CASE REPORT BEDAH
VARIKOKEL
Disusun Oleh: Cindy Aulia Maessy 1102011066
Pembimbing: d! Heny M"es#aiil$ S%!B
KEPANITERAAN KLINIK BAGIAN BEDAH RUMAH SAKIT UMUM DAERAH SOREANG JULI – OKTOBER 2015
BAB I PAPARAN KASUS
I.
II.
Identit! P!ien &ama : Tn! P 'mu : 20 (ahun )enis *elamin : +a,i-la,i Pend Pendid idi, i,an an Te Tea,h a,hi i : SD Pe,e.aan : /iasas(a Su,u Bangsa : Sunda Agama : slam Alama( : Magasai RT 1 R/ *e3! &ainggu &"! RM : 421556 Tanggal Tanggal Pemei,saan Pemei,saan : 0 )uli )uli 2014 2014 An"ne!i! Ke#$%n Ut" : nyei di,edua buah a,a Ri&'t Pen'(it Se()n* Pasien da(ang ,e RS'D S"eang dengan ,eluhan nyei di,edua buah a,a$
diasa,an se.a, 2 (ahun lalu! Diasa,an hilang (imbul! &yei lebih diasa,an %ada buah a,a sebelah ,anan$ lama ,elamaan membeng,a, dan ,uli( se,i(a beana ,emeahan! ,emeahan! &yei diasa,an hingga ,e %unggung %unggung dan ,a,i sebelah ,anan! Selain i(u diasa,an buah a,a sebelah ,anan lebih (inggi dibanding yang ,ii! Pasien mengeluh (easa nyei ,e(i,a BA* se.a, 1 bulan (ea,hi$ (eda%a( (eda%a( daah$ %i%is (ida, (e%u(us 7
III.
%u(us$ (ida, ada gangguan ee,si! *ini %asien measa measa lebih seing %i%is! ! Ri&'t Pen'(it D%$#$ Tida, ada Ri&'t Pen'(it Ke#$)* Tida, ada Pe"e)i(!n +i!i( a! *esad *esada aan an : C"m% C"m%"sm "smen en(i (iss b! Tanda Tanda 8i(al : i! Te,anan Daah : 12090 mmHg ii! &adi : ;9meni( egula$ eB (ida, (eaba membesa T%,)OR : Bunyi )an(ung Muni Regula$ Mumu ?-@ >all"% ? -@ P$#",n# : Vesicular Breath Sound ,anan ,anan ,ii$ Rh"n,i -9- /heeing -9A/d,"en ns% ns%es, es,ii : 3emb 3embun ung$ g$ (id (ida, a, ada ada ,el ,elain ainan an ,ul ,uli( i( Pal% Pal%as asii : S"e% S"e%el$ el$ &ye &yei i (e,a (e,an n ?-@ ?-@ He%a He%a9+ 9+ie ien n (ida (ida, , (eab (eabaa memb membesa esa 1
Pe,usi : (im%ani diseluuh la%ang abd"men Aus,ul(asi : Bising 'sus ?@ &"mal E(!t)e"it! E,s(emi(as a(as: a,al hanga( 9$ CRT 2$ (ug" bai,$ edema ?-@ E,s(emi(as baah : a,al hanga( 9$ CRT 2$ (ug" bai,$ edema ?-@ B. Stt$! L,(#i! In!e(!i Tam%a, s,"(um (ida, ada ,elainan ,uli($ (es(is sebelah ,anan (eliha( lebih (inggi
dibanding sebelah ,ii! Tida, ada %embesaan ,edua (es( is! P#!i Teda%a( %embesaan %embuluh daah dia(as (es(is sebelah ,anan$ (easa ,enyal dan al"( se(a beben(u, ,ei(ing se%e(i 3a3ing! Pembesaan *>B inguinalis -9IV.
Re!$"e Pasien da(ang ,e RS'D S"eang dengan ,eluhan nyei %ada (es(is de;(a dan sinis(a$
diasa,an se.a, 2 (ahun lalu! Diasa,an hilang (imbul! &yei lebih diasa,an %ada (es(is sebelah ,anan$ lama ,elamaan membeng,a, dan ,uli( se,i(a beana ,emeahan! &yei diasa,an hingga ,e %unggung dan ,a,i sebelah ,anan! Selain i(u diasa,an (es(is sebelah ,anan lebih (inggi dibanding yang ,ii! Pasien mengeluh (easa nyei ,e(i,a BA* se.a, 1 bulan (ea,hi$ (eda%a( daah$ %i%is (ida, (e%u(us 7 %u(us$ (ida, ada gangguan ee,si! *ini %asien measa lebih seing %i%is! Pada s(a(us genealis (ida, di(emu,an ,elainan! S(a(us l",alis (am%a, le(a, (es(is de;(a lebih (inggi dibanding sinis(a! Tida, ada %embesaan ,edua (es(is! Teaba %embesaan %ada %embuluh daah dia(as (es(is de;(a (easa ,enyal dan al"(! Teaba se%e(i 3a3ing! V. Di*n,!i! Bndin* =ai,",el De;(a DD9 E%ididimi(is Hid",el Tum" Tes(is VI. U!$#n Pe"e)i(!n 1! 'S> C"l" D"%%le 2! CT S3an ! =en"ga#i VII. Di*n,!i! Ke) =ai,",el de;(a VIII. Pent#(!nn &"n-ama,"l"gi O%easi : =ai,",ele,("mi ama,"l"gi Tida, ada I. P),*n,!i! Fu" ad =i(am : ad b"nam Fu" ad un3(i"nam : dubia ad b"nam
2
Fu" ad Sana(i"nam
: ad b"nam
BAB II TINJAUAN PUSTAKA 1. ANATOMI Tes(is adalah "gan geni(alia %ia yang %ada "ang n"mal .umlahnya ada dua dan masing-
masing (ele(a, di dalam s,"(um ,anan dan ,ii le(a, (es(is n"mal sebelah ,ii lebih endah .i,a dibanding,an dengan sebelah ,anan! Ben(u,nya "8"id dan %ada "ang deasa u,uannya adalah 5 ; ; 2$4 3m$ dengan 8"lume 14-24 ml! *edua buah (es (is (ebung,us "leh .aingan (uni,a albuginea yang mele,a( %ada (es(is! Dilua (uni,a albuginea (eda%a( (uni,a 8aginalis yang (edii dai la%isan 8isealis dan %aie(alis$ se(a (uni,a da("s! O("( ,emas(e yang beada di se,i(a (es(is memung,in,an (es(is da%a( digea,,an mende,a(i uang abd"men un(u, mem%e(ahan,an (em%ea(u (es(is aga (e(a% s(abil!
Se3aa his("#isi"l"gi geni(alia %ia (edii a(as (es(is$ du3(us geni(alis$ ,elen.a-,elen.a (ambahan dan %enis! Tes(is (edii dai G240 l"buli dan (ia% l"bulus (edii dai (ubuli semini#ei! Didalam (ubulus semini#ei (eda%a( sel-sel s%ema("g"nia dan sel se("li$ sedang,an dian(aa (ubulus semini#ei (eda%a( sel-sel +eydig! Sel-sel s%ema("g"nium %ada %"ses s%ema("genesis men.adi s%ema(""a! Sel-sel se("li be#ungsi un(u, membe
3
ma,an %ada ba,al s%ema$ sedang,an sel-sel +eydig a(au disebu( .uga sel-sel in(es(isial (es(is be#ungsi un(u, menghasil,an h"m"ne (es("s(e"n! Sel-sel s%ema(""a yang di%"du,si di (ubulus semini#ei (es(is disim%an dan mengalami %ema(angan9ma(uasi di e%ididimis! Se(elah ma(ue ?deasa@ sel-sel s%ema(""a besama-sama dengan ge(ah dai e%ididimis dan 8as de#eens disalu,an menu.u am%ulla 8as de#eens! Sel-sel i(u se(elah be3am%u dengan 3aian-3aian di e%ididimis$ 8as de#eens$ 8esi,ula seminalis$ se(a 3aian %"s(a( memben(u, 3aian semen dan mani!
A(ei Tes(is menda%a( daah dai bebea%a 3abang a(ei$ yai(u a(ei s%ema(i,a in(ena yang meu%a,an 3abang dai a"(a$ be.alan didalam #uni,ulus s%ema(i,us menu.u (es(is$ a! s%ema(i,a in(ena a,an beanas("m"sis dengan 3abang-3abang %embuluh daah dai a! hi%"gas(i,a$ yai(u a!8asde#eens dan a! 3emas(ei3am besama-sama mensu%lai daah bagi (es(is! =ena Pembuluh daah yang meninggal,an (es(is be,um%ul memben(u, %le,sus %am%ini#"mis %ada #uni,ulus s%e(ma(i,us! Pada annulus inguinalis in(ena$ %le,sus %em%ini#"mis memben(u, 8!s%ema(i,a! =ena s%ema(i,a ,anan a,an menu.u 8! Ca8a n#ei" dibaah 8! enalis ,anan! Sedang,an 8! s%ema(i,a ,ii a,an menu.u 8! enalis ,ii dengan sudu( G 0"! ne8asi Pesaa#an (es(is menye(ai %embuluh daah a(ei dan beasal dai %le,sus a"(i,us dan enalis$ dai medulla s%inalis 8e(eba (h"a,alis I dan behubungan dengan seabu( saa# dai %le,sus hi%"gas(i,us! +im#e Pembuluh lim#e (es(is be.alan melalui #uni,ulus s%ema(i,us menu.u nnll! +umbal dan bea,hi %ada nnll!%aaa"(al dan 8!3a8a in#ei" dibaah 8!enalis!
4
2. VARIKOKEL 13 De4ini!i =ai,",el meu%a,an 8ai,"si(as %le,sus %am%ini#"mis ,"da s%ema(i,a$ yang
memben(u, ben."lan s,"(um yang (easa se%e(i J,an("ng 3a3ing ?D"land$ 2002@! =ai,",el meu%a,an sua(u dila(asi abn"mal dan ("(u"us dai 8ena %ada %le,sus %am%ini#"mis dengan u,uan diame(e melebihi 2 mm! Dila(asi abn"mal 8ena-8ena dai spermatic cord biasanya disebab,an "leh ,e(ida,mam%uan ,a(u% %ada 8ena s%ema(i, in(enal!
23 Eide"i,#,*i =ai,",el (ede(e,si lebih seing %ada %"%ulasi %ia in#e(il dibanding %ada %ia #e(il!
Sebagian besa 8ai,",el (ede(e,si se(elah %ube(as dan %e8alensi %ada %ia deasa se,i(a 11-14K! Pada 0-0K ,asus$ 8ai,",el hanya (eda%a( %ada sebelah ,iiL 8ai,",el bisa bila(eal hingga 20K ,asus$ mes,i%un dila(asi sebelah ,anan biasanya lebih ,e3il! =ai,",el unila(eal sebelah ,anan sanga( .aang (e.adi! Pada e#eensi lain disebu(,an 8ai,",el di(emu,an ,ia-,ia %ada 14K ana, ema.a la,ila,i dan %ed"minan %ada sisi sebelah ,ii! =ai,",el .aang men.adi masalah ,linis yang .elas sebelum masa ema.a aal! *aena 8ai,",el .aang dila%",an (imbul %ada "ang"ang yang lebih (ua$ (am%a, baha %"%ulasi dai ana, la,i-la,i dengan 8ai,",el mung,in mea,ili %"%ulasi dai deasa yang a,an %unya 8ai,",el! =ai,",el se3aa signi#i,an lebih seing %ada ,el"m%", %ia in#e(il ?50K@ dibanding %ada ,el"m%", n"mal ?14K@! =ai,",el e,s(a(es(is,ule (e.adi %ada -20K %ia deasa$ sedang,an 8ai,",el in(a(es(i,ule sanga( .aang$ dimana dila%",an ,uang dai 2K %ada %ia sim%("ma(i, yang men.alani s"n"ga#i (es(is! =ai,",el meu%a,an salah sa(u dai %enyebab umum in#e(ili(as %ia! 3 Eti,#,*i
5
Hingga se,aang masih belum di,e(ahui se3aa %as(i %enyebab 8ai,",el$ (e(a%i dai %engama(an membu,(i,an baha 8ai,",el sebelah ,ii lebih seing di.um%ai dai%ada sebelah ,anan ?8ai,",el sebelah ,ii 07 K@! Hal ini disebab,an ,aena 8ena s%ema(i,a in(ena ,ii bemuaa %ada 8ena enalis ,ii dengan aah (ega, luus$ sedang,an yang ,anan bemuaa %ada 8ena ,a8a dengan aah miing! Di sam%ing i(u 8ena s%ema(i,a in(ena ,ii lebih %an.ang dai%ada yang ,anan dan ,a(u%nya lebih sedi,i( dan in,"m%e(en! )i,a (eda%a( 8ai,",el di sebelah ,anan a(au 8ai,",el bila(eal %a(u( di3uigai adanya: ,elainan %ada "ngga e("%ei("neal ?(eda%a( "bs(u,si 8ena ,aena (um"@$ muaa 8ena s%ema(i,a ,anan %ada 8ena enails ,anan! a! Penin*(tn Te(nn Ven Pebedaan le(a, 8ena s%ema(i,a in(ena ,anan dan ,ii menyebab,an (e%lin(inya 8ena s%ema(i,a in(ena ,ii$ dila(asi dan (e.adi alian daah e("gad! Daah 8ena dai (es(is ,anan dibaa menu.u 8ena 3a8a in#ei" %ada sudu( "bli
6
/. Kt$ 'n* In(,"eten
Pada (ahun 166$ Ahlbeg men.elas,an baha %embuluh (es(is beisi ,a(u% yang %"(e,(i# (ehada% 8ai,",el$ dan ini meu%a,an ,e,uangan a(au ,e(ida,mam%uan %ada sisi ,ii yang menyebab,an (e.adinya 8ai,",el! 'n(u, mendudung gagasan ini$ ia menemu,an (ida, adanya9hilangnya ,a(u% %ada 50K %"s(m"(em 8ena s%ema(i,a ,ii dibanding,an dengan 2K hilangnya %ada sisi ,anan! *eaguan (elah dilem%a,an %ada (e"i ini$ namun$ dai s(udi adi"l"gi (ebau yang dila,u,an "leh Baedel d,, menemu,an baha 26!2K %asien dengan ,a(u% yang ,"m%e(en (e(a% di(emu,an 8ai,",el! Bebea%a ana("mis ,ini bah,an men.elas,an baha sebenan ya (ida, (eda%a( ,a(u% bai, %ada 8ena s%ema(i,a sisi ,anan mau%un ,ii!
63 Pt,4i!i,#,*i =ai,",el (e.adi a,iba( %ening,a(an (e,anan 8ena dan ,e(ida,mam%uan 8ena s%ema(i,a
in(ena! Alian e("gade 8ena s%ema(i,a in(ena meu%a,an me,anisme %ada %e,embangan 8ai,",el! =ai,",el e,s(a(es(i,ula meu%a,an sua(u ,elainan yang umum (e.adi! Sebagian besa ,asus asim%("ma(i, a(au behubungan dengan iaya( "3hi(is$ in#e(ili(as$ %embeng,a,an s,"(um dengan nyei! =ai,",el in(a(es(i,ula meu%a,an sua(u ,eadaan yang .aang$ di(andai "leh dila(asi 8ena in(a(es(i,ula =ai,",el lebih seing di(emu,an %ada sebelah ,ii ,aena bebea%a alasan bei,u( ini: ?a@ 8ena (es(i,ula ,ii lebih %an.angL ?b@ 8ena (es(i,ula sinis(a memasu,i 8ena enal sinis(a %ada sua(u igh( angleL ?3@ a(ei (es(i,ula sinis(a %ada bebea%a %ia meleng,ung dia(as
7
8ena enal sinis(a$ dan mene,an 8ena enal sinis(aL dan ?d@ dis(ensi 3"l"n des3endens ,aena #eses da%a( meng,"m%esi 8ena (es(i,ula sinis(a Bebea%a me,anisme (elah men.adi hi%"(esa un(u, men.elas,an #en"mena dai sub#e(ili(as yang di(emu,an %ada %ia dengan 8ai,",el unila(eal a(au bila(eal$ (emasu, %ening,a(an suhu s,"(al yang menyebab,an dis#ungsi g"nadal bila(eal$ e#lu,s enal$ me(ab"li( adenal dai 8ena enalis$ hi%",sia$ dan a,umulasi g"nad"(",sin! a! Di!4$n*!i Bi#te)# Se%e(i as%e, lainnya dai 8ai,",el$ %enyebab dis#ungsi (es(i,ula bila(eal disam%ing 8ai,",el unila(eal masih dalam s(udi! Alian daah e("gad sisi ,anan dida%a(,an %ada %ia dengan 8ai,",el sisi ,ii dan men.adi me,anisme yang memung,in,an! N"gni"((i dan Ma3+e"d membua( hi%"(esa %ada ea (ahun 10an$ dengan da(a yang disebu(,an %ada %ia dengan "lig"s%ema dengan 8ai,",el memili,i (em%eau in(as,"(al dimana 0!60C lebih (inggi dibanding,an %ada %asien dengan "lig"s%ema (an%a 8ai,",el! Say%"l d,, dan >een d,, ,eduanya mendes,i%si,an %ening,a(an alian daah (es(i,ula bila(eal dan %ening,a(an (em%ea(u %ada e,s%eimen dengan bina(ang yang dibua( 8ai,",el a(i#isial unila(eal! Sebagai (ambahan$ dila,u,an %ebai,an dai 8ai,",el (esebu( dengan hasil n"malisasi dai alian dan (em%ea(u! Se(elah i(u$ %eneli(i mendem"ns(asi,an baha a,(i8i(as D&A %"limease dan enim D&A e,"mbinan %ada sel gem sensi(i# (ehada% (em%ea(u$ dengan suhu "%(imal ,ia- ,ia 0C! Tem%ea(u "%(imal un(u, sin(esis %"(ein %ada s%ema(id be,isa an(aa 50C! P"li#easi sel gem mung,in di%engauhi dai %ening,a(an suhu dai 8ai,",el a,iba( inhibisi 1 a(au lebih dai enim 7 enim yang %en(ing! Tauma hi%e(emi ,"nsis(en dengan %enuunan .umlah s%ema("g"nal a,iba( adanya a%"%("sis yang di(emu,an dai bi"%si sam%el %asien dengan 8ai,",el! Disam%ing (emuan ini$ (ida, semua %eneli(i menemu,an adanya hubungan an(aa mening,a(nya (em%ea(u in(a(es(is dan 8ai,",el! b! Re4#$(! d)i Met/,#it V!,(ti4 *aena adenal ,ii dan 8ena g"nadal menu.u ,e %",simi(as (ede,a( sa(u sama lain dai 8ena enalis$ Ma3+e"d menyebu(,an baha dei8a( 7 dei8a( dai gin.al a(au adenal da%a( menu.u ,e 8ena g"nadal! )i,a me(ab"li( ini besi#a( 8as"a,(i# ?mis: %"s(aglandin@$ ma,a da%a( men.adi bebahaya %ada #ungsi (es(is! Hasil dai bebea%a s(udi (ida, mensu%"( (e"i ini$ (e(a%i %ening,a(an .umlah n"e%ine#in$ %"s(aglandin E dan $ aden"medulin ?8as"dila(" %"(en@ di(emu,an %ada 8ena s%ema(i,a %ia dengan 8ai,",el! Me(ab"li( lainnya se%e(i enin$ dehid"e%iand"s(e"n$ a(au
8
,"(is"l (ida, di(emu,an! Bebea%a %enulis menyebu(,an dengan adanya me(ab"li($ e#lu,s (ida, mengubah9mem%engauhi s%ema("genesis! 3! Hi,(!i Pada ea 10an$ Sha#i, dan Bedei be(e"i baha %ebedaan gadien (e,anan ?dan gadien ",sigen subse,uen@ an(aa 8ena enalis dan g"nadal da%a( menyebab,an hi%",sia dian(aa 8ena g"nadal! Dua (e"i hi%",sia lainnya yai(u: %ening,a(an (e,anan 8ena dengan "lahaga da%a( menyebab,an hi%",sia$ dan s(asis dai daah menyebab,an %enuunan (e,anan ",sigen! Menuu( Tan.i d,,$ %ia dengan 8ai,",el memili,i Jatrophy pattern mus,ulus ,emas(e dai s(udi his(",imia! Disam%ing %enemuan ini$ (ida, ada %ebedaan yang signi#i,an dian(aa ,"n("l dan (e,anan gas ",sigen$ yang dila,u,an %e3"baan %ada bina(ang! d! G,nd,t,(!in Bebea%a s(udi (elah mendem"ns(asi,an baha %ia yang me",", memili,i e#e, sam%ing yang lebih (inggi dibanding,an yang (ida, me",",! Pe",", se(ida,nya memili,i insiden 2 ,ali lebih (inggi un(u, (e,ena 8ai,",el$ dan yang (elah memili,i 8ai,",el se(ida,nya 10 ,ali (e.adi %ening,a(an insiden "lig"s%emia .i,a dibanding,an dengan %ia 8ai,",el yang (ida, me",",! &i,"(in memili,i im%li,asi sebagai ,"#a,(" %ada %a("genesis 8ai,",el! Cadmium$ g"nad"(",sin yang mudah di,enal sebagai %enyebab a%"%("sis$ di(emu,an se3aa signi#i,an %ada ,"nsen(asi (es(i,ula yang lebih (inggi dan %enuunan s%ema("genesis %ada %ia dengan 8ai,",el dai%ada %ia dengan 8ai,",el dengan n"mal s%ema("genesis a(au "bs(u,(i# a""s%emia!
53 Di*n,!i! A. Mni4e!t!i K#ini! Pasien da(ang ,e d",(e biasanya mengeluh belum mem%unyai ana, se(elah bebea%a
(ahun meni,ah$ a(au ,adang-,adang mengeluh adanya ben."lan di a(as (es(is yang (easa nyei! =ai,",el .aang menimbul,an asa (ida, nyaman! *eluhan yang biasa dimun3ul,an an(aa lain adanya asa sa,i( yang (um%ul a(au asa bea( %ada sisi dimana 8ai,",el (eda%a($ hal (esebu( biasanya mun3ul %ada saa( se(elah be"lahaga bea( a(au se(elah bedii 3u,u% lama dan .i,a %asien beada dalam %"sisi (idu$ asa bea( dan (um%ul (esebu( menghilang! *aena 8ai,",el %ada ema.a biasanya asim%("ma(i,$ banya, yang di(emu,an melalui %emei,saan #isi, u(in sebelum masu, se,"lah$ u.ian SM$ 9
a(au %emei,saan medis %eseas"n ,"m%e(isi "lahaga! Semen(aa i(u disisi yang lain ,aena %enyebaan in#"masi mengenai ,an,e (es(is$ banya, ema.a yang da(ang ,e d",(e un(u, mela,u,an %emei,saan medis ,aena (eaba massa yang (ida, nyei %ada s,"(umnya! Banya, massa %ada s,"(um yang (ida, di,e(ahui asalnya didiagn"sis sebagai 8ai,",el! Hernia inguinalis, communicating hidrokel, hernia omental, hidrokel of the cord, spermatokel $ dan hid",el s,"(um adalah diagn"sis banding un(u, massa %ada s,"(um yang (ida, nyei %ada ema.a! =ai,",el e,s(a(es(i,ula se3aa ,linis beu%a (eaba ben."lan asim%("ma(i,$ dengan nyei s,"(al a(au hanya menyebab,an in#e(ili(as dengan %e.alanan sub,linis! Se3aa ,linis 8ai,",el in(a(es(i,ula ,ebanya,an hadi dengan ge.ala se%e(i 8ai,",el e,s(a(es(i,ule$ mes,i%un seing 8ai,",el in(a(es(i,ule (ida, behubungan dengan 8ai,",el e,s(a(es(i,ule i%sila(eal! Mani#es(asi ,linis %aling umum %ada 8ai,",el in(a(es(i,ula adalah nyei (es(i,ula ?0K@ dan %embeng,a,an ?26K@! &yei (es(is di%e,ia,an behubungan dengan %eegangan (uni,a albuginea! Mani#es(asi ,linis lain yang (elah dila%",an men3a,u% in#e(ili(as ?22K@ dan e%ididim"3hi(is ?11K@ B. Pe"e)i(!n +i!i( Pemei,saan dila,u,an di uangan yang hanga( dengan %asien dalam %"sisi bedii (ega,$ un(u, meliha( dila(asi 8ena! S,"(um hauslah %e(ama ,ali diliha($ adanya dis(ensi ,ebiuan dai dila(asi 8ena! )i,a 8ai,",el (ida, (eliha( se3aa 8isual$ s(u,(u 8ena haus di%al%asi$ dengan manu8e 8alsa8a ?mengedan@ a(au%un (an%a manu8e! =ai,",el yang da%a( diaba da%a( dides,i%si,an sebagai J bag of worms$ alau%un %ada bebea%a ,asus dida%a(,an adanya asime(i a(au %enebalan dinding 8ena!
Pemei,saan dilan.u(,an dengan %asien dalam %"sisi su%inasi$ un(u, membanding,an dengan li%"ma 3"d ?%enebalan$ fatty cord di(emu,an dalam %"sisi bedii$ (a%i (ida, menghilang dalam %"sisi su%inasi@ dai 8ai,",el! Pal%asi dan %engu,uan (es(is dengan mengguna,an "3hid"me(e ?un(u, ,"nsis(ensi dan u,uan@ da%a( .uga 10
membei gambaan ,e%ada %emei,sa ,e %a("l"gi in(ag"nad! A%abila dis%"%"si %an.ang (es(is a(au 8"lum di(emu,an$ inde,s ,e3uigaan (ehada% 8ai,",el a,an mening,a(! *adang,ala suli( un(u, menemu,an adanya ben(u,an 8ai,",el se3aa ,linis mes,i%un (eda%a( (anda-(anda lain yang menun.u,,an adanya 8ai,",el! 'n(u, i(u %emei,saan aus,ul(asi dengan mema,ai s(e("s,"% D"%%le sanga( memban(u$ ,aena ala( ini
da%a(
mende(e,si adanya
%ening,a(an alian daah
%ada
%le,sus
%am%ini#"mis! =ai,",el yang suli( diaba se3aa ,linis se%e(i ini disebu( 8ai,",el sub,lini,! Di%eha(i,an %ula ,"nsis(ensi (es(is mau%un u,uannya$ dengan membanding,an (es(is ,ii dengan (es(is ,anan! 'n(u, lebih "b.e,(i# dalam menen(u,an besa a(au 8"lume (es(is dila,u,an %engu,uan dengan ala( orkidometer ! Pada bebea%a ,eadaan mung,in ,edua (es(is (eaba ,e3il dan luna,$ ,aena (elah (e.adi ,eusa,an %ada selsel geminal! 'n(u, menilai sebea%a .auh 8ai,",el (elah menyebab,an ,eusa,an %ada (ubuli semini#ei dila,u,an %emei,saan analisis semen! Menuu( M3+e"d$ hasil analisis semen %ada 8ai,",el menu.u,,an %"la s(ess yai(u menuunnya m"(ili(as s%ema$ mening,a(nya .umlah s%ema muda ?immature@ dan (eda%a( ,elainan ben(u, s%ema ?tapered @!
G)de
Te"$n d)i e"e)i(!n 4i!i(
G)de 0
Tida, 8ai,",el
G)de I
Di(emu,an dengan %al%asi$ dengan 8alsa8a
G)de II
Di(emu,an dengan %al%asi$ (an%a 8alsa8a$ (ida, (eliha( dai ,uli( s,"(um
G)de III
Da%a( di%al%asi (an%a 8alsa8a$ da%a( (eliha( di ,uli( s,"(um
11
Gambar. O,id"me(e
Gambar ! =ai,",el gade . Pe"e)i(!n en$nn* Pemei,saan adi"l"gi yang da%a( diguna,an yai(u %emei,saan ul(as"n"ga#i$ CT
s3an$ MR dan angi"ga#i! i3 USG Pemei,saan '(as"n"ga#i meu%a,an %ilihan %e(ama dalam mende(e,si 8ai,",el! 'l(as"n"ga#i diagn"s(i, meu%a,an (ehni, %en3i(aan yang %aling seing diguna,an un(u, meleng,a%i %emei,saan #isi, s,"(um dan ul(as"n"ga#i meu%a,an sua(u ala( yang a,ua( dalam menge8aluasi banya, ,elainan s,"(um! Massa in(as,"(al da%a( (ede(e,si dengan sensi(i#i(as ham%i 100K dengan %emei,saan ul(as"n"ga#i! 'l(as"n"ga#i %en(ing %ada e8aluasi massa s,"(um ,aena memili,i a,uasi K sam%ai 100K dalam membeda,an ,elainan
12
in(a(es(i,ula dai e,s(a(es(i,ula! Pemei,saan ul(as"n"ga#i dan (eu(ama C"l" D"%%le men.adi me("de %emei,saan %aling (e%e3aya dan beguna dalam mendiagn"sis 8ai,",el sub,linis! >ambaan 8ai,",el %ada ul(as"n"ga#i (am%a, sebagai s(u,(u serpiginosa predominan echo free dengan u,uan diame(e lebih dai 2 mm! ii3 T S7n Pada CT s3an da%a( menun.u,,an gambaan 8ena 7 8ena se%igin"sa bedila(asi menyanga(! iii3 MR Pada MR 8ai,",el (am%a, sebagai sua(u massa dai dila(asi$ se%igin"sa %embuluh daah$ biasanya bede,a(an dengan 3a%u( e%ididimis! S%ema(i3 3anal meleba$ dan in(as3"(al s%ema(i3 3"d a(au %le,sus %am%ini#"mis %"minen! S%ema(i3 3"d memili,i in(ensi(as signal he(e"gen! S%ema(i3 3"d memua( s(u,(u se%igin"sa dengan in(ensi(as signal (inggi! Peanan MR dalam diagn"sis 8ai,",el belum (ebu,(i ,aena (ida, 3u,u%nya .umlah %asien yang (elah di%ei,sa dengan MR! i83 =en"ga#i =en"ga#i da%a( menun.u,,an dila(asi 8ena (es(i,ula$ da%a( menun.u,,an alian e("gade bahan ,"n(as ,e aah s,"(um! 93 Di*n,!i! Bndin* Bebea%a ,elainan yang %ada %emei,saan ul(as"n"ga#i membei,an gambaan mii% dengan gambaan 8ai,",el dan men.adi diagn"sis banding yai(u s%ema(",el dan e,(asia (ubula! . Se)"t,(e# meu%a,an sua(u lesi ,is(i, .ina, yang beisi s%ema! S%ema(",el umunya di(emu,an %ada ,a%u( e%ididimis! S%ema(",el banya, di(emu,an se3aa ,ebe(ulan %ada saa( s,ining ul(as"n"ga#i %ada %asien usia %e(engahan sam%ai usia (ua! ',uan s%ema(",el da%a( be8aiasi dai bebea%a millime(e sam%ai bebea%a sen(ime(e! Sebagian besa s%ema(",el (ida, menyebab,an ge.ala$ dan %asien bisa da(ang dengan (eaba massa luna, %ada bagian dalam s,"(um! Pada bebea%a ,asus$ da%a( .uga (eda%a( asa (a, nyaman ,aena e#e, massa! E(i"l"gi s%ema(",el masih belum .elas! Sebagian besa %enulis mengaah,an baha sua(u "bs(u,si du,(us e#een meu%a,an asal mula dai ,elainan ini! /. E(t!i t$/$#) .uga di,enal sebagai (ans#"masi ,is(i, e(e (es(is meu%a,an dila(asi e(e (es(is sebagai sua(u a,iba( "bli(easi %asial a(au ,"m%li( du,(us e#een! E,(asia (ubula seing bila(eal dan asime(is$ seing behubungan dengan s%ema(",el! Rea(a usia %ada diagn"sis ialah 60 (ahun dan se3aa umum %asien beusia lebih dai 54 (ahun 13
:3 Tt#(!n Masih (e.adi silang %enda%a( di an(aa %aa ahli (en(ang %elu (ida,nya mela,u,an
"%easi %ada 8ai,",el! Di an(aa mee,a be%enda%a( baha 8ai,",el yang (elah menimbul,an gangguan #e(ili(as a(au gangguan s%ema("genesis meu%a,an indi,asi un(u, menda%a(,an sua(u (ea%i!
>amba! Alg"i(ma Penanganan =ai,",el
ndi,asi Tinda,an O%easi *ebanya,an %asien %endei(a 8ai,",el (ida, selalu behubungan dengan in#e(ili(as$ %enuunan 8"lume (es(i,ula$ dan nyei$ un(u, i(u (ida, selalu dila,u,an (inda,an "%easi! =ai,",el se3aa ,linis %ada %asien dengan %aame(e semen yang abn"mal haus di"%easi dengan (u.uan membali,,an %"ses yang %"gesi# dan %enuunan duaside%enden #ungsi (es(is! 'n(u, 8ai,",el sub,linis %ada %ia dengan #a,(" in#e(ili(as (ida, ada ,eun(ungan dila,u,an (inda,an "%easi! =ai,",el (e,ai( dengan a("#i (es(i,ula
14
i%sila(eal a(au dengan nyei i%sila(eal (es(is yang ma,in membuu, se(ia% hai$ haus dila,u,an "%easi segea! +igasi 8ai,",el %ada ema.a dengan a("#i (es(i,ula i%sila(eal membei
hasil
%ening,a(an
8"lume (es(is$ un(u,
i(u (inda,an "%easi
sanga(
die,"mendasi,an %ada %ia g"l"ngan usia ini! Rema.a dengan 8ai,",el gade 7 (an%a a("#i dila,u,an %emei,saan (ahunan un(u, meliha( %e(umbuhan (es(is$ .i,a dida%a(,an (es(is yang menghilang %ada sisi 8ai,",el$ ma,a disaan,an un(u, dila,u,an 8ai,",ele,("mi! Al(ena(i# Tea%i 'n(u, %ia dengan in#e(ili(as$ %aame(e semen yang abn"mal$ dan 8ai,",el ,linis$ ada bebea%a al(ena(i# un(u, 8ai,",ele,("mi! Saa( ini (eda%a( (e,ni, n"nbedah (emasu, percutaneous radiographic occlusion dan s,le"(ea%i! Te,ni, e("gad %e,u(aneus dengan mengguna,an ,anul 8ena #em"alis dan memasang bal"n93"il %ada 8ena s%ema(i,a in(ena! Te,ni, ini masih behubungan dengan bahaya %ada a(ei (es(i,ula dan lim#a(i, di,aena,an suli(nya menu.u 8ena s%ema(i,a in(ena! Radiographic occlusion .uga meili,i ,"m%li,asi se%e(i migasi emb"lisasi ma(ei menu.u ,e 8ena enalis yang menga,iba(,an usa,nya gin.al dan emb"li %au$ ("mb"#lebi(is$ (auma a(ei$ dan ea,si alegi dai %embeian ,"n(as! Tinda,an ",lusi an(egad 8ai,",el dila,u,an dengan (inda,an ,anulasi %e,u(an dai 8ena %am%ini#"mis s,"(um dan in.e,si agen s,le"(i,! Te,ni, ini memili,i ang,a %e#"ma yang (inggi (e(a%i ang,a e,uensi .i,a dibanding,an dengan yang (e,ni, e("gad$ da%a( membei,an isi," (auma %ada a(ei (es(i,ula! Te,ni, O%easi +igasi dai 8ena s%ema(i,a in(ena da%a( dila,u,an dengan bebagai (e,ni,! Te,ni, yang %aling %e(ama dila,u,an dengan memasang 3lam% e,s(enal %ada 8ena lea( ,uli( s,"(um! O%easi ligasi 8ai,",el (emasu, e("%ei("neal$ inguinal a(au subinguinal$ la%a"s,"%i,$ dan mi3","s,"%i, 8ai,",ele,("mi! 1. Teknik Retroperitoneal (Palomo) Te,ni, e("%ei("neal ?Pal"m"@ memili,i ,eun(ungan mengis"lasi 8ena s%ema(i,a in(ena ,e aah %",simal$ de,a( dengan l",asi dainase menu.u 8ena enalis ,ii! 15
Pada bagian ini$ hanya 1 a(au 2 8ena besa yang (eliha(! Sebagai (ambahan$ a(ei (es(i,ula belum be3abang dan seing,ali be%isah dai 8ena s%ema(i,a in(ena! *e,uangan dai (e,ni, ini yai(u suli(nya men.aga %embuluh lim#a(i, ,aena suli(nya men3ai l",asi %embuluh e("%ei("neal$ da%a( menyebab,an hid",el %"s( "%easi! Sebagai (ambahan$ ang,a ,e,ambuhan (inggi ,aena a(ei (es(i,ula (elindungi "leh %le;us %eia(eial ?8ena 3"mi(an(es@$ dimana a,an (e.adi dila(asi seiing be.alannya a,(u dan a,an menimbul,an ,e,ambuhan! Paalel inguinal a(au e("%ei("neal ,"la(eal bemula dai (es(is dan besama dengan 8ena s%ema(i,a in(ena ,e aah a(as ligasi ?3e%halad@$ dan 8ena ,emas(e yang (ida, (eligasi$ da%a( menyebab,an ,e,ambuhan! +igasi dai a(ei (es(i,ula disaan,an %ada ana, 7 ana, un(u, meminimal,an ,e,ambuhan$ (e(a%i %ada deasa dengan in#e(ili(as$ ligasi a(ei (es(i,ula (ida, die,"mendasi,an ,aena a,an mengganggu #ungsi (es(is!
• •
• •
• •
• •
Pasien dalam %"sisi su%inasi %ada me.a "%easi! nsisi h"i"n(al daeah ilia,a dai umbili,us ,e SAS se%an.ang 7 10 3m (egan(ung besa (ubuh %asien! A%"neu"sis M! E;(enal "bli
•
P"ses "%easi di(en(u,an dai %enemuan in(a"%ea(i#! Pada ,asus dengan 8ena (unggal dan (ida, ada ,"la(eal$ a(ei da%a( di,enali dan hanya a,an di.aga a%abila (ida, besamaan dengan 8ena ,e3il yang menya(u dengan a(ei! Pada ,asus dengan 8ena mul(i%el$ ,"la(eal a,an (eiden(i#i,asi dan seluuh %embuluh daah dai ue(e menu.u dinding abd"men (eligasi! Pembuluh daah s%ema(i,a se3aa umum (eins%e,si %ada .aa, 7 3m dan diligasi dengan
•
%emisahan9%em"("ngan$ ,emudian di.ahi( %emanen! Se(elah hem"s(asis di%as(i,an$ M! Obli
• •
disea%! asia s3a%a di(u(u% dengan .ahi(an yang a,an disea%! *uli( di.ahi( sub,u(i,ule dengan .ahi(an yang da%a( disea%!
. Teknik Inguinal (Ivanissevich) •
nsisi dibua( 2 3m dia(as sim#isis %ubis!
•
asia M! E;(enal "bli
•
Pemasangan !enrose drain %ada saluan s%ema!
•
nsisi #asia s%ema(i,a$ ,emudian a,an (eliha( %embuluh daah s%ema(i,a!
•
Se(ia% %embuluh daah (eis"lasi$ ,emudian diligasi dengan mengguna,an benang yang n"nabs"bable!
•
Se(elah semua %embuluh daah ,"la(eal (eligasi$ #asia M! E;(enal "bli
17
". Teknik Laparoskopik Te,ni, ini meu%a,an m"di#i,asi dai (e,ni, e("%ei("neal dengan ,eun(ungan dan ,eugian yang ham%i sama! Pembesaan "%(i,al dibu(uh,an un(u, mela,u,an (e,ni, ini$ un(u, memudah,an menying,i,an %embuluh lim#a(i, dan a(ei (es(i,ula sea,(u mela,u,an ligasi bebea%a 8ena s%ema(i,a in(ena a%abila 8ena 3"mi(an(es begabung dengan a(ei (es(i,ula! Te,ni, ini memili,i bebea%a ,"m%li,asi se%e(i (auma %ada usus$ %embuluh daah in(aabd"minal dan 8isea$ emb"li$ dan %ei("ni(is! *"m%li,asi ini lebih seius dibanding,an dengan 8ai,",ele,("mi "%en!
ndi,asi dila,u,an "%easi: •
n#e(ili(as dengan %"du,si semen yang .ele,
•
',uan (es(is menge3il
18
•
&yei ,"nis a(au ,e(ida,nyamanan dai 8ai,",el yang besa
*"m%li,asi •
Pedaahan
•
n#e,si
•
A("#i (es(is a(au hilangnya (es(is
•
*egagalan meng,"e,si 8ai,",el
•
A%abila 8ai,",el behasil di,"e,si: (ida, (eabanya %al%asi 8ai; se(elah 6 bulan %"s("%easi$ "3halgia$ "lig"as(en"s%emia@
#. Microsurgical varicocelectomy (Marmar-Goldstein) Mi3"sugi3al subinguinal a(au inguinal meu%a,an (e,ni, (e%ilih un(u, mela,u,an ligasi 8ai,",el! Saluan s%ema(i,a diele8asi ,e aah insisi$ un(u, memudah,an %engeliha(an$ dan dengan mengguna,an ban(uan mi,"s,"% %embesaan 6; hingga 24;$ %eia(eial yang ,e3il dan 8ena ,emas(e a,an dengan mudah diligasi$ se(a e,s(as%ema(i, dan 8ena gubena3ula sea,(u (es(is diang,a(! asia in(as%ema(i,a dan e,s(as%ema(i,a se3aa ha(i 7 ha(i dibu,a un(u, men3ai %embuluh daah! A(ei (es(i,ula da%a( dengan mudah diiden(i#i,asi dengan mengguna,an mi,"s,"%! Pembuluh lim#a(i, da%a( di,enali dan dising,i,an$ sehingga menuun,an ,"m%li,asi hid",el!
E8aluasi Pas3a"%easi Pas3a (inda,an dila,u,an e8aluasi ,ebehasilan (ea%i$ dengan meliha( bebea%a indi,a(" an(aa lain: 19
•
Be(ambahnya 8"lume (es(is
•
Pebai,an hasil analisis semen ?yang di,e.a,an se(ia% bulan@
•
Pasangan men.adi hamil
Pada ,eusa,an (es(is yang belum %aah$ e8aluasi %as3abedah 8as"ligasi (inggi dai Pal"m" dida%a(,an 0K (e.adi %ebai,an 8"lume (es(is$ 60-0K (e.adi %ebai,an analisis semen$ dan 40K %asangan men.adi hamil! ;3 K,"#i(!i Bebea%a ,"m%li,asi dai 8ai,",el dian(aanya ,enai,an (em%ea(u (es(is$ .umlah
s%ema endah dan in#e(ili(as %ia! Hamba(an alian daah$ sua(u 8ai,",el da%a( membua( (em%ea(u l",al (elalu (inggi$ mem%engauhi %emben(u,an dan m"(ili(as s%ema! Teda%a( bu,(i yang bai, dimana lamanya 8ai,",el menyebab,an e#e, meugi,an yang %"gesi# %ada (es(is! Cheh8al dan P"3ell ?12@ mela,u,an analisis semen %ada 1 %ia dengan 8ai,",el dan ,emudian menge8aluasi ,embali semen %ia (esebu( sam%ai 6 bulan ,emudian! Hasilnya menun.u,,an sua(u ,eme"s"(an %ada #"ll" u% analisis semen mee,a! P"(ensi ,"m%li,asi dai (a(ala,sana 8ai,",el .aang (e.adi dan ,"m%li,asi biasanya ingan! Semua %ende,a(an %embedahan 8ai,",el be,ai(an dengan sua(u esi," ,e3il se%e(i in#e,si lu,a$ hid",el$ 8ai,",el beulang dan .aang (e.adi yai(u a("#i (es(is! P"(ensi ,"m%li,asi dai insisi inguinal ,aena (a(ala,sana 8ai,",el men3a,u% ma(i asa s,"(al dan nyei be,e%an.angan
20
DA+TAR PUSTAKA
C""%e$ S Chis("%he e( all! 2006! Varicocele! n : P"he(y$ M >ead! $urrent %iagnosis and &reatment Surgery 1" rd edition! M3->a Hill C"m%anies! &e ",! 'SA! Hal 61-6! D"land$ /!A! &eman! 2002! 'amus 'edokteran %orland ! Edisi 2! E>C$ )a,a(a >aham$ Sam D$ *eane Th"mas E! 200! Varicocele. n : >lenns '"l"gi3 Sugey! +i%%in3"(( /illiams and /il,ins! Hal -501! *han$ & Ali! 2011! Varicocele (maging ! n !emedi3ine!meds3a%e!3"m9a(i3le922! '%da(ed : May 24$ 2011! May"$ >e"ge S e( all! 2000! Varicocele in )rologic Surgery. %iagnosis, &echni*ue and !ostoperati+e &reatment. >e"g Theme Publishe! S(u((ga(! >emany! Hal 55-556! Pun"m"$ Basu,i B! 2012! Varikokel ! n : %asardasar )rologi! Edisi ! E>C$ )a,a(a: Rialdi$ i,i dan Sabilal Ali#! 2001! !regnancy Rate, Semen -nalysis and Varicocele !rofile in Surabaya! n : )"unal 'ni8esi(as Ailangga : Suabaya! S3hne3, I$ Bellinge M! 200! Varicocele-bnormalities of the testes and scrotum and their surgical management ! n: /ein A)$ ed! $ampbell/0alsh )rology! (h edi(i"n! Philadel%hia$ Pa: Saundes Else8ie! Cha%! 6 hal! -! S.amsuhida.a($ d,,! 2004! =ai,",el! n : Buku -ar (lmu Bedah! Edisi 2! E>C$ )a,a(a! Hal: 4 Smi(h$ ) S(e8en$ R"be( ! /hi(e! 2004! 2onsurgical &reatment of Varicocele. &"(hes(en 'ni8esi(y Medi3al S3h""l! 'SA! Tanagh" EA$ M3Anin3h )/! 200! Varicocele! n : Smith General )rology! M3>a HillC"m%anies! Ed 1! Cha% 55 hal 15$ 60-61$ 05!
21
