj kurtenoj, kurtenoj, tiel belaj. . . kaj tie la grand granda a spegulo, spegulo, anta˘ anta˘u kiu la sinjorin sinjorino o iufoje vesti vestiss min. . . kaj ˆ eksilenti tie. tie. . . tra la malferm malfermita ita pordo pordo oni vidas la manˆgoˆ cambron. cambro n. . . Si eks ilentis; s; ˆsi si manˆ gegis gegis per la okuloj ˆ cion, cion, kion ˆsi si povis rimarki en la interno de la loˆgejo. ˆ — Cu vi vidas, kara Elf, la balancantan seˆgon. gon. . . kiel kiel komfort komfortee oni sidas sidas sur ˆ gi. g i. . . Iufoje Iufoje mi sidis sidis kaj kaj bala balanc ncis is min. min. . . tuta tutan n horon horon.. . . kaj mia mia pupo, pupo, la granda granda,, sin balanc balancis is kun mi. . . Elf laciˆ gis gis de la nekomforta nekomforta situacio, elglitis el sub ˆsia sia brako kaj falis sur la benkon. Deglitis sur ˆgin anka˘ u balda˘ u la knabino. — Ah, Ah, kar kara a Elf! Elf! Vi kaj kaj mi. . . esti estiss iam tie tie.. . . ˆ sidis en la akvo. Sia ˆ vesto estis tiel saturita Si s aturita de la malsekeco, ke ˆ si si sentis se ntis ˆ malv malvarmajn armajn fluojn fluojn sur la dorso. dorso. Siaj piedoj, piedoj, presk preska˘ u nudaj en la parizaj botoj, rigidiˆgis. gis. Tamen ˆsi si sidis kaj premis karese al sia brusto la malgrasan, malsekan malsekan Elfon, kiu de tempo al tempo lekis ˆsiajn siajn manojn. — Kara Elf, tie, kie nun estan tiom da koto, somere estas herbo, sur kiu ˆ vi tiom, tiom da fojoj mi sidis kun la sinjorino kaj kunmetis bukedojn. Cu memora memoras, s, Elf, Elf, Italuj Italujon on? ? Estis Estis mi, kiu petis petis la sinjorin sinjorinon, on, ke vi vetur veturu u kun ni! Kiel Kiel bele estas estas tie, ˆ cu cu ne vere? vere? Varme, arme, verde. verde. . . la suno tiel tiel lumas. lumas. . . la safira safira ˆ cielo, cielo, super la maro flugas tiel grandaj, blank blankaj birdoj. birdoj. . . Kaj ˆ cu cu vi memoras, memoras, kiel timis fra˘ulino ulino Czernic Czernick ka navig navigii sur la maro? maro? Kie estas estas nun nun ˆ forvet fra˘ ulino ulino Czernicka Czernicka? ? Si forvetur uris is kun kun la sinj sinjor orin ino. o. Kaj ni, ni, kara ara Elf, Elf, plu plu neniam neniam forv forvetu eturos ros kun kun la sinj sinjori orino. no. . . neniam neniam.. . . neniam neniam.. . . ˆ Peza, ˆstona ston a dormemo dorm emo ekregis ekre gis ˆsin. sin. Si klinis la kapon al la dorso de la benko kaj ekdormis, ˆ ciam ciam forte tenante tenante ˆ ce ce la brusto la dormantan dormantan hundon. hundon.

BONA SINJORINO

28

Fariˆ gis pli kaj pli mallume; eksilentis la hakilo de la pordisto, en la fenestroj gis de la flanka konstrua konstr uaˆ ˆo estingiˆ esti ngiˆgis la brilo de la fajro, eta, densa pluvo senˆ cese cese falis senbrue sur la teron, kaj nur ˆ ce ce la anguloj de la palaceto el la pluvtuboj fluis kun unutona murmuro mallarˆgaj akvaj strioj. ˆ Cirka˘ u la noktomezo la masonisto Jan vekis per frapoj la pordiston kaj ricevi riceviss respon respondo don, n, ke efektiv efektivee li vidas vidas de tempo tempo al tempo tempo la infano infanon, n, kiu forlasis vespere lian domon. Jan supreniris kun lumigita lanterno la balkonon kaj apud unu el la benkoj haltis, kvaza˘u ˆ stonigita. stonigita. Li staris, star is, rigardis, ri gardis, balancis la kapon kaj, oni ne scias kial, frotis la okulojn kvaza˘u nevole per sia dika mano. Post momento li levis per siaj fortaj brakoj la knabinon, kiu vekiˆginte, dormema, ploranta kaj malforta mallevis sian febre ruˆgan vizaˆ gon gon sur lian brakon. Li portis ˆsin sin malsupren de la balkono kaj per rapidaj rapida j paˆ soj so j iris kun ˆsi si hejmen. Prenante la knabinon, li ˆetis etis for hundon, kiu ki u dormis dorm is sur ˆsia sia brusto. La hundo silente iris ree sub la benkon kaj, malˆgoje sopirante, sin kunvolvis sur la malseka planko de la balkono.

A ?

?