varo arros-émez
BBLO
X V SMZ
CRONOLOGIA Y BIBLIOGIA DE ANGEL
FNN N
)
CRONOLOGIA Y BIBLIOGRIA DE ANGEL
NOTA INODUCTOR
presene es una publiaón eia y no sieno e ngel Rama sino sobre via y obra es quá e las apareas aqula
en ual/ Funain el Rama ha empeo más esfuezo El pyeo e una bibiog[a omplea más e has enre arulos prlos anologas y libs y e u nologa iográa que abarara una via plena e aaeeres ineleuales en muh pares el muno no era e fáil realizain se lro ha so posible graias a la ayua e numrosos amos; esa Funin quiere esaar a los e la Biblioea au ho quienes onribuyen insiuionalmene al mismo a los auo res e los os rabaos sin uya ia y genero labor el mismo o hubiera sio posible
arna lxen
B
CRONOO
A Mara Taa, sin uy rsei muh u se ua reuena y reue n
IN CE
CRONOLOGA DE ANGEL RAA
9
BBLOGRAFA GENERAL ANOTADA DE ANGE AA 6 trocc Eyos atículos otas reseas 89 Prólogos, atologías edcoes crtcas 195 Partcpac e olúmees colectvos 202 bros y coleccoes de esayos 208 Pubcacoes utladas 220 NDCE TEATCO SARO
225
ROOOG DE GE R
6 Nace en Montevdeo e 30 de ab en u b u e pades espoes ngtes Estos Mnue odgue y ona Faca!, cas afabetos, hbn psdo de bo de co a cudad aecan uate Muchos s desus cá su pade: En 11 O no ben egado onevdeo b edd anea autos y ostb see su cenc de cduc c u o . De capesno asó a oeo e un so ue ucb ue haba hecho sobe e Atántco a os 8 años svc ta de A fc Cos heno yo Cuadeos de Mch No. 15) Ang es e segudo ho de esa e ue gsá co otos dos ás L Betz 1 8) y eá y Caos 11), á una gu oado p e seu ues ug un pape uy otante coo nctado de ecus de cttudes
3 Estuda paa en a Escue Púbc Ae e v deo E bao popua a escuea púbca; os dos cts se ces de ese Montevdeo que se encuent e sus gs us econstu e tasfondo cutu ue ae su "Coo heenca, un fodo easta tozudo egc s y sententa y ún sensbeo cao y con se cd d estato capesno tosco y vt de esa c que ue e d c es; coo foacón e senteto opua ccesc de ue Jo Lus Roeo aó etadad auvon desd e u socedad abeta en que os extaneos un cnstu ca obea y a equea cse ed ezcándose co en e b
san de nfanca s hs de alans prugueses, españ es aens acudend a as sas escueas púcas cn las cuales s pades prcuaan e ascens scal de sus descendenes para su a a e es haan cnusad edane la egracón a ca p c
935 e a espu de una adre prfu ndaene caóca, se hace nagu en a gesa de San Carls de Brre.
936 a gea cv españla renó a una generacón enera ; fue la ducada pc e neecua de llares y llares de óvenes de ca uenes cncurran a las asaeas sldaras apedreaan a s ascsas caes naan nds paa la epúlca y canaan en c ue cn e n egen a Madrd esán defendend. p c. uena de su heran Carls, ue vvó la guerra cn ecón ane s s fue ennces aun anes ue haía descuer a anas per fuern ls cres de la F A y la cluna Durru s ue enan en casa, cn r de s padres Y sól ena de as anue can haa de ser uy r en la vda, í cnc a s peas e nvcaan e nre de España y leí carradas e pn Baunn eclus Tandaner y e sau la rpa de nagu nnc a la Accón Crsana y a la gesa para descnse de ade ue sepre deó sñar cn un cura p. c.)
938 nca s esds secundars ue cncurá en 1942 en el ce 3 áas nn Larrañaga a ve ás pane ue la fmacón sseáca e el desa p ess as de pacer de a ecura L vvenca de sa c necesdad y gce har de un lec vra y un neecual apasna
do Desde mi nfancia, leer ha sido para m una especie de eicidad prvada para la que apenas han existido algunos sustituts. Tena y doce aos cuando acudía a la Biblioteca Nacional a lee, y curiso es que las lecturas eran como joadas de trabaj. Durante oas ea lo que entonces, en mi adolescencia, eran los autores preeidos, la lteratura española. evaba \demás una especie de cuadernito en el que anotaba lo que lea: el nombre del autor, el tema del libro y un comentao personal. Por eemplo, según he leído mucho despus ... Qué antigualla insoportable este Calderón de la Barca. En la juventud, mis lecturas fueron las grandes liteaturas inglesa y ancesa y i gran pasión desde entonces, la lteratura ispanoaericana Angel Raa y su felcidad íntima: leer" l Univrl 9 de ulo de 197. evamete, la gura orentadora de su hermano maor: A los 17 años peó sobe la puerta de su cuarto, en el atl de la destatalada casa familar un recorte con una fa de Matí, que e s de memoria 'El que tolera la nfmia y la codea en paz, es un inae: abstener no basta, se ha de luchar conta ella. Y dispuse, en una casa donde el úico lbro era la Biblia, que mi made tenía sobe su mesa de luz, de los enclenques estantes llenos de libros polticos que Carlos acumulaba en su cuartito, los que hurgaba encendiendo su cólera n esa fecha, yo también comencé mi popia colección que, divergentemente, orentó hacia la literatura euopea op cit.
3 ctor precoz, la aparción del semanario Mrch se un tivo más de citación: Mi relación con el seaa uuguay Mh es tan larga como toda su existencia y sta ta aga una vida humana completa Comenzó en 1939, cuando apaeció u prer nmero, que la mpenitente curiosidad de mis 3 aos e levó a comprar, desde entonces no cesó, genende esa ación de los viernes que acabó contagiando a miles de uruguayos y latinamercaos en os años de esplendor de Mrh en la década del 60. (La lección telectual de Mh", Cueos de Mch No 19.
94 n ee e de nzd e tercer ñ de ce cnsttuye n n de ms n pmps Asccón de Arte y Cutu X. A medds de ñ dct su prmer cnerenc ttud Vcnes s mnestcnes de l dnz en un cc ncl y n de Asccón Prtcp en un r huel estudntl mtd e enentment un d scst y tene que e e e ce.
94 2 d ee ece su pdre de un nr crdíc u e msm rp de ms cn e qu cnsttu ó n de Ate y Cut" edt n pulccón ce ue ece s me rtcu ttud Ate cnsstente n m etzd sre e cd ujuy de Antn e c descente ree est mtd p un rn dd mptud de nteeses l dnz pntur e re n setd enc n seud per y en rm más ránc y sstmátc seá e tet e que clce su tencón. Tl ez pr cmlejdd msm p dersdd de pns en que se mnes t qe e es nheente l hech tetl smplemente pr cncdr c n ped emn de tetr ndependente. e estds que cntnurá en 94 en l scel de te Drmátc del Sde de ntede que nlurán ecdd mente e s u ctdd tetrl y dcente E tet er pr sts t depte jenl. Oprtunmente e SOR ró un sue de Ate rmátc y llí ums untrns cn trs ncu ts entssts ... Dn cses Vñly Brret Grcí sten rm d Ppnl despus rt Xru cund se reó cn s cmñ es e pe ensy de un Cmed Ncnl s ue un nue ec se e estudnte qunt e pstr c
tavo o la voz que e oye en mitad del acto egundo en obra extran era o nacionale repreentada por eo montruo agrado que e llamaban la Xirgu o Amea de la Torre o Iabelita rada o Alvarez Diodano o Barbero. Conocero y hablar con ello y dar por entado a partir del quinto da de que ya e er actor in barba pero actor y e ertenecía a la ambulante macarada con inalenable dereco. El teatro y yo Aión 4 de octubre de 1958.
943 Inicia e Bachilerato de Abogaca en e Intituto Alredo Vz quez Acevedo que concluir el año iguiente. Integra un equipo de óvene actore la mayora enteramente nóvele" que organizado por incoln Machado Riba dan vida a la llamada Jornada Arqueológica de Teatro recontrucción de pueta en ecena de obra clica Acta dirigido por Joé edro Daz y Amanda Berenguer en Antgona de Sóocle e Hipólito de Eurpide El mimo año paticipa también como actor en la bra Numancia en verón de Raael Alberti dirigida por Margarita Xirgu y repreentada por el Teatro de Sodre.
945 Comienza a trabaar en la Agencia Franceree como traductor del rancé al epañol tarea que deempeñar hata el año 194 Aimimo tiene a u cargo durante 194 y 194 la ección Novedade Bibliogrica lo autore o ibro del diario l País. Reai za una pueta al da emanal del anorama editorial inormación obre premio utura edicione publicacione recibida venta etc. y el comentario de ibro que abarcan u epectro muy amplio de pa norama cutura: iteratura looa hitoia enayo cientco etc Su entuiamo por el teatro e canaliza ahora en a integración de uno de o vario grupo independiente que germina _ ron en ee o
ento Nosotos os odo , y despus de consido Cson con consid Poiido suicidse en pive", nos oos Pindeo, Vesti desnudo" que yo dot de un escenog sueist que indin zo, o Msic de os uets" con un escenog csi tn copicd coo de nundcin", y que pntos soe deiciosos ppees pegdos En ese entonces esci cuentos, desde ctic y ni po soo se e ocu posiiidd de escii teto: e teto e p un quece sico coo cto, y cec de tod ncitcin inteectu E teto y yo, Accón 24 d octue de 1958
947 o cusos en Fcutd de Huniddes y Ciencis is , des de pendize cuicu, ce posie e estece un contcto eent! con eevntes gus inteectues. Con otivo de uete de Gevsio Guiot Muoz, eeo conoc en 947, cundo un gupo de unos de sus cusos de itetu nces que dict entonces p Fcutd de Huniddes, n instd en os sones de Fcutd de Deeco, se eunieon con en e C potn uego de sus pies cses En que es, donde est Mnue Atuo Cps Vcto Bccett, ivi Hee, Mtn Mie, d Vite, dictin, con su odo de oigin hu o, que estos en pesenci de constucón oc de un ce ncuo que, desde uego, dee se de C potn. Quienes seguios vincudos este c de estudintes e inteectues, seos cuntos cencuos se n do y desecho o go de os os sin que sus integntes nunc se es huie ocuido que petenecn est cos dign de espeto y otivo de istoi, que se un ce ncuo inteectu Mnuscitos in siste, dunte tes os, s cses de itetu espo de os Begn, econocido esto de que s dente non coo genecin ctic". u condicin de inteectu exiido detein que e gisteio de Begn se tdue no so en e desoo de un ctitud nte e conocieno y de un intes s
tmo haca las letas españolas sno que además pologaa el evo "evolucoao el compomso étco, asumdo ate la guea cvl Ua tegate de la geeacó que ta assta a sus clases Maa Iés lva Vla ecueda: No cea e las defncoes mayomete e la lógca lo que petendía ea eneña establecedo cotactos mágcos, valndose de la paadoja de asocacoes asombo sas que como el choque d dos pedas, ea una opotudad paa que botaa al meos ua pequeña llama No no deía la pcaesca o la explcaba, peo saba cómo cea co l tea ua espece de campo magétco y todos esultábamos mantados El msmo lo decía u maesto o es u eudto que tasmte datos, so que acta po cotago "El palaco de veo, ue 14 de juno de 5. tega el Cosejo de Redaccn, uto a Mauel Claps da Vtae y Vcto accheta de la evsta Clinen, publcada po estu dates de la Facultad, y auspcados po el Coseo de la sma Esta evsta seá ua mafestacó más de esa cultua unvesalsta que segú el msmo Rama caactezaa a la pmea pomocón de la geneacón cítca: La pmea elosó de evstas se abía egstado a pat de 1947 co ua see epesentada po Cinen Ectura Air Margala y luego , todas ellas de nítda mpota lteaa co muy escasa o ula quetud po temas socales o polítcos A ellas podía sumase la seccón lteaa del semaao Marcha de ese msmo tempo; tam dedcada co esclusvdad a las belas letas especalete a la copoacón de las coentes vaguadstas. La eneacó Ctca) E este año y el sguete ntega la Comsó Dectva del Ateneo de Motevdeo y tee a su cago la deccó del pla de co eecas de la sttucón, s como el plan de extensón ultual paa el nteo del país. E el msmo peodo como Membo de la omsó Dectva de l socacó de esa del Uuguay está enaado d dg u cclo de audcoes adales de extensó cultual o CX l 4 El Espectado.
948 n enero aparece en la revsa n, año , No. 4 su prer rabao creavo, e cueno Preso Cursa durane ese año y e sguene, en e nsuo de Profesores Argas (Seccón Agregauras dversas asgnauras que o prepara rán para el ejercco de a docenca Parcpa en varos debaes neecuales, negrándose así, ac vaene a o que será e odo de anfesacón caracerísco de su generacón a poéca Aos ás arde recordará Parodando a raha reene, podría decr que Uruguay ade e el espíru críco que allí se desarrolló en un deerado período hsórco en que a í e ocó vvr fue an donane que concuí uando el bro que dedqué a as eras uruguayas de 199 a 1969, a Generacón Crca odos, poeas, narradores, ensaysas, fueron oídos por e espíru críco fueron escros por e epo por la urgenca con que la socedad se había enarado en su auoescudrñaeno luego de un argo período alegre y conado hasa no dejar resquco para ora consderacón valorava. (Próogo a La Novea ano aercana 1920-1980") Se nensca su acvdad coo conferencsa
949 Coena a rabaar en a Bbloeca Naconal de Monevdeo, donde peranecerá hasa 1965 n un prncpo se encargará de la clascacón y ordenacón de anuscros cusodados por a Bbloeca y de la realacón de un chero de publcacones de auores uru guayos dspersos en daros y revsas. Será e responsabe, abén de leccón y organacón de a Sala de Auores ruguayos y de a relacón de eoscones bblogrács Más adelne será desgado efe de Dearaeno de Bbografía y poserorene efe de De araeno de Adquscones
lgo lo apno n la Bbloca sá ansmo a avés l smanao Macha lugo 1958 Pocos sabían qu las bblo cas pvaas onvo an splénas po po m abao n la aconal a la cual su Dco Donso Tllo Pays había ncopoao las bblocas qu nauagan a la mu sus caos cuano la vua o los hos cn uas a un apaamno, yo saba al ano y cí cona n Macha cmo an sos soos scos ( . hc una s lo qu s lama posmo culual, pus és ambén cabía n nuso smanao (a lccn nlcual Mcha Cueos de Mcha o 19) Dg uan s año y l sgun uno con anul Flos oa la ccn laa Macha
0 S casa n onvo con la posa a Val una con alos agg las cons Fábula qu n los años 5 0 y 5 pulca ss íulos auos naconals S nca así n oa moaa abao ulual n la qu ncá n snos momnos su va vnculao caa vz a mpsas mayo nvgaua
ac su ha mpao Pubca n la oal Fábula sus os pmos lbos: la novla "¡h somba puana" y a avnua nlcual Fga", nsa yo n l qu aza un aboa plual un auo qu así lo xg l pnsamno la pnua y las naacons l ao uuguayo son analzaos a pa lo qu consa una vsn l muno absoluamn na nconunbl" s sgna Posonvsgao y Dco Técnco la Bbloca gas Hasa l ao 1958 s ncagaá las publcaco
es d e la ol ec có d e C l ás ic os U ruguay os, que ed ita á e n es e p e íod o
8 omees
95 I c a s us a ctiv idad es doc e te s, a l res ulta pr ime gan ado p o uamd ad, de coc urso de oposició li bre p ara pov ee cag os e n la E seña za Secudar a D cta c lases e e l Lic e o F ancé s, don de p em a- ec er hasta 6 1 y e os ic eo s No. 1 y No. 9 q ue e cién deja á en
66
E do l en n o de es oneens epone sobe ob le y el de Fedeo Gí Lo"
953 se e s segd � po l seeí de edón e l es e Entrgas d La Lio dgd po Ssn So hs e o 56 en l olboá sdene Deno del esem esls dome e l pblón ngel Rm mnes n poo eés po os ems nomenos osé í No 1 y Egen Vz Fee No , 1954 y el boo en mé No 5 y 6 1955 En l es le Asi pbl oos dos os sobe í: Lz y somb en poesí de y álss de de Geml" peopón y el neés po g de ese o es n de s onsnes de s e ne le e e o solmee el poe sno pmodlmene el pen sdo e eel ompomedo e ombe bodo elbo n poyeo omeo mee lo e · ps de se e mnes se omo peopó eel ho y posbldd e más dee ol yd e l Fld de Hmnddes oog p ezó de esgones ognes p bj sobe el e g y desollo del eo nol". En dgd l
decao de dicha iiució S de oviembre eabee a oi gial de abajo urgió e e año 1 9 5 1 co moivo de ema de Semiaro que eegí para el curo de Socioogía Nacioa de iuo de Profeore ea época decidí ecaar e eudio de u ema que e apaecia ólo mereca u raieo excluivmee ieraio, e u reacioe co a ociedad e que urgió raado de deubi preciar el modo como ua forma lieraria e a mimo empo fo ma vial" repreea el eadio ocia de la cuura a que a egado u pueblo. Nada mejor que el earo para ua iveigacó de ee ipo por cuao ee are, de acuerdo o la uie obervacioe de Ba exie óo e fució de u acomodamieo epiua a o oo ho de ue g .
954 Nace u u hijo Claud Claudi i oio. irige a ecció lieraria de emaario ao que marca u exiecia.
El Naconal
duae e
parece e Bueo ie u egudo bo de vegaó ieraria: U eudio de azarillo de Tome
955 Reucia a la Comiió de Programaió a de ub e Tearo, pero poo da d a depué, po porr vouad vouad de a m ma a iuió iegra u jurado de eecció de obra acioae paa e epeoo del Club. irige a pága de earo e e emaario baa Mah u rae lo poco mee que ée dura. Gracia a ua beca que e oorga a embaada faea aa eudiar e racia, viaa co da ae a uropa. umpe a a vez co ua miió ocia para la Bibioec Bibioecaa Nacioa Orgaiar e Par u cero de iformació bibiográfica que pemia ao a a
20
Bboca como a co a nado ob l pacua ambn aca po nd a adqucon qu alcn n l xo E a co n dlo: E baco naba cb n l úmo ú mo cap capoo d a n apa n a ía d go No había amaado a cando camao puo n m mao un gama az co a baca pgada, qu comnzaba amá fallcó ho" No u o m mad ma l q dcndí dcndí n a gallga qula a q mna a ó cacía d mapa q la pnaa y a óo ó; m hzo a como n ón conco qu dmza, cado la uo ma Ya no había paa q xapa cdo con n d conqua una pacla oldada aquí a m ojo aba a a d Gaca En a cb co conoc. A a cuo n la Sbo y Cog d Fac. E lmo n como po a Ma Baa on y Fand Baud, Baud , mpoan nfunca a a aboacón d concpcó hóca ocoógca d la a b aza n ag a Ecua d S n a Bca Nacona
956 S aa dan un m d aí paa aja po Euopa co o a Bajo, Almana Sza Iala Ma da d a Euopa mp n bulcón" aí a dcb dao d aj nía gulamn nfom a la Bboca Nacona cmpndo con a món ncomndada A pcpo d jo ga a ga nca d nmdao u acdad paa a dcón d aba d Jan Zolla d San atn pna a oba d acía oca Amo d on Pmpín co Ba n Jadín paa Amgo d A pogua labo
2
perodsca cada por correspodeca desde ars para e daro l País qe coará asa 958 Aborda al co o algo carlaá, emas clrales drgdos a públco o especazad
957 Realza crca bblográca e a seccó domcal brs y Aores del daro Acción bao la dreccó de a Carls Oe asa el ao 1958 Comeza as a larga amsad ere abs. co despés ejerce la crca earal e el msmo dar area e c ará asa 964 Es desgado jrado del cocrso leraro arcelo eédez y elayo del Cosejo cpa de oede aee drae oda la década de 5 0 a esa abor de coerecsa, ao e oedeo como e el err del pas. As ama cclos clrales orgazados por el Aeeo de oevde la bloeca acoal la Uersdad de la Repblca a cedad de Amos del Are, el Cb del Tearo o la Escela cpal de re Dramáco. Esas coerecas y s labor esaysca peme esalecer qe s e prcpo, s erés por la lerara es y am plo, pes demesra coocer my arados aores de a clra ersal, la recrreca de algos emas rá marcado desldes e la asedad del especro cal: el modersmo ss gras pragó cas y el 900 rgayo como a eree paclar; y a lerara espaola A dereca del prmer ea, ésa será práccaee des plazada e los aos sgees por a más rgrosa ocazacó aca la lerara laoamercaa S e lgar de los eas se oa co o de sa el de los eros eraros, se ace edee e esos aos, sosedo ers por lo eara, qe será lego ssdo por la arraa a edda qe e ema laoamercao se aga proraro Esa acdad se cotúa e la década sgee ae e oa ás espacada, pes rá acedo más merosos los coacos elec ales era del pas Cabe cosgar qe es e los 60 ca aparece raado e orma reerada el ema lerara y scedad y e a as
22
arors sucos auscadoras s suma los cursos orgazados or archa
958 a "Comaía Nacoal d Comda Florco Sánchz str a "a udacó la Sala Vrd dro dl cclo domnado Jor adas d Taro Naoal orgnado or la omsó d Tatros Mucals bajo la drccó d Carlos uñoz El día ats dl stro, dclara u rora ralzado or l dao La Tribua (23 d ocubr) qu odo lo scrto matra dramátca s u trro d rmacó rma có Esoy raado raa do d cora corarr ua ua foma xrsva ara masarm taramt, y rmmora: "sta utud surgó m ac scasam dos años asa tocs, admás d ro dsmo aba scro cuos ovlas y sayos sayos E u momto da do m cl o l tatro clvt có d s ocs ay u ovmo taral. ts m arcía vao roducr dsrto. . L rsusa crítca lugo dl stro s, u mdo dsrto. rmos grals gatva Costtuy ua acttud cas uánm salar la dsroorcó tr su caldad lctual y las "ngudas y rrors d la obra. Pro l sr ua rmra tava y dcho rcoocmo a su gura hac u s matgan xcatvs d uura u urass surors ralzacos Ob u rmo l Cocurso d Narratva dl Coso Daramal d ovdo or l lbro Dsd sa orlla, comuso or u couo d cuos scros dura los años cncua los cuals corrsod a ua sr mayor u uca dtó aca mda os d ao comza a colaborar uvam la sccó lraa d archa
s dsgado jurado dl Cram rmo Brasl aa la mor obra d auor arcao vvo ublcado 957, orgazado or l suo d ulu ulura ra ruguayoBr ruguayoBraslño. aslño. crb u brv sayo sobr "Stuacó 958 dl autor taral cuyo ac s ubca l trabajo ncado 53 a
2 ocinado po la Faculad d Humanidads y Cincias u nunca fu pucado
959 L Comdia Nacional con la dicción d aua scaan, s
na su oa "Luccia cuyo ma, sgún sus palaas s la mu dl Dios aniguo y la ncapacidad d la cincia y l maiaismo paa daos oo Dios saisfacoio paa nuso sovivin insino i gioso, d nconal un snido a la vida y consoa os mos d a mu. (Aón d sim d .} La oa suscia numosas polémicas la más spcacua s gna n ono al ma ligioso. El diaio hisa El Dba, scundado n su aciud condnaoia po la pulicación ocial d la cción Caólica consida u a oisn aos Muncpas coo ogansmo oca d m pdi la pocución d las psnacions pus a oa inci n mas u violnan las cncias ligiosas dl pas Db d sim d l magn d alooo causo n ámios lgiosos, amién fu muy conovida n amins sicamn asicos onasan las disincions ondas y pso d las fgu as u las avalan Pim Pmio d oncuso d Tao Nacional 8, oganizado po la Comisión d Taos unicipals, n cuyo uado paicipaon yo Scoia, Juan Caos ni y nonio Laa; Pmio d Ca dl ao a la mo oa naciona snada po uipos pofsionals n la mpoada y Sgundo Pmio d oncuso d ao Nacional Rpsnado, y la spusa la cia piodsica u, as como fn a su oa anio s musa muy guosa llama la anción so disinas ipfccions d la oa S ncominda n mazo la dicción d la Scción iaia d Mch En s cago pmancá hasa 68, paa coninua lugo como colaoado hasa su clausua. "Si uvia u caacia sos diz años d mi dicción laia, diía u.. usu dsaolla una pspciva culua ainoamcana siuando a su ga liaua n os macos socials idológicos u l confían su ua oigi nal. ("La lcción inlcual d Mch d Mrch
No 9) u abor conribuy a congurar a "goba cohrncia ido ógica d sanario asnada n dos aciuds básicas "ror y a "ucid crica . si ago arndimos odos n os argos y zigzaguans aos d sanario u a nsar con indndncia, ura d as consignas aridarias y mocionaismo d mono, aorando riro qu nada inrs ra y roundo d coninn aino aricano únca obigación qu no oda donr an nada y an nadi inira d ugar qu ura n aso mundo xrno o ci ac d a indndncia crica un rcicio rmann y rcurn moio d rxión. Esa aciud o ará a anazar, n oma riada a siuación d incua corndindo n s conco a crico a crador ano n undo caiaisa como n sociaisa A roósio d a ur d scrior asak nicia dsd rch una sri d arcuos consagrados a scriors rusos disidns abrindo una na qu coninuará in años dsus. a buscada indndncia crica s nur ambin d inrs or acuaiar ano os insrumnos qu conribuyn a una aoración anaica sria coo conocimino d as cracions cuuras d nusro coninn os sunos d f d año d Mcha rs ondn a s úio aán Es rimr año o ddica a a iraura jon d o d a aa En 1961 o consagrará a una risión d a cuura aicana n ora crica ("Nusra Arica n 962 Eso s rica sará consiuido or coaboracions originas y scias d narradors y oas d coninn y d 1963 "Bin nida a os jóns srá una ás ddicado a anáisis d as nu as gnracions E jurado irario d Cnro Gago d Bunos Airs oorga rio aón d Va ncán or ibro "Tirra sin Maa
960 Cona a abor crica d diusión d auors acionas con a aciidad dioria nriqucido ahora or a xrincia ya
25
umpd on s Edones ábu y esponsbdd de s pub ones en Bbote tgs st 1962 odge Edones s se e go de Coón "ets de oy de edto f Desde Macha, beg po onsegu go ue seá un peoup ón obsesv dunte tod su vd: fomón y onsodón de un utu tnomen muy ptumente en este pme etp de un uugu utónom y ogn: " Entendo ue te más mpotnte de momento tu y nuest esponsbdd utu es onstuón de un tetu. Desde uego t omo uí o enmos tene poo ue ve on ese teo suntuoso de te y en mbo pod poxmásee un sevo púbo muy su genes donde e esto umpe un te so.' (" onstu ón de un tetu Macha 30 de dembe) E tbo "en e ubo nteon "onsste mus vees en desub os utoes de ob tístmente vád ue ún no onuston púbo. Ddo ue m oentón fundment zo s ets tnomens debo de ue os gos de ue puedo enogueeme ( se debeon ves po e ontnente: unue pez mposbe eo Cpente e pátmente desonodo en e su en 1962 (" eón nteetu de Macha Cuos d Macha, No 19 Ptp po pme vez en un Coo uo ntenon soe " nove spnomen en Buenos es ognzdo po Fe Intenon de bo meno Obtene un peo en Conuso de Ntv e Con seo Deptment de Montevdeo po su nove ttud "C e Notu
96 Sus tvddes etvs teto ontnún mándose Se n omo poeso de Hsto de eto en Esue Munp de te Dmáto Comed Non esten en s Ved bo deón de Hugo Mzz su tee y útm ob "Quedos gos ue ob
tn l pmo mnón n l Conuso onvoado po la Comda Naonal n 958. En l pogama a popósto d la psntaón Rama ha un balan d sus obas: "S algún día las oo n un volumn qué ttulalas "Eos d Estlo, quzás paa ub d na l asua bld y dsolada qu yo sé qu pta dnto d llas Con sta pza tatal pt l msmo fnómno qu s po duo n nusto mdo ant l sto d las obas antos pmo gan xptatva tanto po pat dl públo odnao omo po p t d la íta spalzada y lugo, l gusto d algo qu no satsfa plnamnt En adlant sóo utvaá la íta nsayísta. E o spond a una úna pasón "Uno nta a la ltatua po la pasón dl at y d la bllza y dnto d so hay lugo dvsas vías. m m vno la tntaón d sab ómo a so, d sab ómo funonaba, ompndlo, y so fu antuando una sp d po upaón íta y d ahí na l íto qu m ha do domnando ada vz más Hasta qu llgó a s sunt paa mí l pod toma una oba y dsmontala, po so smp dgo qu lo qu m gusta más s agaa una oba y sb sob lla muhas más págnas qu la msma oba, paa xplala o ota pat o qu la íta s una foma d la aón ("a íta omo aón El o oo 1 O d ulo d 983 Est msmo año onluy un nsayo sob l damatugo uu guayo Esto Ha "Ubaón d Esto Ha n la ltatua damáta, on motvo dl onuso qu sob st tma, oga nizara la Comisión de Teatros Municipales. El jurado integrado por Carlos Real de Azúa, Carlos Martínez Moreno y E. Maxera le otorgó
l pm y úno pmo Est stablía la publaón dl tabao pmado hho qu nuna s llgó a onta ubla una pma dón d "a sn Mapa n Ai y una sgunda, lustada po Lopoldo Novoa, n Alf. sd Mch ontnúa laboando unto al sto dl qupo, n a, anaa u mnt ln u pl dológo así, sb tanto ob la onvoatoa dl Conso Intamano Eonómo y Soal paa xamna l pogama
2
Aaza para e Progreo como sobre e pape de crítico y e es critor e a sociedad atioamericaa A mí me correspodió isertar a iteratura detro de a estructura geera de a cutura o ue ata mete eó a u asetamieto e o histórico y a operar métodos so cioógicos ue permitiero eaborar a totaidad recoertir a crtico a proceso eoutio de as etras comprometiédoo e as demadas de ua sociedad. Y ituar e iterés sobre os escritores de a comui dad hispaoamericaa e sustitució de a · preocupació por as etras europeas.. (a Geeració Crítica)
96 Su participació e coouios cursos coerecias y rados iterarios crece a u ritmo aceerado a o argo de estos años Es urado de Cocurso teracioa de Narratia de Maha abierto a arradores de Paraguay Argetia y Uruguay uto a Roa Bastos y Daid Viñas y de cocurso para proeer a Cátedra de Arte Escéico e a Escuea Muicipa de Arte Dramático. Preside e Círcuo de a Crtica hasta e año 1964. Dicta cursos superiores e e etraero e iteriee e umero sos oros coouios y mesas redodas ue tiee como cometido pricipa eamiar os distitos aspectos de cutura atinoamericaa E a Uiersidad de Bueos Aires aaiza as Orietacioes de a arratia argetia e as etras hispaoamericaas y e a Escuea teacioa de Verao de Vaparaíso as Orietacioes de a arratia sudamericaa modea Es presidete e e coouo orgaizado por Casa de as Américas sobre a iteratura atioamericaa y as ideoogías reoucioarias ambié participa e otros dos ue trata os temas E escritor e atioamérica (Escuea teracio de Verao de Vaparaíso) y a iteratura argetia actua (orgaizdo por os Cursos teracioaes de emporada de a Uiersidad de Bueos Aires) Fuda a Editoria ARCA uto co José Pedro Díaz y su hermano Germá a empresa editoria de mayor acace de cuatas em predió e Moteideo. uie será más adeate ua caboradora e
esa area lral sosene que era desde s rabajo omo edor o mo haedor de lbros e nvenor resaador de emas aores donde Rama volaba no sólo su energa más personal más fanáa sno su vsón de la avdad ulral omo osa vva rabajo en marha velos qe se van desorendo (la gdal ngel Rama la fenddad sn rega La Sema 3 de dembre de 1983) Desde Mcha onnúa afnando el onepo de esior om promedo" l hombre de leras aal esá m leos del eses mo sensalsa apolo del 900 de la ad arsa lúda de los esores del vene Para l el mndo se ha heho sero dramá o de al modo qe la realdad le propone e mpone da a da n om promiso (.) l esror se sene responsable ane el mndo qe ine gra s ar e es el nsrumeno on qe aona denro de l ( ) Pade e n proeso de ransformaón dfl ( .. ) Romper on la lase dom nane enarla en las on e enas daas de s adad dsor sonadora ambonar na reaón desnada a dgnar elevar el nvel de n peblo heredero legmo de la lra es s ompromso ho. (Saón aal del esror lanoamerano Mcha 9 de febrero) Paralelamene sge de era la saón del msmo en la Reolón Cbana nala en el úlmo de ss arlos sobre Clra Revolón (Mcha 23 de mao) el problema de la lberad del esor en esa soedad soalsa propóso del debae de esrores banos lleado a abo en agoso de la papan de del Casro onsaa qe del proorona na solón enera mene neva denro de los pases masas para los problemas de la reaón ( ) el esado no asme nngún redo eso por lo ano no mpone a ss arsas na sola dreón readora ( ) Lo que enra en qebra as es la reea del realsmo soalsa qe ondenó a la parálss al are sovo n el segndo de los arlos dedados al msmo ópo rea la la róna el análss de oro ema qe le ieresa e neresará esalmene Los problemas edaos (Mch 23 de febrero) Lego de onsaar los nmerosos logros de la revolón mara na dferena de rero en oo al problema de la esrraón de la Unversdad Para nesra onepón reslan soprendenes algnos
29
rncos: dsaarcón dl crtro d autonoma l nt susttudo or una nculacón constant con l Mnstro d Eucacón y ds arcón dl rgmn ooscón ara rosón cargos susttudo or l nomamnto a as d mrtos... Aun rconocndo l nuo ascto d la Unrsdad como cntro ntlctual al srco l s rtu d l rolucón nustra dscranc s mntn rscto s tos rncos Con�dra u "la Unrsad como los nts cultu rals n gnral n sonr d s amlo camo lr r mnacón d las as u hac d sos organsmos cnros nrgtc _os y crdors d la socda
63 Amás d ajar or Latnoamrc artcando n uraos cooquos y conrncs sta Chna dond rmanc un ms n tado or l Insttuto d Amstad ChnoUruguayo En Chl cta cursos sor "L ltratura d las class mdas n la Amrca l Sur y sor "El tatro n nustra oca. La rnoa cón dramátc y scnc d los últmos 20 aos organzados or las Unrsdads d Chl y Tcnca dl Estado n l marco d los Cursos gnrals sor "Cnc y Humansmo n la oca sacal Tamn artc n los coouos "Intgrcón cultural amrcana (organ zdo or la XV Escula Intrnaconal d Vrano d V alaraso y "El lro y a ormacón srtual (organzao or la XXVI Escula Intrnacona d Vrano d Santago Es rado unto con Italo Cal no Cama nruz Ura Frnando nítz y sano tro dl "V Concurso latnoamrcano d ltratura arto los scrto rs d los ass roamrcnos y organzado or la Csa d las Amrcas A trs d un sr d nots analz n Macha la stuacón dl scrtor n la URSS: crtca duramnt l conccón dl "ralsmo soclsta dsarrollada n rodo stansta. El artculo n u lanta l tma Ehrnurg o l art d sorr ( 14 marzo mota la rsust l scrtor Ar Badano ds l daro El Po-
l gano de na del ardo Comuna laneada la olémca, ambo amlan y elcan u concecone en cero modo educble, a avé d dco manaro y daro rcvamn Rama le da u enoque m global al ma en el cuo La olémca be ar y ocdad qu dca en agoo, n el maco de lo cuo de Cenca Socale oganzado or
964 El cumlmeno d lo 25 ao d la undacn de (23 de juno) genea la nevable mrada aca ar la en obr lo realzado, el balance de lo aorado a la culura naconal y ambén, como uado d lo anero u royeccn uua Con cero aombo an la laga eenca de e manaro ndeendene n un mdo an conmcamen dícl como el uuguayo s eaan lo eejo: ulmeno eecale duane lo mee de juno y julo en lo que e roceder a una evn deallada d lo roblema del í y dl mundo acual En l erreno de la lea, Raa condera qu dada la rordad ablcda, ueden condear do aa n la evolucn del emanao: Quz el rmr ago domnane con en aumr la condcone dl mundo modeo, comba endo el arao d la culua dl aí ordenada n orno a un arnao ueblerno y eaal Eablec una cala d valor egene, rva lo ya audo, remodla l aado, ncoroar la corene lerara modea ndcmnadamen, uon la ra y areu ada rolucone La gunda nanca e auada or l eco de qu o ecore comrndron en un dermnado momno d u carra, qu aun m moran qu aguna obra alada, ra cear un aaao d comuncacn qu rmra undar legímamn una lraua n lo qu éa tn d organmo qu ruon un crado, un úbco, y un ema d valoe y ema Aí, conaa, qu aralelamne al dearrollo d una cíca "en un nvl de ala cnca, s can la rmera dorale y s modela un lcor ara la cracon naconale (La culura uuguaya n Su No, 293, 1965)
3
mate dos csos de efeccoameto aa adados e etas e Rosao (Aeta "os efoes socolócos de la l teata y "Ejemlcacó del mtodo socolóco e el aálss de cato textos de la teata aeta' L teesa esealmete al aboda la lteata a tas del mtodo socolóco sala el es collo de la dstaca del texto coceto e qe esta cítca fecda aa el aálss e el asto camo de la clta mcas eces se mee. Se esteca ss íclos cltales co la socedad cbaa. Asste a coloqo sobe "Poblemas de la clta e Amca oazado e Casa de las Amcas y se tea al Cosejo de Redac có de la msma nsttcó e e e emaece asta 1971
96 E eeo aja a Goa aa atca del Coeso aa la fdacó de la Resta Améca Laa del Colmbam e el mco de las joadas sobe "ece mdo y comdad mdal atocadas o la UNESCO. os telectales atcates cost tye e foma osoa la Comndad atoamecaa de Esc toes (CE, co la aldad de bsca "el acecameto ete los esctoes de a comaca qe, o desas azoes se eceta temomete fagmetada el tecamo de exeecas coes odetes a s taea atístca así como a los oblemas de dla có de s lao telectal el cmlmeto de laes cojtos aa el exame de la ealdad sococltal de Amca ata y la ceacó de los stmetos qe aa osble la extesó de esa clta. E cclo de tes cofeecas aalza la oba El matadeo de Eceeía y ss elacoes co la osa omátca e la Ue sdad del S de Baía Blaca e Aeta. tea el jado jto co Vícto Cayota y Romeo ella de cocso de obas teatales lamado o la sttcó teatal El lado.
L Editoial publa su nsao "doloa at d
Eduado vdo Daz n El Combat d la Tapa unto al fido unto El mismo s onstitu n onsulta inludibl paa l studio d dio auto
966 Es dsinado po onuso d méitos f d la Ctda i to dl Dpatamnto d Litatua Hspanoamiana n la Faultad d Humanidads Cinias d Montvido, n povisión intina. En s ao pman asta 1969 Duant l año ddia un uso al anlsis d "La novla d la voluiónmxiana (191918 oto d nfou mtodolóio a "La stilstia idalsta n l xamn d txtos Paa pod ddia ms atnión a la Faultad pid linia n la Bibiota Naional po sis mss, al abo d la ual a no s inta Dii la vista boamiana d Litatua asta 1970, pu biada po l mismo Dpatamnto d Ltatua Hispoamiana El tabao n la Faultad no supon l abandono d su ntnsa labo a nivl intnaional: asist al Pm Conso Latnoamiano d Esitos d la Comunidad Cultual Latioamiaa n ia, Cil Dita usilos unvsitaios n dstintos puntos d méia "a naativa latinoamiana ontmpona la Faultad d Es tudios Gnals d la Univsdad d Puto Ro; smnaio sob "la untstia d Hoaio Quioa "La naativa latinoamiaa ontmpona ambos n la Esula d Ltas d la Univsidad Cntal d Vnula atiipa asimismo n un olouio oaado po la nivsidad d Boot paa dbati l poblma d "La ovla latinoamiana En dia iudad, l toa tsto ano d la aboliión dl fuo d la autonoma unsitaia punto to n la s d onfontaions nt l obio los studiats po l psidnt olombiano Calos Llas Su ondión d dont uiv sitario ss reaciones con coeas e otros aíses atnoaericanos niu su psptiva sob l poblma dl papl d la Univsidad n las soidads latnoamianas poupaión unt du
33
ae esos años l coico ee vesae acoaes y o bieo evecia el omimeo e la ieac aco qe co ivesos azaes se vea cumlieo e mca a ) m imeo o biea sio osibe si u esaoo ma y oo qe viee cmlose ese ace 20 años o Ama ( ) Se aa e a cac e las iveaes vaa uayo qe sabe asa qu o la ivesa v ci acioa e los ivesos esaos socaes y a a emocaic e sus omas e via ( ) so be claa las cosececa s el acual euecmieo e olea a Democaca y bmo a u socialiac e los es ioameicao e oo loialismo ( ) (a vesa aioamecaa e a o rch 2 e iciembe e 66) S labo eoia es esa s cao e a ea Gl aa a qe eece el cao e eo o ae os años Dese ARCA se ecaa e la bicac e ec loa y aoa e cao libos e año e ao ecc exos e auoes ayos caaceiao o e voo co el iveso al qe eeece los auoe veo q o e co e sus esucuas sociaes o moales como a ea ca eas a sio e sus bases aaes ("Rao y malo ea rugaya rch 2 e seiembe e 66). Pee meeo e lieaa escia o mees ayas e a m e amo y o la cilea aa Bre e Soea e a ae coe visi ciaana e isos aoes e oevo y laes
97 l ee e Deaameo e ea oameca oaiza u cuso e eooloía e la veaci y a cca eaia e el que ac aao el ema moo eeaco al Simleamee se ac cao e cso aa a ava
34
isaoamercaa coemorea y oraiza u semiario cosa ra a a ora e Aejo Careier. Asise a u coreso coocado or Casa de las méricas e casi ceeario de Ru Darí. moderismo como mo ieo a ura uacioal e Darío como iísimo oea y escr ae ua esrucura soca moderzada so dos asecos de u úco iers que ir amliao y maizao e diersos esayos que e aú meo se esruurar e liro. "a redilecció de Ra a or e meriso es a su ez ua ruea clae de su sesiilida y sus cioes e ecaeismo e ério eseicisa eremo de la ee oque es reasumio e sus esayos como are fascinae e r reucie a aisis e la emerecia y crisaizació e moderis oc ecoómico e caiaiso el sio XX. (licia i al o c s iiao juo a arios escriores uruuayos a Seuo Co reso aioamericao e scriores y de a Comuidad Culura ai oaericaa ceerado e Ciudad e ico y Guadalajara que co iúa os raajos del Coreso reaizado e rica el año aerior. aricia e a reuió de eeros ara el esudio de las Culu ras e Amrica aa oraizada y coocada or la NSCO esa misma reuió celerada e ima co el ojeo e diseñar el a eera e u esuio oal de la cuura laioamericana e sus múli es asecos ue desado omo reeseae del ea sur del o ee iemro del Comié Cosulio creado co a alidad de asesorar a a NSCO ara esa iesiació Cocurre a a Xll Reuió del Coreso e ieraura Iero americaa ceerao e Caracas oraizado or el Isiuo Ieracioa de ieraura eroamericaa y ausiciado or a iersidad de Veezuea cosarado a ema "a oela ieroamericaa. Veezuea mismo asise a ua reuió e a iersidad de ra e e marco de XII Coreso e ieraura Hisaoamericaa. A resea ua oecia iuada " úico y el escrior.
35
Deto del pas patcpa e u semnao sobe stutus estaas ogazado po e ectoado de la esdad bao a ec có del antopóogo Dac Rbeo. De acuedo a eoque estuctu a co que se ecaó el smao Rama luego de seaa a tede pedeca ete las estuctuas uestaas as de a socead go bal pecsa ue se está buscado ua uesdad paa u ceto mo delo de socedad e poceso de desaolo dotada de u damsmo ceado que s embago o mpoga a caceacó de sstema soca gete so su gadual modcacó apostado sobe a cotbucó ue ua uea uesdad poda tee sobe ese poecto meso de uea socedad. Popoe la ceacó de u sttuto de oso etas las dos pates de ua taea comú como cotapopues ta a la dea de la ceacó de u sttuto Ceta de etas omuada po Rbeo, pues cosea ue la fomuacó deoógca mpcta e la nteeacó explcta de estas dos dscplas espode a u moe lo de socedad que aputa a la a socalsta aeádose e as o deadas de eocatasmo desaosta. a estuctua de a esdad a la oa del cambo Unera e a Rea ot deo 970.) esde Maha se a peocupado po cuta g de fnta cea u úblco ecto como edto cotbue a boom edtoal ue a adez de ese msmo públco posblta. Dsde a e toal ARCA dge la publcacó de las obas comptas sbet Heández poecta e pa geeal de a edcó d as bas é dtas descoocdas de Hoaco Quoga cuo octo tmo to mo apaeceá e eeo de 973 ambé eecta ete ts ttu os la ecoplacó pólogo de Psalmo a eus aae otas osas de Robeto de las Caeas ua de as guas compots de su nteés po a eceacó del ambete cutua d oesmo de bo L mala da e e 900 que cotúa a elaboacó e mage de esa etete epmda magaa del msmo eoo
968 E la acultad de Humandades dcta u cuso aua o e y lo fatástco e a aata spaoamecaa uo semesta a aata ealsta de Gabe Gaca quez a esad de
la epúla ontnúa en su afán d autovauaión y poyión on tnental Ogana ahoa un sminaio soe "otia d desaoo autnomo d la nvsdad Latinoamiana Rama patiipa p sentando el nfome na poltia ultua autónoma on los s Wasngton Buo y Raa Laguadia n mismo se anaizan as e laones del ntltual atinoamiano "n tanto popiiado d a d en tdad naional, on e ontexto soia aindo spia inapi n la an dstosonadoa d a pntaión notamiana S au sa a las unvesdades d hae ontiuido a a tnaz tadiión atino ameana de desatnd al ado y s postula qu "s y seá oiga n de las nvesdades lama a los adoes y onds una pate gande dento de su estutua aunqu la aa ataions d la gda oganaión pofsionista qu onomos La pouesta ompota una onpión de nómno atstio "i a liteatua n el ate son mamnt sis d oas y uados sino un ompleo sooultual on mútips spuestas y omuniaions a tavs del ua se psan los homs de una omunidad L auto noma ulal qu usamos uando se apia a se sto no s lmta a elama nvs de fienia atstia qu n muos asos ya estn logados, sino a onstitui una stutua dond e ado, a oa y el púlio s ntaionn, oan as a tadiión sua latnoameana, nventn nuvas imágnes naionas o egionas, puedan levase a as vsones aqutpias váidas paa todos os om es geneen dales fomatvos d tipo supio ("Haia una poti ca cultual autónoma para América Latina", Univ ersda de
la Repú-
i 6 Como sempr, la respusta práctica acompaña a la formulación
terca.
A
su trabajo editorial usual, e suma est año a pyección y
organzacn de la Encclopda Uruguaya, publicacón que saldrá smanalment hasta enro d 1 970. Suma 63 fascícuos, a través d los cuales se sometó a a cutura uuguaya a un anáisis mútip y atualzado, acompañado cada uno d un oleto n el que s pubicaron txtos con la dea d conf orar una Bbioteca Básica la Cu tura Uruguaya. La laboración d plan estuvo a cargo d Ange Rama y Darcy Ribeo. Para levalo a cabo se cró e gupo Edit orés R euni-
o que sumaron esfuerzo de los anteriores, el de Luis . eeu to y Juio Bayce. Se trabó uto con la gente de dto R:
berto Oreggioni, Eduardo rzábal y orge Rufinelli. Se cotó c la diagramació de Jorge Carrozzino, la fotogaía de Julio Naao y la asoría de Julio odríguez. la elaboració de los fsícus co laboraron la mayoría de los integrantes de la geneación de 45 y muchos de la del 60 Se crea así u istrumento de couccó que a través de la forma fascicular, suma al eco de se eícuo de reexión cida sore la reaidad, el alcace aso de esj Ms adelante, reflexionar sore su elecció de efoue scoóico dentro de la amplitud de posibilidades crítics, recueda uado pasé a dirigir la nciclopedia Uruguya repartí co é . Rea de zúa) (y con Benvenuto) los tres cuadernos iniciles ue de eco rrer la historia íntegra de as: él se ecagó de la istoi oítica y yo encaré los 180 años de literatura uruguaya. eercico de te panorámico, a saber, el diseño de una estructu de sigcacó e que lo central o so las sucintas reerencias a autoes u os o s adetivos caiativos, sino e teido que se costuye co as gene ciones, las corrientes las estéticas, as doctrias, e dálog co storia que entala las producciones artístics. Próogo e latinoamericana 1201980 Intuto Colombino de lt 1982 repara para Capítulo Oriental pulaó ta de tp fascicular editada por CEDL el eo dedcd esert Heández. La colección está cosagrda a d u de la literatura uruguaya siste por seguda vez a a reunión de epetos aad y convocada por la UESCO, ahora e Sa José de ost Rc d sear el plan de estudios de iteratura latinoaerica c idd de establecer los temas que deberán analizarse en e oue u car sobre la literatura en el continete
8
969 e e a separació se ircia e su primera espsa c ea a r c la crítica e arte areticlmbiaa Marta raba a Facta e Hmaidaes y Ciecias ahra e el car eect e Presr e Literatura Hispaericaa hasta 972 ta seiar sbre La pesía mesta e Amrica Hisia sar Valle" ds curss semestrales esía lítica e el ersm ispaamerica" y Cie añs de Sea e Garca re acia i e añ es mbrad Directr del Departamet e teratra Hspaamericaa pr reslció el Cse e la Faculta car e el e ueará cesate e el añ 74 Su actiia cete se etee este añ al A. e es esia pr ccurs de rts Presr e Lteratura Iberamericaa Riplatese. Paralelamete a ls cmprmiss asumis etr el pas tesfica el caledari e actiiades iteraciales r esa a e sstema e mñecas chias a etr e tras e es la ra e trabaj e s itelectuales e ls países sbesarrlas aía llea a s eliri". La lecció itelectual de Marha Cueos de Marha N. 9.) tema e sus curss cferecias a asa a ser casi exclsiamete e de la literatura latiericaa e abraje pede ir ese a perspectia más eeral a estui e aspect e u atr particlar s tria este añ la precpa r la elació e s cmpetes fatástics e la misma. tera e jra ut c ls escritres Ae Carpetier aar area Da Vñas Jtrik el ccurs e ea raa pr asa de las Américas. Al da a cereca sre ers atasmas e a literatura hispaamericaa" e el raa pr el Isttut de Literatura Latiamericaa.
39
En Pueto Rio, Unieridad de Río Pieda, dita n o lae obre a narratia fantátia en mria atina y de onferenia en la Fautad de etra de la mima niei o bre El erotimo de la narratia de Garía Márez y a narratia de Vag loa". imimo, da na onfeenia n i eridad de Mayauez de Puerto Rio obre a literata ntát. En Chile atiia en mea redonda obre iteat y So iedad" en la Unieridad Catlia de Valaraío, nto o n Rulo, Carlo Martínez Moreno Marta raba, Mario Varga o E initado a un anel obre iteratra atinoamerina e Ca de la Cutura, en Santiago. Dita do ilo de onferenia en la nieridad Naiona de Colombia, ogotá organizado or el Deartamento de tnin Unieritaria, abordando lo iguiente tema Políti y ittra en Hianoaria y Realimo y antamagoía n a t ontemoránea. En el ntitto Caro y Cuero d dia udd exone obre L obra de Julio Cortázar. Sufre una endoarditi y e internado dant o n Monteideo.
97 n no reuerado totalmente e traada jto on Mt Traba a uerto Rio. llí llega en alidad de oeo itnt l Deartamento de Etudio Hiánio de la alta de tio Generale de a Unieridad de Río Piedra. En e im emt dita do uro de otgrado a oeía ianomeri d modernimo a nuetro día y Metodologí e a itet. Simultáneaente e ae argo del ilo de onfereni Cino gran de de la literatura uuguaya ontemoránea organizado or mi ma fautad. artii, on Marta Traba, Ren Mar y P. an Soto, en el foro a funin del eritor en atinoamria" i iado or el Conejo de Humanidade de la antediha Uniida.
el er rel vs my breve Colomb pr dr cco de coferecis sobre Lierr Hspomericn, org do por l xes Clrl de l Uversdd de Colombi fes de myo regres Moevideo dode sige dicdo crsos or rmesres e cld: L ovel regiols y socl el, River, Gllegos" y Técics rvs e l ovel spomerc cl"; y co co drecc de l Revis beromercn de err, pblcd por s Deprmeo Dre s esd e Moevdeo el roo de Clr Glleg le oorg l ber de pl" e rbo omee e el lbr er s Mp sgc pr es clr goso regres ero Rco y de inmedo eom ss cddes docees Dc dos evos crsos· semesrles de posgrdo rr de Gbrel Grcí Máre" y oesí y polí c e e modersmo" rlelmee, rb pr l elevisi de Pero Rco co gso ordo relido ciclo de mess redods Repe s expereci relid e Moevideo e 1 967 pr e Cl 5. ersdd Cerl de Veeel pblc s libro de esyo, be D ro y e Modersmo" l sblo ere péess, cr csc socoecomic de re merico", precis e crácer del eoe L géesis del lbro pede servi de prdigm de lbor eecl crcerd por l dversidd y l cosci s e ro de pesmeo de mcos ños o exclsio sino comprdo co prldd de ems e fe ddo lg diverss plccoes e dros y revss, y e lmee ssemi e corps orgdo
97 e el clo L cosrcc de lierr" Macha 0 de dcmbre de 60 gel Rm pb : l coecimieo cr de ño e esro pís sdo sceso exeo: L Revo
4
lcn Cbana .. l año 1 96 qedar marcado por esta exgenca de compromso y ls escrtores po la respesta qe a él deron" en 1 97 1 la prsn y atocrítca de poeta cbano Heberto adlla ser el sceso detonante qe oblgar a los nteectales qe en n princpo ntegraron n Frente Unco de apoyo a la reolcn a na resn de ss poscones respecto a n proceso cya dnmca estaba exgendo n aste de concencas merosísimas son las declaracones nddales y colectas qe los nteectales tanto eropeos como latnoamercanos rman para precsar y der ss poscones ante lo qe es na manfestacn de neo rmbo qe est tomando la poítca cltral cbana L polémca es confsa, por o apaonada y genera en s desarrollo todo tpo de oposcones entre eas la confrontacn de la perspecta e ropea y la latnoamercana anqe ningna es nforme planteada fndamentamente a traés de dos declaracones la llamada Decla racn de los 61 mada en s mayoría por intelectales eropeos y latinoamericanos resdentes en ropa y la Declaracn de ntelec tales y artstas rgayos El debate e pantea en n pncpo en el plano de las acttdes y por o tanto de la étca l problema de fondo determinar c e s el margen de a crítca en la socedad socia sta consttye na de las obsesones de nge ama qen o analza todo a lo largo de s carrera ntelecta referdo a la dsdenca soétca o a este rae ctral cbano. a declaracn de los rga yos est rmada entre otros, por aro Benedett qen desarrolla en dersos artíclos el problema de las proidades del escrtor en e mndo socalsta y las actdes a msmo exgdas ama no rma nigna de las dos declaracones S prmera respesta ante la stacn s plasma en n extenso artíclo pblicado en Cuo d Mch o 49 en donde analza el aso adlla smpemente co mo n ndco o n manfestacn ms de n proceso de transfoma cn cltral ya ncado algnos años atrs en la sla Jnto a adlla analza el caso de orberto Fentes actor secndaro pero digno en la atocrítca públca de ada pes a confrontacn de as acttdes de ambos permte deslanar las mplcancas del concepto de prordad
Seguirá on e tema arios años después en e artuo Norberto Fuentes: e narrador en a tormenta reouionaria" iteratura ase soia" éxio Folios Edicions 1983.) en donde poemizará más diretamente os oneptos desarroados por enedetti. Segn ama tano Padia omo Norberto Fuentes quien a dife renia de primero arma pbiamente su ondiión de reouionario y su dereo a opinar sufren rtia ideoógia que desde 968 se ena reaizando en e semanario V lvo en artuos frmados por Leopodo ia. eriéndose a a postura sostenida en os mismos onsidera Toamos aqu un entro neurágio: a inter pretaión de a reaidad que es e punto ae donde una obra tiene su oherenia interior que muas ees se sitúa más aá de todo e esfuerzo de raionaizaión de que es apaz e artista no queda ibrada a su inestigaión a su tato direto on a materia a a eouión armónia de su ideooga en esta tarea exporatoria sino que se e pro poriona bao as espeies de un sistema ua simpiidad está de auerdo on su operatiidad as irunstanias de momento .. " En arta fehada e 27 de mao dirigida a Hadée Santamara re nunia a Comité de Coaboraión de a reista � En Puerto io desarroa e tma E hombre en a iteratura ispanoameriana ontemporánea" en u urso semestra para e Se minario Episopa de Carbe. Como profesor isitante en a Uniersidad de o Piedras da tres ursos en su Fautad de Humanidades a obra narratia de Fesberto Heández uan Cars netti" Treinta años de iteratura uruguaa E arte neobarroo de osé ezama ima". Para profesores de Departamento de Españo de a Fautad de Estudios Generaes prepara un seminario sobre narratia atinoameriana modea anaiza L imagen de méria atina en a iteratura" para e Seminario de Carie. No podrá ontinuar on sus ases uniersitarias puesto que no e renuean a isa de permanenia por haberse soidarizado on as uhas por a independenia puerto rriqueña. Este año se hae argo de págna teraria de periódio de os independientes puertorriqueños. En agosto partiipa en ia de XV Congreso beroameriano de iteratura en e que presenta a ponenia Condiionamientos soiaes de as formas iterarias en a iteratura de a emanipaión" y da
43
dos lecciones sobe Liteata y sociedad" en la Univesidad de San Agstn de Aeqipa
97 En febeo paticipa e n Cidad de éxico en el Congeso de Difsión Cltal Univesitaia oganizado po la Diección de Cl ta de la UNA y la Unión de Univesidades de Améica Latina. S ponencia Diez pntos sobe difsión cltal nvesitaia" fe co mentada y disctida po el antopólogo Dacy Ribeio y el fósofo Agsto Salaza Bondy Desaolla oto aspecto del mismo tema en la confeencia La Univesidad en la cisis latinoameicana", a pedido de la Facltad de Economía de la UNA Analiza la sitación de la naativa latinoameicana actal" en ota confeencia oganizada po la Facltad de ilosofía y Letas de la misma Univesidad Dante el mes de mazo da distintos ciclos de confeencias en donde expone ss estdios sobe la liteata latinoameicana con temponea" en la Univesidad de San Calos (Cidad de Gatema la) y en la Univesidad de San José (San José de Costa Rica) y ana iza El ate de Gabiel Gacía qez" en la Univesidad de los Andes de éi a (enezela). Comienza a escibi paa El Expso de Lima En s pime atíclo Las voces de la desespeación" da la voz de aleta ante el dsalinto omntico" de algnos estdisos latinoameicanos qe anncian el facaso históico y cltal de estos peblos Dando el eemplo de na actitd difeente, en el mes de abil comienza a p blica en el mismo diaio también apaeceán en el semanaio Mha de ontevideo y en ladad de Peto Rco atíclos sobe escito es latinoameicanos pesegidos Robeto Obegón José Reveltas, José Lis Gonzlez En el mismo mes dicta en distintos lgaes de Colombia (Bogo t Cali Baanqilla) ciclos de confeencias en las qe analiza neva mente el ate naativo de Gabiel Gacía qez
A oósito de ensayo de Vagas Losa "Gabie Gacía á quez histoia de un deicidio Ange Rama escibe e atcuo "Demo nios, Vade Reto (Macha, S de mayo y l xo 7 de mayo). mismo inicia una oémica que se extiende hasta e mes de octube y que se ubica casi simutáeamente en ambos óganos de ensa. sta uede considease como un hito en su caea inteectua. s una ma nifestación ms de su condición de "agitado cutua y una demos tación de integación de conocimientos, de jeaquizacón y oundi zación de su esectiva de anáisis n e tscuso de debate sus geneadoes van ecisado sus conceciones aado su mateia de "combate. Fundamentamen te, as disquisiciones -todas inevitabemente imbicadas gian en tono a obema de a videz de un mtodo de anáisis iteaio ade cuado a a sociedad atinoameicana a conceto de escito y a a deteminación "genéica d qu en tiende o novea. Vagas Losa anaiza e oceso ceado a tavés de "os demonios de na ado stos son -según e mismo "cieto tio de obsesiones nega tivas de caácte individua, socia y cutua- que enemistan a un hombe con a eaidad que vive de t manea y a ta extemo que hacen bota en é a ambición de contadeci dicha eaidad ¡ehacién doa vebamente . stos "demonios, esecica, "so todos acio namente cazabes oque oceden de icciones y dencuentos ente a histoia singua de un individuo y a histoia de mundo en que vive Desde esta esectiva e escito es consideado un "dei cid ues o caacteiza a tavés de "a mbición ebede que eside toda vocación naativa que o eva a asia a "ehae a eaidad Ante a acución de se e esonsabe de desaoa una conceción "omntica y o o tanto eimida- de a ceación, Vagas Losa untuiza " ...un escto no eige sus demonios eo s o que hace con eos. No decide en o eativo a os ogenes y fuentes de su voca ción, eo s en os esutados.. Si como yo ienso, a conveti sus obsesiones en temas a emancia sus demonios subjetivos en histo as objetivas, todo deende de a inteigencia, a tequedad, e conoci miento y a vountad a zón- de quien escibe, sóo queda o conclui. que un escitor es totalmente rsponsale de su mediocri-
dad o de u geno
4
Agel Raa crca esa esis o ao or sus errores sio or haer sio sueraa y or eeer que reoera hoy es eui car el esfuero e la culura laioaericaa hacia ás racioals ive les acores co los royecos e rasforació e su sociea Des cure e ella a suyacee covicció e que el uo a realia la sociea es ua oolíica hoogéea y ó ua variae e osi cioes gruos íeas y osofías e cosae roceso iaécico ero e las cuaes el escror se siúa " a esis rouesa es ar caica e foo roáico alicale a los escriores que ereece a _esa íea eséica auque sólo e cuao se limia a recoger aroa vaee sus argueacioes las cuaes iea ierrear coo fucioes eoogizaes ueso que o les aca aráeros ielec uaes exeros ara iquerir e los oivos e las racioaliacioes reseaas coo eorías. o sie or lo ao coo isueo caa e eerar e forma uiversa y asraca si al cosa fuera osie e la géesis e la creació lieraia Taoco sirve ara si uar e royeco ierario ero e uo acua or su visile esa eció e escrior e cuao arície e ua sociea y e ua esrucura e clases. Visa su ació sore la fució iiviual e a creació resula oco aa ara eeer la eaa e los seco res sociales lainoaericaos que ha reseao royecos rasfor aoes" Y cocue cuao ice que e escrior cosruye su ora ara ierarse e sus eoios afrmo que raa e servir a u eer iao royeco culural uscao ecorar eiae su creació u eeriao úlico Cuao ee al escrior coo isiee e la realia herio or ela ieao asesiarla afro que es u inérree e ua circusacia hisórica eiae ua visió que re resee a u gruo socia cuyas osicioes coare . a ora o es eoces esejo e auor i e sus eoios sio eiació ere u escrior couao co u úlico y ua reaia eseraaa lireee la que sólo uee acaar coherecia y sigiicao a ravés e ua orgaiació vera A fies e juio aricia el ooquio orgaao e aracas or a eioria Mt Avila co oivo e celears e o er acioa e ir. Desarrola la oecia De alguo� racasos e la
crítica En el transcurso del mismo elve a polemizar con Mario Vargas, ahora a propósito del boom y de lo que Rama destaca como sus aspectos peudiciales. ste tema, y algunas instancias de la discusón, considrada por Rama como el debate público más amplio sobre el punto, serán motivo de nuevas reexiones desaoaa e oma e coneeca o acuos peostcos argas Llosa considera positivmente el fenómeno mencionado, pues cree que la difusón que han tenio una serie de obras latinoamericanas, las llmadas al fin obras del boom, ha servido entre otras cosas para ampliar el auditorio de los otros novelistas y de los otros poetas latinoamericanos. U novelista, cuando obtiene éxito, no debería provocar la envidia de los otros novelistas que está haciendo co u xio e un camno, crear un público, el proceso por el cua la lteratura se instaa y se divulga en una sociedad .. (Imagn No. 60 972)
Rama, que encuentra los orgenes del término boom en la terminología del maretg moderno norteamericano para designar un alza brusca de las ventas de un determnado producto en las sociedades de consumo, considera negativamente la accin de este fenómeno de mercado sobre la literatura latinoamericana, en la medida en que al promover a unos pocos narradores, margina a los más y desplaza a la poesía y el ensayo latinoamericanos, difundiendo casi únicamente a la novela El tema se relaciona con el de la ponencia, pues según señala, los críticos fracas en el intento de hacer un esquema cultural epeavo, pue u euo y aculos oeaoe son epaza dos por aquellas informacioes descrpciones, vida privada de autor, etc que los nstrumentos del mercado (diarios revstas, etc.) hacen prevalecer. Enfoca el problema de las tareas del crítico invocando la gura de os artí: l comprendió que la _emergecia de un nuevo mundo exigía la redaccón de un proyecto cultural nuevo, que pegu rara las líneas tendenciales y sentara las bases sobre las cuales construir una nueva literatura Pero o se trataba meramente de establecer las coordenadas intelectuales que facilitaran la irrupción de una vigorosa poduccó artica ueva como as ocuró, io que se iciera pos ble una ueva cultura ya que por pimera vez sta pasó a ser clave de toda la operación artística (Iman No. 60 197.)
4
En agosto se enuentra de nu�vo en Méxo, pues el Cetro d Estudos Lteraros de la Unversdad de eraruz Xalapa) orgaza un lo de narratva latnoamerana que queda a su argo. Desarrolla e tres ofereas el tema La arratva de Garía Márquez y la edaón del arte naoal y popular y en ua, La novela latnoame rana después de Garía Márquez El 3 de otubre uando llega a Bogotá proedete de Mote vdeo, para reunrse on su esposa Mara Traba, es deportado o des tno a Méxo. Allí por falta de vsado o se le permte salr del aero puerto y es mandado nuevamente a Colomba para haer onexó a eezuela. na vez ms en terrtoro olombano por medaó del senador Alvaro rbe se le permte estar e el aeropuerto de Bogotá durante s horas hasta la salda del avón para Caraas. El daro bogotano lberal E Especo india, tando fuentes oales que ama gura en una lsta negra remtda por la anillería olombaa a las autordades ompetentes para impedr que esas persoas llegue al pas por onsderrseles elementos subversvos. l heho ge nera la respuesta inmedata de varos esritores latinoameraos, tre los que se euetran Julo Corázar y Sergo amírez quenes evan telegramas al goberno olombano para protestar ante la medda. delaraó realzada a propósto del atropello ama de sentrse el personaje de l proeso, proesado y persegudo y on denado omo el señor K, sn llegar nua a saber los motvos. Claro que uado Kaa se produe al vel del sudesarrollo latoaera o, los efetos son menos oníros y sí muho más brutales y grotes os. Conluye la delaraón reterando la denua de la peruó de nteletuales en Latnoaméra. Una vez en Caraas, dta dos ursos (Estruturas poétas otemporáneas y La poesía del surrealsmo en Améra Lata en el nsttuto Pedagógio de Caraas que alza e 3 y o meza a trabajar omo profesor regular e la Esuela de Letras de la Unversdad Cetral d enezuela. Desempeñará el argo hasta 8.
4
En dembre partpa del Semnar de Rmanísta en la Unversdad de n y en la de Munh, analzand Prblemas de slía lterara en Améra atna" y Cuestnes de lteratura lat erana ntemprnea" respetvamente. En Mntevde pryeta la fundan del Centr de Estuds atnamrans uya alda es nstturse en una entda nependente dedada al estud nvstan y dfusn de la ultura latnamerana Se publan ds lbrs; Amr y mt en ua rrer" de Manuel Pedr Gnzlez, y Cnuranes hstr ultu rales ameranas" de Dary Rber y se nan aluns pryets ue uedan truns psterrmente n la da de Rama al extraner. A partr de este añ, su arrera nteletual se desarrlar de tvamente fuera de su país El enruement de psbldades de nment brndad pr la vulan a dstntas Unversdades y entrs ulturales latnamerans y estadundenses, le permtr amplar y sstematzar ls ya adurds en el Uruuay.
973 En la Esuela de etras Venezlana tene a su ar tres urss Estrutura de la pesía hspanamerana" ntrdun a la smbla" y a nvela breve de Juan Carls Onett". En may partpa nuevamente en un Semnar de Rmanísta ranzad pr la Unversdad de nn Allí presenta la pnena Sstema lterar y sstema sal en Hspanaméra" en la ue plantea la neesdad de desarrllar una metdlía adeuada ue respete la espedad de l lterar latnameran Para ell elabra un sstema rít en el ual la bra lterara es sempre nsderada en la perspetva de un njunt de seuenas" lterara, nüísta sal ue permten respetar el espesr" prp de ualuer épa hstra
9
E 7 de jno fecha en qe clmna n prces de qe nge Rma y s generacón haban sd concenca ca srprene fera de pas Deber asmr a poscón de testg de n hsr de a qe haba sdo protagonsta E gope de estad marc e pnt n de deteroro de aqe Urgay de nsttcnes demcrtcs en e se haba formado E 5 de jo en n Foro conc pr Uner sdad Centra de Venezea, anza e pasaje De democrc dctadra" en Urgay En e msmo annca crecón en rcs de n Comt de Sodardad con a Resstenca Urg e cen zar a fnconar a año sgente En agosto partcpa de Vth Congress of he netn Comparate teratre ssocaton C) ceebrad en ntre Ottawa para e qe presenta as ponencas Rptre entre ttrat re espagnoe et les ttratres hspanoamrcanes et rns crees contemporanes" y ormaton d roman et odes nrr en mrqe atne" f de año dcta dos semnaros para os crss de psgrd dos drgdos por ntono Cnddo en a Unersd de San sobre e Panorama de as correntes lterras cnemprnes Trnsctracón en a narrata tnoamercn
94 Integra jnto con e dptado os Vcene nge e gd Smón Góme Maaret e Comt de nformacón sre represón en Uga Hay na pregnta qe para m se ha rnd ses ¿por q as formas crentas de a represón se denen cn es cs monstrosa qe ha sdo es a tortra? El horror perped de esa presenca nesperada dentro de orden ctr rga e h recordado a sere de anlss de concenca qe cmperon s nteec taes aemanes en e exo y he sentdo en carne prpa s msm de sasosego y s maestar S a ctra rgaya me ha hech a m acaso no ha hecho tambn a esa faange de repgnanes trrdores qe han apcado as ms atroces secas as han estddo en as ms
0
epera eea eranjera y a han perfeonao ore e erpo e m ompaoa . Ora vez a opa e nverno e nero eoneo uos d Mh No 1.) on movo e a onmemoraón e eqenenaro e a aaa aa a e Ayaho Pre Pre en enee e Venezea Venezea Caro Caro Anr Prez a rav e ereo 407 a va a a Boea Ayaho Ange ama qe aa o e prnpa promoor e proyeo e nomra nomra one o Dreor eraro y memro e a na Dreva e one a namene omo na oea erraa fraa en no qnen o omo e reogera a vgena e egao vzaor e Amra ana ee o eo preoomno haa haa nero a meane meane na eeón e aore y e ora fnamenae en a varaa pna e a era a oofa a ora e penameno poo a anrop anropoog ooga a e are e foko okore re y ora Con na perpe perpeva va má amoa má aeane a enrá omo n nrmeno e negra n ra ra anoame anoamerana rana . . eno na vaa reperaón e paao paa o en gan pare per peroo ovao a negra negraón ón ra e n n neno revoonaro qe en ano a e propone n fro on yeno a vón ópa e n onnene y e na oea e on one e paao no n o e repera reperao o en nón e arhvo arhvo n ea onone meo no omo n epóo e energa vvene qe oene e areen y fan e proeo e avane y ranfomaón revoo naa. a Boea Ayaho omo nmeno e negrón a a ano anoamera amerana na Lno Amic No 1 1981) Son aro o ro regae qe ene a argo en a Eea e ea a narrava e an Rfo nroón a a moo ga' Marmo y eraa y Smooga. Para e Cro e Mag ga' Mag er en eara Hpanoamerana y Venezoana e a mma Ee a earro earroa a Ieoo I eooga ga y erara erara en Amra Amra ana ana 1 1 880 88011 9 1 ). n jo vaja a Maraao en ya Unvera e Za a o ro Rno ano Fomona o aro nmo en a e aa anpo e ro qe e pará a ao gene y y Teora maa e a erara amo en e o e ampaón ore So ooga e a erara erara
51
97 Su ntegacón a la cutua venezolana se maneta a tavé de dvea vía, que on tambén ntumento de dpa ncdenca en el medo: la Unvedad en donde deaolla un penamento gn co y amcado la pena fuente de permanente debate debate y e lbo. En u clase egulae de la Ecuela de Leta de a Unvedad ental de Venezuea analza dveo apecto de teoa teaa aplcado al anlis de lo latnoamecano. Allí da do cu be El elato latnoamecano contemponeo uno obe ntduccn a a mbología oto de Poblema de teoía de la teatua a the) y uno dedcado etudo de penament atname cano (18801902) Bathe e uno de lo autoe que ntega con epao epao a popo ntumental teóco. Ee mmo ao taduce y peenta te enayo uyo (El anl tetual egún Bate edtado a Ecuela de Leta. En u ntoducón uego de eata a caacd caacdad ad analítca de Bathe detaca lo que dede u podade teóca conttuye una caenca: E pobabemente la pepectva cuta lta que dan a cenca antopológca (y que tan ben manea un maeto de Bathe como e LevStau) la que alta en pete chaento cítco peo ello e peceptble en un nve teóc en cabo fecuentemente e decube en el anl cnceto de una e ía (como la de cuento de Poe magtalmente edo a pecaca paa econoce lo complejo cultuale de una época o datado de elato y tambén la etructuacón autónoma de agun de u ate ale que popcan plante deológco ntdo e dec ecuenca no compenble no e a tavé del maneo de un códgo deoógc o de un códgo mbóico (que a u ve emte al cutua obe e cua se asientan u valoe) Su actvdad académca lo lleva en eneo a a Unvedad de Paí en donde epone en e emnaro dgdo po e pofeo ac que Leenh Leenhat at u u etudo obe obe lo lo poceo poceo de tancutuac tancutuacón ón naatva Tambén dcta en e msmo me en a Unvedad de
a eea sbe Leaa e sa en Cen a de sea e Gabe Ga Gaía ía qe. paee es bs de ss esds de eaa vene aameads anes de s adan en Caaas y enqeds en e a más pxm y asd n s a Dad e mp me e a ane de enea de naen de R Ban mbna pepaa y pga paa a Eda ne va na seen de ss as íms (Rn Ban Fmbna nm). abé pba pba sbe e msm a a R R Ban Fmbna y e egsm anamean. Deaa sen p ese e na de esas amanes qe paeen espe a ea nsngdad e de es me e peea e pagan dmene p de a veda 7 as e ex p aba a sbe Gme Se as ame é ad pes qe deb pasa bena pae de s vda a ea e a paa s pe seva m qeía y qe n e s abas qe más apanan en e dese esp fe fn a ea Améa en a qe p pmea ve e fn a sa a eaa a sf sfía y e enn geea e pensam pensamen en de méa aa Da qe Ba Fmbna e e pes de a bea ya y s ésa n se amaa m s ama debeía eva s mbe. ge Rama y a a en Veneea acoal epa epae e 6 de n de 976 976 En a ga e ese es es a n ema e e qe abía manesad neés desde s es e s aea m e mdesm y s nep e asa m n se exepna". Se pba ambé ese a Savad Gameda y a naa v masa. E b es segn Rama de p de s qe se van ye p s ss m desaends gasms vvenes. Regsa a a ev e a ba de Gameda m a ev e pesame sbe e a qe se e desaand dese a a esad e pemaene emen emen pága eaa e Marcha y qe a y eaba eaba s apís qe mpe sav sav e m sn ees e aís apaeds e ese semana e a déada e s 6 ampanes e s pbas e snas evsas anameana e 0 ex en e n a a
dad de deseraar a origiadad de Garmed cm rrr, pero además co e ierés de coribir diáog cr/rrr se seg Raa a sido ca ái meos e Améri o e o pede si embago aiorr a coicció de qe es o só pra eos sio pra a cosrció de err r pare cera de cra propia y origi. Sr re dia y a arria iormaisa. iormaisa. Unirsidad Cntra d Vnzua 197.)
976 Co e rabao ierso simbóico de sé A ms Scre gaa e premio de esayo e a V ie ierr Jsé A io Ramos Scre e e cocrso spiciado pr ers e Oriee a Gobeació y a Asambea egisia e sd Scre. A ese apore a cra ezoaa debe smrse es sobre iees de ecra qe emprede ese mismo e se e eras de a Uiersidad Cera de Veeze. Asmsm c e aáisis d a ierar y e pesamie mers es rroados e res crsos Las cicas de po de s e rr i aioaericaa coempráea L poesa de Nezcy y pesamieo posiiis exaació y deigraó e Amér Lai La ia a ( 1 89 890 0 1 9 1 0) ).. Co oros proesors de a misma iersidad Mr er Paacios y Raae i Prisco da y dirige a reis scitura des ida excsiamee a esdios de era y cr err obre ems acioaes como sobre aores y bras rces Paraeamee a a docecia académica, desarro, rs de ss coaboracioes e os diarios El acinal y Utimas Nticias e rcs o e pede cosderrse como docecia pers ia s e aga medida experiecia desrro e Maha. Comieza a arga serie de arcos, e os qe mes s pr cpació por e presee y ro de a ra eeza, y my especiaee por s eipo ieeca s capacidd de respes y ss acides ae as ecesidades de s sociedad. ee o rg
ls msmos lo q cosida de sr la ció dl crico la ca ga e las laoamericaas ariclar s aclos ssca ires raccios algos casos a lca osa oos lo q l acsa como maisacios oas lecals zolaos a algie q oia so aca si s cidadao ara egú Rama, o od siise a scla cca icaz úil a la scad, mias s ecoca qe ss racicas cmlir aico sc scal adeo a drmiado úlico al q od a coge ss emaas ero a qe ami ed s aas a ar edcar corrgir casi como aciees mas s cado la siació de la sociedad a o ia" ( as Umas No 25 de jlio de 1976) ala el carace a a cca rigrosa aza qe sa dee ser cosie aa c scio úlico q como al, eige dos cosas cca oesidad l ma s hera ieialemee co l a e om laoamerica de las relacioes escior ca . los asas s ha csiido e roagadisas, is q so eos qis sae maar la alaa o la image co sas a oi algos os resigidos desde lgo, s a scia gesa hac io qe se sedió de los as a la liara S lmió a icoroarlos al mecado cc aj la orma ojeos de d s ommoda ed ca a a csicaci . l seicio úlico del cico Uma Notcas agoso 976) Vaja a saos Uios laa Geora aricia d la aial ig d la Lai Ameica Sdie Associaio aa a aa l ma d los chos hmaos mrca a sa la oeca Los echos maos e la crisis l als laaecao Paa or qe aalia l roma la aa a ca olar, rsa Lrara clase social a ga Cacto a s lo Los gaciol s ass s e acls licas e Mcha l ca Ugaa e as sas Nuvos rs Cuadrs mrcos a s 96 a 972. A ó
sto del msmo, ha sdo señalado el aance ssancal qe sgnc frente a la tradconal reseña mpresnsta qe naa e mercad crítco, plantear como oeto cognosct el esclarecmen eas conexones tantas eces sbterrneas entre la lerara as r mnacones hstórcas". (Róml Csse, nesgacón gene e a gauchesca", en ngel Rama, xo rco n agosto 1985) En Hoston, Texas, se opera del crazón
977 Pr decret del poder eecuto otene la nacnala ene olana que haía solctado ante la negata de la dctadra rgaa de renarle su pasaporte. La Unersdad de la le trga a dsn cón de Profesor Honors Causa a propesta d la samblea de resores de s Escuea de Letras. Entre enero y mar dcta crsos en la Stanrd ners, en Estados Undos, sobre Estrctras artístcas e delógcas en la le ratura latnoamercana" y La noela corta en an Carls net es de maro partcpa en el XV Cngreso e ns nteaconal de Lteratura beroamercana organzad por a ner sty of Florda, donde presenta la ponenca El moderns s s dscurss paralelos" En Caracas, en los cursos regulares de la Escela de ras ana la prolemas de teoría, nestgacón y crítca lteraras l prces de prduccón de la obra lterara, ntrodccón a la semóca p tca La perodacón en hstora lterara escelas, esls genera cones" y La cultra de la ndependenca hspanoamerana 8 83) Contnúa en el daro l Naciona sus artíclos sobre la persec cón de escrtores latnoamercanos. Le dedca uno a Rodolfo Wals otro a Francsco Urndo
noi y ii mantin n iaio a pia o oióogo Oalo Barto ucitaa por ar u a o go Lopol Sa Sghor El mano qu at aaron la autoria l prióio otia u al at o a poléia á allá u coicionito utaa ipta pu prmit pinipalmnt contatar a ia ua aa poupaión tltual l contint aqulla aa a a aaió un intruntal tório propio para apr itta a ralia latinoaricana TLALC Ao po uió l opto ultural naión u vaor pa paa aaa a htoia latinoaricana Rama tac un pa tr la itoria o puo africano y o atinoam a o XX la nritu pantó omo una opración utua taa a fuar a aión ngoafiana haino la a o uho la hor prigao por l u u pputa como intrunto tinao a lograr la apa iaio Po lo tal coo ocurrira a Matí a ppaaó u gura inpnnia cuana fió l punto ga a ación y no a cla ocial ni n la oc ta a ota ata a atitu Sghor oo pao o prola a aió aaa Too o azonainto Sghor partn a por ha io lo quin rouionaron l pat potio y onóio l XX ta oo qu u onua apra hoy ía pro aprtánoe con iión a pt ga o txto qu tato trago ha auao r uo maa o txto o ita y píritu rítio la pptia u paí y u ontnt Po qu a ainal oo la uta latnoaiana uptaa po io a p a trópoli y a qu l cai autt la aió tá la qua pinaa nu ta aa á autéta ip qu a talaón iétia ua a prngan la mor ointaio p at
978 Ciúa aalizad e sus urss regulares de la Uiversidad Ceral de Veezuela y e diverss euers ieraiales varia ds emas refeids a la ulura laiameriaa y su abrdaje me dlógi s urss diads e la Esuela de eras versa sbre Pesamie plíi arraiva legua y eduaió e la depe deia" y a pesía mderisa" A es de ui viaja a raia a pariipar e el lqui rga izd pr el Cere Culure! eaial e Ceau de Cérisy e el ue se lee y disue su eia iéraure e révlui Nuevamee iegrae del Semiari de Rmaísia e la Uiversidad de B raa e ua fereia ls Prblemas de la isria lieraria e Améria aia" a Casa de la Culura de Qui rgaiza del 26/1 1 al 2/1 2 u euer de esrires e el que pariipa iegrad ds mesas reddas e ua se aaliza el prblema de el edir free al aur y e ra se realiza u balae del esay ispaameria del sigl XX e l eséi y l uma". Adems del rabaj abiual e la Biblea Aau que se siuye ese añ e udaió elabra Marlee Pl ua r lgía de rais Garía Calderó y Rafael Guiérrez Girar la mpilaió y rlgía del vlume de Pedr Heríquez Ureña a upía de Améria". A prpósi de ese úlim abaj remem ra .. era sól la admraió al maesr l que s mvía si el plaer de seguil e su leura, bservad su desubrimie de las semeazas ere El Berard" de Balbuea y Te aerie Queee de peser Esa dble leura favreía u eedimie mejr de la ulura laameriaa prque reuperaba la prduió lieraria y al iemp las esruuras de sigiaió que se diseñar e u peíd ue ue s la ría srue las bas, sí srue la lieraura eedida m u rpus rgi e ue se expresa
una cuura una nación e puebo de un coninene pues a misma Amrica Laina sigue siendo un proeco ineecua anguardisa que espera su realización concrea (Próogo a La noea ainoame icana 1920980" Instu Colombio d Cultua, 982.) La pubicación es una manera de sadar una deuda con ese pensador As o un da descubr en mi camino a Pedro Henrquez Ureña a quien no pude conocer sen que haba dicho o que conusamene ha ba iido buscado que nosoros os hombres aioameicanos so podemos exisir con una ia conciencia uópica si por ea se enien de a saisacción de nuesros apeios humanos espiriuaes (Ora ez a uopa en e inierno de nuesro desconsueo Cuade no de Mcha, No .) Escibe ahora para l nivesal de aracas. oninúa con e anisis de a cuura enezoana a iniciao en l Nacional uee a ema de a disidencia soiica inaugurado en e semanario Macha en 198 con una arga ie de acuos. Desaca e impaco de a misma sobre a izquierda europea ainoericana pera una osición persona para a que a ucidez ane su exisencia no condu ce a a desesperanza: .. Por eso orque conos en e mañana nuesro discurso es crico no meramene sarcsico no es soia rio ahogado en e indiiduaismo sino abiero conado en os hombres que eos hacen es aderios de peigros. (La mue ca rcsca e a senca 7 de agoso e 1978) Tambin e preocupa un ema an a de a disidencia e exiio su reercuión en a ieecuaidad aioamericana L deica un exenso arcuo que ser uene de una uura pomica La riesgos naegación de escrior exiado Nuea Socid No 35.) Mas a de a inusicia que o genera de os eidenes robemas que acarrea a as sociedaes ainoamericanas que · suren apuna que a moi idad de equio ieecua aioamericano ha posibiiado una a rea e gobaización e percepción de conuno subraando as cicunsancias económicas sociaes desde uego cuuraes que en cuaraba a oda Amica Laina Anaiza os irnes púbicos a os que diige e escior exiiado eñaa a uere ieooización de mismo ano denro como uera de roneras Sigue anaizao en a prensa agunas caracersicas de a cuura enezoana Para
9
elo etoma la pespetiva de A. Usa Pieti el timo eesentante de una sevea ultua de eites" que die pesenia dos Venezuelas distintas en e tiempo peo ontiguas en la geogaía un país agopeuaio de vida modesa y posibiidades imitadas" a que e petóeo ha supepuesto un país minoitaio de espandeiente iqueza monetaia peo paásito de petóeo estéi y tansitoio ... Teinta aos después hay ya una sola Venezuela en la que inexpliabemente se han mezlado as dos". Destaa que a patiuaidad de a tansutuaión venezoana es a aeeaión de poesos e modo inmiseiode e inhumano on que irumpen dento de a vida aional. Rama ama a atenión sobe e heho de que esta situa ión ha geneado a aenia intena de una exigente vida intee tua" aena ave a qien onsdea que on e ima de exigenia inteletua oienza eamente a vida aduta de una ultua.
9 Se enuenta en Estados Unidos omo pofeso visitante de Deatamento de Espao de a Univesidad de Mayland y de Middebuy oege. En e pie semeste de os usos univesitaios desaoa os temas Formaión de a narativa atinoameriana" y Ténias naativas en a iteatua de Onetti En e segundo Tes aos de Matí en los Estados Unidos 1 8891 891 En el Middebury Colege duante e semeste intensivo de veano anaiza as elaiones ente Liteatua y ase soia en Améia Latina" y a Conepión matiana de nuesta Améia" El Pogama Latinoameiano de Woodw Wison Cente fo nteational Shoas e otoga una bea duante e peíodo 1/6/791/6/80 paa eopia mateial y esibi un libo sobe el tema Buiding and Stutue of the atin Ameian Cutue (17501830. Duante a nvestiaión se deda a estda óo en a independenia emegen utuas ya estabeidas que están po debajo de a estutua olonial y sus valoes eadas en el ampo popua y sobe odo formas lingístias que estabeen toda una nueva situaión de la ultua de Améia y emegen on ea o que seán las utuas naio naidades ...
Drane os meses de erero, marzo, ari y noiere dica nmerosas conerencias en disinos insios y niersidades de Esados Unidos. Expone predominanemene emas lainoamericanos (ernardo de aena, J C. Onei, J. Marí) pero amin sore so cioogía de la teratura y iteratura españoa (Un alegato feminista
e e sigo VI españo a iaa de ore de Moemayor oo
qio sore a nea isoria socia de a ierara españoa")
Paricipa en dos congresos, no organizado en Pisrgh, a Eigh Naiona Meeing o ain America Sdies Associaion, en e qe desarrola el ema de a censra como conciencia artística", y otro por el Wison Center, The rise of the Latin American nove", en el que presenta la ponencia I nforme logístico (anti-boom) sobre as armas, las estrategias y el campo de batalla de la
ueva arraiva hispaoamericaa
Asme como miemro del Comi Edioria de a Asociación Ineacional de a ierara Comparada (ICA) El organismo se apica a a creación de na Hisoire compar des lirares d Amriqe aine". Caros Qijao hace renacr en e exio mexicano" Cur os d Mcha y Rama ee a ser coaorador asido A reciir e primer número, escrie a s direcor: Es na emoción my pariclar la que me produce ver los
Cuaer os
y la sensación de ue esta-
mos ios, de qe a derroa srida no ha sido a desrcción y qe a pesar de ono meacóico de úmero y compris moi) qe amin reeja na reaidad, a esperanza y a e sigen laiendo". En e prmer aríco para a icación ra ez a opía en el inieo de nesro desconseo", reexiona Ahora qe esamos en e nieo de nesra aocríica y qe por o ano hemos dejado de haar como niños, podemos perciir más agdamene cáno se simpicó nesra cra, cáno se la escamoeó ajo órmas operaias acepales por e campo poíico, en los úlimos años qe nos condjeron a a caásroe y como hoy, más qe nnca, jsamene porqe as mismas órmlas han de reorecer con mayor inensidad si cae legiimadas por las sagradas exigencias de la acción
6
reconqutdor coo nte lo ueron por de ccón detruct debe deendere y encrecere ete vto rco hedo terrtoro de cutur y produccone que uténtcente enen de "
980 Coo proeor vtnte de l Unverdd de Prnceton tene u crgo do curo en lo que derroll el Concepto de ncón y de Ltnoérc en el penento ltnomercno del lo XIX" y L nuev pñ del glo X: del mnero l brroco". Prlelmente multplc u prtcpcón en coloquo congreo y u ctvdd como conerenct. A ne de enero prt cp en Pblo de Jornd de ltertur ltnomercn y en febrero de un coloquo en l Unverdd de Cmpn orgnzdo por Antono Cnddo con el proyecto de cre un Centro Ltnomerc no n rzo en Autn {Tex) te X Congreo orgnzdo por el nttuto nteconl de Ltertur beromercn en donde expone obre ón del pueblo mexcno en Gonzez de lv". Tbén prtcp de poo Joé M Argued: lterture nd Anden ocety. Como nternte del coloquo Cortzr work n the lght o contempory Argentnn htory" brl Nuev ork) preent el enyo Argentn cr de un cutur temtc" n Méxco en uno (5 8) y ulo (2 1 25 te l Hoene un Crlo Onett l Congreo nteconl obre revt de cr tc lterr Unverdd de ercruz) y mpoo obre ntegr cón tnomercn Unverdd utónom). nobrdo ebro del ecutvo del Centro Internconl de Revt de Crtc Lterr Ltnomercn pr e período 9882. n el I Congreo de l occón Interncon de Hpn t enec) preent l ponenc l nero de Bernrdo de Bbuen" Contn en El v de Crc con denunc de tr peo relzdo ntectule ltnoercno.
6
En el PEN Club noteameicano e poeta cubano Octavio A mand hace efeencia a su aculo La iesgosa navegación del esci to eilado al quea de qe el escito cubano no es nicamente eiliado de su país sino qu es también eiliado del eilio latinoamei cano Rma le esponde en Cuos d Mch No 8: Política natualea de los eilios latinoameicanos en donde intenta delimi ta el concepto de eiiado a n de acla su posición . el ei io es básicmente un fenómeno político Aunque sus fontes con la condición de emiado o efugiado son difícies de a en el eiliado econocemos el descendiente del poscipto, del des teado del condenad al ostacismo a consecuencia de que un deteminado país no le concede el deeco a epesa dento de l sus ideas polticas ni a actua paa imponelas en su sociedad nativa. Po lo tanto el eiliado es el potado de mu deteminadas pecisas doctinas políticas su petenencia a ellas es tanto o más deido que su condición de epatiado .. La deición de eiliado es ante todo política después situacional.
98 Es nombado Pofeso Titula de Liteatua Latinoameicana en la nivesidad de aland. Tiene a su cago cuato cusos: La nueva España del siglo X : del manieismo al baoco n outside de la naativa latinoameicana: Felisbeto Henández Sonido signi cado a ideología en poesía La ensastica hispanoameicana del siglo XX Contina con el mismo itmo de congesos coloquios confe encias. ueve a uan Rmón imne visto aoa desde un sesgo paticula: uan Ramón iméne coecto de estilo de Ruben Da ío (confeencia dada en la nivedad de aland) Paticipa en te otos del XX Congeso del nstituto ntenacional de Liteatua beoameicana (Teas) del Congeso de Revistas de Cítica Lite ia Latinoameicana (Caacas)
6
Trabaja como Director Literario e Lanoamica colec ción e textos eitaos en Suecia, entre los que guran traucciones e arios escritores latinoamericanos. Sigue escribieno para Univ Se concentra funamental mente en os granes temas: la isiencia y los nosimos" escrito res latnoameicao n elación al priero y iculao a otro que en cieta meia lo obsee la función el escritor, seala la sacralza ción e su ocio tanto en los pases socialistas como en América Lati na. El escritor ha sio asmilao al héroe o al irigente poltico se trata en ambos casos e respuestas fuertemente ieologizaas a situaciones e persecución que entablan los poeres contra los escrito res y también e subrepticias y romnticas compensaciones para la muy real solea e necacia el escritor en l escena poltica, que es ms omite y asta que la escena lteraria" El otro tema, esarro llao en la serie e artculos Los contestatarios el poer" es mani festación e una preocupación crtica también permanente atener a lo que lama el amcgo , es ecir los nueos y futuros rboes que n siempre renoano el bosque. El 22 e ebrero, en Miln, muere su hermano Carlos. L eica un conmoio artculo en Cuos d Macha
8 En sus cursos en la Uniersia e Marylan analiza Las noe las e los ictaores, La arratia e Gabriel Garca Mrquez y os temas que constituyen una pequea ariación etro el corpus or gnico que ha io esarrollano a lo largo e su carrera ocente fuera el ruguay: La poesa e César allejo a quien le eicó un se minario en la Faculta e Humaniaes en 1 969 y La ciua tex tualiza: Buenos Aires y Monteieo n 1 900" El primero, porque fuera el ncleo temtico muy especco constituio por el Moer nismo, hasta el momento se haba eicao casi exclusiamente a la narratia a pesar e haber manestao ms e una ez su interés y aprecio por la poesa. El seguno, porque marca un e las preocupa
cones cenraes en esa úma eapa de sus rabajos de nvesgacón: a cudad como éncave cuura educe su acvdad de conferencsa y su parcpacón en congresos y coouos. Es noora a pauava ncorporacón a corpus anoamercano de eapas anerores a o conemporáneo. Parcpa de smposo or Juana nés de a Cruz y a cuura vrrena presena a ponenca La escrura cfrada en Babuena Luego de muchos años vueve a coaborar con a revsa Ca d l mca
E 30 de juo e ervco de nmgracón nega e peddo de vsado ue en nombre de ama formuó a nversdad de Maryand E evco arguye poseer nfomacón conenca ue por o ano no se puede dscur n rever Infrucuosas resuan ano as gesones de ama como as múpes recamacones de neecuaes y reevanes guras pocas como e presdene de Coomba Besao Bean cur y e expresdene de Venezuea Caros Andrés Pérez ane o e consdera un reorno de macarsmo L sorpresa de ser consderado un subversvo fuerza e auoanáss Leí s arícuos os cando enre os dos habuaes escoos en ue naufragar (Esca y Carbds) avergonzarse o exaarse Trunfó ése úmo o ue es pe groso s se recuerda a fra de namuno de ue uen no se conradce es un ono. En odo caso ameno no haber enconrado pruebas e subversón y s ms muy enrazadas convccones democrácas ue me he acosumbrado a arbu a hecho de haber sdo ho de nmgranes pobres y haber sdo educado en a abera socedad democráca de ruguay Enconré dos grandes emas (u obsesones) donde os asunos eraros enían mpcacones poícas na fue a represón neecua en a nón ovéca.. Oro fue a nevencón de os servcos secreos noreamercanos (a CA en parcuar) en a vda neecua y en a organzacón de panes de nvesgacón socoógco mar . (Esados ndos y os escrores anoamercanos Papl Lrio, 2 de dcembre de 982) A a pomca ue manene con e ervco de nmgracón se suppone ora con e escror cubano Renado Arenas uen en cer a forma reera a acusacón ue e hcera e poea Ocavo Armand
6
Obiene una beca de a John Sion Guggenhe oundaion de Esados Unidos para e esudio de a Hisoria de a cuura aino aericana 10 1900" (iebre 2 seiebre 3) orzado por a siuación creada por e Servicio de Ingracón debe despedirse de a Universidad de Maryand Esa que desea ane nero vincuado coo invesigador e oorga una beca para e esudio de as cuuras popuares en Aérica Lana.
98 Sae de Esados Unidos e 20 de febrero. E Servico d Inigra ción que se haba concedido res eses para resover defnivaene e caso ranscurrido e pazo, no resueve nada ni proonga e vsado. Ya en Pars, debe pensar su residencia coo deniva. Se esa bece en as proxiidades de a Bboeca Nacona de esa ciudad con e f de coninuar a area coenzada en a Bboeca de ongreso de Washingon invesigar as conguraciones cuurales ue respondieron a a odernización de úio erco de sgo I La beca Guggenhei que usufrucuaba en París ese año e ba a permiir concrear esa Hisoria de a Cuura anoaercana que ue a o argo de esos úios vene años e puno de conver gencia de sus preocupaciones eórcas, presenes en su area de edor y de ensayisa" (Aicia Migda Ange aa a fecundidad sn re gua La Sema, 3 de diciebre de 93.) nviado por a Universidad de Bonn parcpa en ao de o naje que se e ribuó a hisoriador peruano orge Basadre Ta bién se e invia e iso es a inegrr un cooqo nernan auspiciado por a UNESCO en Pars: Liéraure e enses cone poraines en Aérique Laine e aux Caraibes conservaon diffuson e édiions criiques des anuscrs En juio vueve a Caracas (ya había esado anes de viaar a ars para paricipar de Prier Congreso sobre Pensaieno oí ico Lainoaericano en donde presena a ponenca Vgenca de pensaieno de Sión odrguez".
66
a iversidad de Sa Maros de ima e disiee por unani idad de sus integrates e títuo de Proesor Hoois Causa n diha oasi prouia u disrso de reepin sobre a obra iteraria de oveista os María Arguedas A pesar de haber proyetado reaizar ua vida más sedetaria e setiebre viaja uevaete a Sa Pabo para ditar un io de on ereias e a Uiversidad de Campinas a Mxio, e donde asiste a a reui aua de a atin Amerian Studies Assoiation (ASA) y a Caraas para partiipar de V Congreso teaiona de Pen Cub ste útio aima on Caude Cauon una mesa reonda sobre a iteratura atinoaeriaa omo eruada de viejo y evo udo y sus tedeias iterarias interambio iterutura oo uente de ispirai y esios iteraios oo miebro (desde 99) de Consejo dtoria de a Asoa teaioa de iteratura Comparaa (CA) debe onurrir e otbre a a reuni que en a Universidad de Viena se eebra on e i de otinuar o e proyeto de reaizain de una histoia de a iteratura atioameriana a oe des Hautes tudes o invita omo proesor para e ao aadio 983/984 Se propone ditar un urso sobre a odernizai utura de a Aria atina a es de sigo XIX. rabaa e un proyeto para a Bibiotea Ayauho destinado a disear ua oin popuar de Textos aves de Amria ati a para uso de os estudiantes de oninente oviebe asiste e Madrid a as Segundas oradas de So ooga de a iteratura 27 de miso es uando e dirigía a ogotá o su eposa para partiipar de Prier enuentro de a u tura isaoaeriaa a que había sido invitado persoamete por e rdete e Coobia se aidenta e avin e Mejoraa de Cam po spaa
6
Según Jorge Runeli, "puede pensarse sin luga a duda que ngel Rama encontraba en el pice de su madurez intelectual ta bajando apasionadamente como siempre preparado paa da gandes libros sobre la cultura de nuestra mérica cuando el accidente aeo de Barajas el 27 de nviembre de 983 clausuró su vda end un itinerario intelectual que no haba cumplido aún su cico natual. Oue, 22 de febrero de 1985)
RDECENTO
Ea iligaía eneal na de Ael Raa o hbiea do poble i la colaboació deieeada de aplio po de aio ao del popo Raa coo de ee iveado. Qeeo po coiee aadece a odo aqello qe cobyeo paa qe coclyao ee abajo e el coo lapo qe o popio: genina Clia EE
Eaa Mi Pe Pe Ri ga Venezela
Ricado Ndea Saiao M de la Biblioeca Nacioal; Gav Zalaea Taba. Aleada lvaez Zaida Rivea Sal Soow Tamb el peoal de la Divioe de Heeoe ca Mico e Hipica de la Biblioeca del Co eo coo el peoal del Depaaeo de E pol y Po de la Uveidad de Mayld. Edado Galeao Joe Ala Moa David Hea Macelo be. Peoal de la Heeoeca Nacioal de la evia Poceo del daio Uo Uo. Aoio Coejo Pola Cia de Soo . Roaio Fe. Albeo F. Oeo Apao Raa Cladio Ra a. Peoal de la Bblioeca Nacoal. Rafael Di Pco Maa Eea Ge del Ceo de Edo Laioaecao Rólo Ga lleo; d Le Via Vaa eoal de la Bibloeca Nacioal y lo dao El Nacioal la Noica y El Uiveal.
S be el vole fdeal de ea iveacó e baa o e la aea ealada paa la iligaía aa {Collee ak
4
nivrsity of Maryand, 94), como n a postrior apiación y pro fndización q raizáramos tanto n os Estados nidos como n Vnzua y ray, sin aport d os ants mncionados coabo radors, hbira sido imposib no soamnt corroborar os datos d pubicacions n cada uno d sos pass sino n mchos casos comptar informacions inncontrabs n as difrnts Bibiotcas or todo o antror, quda saada nustra duda on os qu, por s cariño, amistad y dsintrés, ddicaron timpo, sfrzo i tincia para q st trabajo pudira comptars nto spcia d aradciminto dbmos hacr para Rodrio y Ximna q, hasta n os momntos más difcis y compicados, coaboraron y motivaron para q aizáramos a tara
INTRODUCCION
Cuando hac poco má d un ao y mdio ólo mana dpué dl accidnt n Mjorada dl Campo la Univridad d Maryland (último rcinto académico n l u trabajara Angl Rama) no ncagó la raliación d una Bibioaía Suaia dl u fura nutro amigo y compatriota no prntaron problma d divra ndol. or una part l corto tmpo u no concdan para hacr la por otra la norm diprión d la información y lo inalcanabl d mucha d la Má aún la ncidad d cotjar difrnt matria l d imilar tma y ncontar tanto u orign primro como l proco hacia la poibl vrión al or todo llo n la Intrduc ción a aul trabajo dijimo u "una bibografía exhaustiva de Anl Rama, requerá el eseo mbinado de un equipo capaz de rrear, en s decenas de pubicaciones que recien sus cont buciones enoe masa de pruccón de más de inta años de rabo.
na combinación d capacidad intlctual cariño rpto y audad or l amgo murto uo n funcionaminto uipo lo conctó hio u dd la divra latitud avanara n la búuda y rcupración d matrial apoyando nutro trabajo cntral corroborando y ampliando lo u bamo organiando Con lo dicho podmo afrmar u ta Bibliogaía Gna Anotada contin prácticamnt todo lo matrial u Rama pu blicara ntr 1947 y 19 a como alguno aparcido dpué d u murt Gracia a la tna vocación d lucha dl publo uruguayo u abrió la nda para l rtorno a la patria d tanto d nootro ntr llo vaio d lo u n u momnto contribuyron a t trabajo udimo n lo pronal compltar l ára d la nota que sobre teatro publicara Rama en el vespertino Acción entre
1 957
164 así omo ampla l gupo d las apadas n l matutno as nt 1 57 1 58, ub las faltants n la olón d Maha d la Bblota dl Congso d los EEUU og algunos os fdos a vstas dsata alguna nfomaons nxatas u nos habían hho llga Así uba la pat montvdana -d nom tasndna pus s xnd dsd 1 47 hasta 1 73 onsdamos u ms all d la pvsbl apaón d otos matals a lo lago d los pó xmos años (una "Bblogafía Complta d Angl Rama s smp taa dvsn d nvsgados n las póxmas déadas) ompl tada la pat vnzolana duant nusta stadía n dho país bdos nuvos matals d otos lugas podmos d u l guso fundamntal d la oba d Rama s nunta nludo auí En su maoía adms no sólo fu vsado otjado ms d una vz sno u ha sdo fotoopado odnado
J A lo lago d su vda ntltual Rama utlzó tanto su popo nomb omo un amplo gupo d udónmos Algunas vs mot vado po unstanas laonadas on l tma d la nota -tmas "dfíls n tmpos "ompljos otas po l hho d publa ms d un matal n una msma dón d tal o ual pódo o vsta Tambén uando apaían matals n dfnts publ aons n una mma udad n la msma fha o n fhas mu an Esa batía d udónmos n algunos aos lo aompañó n su mltpl pgna En otos pmanó n Montvdo, o naó n l xto "Antono aal (sus dos gundos nombs Angl Rama Fa) apa n Cnen de i. "AG (nals d oto sudónmo "Antono Gundn (s l ma d la pma notas tatals n Muo s la ma paa la olumna 'Dts dl Tlón u apaa n A "Matín éz s utlzado oaalmnt n
"Aberto Ferrán, Antonio Ferrán y A. Ferrán serán usados tanto en Macha como en ibros Antonio Gndin (o Gundín), extensamente utizado en Macha reaparecerá en E Uiv de Caracas entre 1978 y 98 Xaver Sartorious fe udo en C de Puerto Rico en dfe rentes años y fundamentanente para notas de orden polítco así como en una colmna de anáiss de temas latnoamericanos En el mismo sentido fue utilzado en Colombia. A. Anthony Bough traducción lbre al nglés de A Antonio Rama fe udo unas pocas veces en E Uv de Caracas. Fnalmente las nciales A.R y AAR son utlzadas a lo largo de toda la vda de Rama en dversas publcacones y país No hemos podido comprobar la paterndad de ama respecto a otros dos nombres por lo cal prefermos researlos hasta poder legar a una denitva segurdad respecto a su relacón y uso Cada nota publcada bo alguno de los seudónmos comprobables ha sdo señaada en ese sentido.
Hemos mantenido el ismo stema de organización de la información qe utlizáramos para la i ua por las misma razones que ya anotáramos en la Introduccón a dicho trabajo y que se referen al proceso de creaón ntelectual de Rama que ba generalmente de la nota de peródico o revista al ensayo al prólogo a la participación en volúmenes colectvos para !al mente, legar al ibro Partendo de lo antes dicho algunas discepancas en la secuen cia temporal deben atrbrse tanto a as dferentes modalidades de pubicaciones periódicas como a demora en la aparción de libros. Asimismo la ya eñalada forma de trabajo de Rama corregr, re escribi re-hacer y modcar hata el cansancio muchos de sus tos) nos oblga a marcar algunos de elos como ba para am pliado en, modcado para etc En consecencia utiizando como punto de partda la prmera entrada cronológica, ncorporamos
a ea las re-pubicaciones, tomándo como "cha madre. E mismo criterio lo aplicamos pra as repubicaciones referi das a ibros, o a las variantes que pueden señalarse entre publicaciones peiódicas y ibros Finamente, bien incuimos os dos ibros de narrativa que Rama pubcara, no ncorporamos a istado genera agunos de sus cuentos y fraentos nrativos aparecidos hasta 165 ("E preso, Cina 4) enero ; Accidente en o Apeninos, inde 6 diciembre 157 "Lía es distinta Reta Mexicana de Liteatu 56 mayounio 65) Rama escribió y eron puestas en escena, tres obras de teatro: Luecia (escrita en 157) un fragmento apareció en Macha 6) setembre 1 1 15 mientras que refexiones de propio Rama sobre la obra aparecieron en Accin en a misma fecha, fue estrenada por la Comedia Naciona nundan (escrita en 15) también recibió una nota de propio Rama, "Mrnaia a 'La Inundación, en Macha X (4) octubre 24 15 e mismo día de su estreno Queo ao (escrita en 15 modicada como gundo ccuo en 161 y vueta al nombre origina para su presentación púbica fue estrenada por a Comedia Nacional el de setiembre de 161 bajo la dirección de Hugo Mazza L transcripción de una chara entre autor y director fue publi cada en Macha XIII (174) de setiembre 16 bao e títuo Una nversación grabaa con nge Rama y Hugo Mazza Cabe ecorda que, entre 162 y 16 Rama era Presidente del Círcuo de la Crítica Teatra, ejerciéndola tanto en Acn como en Macha Respecto a a creación narratva, Oh oba uitana! ( 15 1 ) no soamente no obtuvo buena acogida, sno que e propio Rama pareció decidr su ecip teraro. Por su pate, fraentos de T aa ( 161) aparecieron en diversas antoogías (Visa, Beinstein, etc y periódicos de ruguay en os años sesenta En la cntraportada de a edición de este timo texto, menciona la "próxima edición de un ibro de relatos, e eta oia bao e lo uruguayo Alfa, en e cual para ese entonces Rama dirigía una e e eratua nacna S ben h br nunc egó a p
9
blco consderamos e los relatos e ya menconramos seramen te formaban parte de ese proyecto frstrado n rea e resolvmos no ncorporar es la referda a las notas b Angel Rama Desde las polémcas e en prctcamente todos los países donde vv feron dando pasando por las crtcas a ss planteamentos bros obras de teatro o acttdes cltrales y polítcas se congra na masa de materal e mantenemos en reserva para otro tpo de trabajo Consderamos e no pertenecían a esta Bibliogafía Geneal Anota Sgendo el msmo crtero todos los docmentos públcos y prvados relaconados con el conflcto entre Rama y el Seco de nmgracn y Natraacn de los . (con todas ss ram cacones y repercones) tambn los mantenemos fera de esta pblcacn. L cacacn de Anotada e otorgamos a esta Bibiof Gene se derva tanto de as smples acotacones (por lo general entre paréntes) e adjntamos sea a las notas de peródcos y re vstas como a las dems pblcacones cando entendeos e el títlo no es scentemente explcatvo como al anss estdo y sealamento de orgen pbcacones anterores y posterores etctera e apcamos a los bros coleccones de ensayos partc pacones en volúmenes colectvos prlogos antologías ntrodcco nes o atencn de edcones y dems s decr la múltple tarea de acn de textos revsn y copado a la e dedcamos la mayr parte del tempo de trabajo para esta Bibogafí Gene Anot de Angel m
n el últmo Clm Vitae de Angel Rama del e tenemos conocento (1982) el propo Rama sealaba e había pblcado noas y ensayos en n total de 45 pblcacones en once países. Nestra nvestgacn ha logrado amplar estas cfras a 12 pbl cacones en 9 países pese a e en na de las sealadas por Rama (Anio anomeiano de Méxco) n nosotros n nestros cola
boradores hemos logrado encontrar materiales rmados por Rama Será, indudablemente, parte de alguna de las addendas que recibirá esta Bibiogrfí Gener Anot Con lo antes dicho, queda entonces marcado que se han aumen tado en )� Jas pucac10nes revsaas y en oco los países incorpora dos, en relación con ese Crrim que Rama hiciera un año antes de su muerte. Respecto a "Prólogos, obviando cierta confuón en la estcturación del lstado del propio Rama, alí se anotan 35 pe as Además de elas, hemos recuperado otras 22 para un total de 5 prólogos En lo referdo a participación en volúmenes colectivos, Rama menciona trece, mientras que nuestra nvestiación ampó esa cfra a 2 agregando otros die Finalmente, en lo referido a la categoría "Libros o colecciones de ensayos, donde Rama señalaba once, la cfra al es ahora de 1 contando los dos textos narrativos ( Oh, sombr pritn! y Tierr sin mp), los tres aparecidos póstumamente (itertr y soi, id etrd y L M demo de modemo) y la segunda edición, modicada, de os gipotis rioptens En resumen, esta Bibiogrf Gener Anotd corpora endo en dirección versa a su organiación itea, 1 libros, 2 participaciones en vlúmenes colectivos, 5 prólogos, 42 notas de periódicos y revstas, estas ltimas desplegadas en 2 publicacio nes de 9 países En el caso del periódico E Hero (arrqullaColombia), y Stmp (MilaoItaa), no hemos corporado la nformación lstado general dado que en todos los casos son republicaciones textuales, previo acuerdo con el propio Rama (E Herdo por ejemplo, fue autorado a reproducir los artículos aparecdos en Uno más Uno de México yo en E Unive de Veneuel) V
Recopilar, ordenar, investigar y otar la dispersa produccin de Angel Rama ha sido no sólo un aprendiae gloal de su obra sino
una lectua aplicada de la itoia cultual de Aca atna en lo último 37 año. atiendo de u Uuguay natal y dede el o tando voaión univealita a la vez que latnoaecana ete litado de título publicacione y eca no pete un anál de la cultua uuguaya u patcipante y ceadoe la inluenca n _cionale y extajea en la que e deaoló lo ea en dcun y debate la pepectiva que e abían y la cítca que e ane taba Aiio la popia apetua del oionte ntelecual de Raa acia el eto de Aéca y el undo no va dando la edda de cóo e planteaba la teática cultual en todo el contnente. Dada la apoximación cultualita a la que e adcba aa u tabajo obe liteatua teato cine o ate plátca nunca e cicuncbieon al eco que geneaba la nota no que endían a do una pepectva aplada abendo uta de nteconen y alii dndono últiple pobilidade paa la búqueda de ea tama ndioluble que e la ociedad uana Relee ee lado apaenteente ío no lo e y í una expeienca de ecupeacón del paado ediato e inediato aí coo otivacón de dea e quietude vaiada. En lo epecíco no da una claa iagen del poco de ceación itelectual de Raa de u ya encionado peanente ea de eelaboación de ateiale u poceo de cabo en la ap acin a lo tea que le ean obeivo y ecuene la dvedad de intuento coocitivo de lo que s valía paa nepea un texo o enóeno cultual la popueta que ba geneando ant acia el et de la counidad intelectual de u época coo aca na de u eea undaentale de inteé: lo jvene y tabao. Rama coo todo nooto ea tabién un obe plc Su pubcacione van tetioniando la tenone de la ocedad uuguaya y latnoamecaa de o úlio te deceno la dve dade de óptica y acción lo conlcto que cecienteene van unendo la actividad cultual y la política. Sin duda uno de o notoio ue u enentaiento y copetencia con odígue Monegal que extendió a lo lago de á de año no n cople jidade divea Tanto Raa coo Rodígue Monegal ecbeon paa aha y paa País abo ueon poeoe de leaua y
R2
cco gay -tato de literatura como de teato y cie-, abo ovo cículos iacioales -la mayoría de las vc claa ostos algas u tato codates, y los dos atcao a vda académica ortamericaa La rlectura de las ota u ambo cbio, dtro y fura dl Uruguay refridas a a oba o as actud y tomas d posicó prsoales d uo y otro o docto claro de las diferets opcioes políticoculturales ca aa. Esta laga eemistad rsoal y cultural o ca as o scritos d ambo sté a dsposició de lectores vgado a d tos cofictos y polémicas la actividad de Rama o u olamte gradora d scritos diveros sde la fudació d lnmen 7 hasta la d t 76, dsde la de la doa ca hasta a d la Bibotca yaccho, la acció de Rama u a costcci y dsarolo de istrumetos de comu ca cltual atoamrcaa Lo mimo pud dcirse de su atcac dvsos cocursos y fstivales lterarios cogresos y oo ao mérica Latia como Europa y los EEUU aaat u caa doct lo lev pse a ue ca tvo u ttuo académico- de prosor d ceo e oevido a catdr tco a o completo (e la catgoría de ivel Premio obel la vad d Marylad ambié e esta actividad su fama y o u u obra geraba l abriero la ms diversas puertas y o l accso a diferetes premos profesioales oo d eaza secudaria de la Escuela uicipal t atco de Lico Fracés irector del epartamo de tata aoamricaa de la Facultad de umaidaes y Cie ca coca e o Crsos d Verao de la Uiversidad de la bca y d a vrsdad de Chile ivitado las uivrsida d d Valaao oaio La Plaa Lma Bogot, Quito Méico a a oo e la vedad etal de Veezuela la o co la d Picto Safod aylad profesor vis at a lta tmiable d oos cetros ivrsitaros be cao Wlo Cte y d la Fdaci Gugghei -hasta su ut a caa académica de Rama core paralla a su devoció
po la pensa y el uno etoral po lo ceaore ctae n epeca el eo por el cual se anfetaan Eneñanza y esctua, nvetgacón y ecón a oba e Raa es tan últple coo la vaea e nstuenos que en o úto cncuenta años etán al alcance e la fuón y la nta ca Sobe ella sa obe sus leye, conctos y pobea, a c su posbaes y ventaas, Raa opnó y trabaó No ue ae o a la ao y la televsón, patcpano en aba e ver sos pases Tampoco estuvo alejao e a nuta cogc y el cne sobe amba escbó y en la prea hzo aga cur sone Con toos esos nstuentos a u acance u paó v tva no tuvo lmites a no er los e u propa capaca y e tepo Tambn en este plo, evsa esta Ba e eecc que ebe eta atento al proceso tecnfcaor e eta ea to con la áquina e escribr a veja y ahoa heubaa ypa el telfono la tera y la fotocopaora, e lápz aao e ac las chas, lo lentes y el cenceo, sn ua fe e avó e vace tecnolgco ás utlzao po Rama l eno e o út qun ao e su va elee la lsta e sus vaes ente 96 y 93 sus conferencas, congesos, cusillo nao, apacoe e c quos·y spoo ligaos cas sepre a publcacoe y ev pa nes vesos s lee coo un catogo e aeonea a too lo anteror, aquella vea fra ontevea e se ecoa que nunca ueme hace aún ás eal ecamos en la ntouccón a la Baa Saa qe el aene ue esoner para sempre los relojes a abs os el Ano seguan su huel eo onge es tea ble proeso Sn ebago, s ben ese hecho e cuetoabe, a
oba e Rama gue estano peente Por una pate, gue y e guin saleno sus lbros anto los que ya haban apareco coo texts que e nconclusos y que ahora ven la luz lo qe copoe y á d d d p ejeplo, o la ponenca cuyo ttulo utlzáamo para eta ae
4
o la oa su aividad de aos años y al vaiedad de amos · sue esado pesee e aquellos que s ieresa por la ulura aoaeaa e eraioal V
Desde su salda del Uruuay e 17, pasado por el olpe de sdo que le eó el reoro por su esada e Puero Rio e eezuel e los EU. y e Fraia Rama esuvo siepe a la espea oo iles de omparioas del momeo para el rereso a as oo iulaa e 7 ua de sus úlimas oas e arha ao aes del proeso eleoral que abriera la posibilidad de la vue s aab la suya. Paa los uruuayos, ao los que lo ooie o a é y su oba oo para los que por edad o esura o supieo so alua vaa ei de su ombre su laro rabao es am ua aea de pasi por la paria u vehulo para el ooieo de la odeaeidad ulural y polia de ua de las eapas ás as de la hisoia del pas E el ier o solamee esrba soe e Uuuay y su ee sio que pariipaba e las divesas ai vdds que e el exilo se realiaba ao de deuia de lo que ou e e pas oo de difusi de la luha de los uuuayos deo y fuea de foeras por osruir ua ueva paria u asa uera oe uera esaba siempre abera a os que po all pasaa ao él omo Mara Taba su opañera desde haí o ideible porque uruuayos y areios hileos y bolvaos aauayos y brasileos, haiiaos y salvadoreos uaeaeos y hodureos, laioameraos odos exiliados i saaes o de lara daa, s siera auque fuera por u rao ás ea de sus parias y de la paria omú laioameriaa A la ve que los que eía de Améria Laia ua siple o superial ó uvea l posbildad de ooe meor uesro mudo y aoes de uesas aioes y espeaas. ueos eoes a ese Ael Raa esror y aadémio qu e su aoar proesoa persoal upla uo es oeiasas esuviera dode fuea E ese oexo y
5
tl como él titulr un de sus nots en Macha Uugu ps u obsesin el tem e nuestr ptri su futu estb sempe presente Entre los múltiples poblems qu en es e se plnte bn el de l continuidd ecupercin del ptrmonio cultul del pís se imbricb con su constnte dediccin los venes t intelectul polític. Améric Ltin ugu; cultu ltetu soiedd ls nuevs generciones l difusin de nuestr produccn intelectul l relcin ente procesos sociles produccin cultul fueon slo lguns de sus preocupciones e inquetudes.
s
V
El nombe de Angel Rm es pr l ms dves gnt n ls ms diferentes regiones un pesenci ineludble cund s bl de cultu ltinomeicn de itertur o d ccn culul de proceso editoril o de divulgcin univesitri r nosoos los urguos es dems de todo lo nero un comptriot que siempre nos impuls l dud cetv l com proiso con los vlores fundmentles de nuest histo nuest cultu l deens del dilogo democrtico l espeto po l plu ld de opiniones i lo lo ccteir en el ecuedo futuro se su pemnent voluntd de compende hcer compende- l compledd los enmenos humnos cultules un ée negtiv cept el cil mnqueísmo que enerm nuestr époc nublnd l vsn crític impidiendo el nlisis con proeccin de futu. ms que incluso él ocsionlmente ce en l mism trmp. Rm muri en Espñ l pti de sus pdres es te sn mp sobre l que escibie hce tntos ños. Este o de imntes gegos e desde hce ms de un décd ciudno del mundo exilido político uuguo leglmente veneolno espñol l ve que po eleccin tercmente uruguo.
6
Los iomericnos somos pueblos en proceso de uch de conroncón de creción hisóric Nuestr Améric l que os r recmr y exigier cp de regir sus propios destinos esá n brumdormente por consruirse us hos viven luchn cren y mueren en ls más diverss titudes de ls más diverss m nes con s más dverss condicones E ensin connu ev guns veces smpsmo l esquemtsmo de ldo y ldo- un do y voces que tenden oscurtismo y otrs l intrnsigenci m escrb: So reyendo ue los hombres se pueden lr no por oos sno ntgu e buenos o mlos o según s loso[s o des os ue tesonermente trt de en ños Crlos Vz Feer (sn ntr ue bstntes mlites tenemos psos en Monte deo por uenes detentn el poder son tto mtres mo vles) Pero tmbén reo emente ue soedd vl no puede ser re por mtres os ue tmbén pensn muhos miltres
ese er e pensmieno de Rm en 11 después de ocho ños de dcdur su pntemiento en lo culturl er coherene con o cdo r é no hb nd por ms encumbrdo promocion do o cepdo que debier ser sumido indiscutiblemente sin uicio o náiss. m enseñb pensr con cbe propi no repetir sino enconrr cmnos propios pr pensr Aqu esb el cenro de su rccn y tmbn el ee de l incomodidd que creb en que s ue rncerdos en dogms y áciles cisés euden todo eerci co crevo oposcón de m l dctdur no se bsb en un simplis m nrnsgene sno en l cere de que nuesr pri reroced
7
hisóricene bjo n concepción el mno l v ls relc nes hmns socies qe se nieg ver re e ese rólg sigo XXI bsc rerorer hmni s s ms sro Es oosición no se ceí l Urg sí cm el scrnsmo no se escone somene en é. Rm se sení rícpe e n lc nivers, e n ch e o l hmni por vnzr hci rms e convivenci e iálogo qe permin rz mn serr n, en z en espeo, s isrmonís e resene. De ss clms ies sociliss, e llí s ls chs e peblos e inivios e lí s comrms r rmver n pensmieno creor, críico, espernzo. r l msm n sóo por o ener er incómoo, sino qe í llegr ser mles. pbrs e oro comrio mero en el el rls Chsse, mesro, miine sinic políic e lnmer cnis, se e een picr mbién Rm Yo too ptdo
hasa uano se isue orienan el ieno
En Rm opinión, posición olíic ieolgí cnc n ern ems ni siciones ser escons o enmscrs sn e eiín ser mnifess, nizs iscis ess. r l er prefeibe err or ensr qe ogrr el flso cnsens e l nrci o comicio Por sobre oo mb lerr. Nos enseó qerer, resper ser ciosos cn ell n mrl ineicmene o como n mer hilcón e lbrs bre bsc enener gozr más qe hcer e el n smle be e igresos ncieros presigos psjeros. Un ríco n c e Rm er n búsqe e rr fos o, fones biris ivisiones nnecers. EJ nisis e 'n ceno e Grcí Máqez, e Brges e On e n poem e Mrí, Vejo o ber co, b r recrrs por pinr, e ero, e cine, escr l rqecr clqie or mnifesción cr hmn A l vez r s crpoción escenri mor e socie en qe ese er rocio E rbjo ineec e Rm se inscribe en n búsqe sn froners ncionlies, mism qe ese l ms remo n·
gdad muv a os hombrs y las socidds: ntndr y rhndr cntto sus cuiridads, ubicar lo rticular y o gnrl dr o mro y lo trscndnt todo llo nmrcdo n un fn tansomador. ng Rma como a dro Rojs "restránole muerto ornénle en u eo un gran ueo para el alma el muno n la huta una uhara muerta
Avao Baosmez Monteveo agoso 1985
9
NAY AC NA ÑA
obr composcón d gucho rtn Frro. Cm (2 mouno 194. " y por ros Rm. Cm (2 2 myojuno 1 947. /ud. Antono Fc/ Fontne sus ábus o Cro Vor. nmen 1 3 (4 nro 1948 Tmpord d tro Ncon. Cm (4 nro 1948 4 /ud. Antono Fc/ nrcón y gnrcón n. Cm (5 mo 5 uno 1948. Abrt Cmus. M XI (500 octubr 2 1 1 949. 6 Númro 1 1 d rst As M XI (501 octubr 28 7 1949 por José dro Dí. M XI (502 nom 8 br 4 1949. L Epocón Goth n botc Ncon M X 9 (504 nombr 1 8 1949. onduct cnsurb d un urdo (Concurso d Rmunr cons 1948. M XI (505 nombr 25 1949. /Frmdo por A.R. y nu Fors/ D r Emr Rodrígu ong / Rspust d A m nu Fors or. M XI (506 dcmbr 2 1949 1 2 Rf Abrt r L rd' . M XI (506 dcm br 2 1949. Rcunto d dscrpncs M XI 50 dcmbr 9 1949
0
1 16
Del Prof José Peir Rodríue (con coletill de A.R. y MF.M. Macha, XI (0 diciembre 9, 1949 oncurso de oesí de Amios del Arte Macha, XI (08 diciembre 16 949 Pedro Firi escritor Macha, X I ( 1 O ) diciembre 30 1949 -Extendido en La aventu inteectua de Pedo Fga Mon tevideo Editori Fbul, 1 9 1 . (elección y róloo or AR.
1 stelo. Macha, X I ( 1 2 enero 20 1 90 1 8 Inéditos de Miuel Hende Macha, XI (13 enero 2, 190 19 Los escritores frceses y l oltic Macha, XI (14 fe brero 3, 1 90 20 André ide. Macha, XI ( 1 febrero 10 1 90 2 1 brs omlets de Antonio Mchdo Macha, XI (16 febrero 1, 190. 22 Irrisión e inconsecuenci en el concurso de rdiotetrlición de l vid de José ervsio Artis Macha, XI ( 1 8 mro 10 190 23 Rese de revists Esctua, No. 8 Macha, XI ( 1 8 mr o 10, 190. 24 2 26 2
"Nuev oesí brsile. E Nacona, mro 1 , 1 94 Nuev oesí de Pblo Nerud E Naona, mro 24 194. Homenje Vllejo. E Naciona, mro 3 1 , 1 94 eil y l cultur rie. E Naciona, bril , 194.
28
Alrededor del mundo (trducciones. E Nacona, bril 194. ec Mn aca, X ( b 4, 90 Retrtos del tiemo / Líber Flco. E Naciona, bril 21, 194.
30
9
31 32 33
"Homene rí Eugeni Vz Ferreir. El Naconal bril 2 1 194 "isterio de Gldós Macha XI (24) bri1 28 1 90 "Nuestr histori como meri novelble Macha XI (29) junio 2, 1 950.
"Luz y sombr en l oesí de rtí. 303 1 mrzobril 193 3 "Anlisis de L ni de Guteml' . As 3031 mrzobril 193. 36 "rtí oet visionrio Entg e Lcoe (12) 2. éoc oviebe 1 93 --Bse r lo recido con igul título en nsu 428429 1982. "Homene ésr Vlleo. El Naconal bril 194. 37 38 "Esiitulidd credor L obr de rí Eugeni V Fe rreir Entgas e La Lcoe 3) 2. éoc myo de 194 39 "endemos otro teto Match ( 1 ) myo 9 1 94 " ¡Dios te slve de Belln Match (2) myo 16 194 41 "n grn obr sobe isnomérc (Dogo con Albeto Zum Felde). Match (2) myo 16 194. 42 "Defens de Florencio nchez Match (3) myo 23 194 43 "E Gón esten Arthur iller Match 1 4) myo 30 194. "Buen Rttign en el irculr. Match S unio 9 194 4 "L niversidd inici su temord Match 1 (9) ulio 194 "bsen sbolo modeo Match 1 ( l O ) ulo 14 194 4 "Los belgs y su teto Match ( 1 1 ) ulio 28 1 94. odo se bie de idello Mh (12) gosto 4 194. 49 "El Rey Ler. Match 11 1 3) gosto 1 1 1 94. 34
2
50 5 S3 54
55 56
Los itos y su teto. Match (14 gosto 18, 15. Tems tdicioes. de Licoe (6 2. poc, tiembe 155. epeeci tet (Teto Nco Beg e otevi deo. de Licoe (6, setiembe 155. muo e tie de die. , febeo 4, 15. gosto de sigo (uiev , febeo 13, 15 Ju oei, ob de u puebo. , febeo 23, 1 5. Ate egioso de hoy. , mo 8, 15.
57
Estreno en el Circular. Una mujer fatal, pero poco". ( per y lobo, de Gabriel Arout). Acón mazo 22, 1957 . /Firmdo A.G./ 1 Primer e Aó/
58
Esteo e Te de Teto odoi e cioo. ( pode a A, mo 23, 15. /Fimdo A../ Esteo e Teto ivesitio. Ete eoge Bed hw y s ide. ( picao de eoge Bed hw. A, mo 25, 15. Esteo e ub de Teto. E pime pocí mueo. ( en e tejado de Ju os Legido. A, mo 2 15 /Fimdo A../ en e teado: idd y tu. A, mzo , 15. /Fimdo A../ Debut de omisió de Tetos uicipes. Auci e petoio y poyectos de omsió. A bi 2, 15. /s.f./ Esteo e Teto odeo. Pedgogí coyug. (sde e paaíso de Jo B iestey. A, bi 3, 15 . /Fimdo
5 60 61 62 63
AR ./
64
seo e omedi. Teto poces Ju os Ptó bogdo detst. (Po 1) A, bi 6, 15.
65 66 67 68 69 70
Visconi resur oldoni (cine. Acción bril 6 1957 /Firmdo AG/ s sobre Procesado 040 dicción docorl y popu c ción br 7 1957 omic sobe Dos en e tejado. os persones discuen su uor Acción bril l l 1957. heine anseld y su mrdo. E País bil 12 1957. scribi en espol Inde nsioum E s bi 16, 1957. os inelecules espoes en guerr. E ís bri 21 1 95 7 .
71 72 73 74 75 76 77 78
79 80
Adulerio y comicidd. (eos de de os ópe Rubio po sc Acción bri 2 1 1957 Noicirio er. Acción bril 25 1957 /rimero de es column/ Dumer y mgisrur. E Pas, br 957 sreno de A.U owrd l rdioeo . (Vidas p v) Acción bri 27 1957 Esreno de Tero del ueblo comedines rmics. E a uimista de en Jonson Acción myo 4, 1957. Esreno en el Odeón uegos rbirios. (E canto de cisne de Anón heov y edea, de en Anouilh por Nuevo ero rg Acón, myo 9 1957 Tero pr niños: os eres de l uuu cción myo 13 1 957 Tero p nños: musc h de muñecos ees de Va. Acción myo 20 1957 sreno en l lpón ercicio de eo socil. pac maru de Osvdo Dgn Acción myo 24 957 Esreno de Nuevo Teo' mecnic de s. La mu jer de corón ueño, de Fenndo rommelnc. ció myo 25 1957
8 82 83 84 85 8 8 88 89 90 91
Obra nacional: policías y ladrones". (Una muerte pa Pedro Bueno, de Alejandro Lerena y Ariel Badano, por Florenci Sá-
che. Accón mayo 2, 95 actor uruuayo. Ara de la locura (lberto Peyret Accón mayo 3 , 95 Estreo de a omeda Nacoal. Pradello y sus fatasas. (Los ggantes de a montaña) Accón uo , 95. Pradelo e la omeda. estlo escco. Accón uo 2, 95. eatro e taliao. (Savamo a govanne de sar Vola, por rcolo del eatro talao) Accón uio 5, 95 os cuetos del absurdo. E País uio 8, 95. Realsmo pscolóco. ( ota mad de mo or, por Nuevo eatro Accón uo 8 95. Para la hstora del teatro los depedetes se terroa. Accón , 95. Fracasados y rdcuos. (Pogama Schntze por eatro verstaro. Accón uo 20, 95. Los ltmos ates. (Los ggantes de montaña de Lu Prdello por omeda Nacoal. Accón uio 20, 95. Hablado bao la lluva. (Los eedos de Jacobo Laser por
92 93
L
Máscara). Acción, junio 2 1 , 1 95 7
La patomma como arte (are! arceau). Accón uo 2 , 95 . eatro acoal prmera versó (Los eegdos) Accó ju�o 22, 1 95 7.
94 95 9
Y ahora toda la compañía. modramas y patomimas (are! arceau) Accón uo 22, 95. ue . (Hedaás e vnto de J. Lawrece y R Lee, por Nueo eatro). Accón uio 95 Despedda y cofereca de presa. arceau eplca su arte. Accón uo 25, 95
9 98 99 00 01 0
ntnaro d Las Flors dl al El Pa juno 95. Poco a atia Bacao d Alandro asona or oda Naconal) Accón juno 30 195 Prros asos (Aí e o ace d Lug Prandllo por La Farsa) Acció julo 1 1 95 Y ahora qu no nos cuntan l río En un nvo d hac 5 años Flornc Sánchz ntrgaba ca abajo Accón julo 195. Los jóvns s dvrtn ( ucceo d Alrdo ston or oañía Italana d LulloFalkGuarVall) Accó, julo 3 195 Popas únbrs (La accola otto l oo d Gabrll Annunzo or oañía talana d ulloFalkGuarnr Val) Ac ónjulo 4 95. ¿Qun s Pcasso El Paí, julo 4 95
03 1 04 Ls tols d Pars n rograa clctco (ballt Accón julo 5 195 1 05 Esctáculo agstral: El daro de Ana Fank (d Goodrc
y Hacktt or oañía Italana d LulloFalkGuarnr Vall) Accón juo 6 95 06 El ballt s dsd (Ls tols d Pars Accón, jul 8
195. 10 VranLucas alscador (d docuntos sglo I Franca) El Paí julo 8 195. 108 Eirto e la atgua (d go Btt or oaía talana d LulloFalGuarVall) Accón, julo 9 95 09 Prccón goldonana Lo eaorado (d aro Goldon or oañía talana d LulloFalkGuarVall Accón, julo 1 95 . 0 A la dva Un aante en la cudad (d zo rr o oda Naconal) Accó, juo 95
Lao d Piando (po Copañía Itaiana d uoFak GuarnirVa) Acció juo 9 2 at Cott i" d Cott, or Crcuar) Acció juo 4 9. Saw n pantuas: Nca pe bee" (por Tatro Modr no) Acció juio 9 4 Norraso itaano ¡Be viaje Pabo!" d Gaspar Ca 6 8 9 20 2 22 2 24 2
tado por Copañía Itaiana d LuoFakGuairi) Acció juio 9. aginacn dsbordada: La ecia domada" d Wa Sakspar por Cub atro Acó, uio 9 Estrno d a Codia: de B" (d Grgrio d Larrr, por Codia Naciona) Acció uio 9 9. njorab spctácuo La te hemaa" d Antn Cjo por E Gapn) Acció ju o 2 9 . Gi n cuarntna Las scicions no construyn crisis n Circuar) Acció juo 2 9. Cuando as anzas nadn trrno d art Gurra cii n os indpndints (csa n Circuar y cracin d Nuo Circuar) Acció juo 2 9. na nua saa tatra famia Coway" d on B Pristy por Tatro Libr) Acció juio 24 9. Luia d Sorr Mauga por ornci Sáncz) Acciójuio 2 9. Eta oche mato a mje" d os Wandry y Maro Lago por Copañía Srrano CrdobaMiranda) Acció juio 9 n nsaj dsd Hiroshia E Paí juo 9. "atro socia: Lo ueñobuee d Máxio Gork por atro d Pubo Acció agosto 4 9. "Tatro socia: Los eño-bues I. Acción, agosto
9.
26 "os obras d onso (La leió y illa or Tallr d Taro) Aió agoso 5 95. 2 Hemao Quioga" (d Ezqul Marnz Esrada) El Paí oso 8 95. 28 "Esrno dl nrsaro Más nanjunls a atea d Andrs asllo) Aió agoso 95 29 "Dbu gnral L atea" Aió agoso 2 95. 30 "El ublo d salar una sala (Taro 8 d ulo) Aió agoso 95. 3 "Esrno dl Odón La peque hoa (d Adr oun
or oa rranoórdobaMranda) Aió agso 9
95.
32 "n allo y sus undanos (ro osó d Taros Munals 956 . Aió agos 20 95. 33 "n allo y sus undanos Aió agoso 2 95. 34 "Esrno n l Vrd L baa i peo (d Aljadro a sona or oaía MannZaora) Aió agoso 23 95. 35 "El srno d la oda Naonal Juo y el pavo al (d San Oasy) Aió agoso 24 95. 3 6 "all dl Taro olsho aada y olklor Aió agos o 29 95. 3 "Sgundo rograa d las srllas dl olsho Ta ra orograía slsa Aió agoso 30 95. 38 "Taro alano Filmea Matuao (d Edoardo d lo or rolo d Taro alano) Aió agoso 3 9 . 39 "n a ósuo d ONll Lao viaje el ha la o he). El Paí sbr 3 95. 40 F o rnio ol rh Ació sbr 95. 4 "Hsora d los dos naos Aió sbr 9 95
e
1 4 p e o tavo (d rol rh or El Galón) Aió sbr 2 95. 43 "Taro n l nror Aió sbr 6 95.
44 E ao e Aa ak (d Goodrich y Hack or ulo y oaa n dsh) Acc sbr 18 1957 45 ua e ca (d Paul Vandnbrgh o AP) Acc sb 22 957 4 ao d una acrz Maía asars Acció sibr , 957 47 o Ja (d Mor or Taro Nacional Poular rancs) Acc sbr 1957 48 na nacón agisal Tio e ao y d María asas (d Maraux o aro Naconal Poula rancs) Acc sb 24 1957 49 aa To (d Vcor Hugo o aro Nacona Pouar ancs Acc sb 2 1 957 SO E ebacao (d azac or Taro Naconal Pouar ran cs) Acc sb 28 1957 5 La a a (d Hugh F Hbr or Los odias) Acc sib 28 957 5 2 S ha salado un aro (Odón) Acció ocubr 2 1957 5 ua sala y ano hobr d aro uan Lón ngoa (ao San Anono) Acció ocubr , 1957 54 La aaa e ea (d uan Lón ngoa o aro an Anono) Acció ocubr 4 197 SS uo ao l San Anonio Acció ocubr 4 1 957 5 La aaa e aea II". Ac ocubr 5 1957 57 ub d ao o culir (Saa Odón) Acc ocu b 95 7 5 ooe o e oo (d n onson or odia Naciona) Acc ocub 1 1 957 9 o ha a css d aro dc Ang Raa Nunca coo hoy anos alnos s ddcan a ca ara la scna (chala n o ao os) Acc ocub 1 1957
s henans Kraav " (sob o o oso vk aapacn opauLaraO po ub Taro. Acción ocubr 8 957. hens Krv 1". Acción ocubr 9 957. 2 Pisje e inv" ( Maxwl nson po ao l Publo Acción ocubr 20 957. El p" ( lonco Sáncz por Taro Lb ccn ocub 2 957. 4 " cno ono novacn ara Bc poa aáca nglsa cula París. ccn ocubr 22 957 5 Prces Jesús" ( go abbr po loc Sáncz Nuvo cular Acción ocubr 25 957. s gbenes el rcí" ( ouan go algos po Taro Inpnn Ngro. Acción ocub 3 957 7 "Ball l SO. Acción ovb 957 8 "La opaía Brasla Maía a osa n ob 957. 9 "arla con los ngrans la opaa opua asla Gn ovn qu consa qu oavía n uco qu ap n l aro. Acción novb 5 957 . 7 "anza lb áara (aca Acción novb 8 957. 7 lnr n l Slís 1" ( Jan oul po ao opu la r l Basl. Acción novbr 7 957 72 lnr n l Solís 1" Acción ovb 8 957. 7 Mrl e nr" ( blo Pa la po a o Popula r l Brasl Acción ovb 9 957 74 "Nuva con u an ccn ov b 957. 1 7 5 p speus" ( anPaul Sa po ao opula r l Bral Acción novbr 957. 7 Mirnn" ( aro Golon por ao Popua l Basl Acción novbr 957 .
lO
1 77 "Lo gao (de Héctor Plaza Nobla por El Galpón) oviembre 13 1957 178 "Tgo cs añs (de Paul Vadeberghe por La Más cara) Acc oviembre 15 1957 1 79 "Doa Cls (de Seraf y Joaquín Alvarez Quintero por earo S Alvarez Quiero) Ac noviembre 1 1 957 1 80 "arta a coocia (de Alejandro Casona por Berta Sgerma) Acc noviembre 22 1 95 7. 1 8 1 La ersecución de ua novela (Doctor Zv de Boris Pasea) El aí oviembre 24 1957 182 sudiaes vocacionales" (eatro del Liceo Franés y del IAU) Accn oviembre 28 1957 1 83 No t conozco (de Aldo de Beedeti por Circolo de ear I aao) cc oviembre 29 1957 14 Lo ao foo (de Máximo Gorki por Universitaio o l Galó y eatro del Pueblo) c, diiembre 1 1 957 1 85 "La rvit (de Jean Geet por aller de eatro) diciembre 2 1957 1 86 Aula ecéica del iceo nocurno (dos farsas fracesas anóimas) c diciembre 3 1 957 1 87 "l corial (:e M!chl e Ghelderode por Taler de Teatro) c, diciembre 3 1 95 7 1 88 l maetro Francisco Espínola l a diembre , 1957. 1 89 Nuevas coesiones de un auor dramático. Heny normand A diciembre 8 1 95 7 1 90 Valery Larbaud y nosotros l a diciembre 1 1 1 57 1 9 1 "La poa l cali (de MarcGilbet Sauvajon por earo Libre) Ac diciembre 1 1 1 95 7 1 92 "Lo go l avtrz (de dré Roussin por Compañía Cama Shez) c dembre 1 3 1 95 7 1 93 La vitació pr Amada Berenguer (poesa) c, di ciembre 15 1957 "
1 94 "Moscú contra Brecht (artculo de Boris Sachawa en revista Snj). Acción diciembre 2 1 1 95 7 . 1 95 "Ecos de la últim temporada el teatro e 1957. Acción diciembre 24 1957 1 9 "Feria de vanidades (esculturas fueraras) E Ps ero 2 1958 1 97 "uan José Morosoli amigo de los vivientes. E Pas eero 4 1958 1 98 "Revelación de Delmira Agustini. E Pís eero 1 O 1958 1 99 "Ballet español de Osar Segovia. Acción eero 1 1 1958 2 "Hoy se estrena Je nin" (de Moire, por ray Mocho. Acción eero 1 1 958. 2 1 "Fray Mocho cotra Molre. Acción eero 18 1 958 22 oy se estrena sris e m squin (de svaldo ragún por Fray Mocho Acción enero 2 1 1 95 8 2 Un creador desorientado Hiss e i esquin" Acció enero 22, 1958. 24 ipicación y gimasia Hisris e m esquin". Ación enero 2, 1958 25 "Dos e uo eatro Libre (comparte sala co Tatro oder no Acción enero 24, 1958 2 V Ferreira y los jóvenes E Pís enero 24 1958 27 Doble repertorio Teatro del Pueblo Acción eero 2 958 28 Dos salas simultáneas Club de eatro. Acón eero 28 1958 29 Construir una sala Nuevo Circular. Acción eero 958 2 1 Osar Segovia conrma virtudes (baet español Acció e brero 1 , 1 9 58 . 2 1 1 Sueñ e nch e vern (de Willam Shakespeare por Coedia acional Acción febrero 2 1 958 2 1 2 robleas profesionales Compaña de Actores Proesionales Uuguayos (CA.U.. Accón febrero 1958
1
2 3 so ot Veázuez. El ís febeo 7, 5 2 teto ou. ndeu dgá en E Gpn. febeo 3 . 2 oed o. Repetoo de eto Soís. fe beo 2 . 2 6 oy se esten: M je y sus hjs (de Betot Breht o ub de eto). zo 1 1 1 5. 2 u Vy d d. El ís zo 1 1 1 5. 2 e je y sus hs unfo de s ujees o 2 . 2 M je sus hjs: un buen tbo de eupo. o . 220 o tto. ue bu de John Stenbek po eto be). n zo , 15. 22 n foo u teo un etoro (Foo en os usos de Ve o de Uvesdd de Repúb). rzo , 22 Bue oezo s e vus (de Geoge Berd Shw o eto de uebo) zo 23 1 5. 223 eete nteó s hens (de eeno po Unve sto). n zo 2 1 5 22 boá os Dens on. b 5 1 5 2 U n exin (de os Dens on po o ed o). b 6 1 5 226 Un in exini Un ág ntudd . b 22 Aee ueoo: 9 ... y (vos utoes po u b . 22 Bi Pe de Feán Sv Vds o oed o ) n b 3 5 2 B P evst de un bo. br 1
1 3
230 rfcción sin inntia sor l t Boso. Ac ción aril 15 , 1958. 23 1 in siglo: Arí n l atro ( tr Scit lr). Acción aril 17 1958. 232 Una psta n lgar n rnví ll ee ( nss Williams por .A..U). Acción ril 19 1958 233 T y sipí" ( Rort Anrson por Msc). Accó aril 20 1958. 234 "L venus e Felixin ( sar asals or os lgrs Aprnics omiants). Acción aril 20 1 958 235 L cosas q pasan (miscln tto). Acció ril 1958. 236 'Nill n El Galpón. Ms ll el hrie" Acción ai 29 1958 237 Un allt xcpcional rin Burn o Ballt Ncional hilno). Acción mayo 2 1958. 238 G pr liebre" ( Gorgs ya, po tro Moo Acción mayo 3, 1958. 239 ra nacional. Muere n eny" ( o Blano io la por Unirsitrio). Acción mayo 4 1958. 240 Mil en Ale" (allt Nacio lo. Accó mayo 7 1 958. 241 liz rncntro l programa Joos (Blt co o Acción mayo 8 1958 242 Hast lgo los chilnos s spin. Accó myo 9 15 243 rsnación l ator Ustino. L grr om l (El r e ls cu rneles tr sto po oi Nacionl). Acción mayo 9 1958. 2 44 El r e ls cur crneles 1. Acción myo 1 O 1958. 245 José Donoso, na rlción chilna. Acció myo 1 1 , 1 958 246 sien" ( arlos Magg por omi coa Ac ción myo 1 1 1 58.
1 04
4 end un mpoido eimo. , myo 13, 58 48 "et epo e mo o Com de Ricdo oé A, myo 0, 1 58 . 4 etenn de t E huev (de éicien Mceu, po Cu de Teto. , myo 2, 958 50 n tem o tem (itetu. , myo 25, 1 958. 5 n teto m oentdo. s de e (de mdo Cao, po Gpn. , juno 3, 98. 5 en o de teto eideo I (Frsee de Euenio iche y Puues ee de Geoges Feydeu por F) n jnio , 58. 53 en ao de teto eideo fncé II ( cnne de Eene oneco, po . , junio 8, 1958. 54 Ejemp pet en ecen (Wye de Geo üche po Teto de Pueo. , junio 1 1 , 1 958 55 Intenc en un mimo poem pel e ls s (de uan o eido po Teto ie. , junio 15, 1958 56 pel e ls rs Monteideo 1937 , junio 1, 58 5 n nte. s nes cres (de Jco enente, po omed Ncon , junio 17, 1 958 58 oam Chejo (E cn rel y E s de Anton Chejo, po Te de Teto. , junio 23, 1 95 8 5 de oinae eine et. , junio 25, 1 95 8. 60 op en contnudo (Nsrs e y el uene po y cüe j sí po Teto Cet. , junio 58 6 m ntooj (Jun Rmón Jimne. E Pís, junio 28, 8 6 n ee tempod de let (elne et. , ju no 8 58.
c
O
63 "Panearo y parda (má obre e Gapón y Lo de afe Acció juno 9, 1958 64 "ear nacona hoy (críca a E Gapón) Acció, 1 , 1 95 8 65 "earo nacona hoy (críca a E Gapón) Acció, juo 3, 1958 66 "Debe vere: l diaio de F (de Goodrch y Hace por omeda Nacona) Acció, juo 5, 1 958 67 "Ora vez o "eny Memoie" (de J acque Dera por Foenco Sánchez) Acció, juo 6, 1 958 68 Ida eta" (de Maro Benede por APU) Acció, juo 19, 1958 69 El ma pofo l (de erence Ragan por earo Mo deo) Acció, juo 0, 1 958 70 "Fez reencuenro Bae de S Frncco Acció, juo 3, 1958 7 1 "Bae ercno runo de Baanchne Acció, juo , 958 7 "Maa Grun El P, juo 5, 958 73 "Un nuevo auor: Ra e l de Ompo (de Seo Oer mn por ub de earo) Acció, juo 7 1958 7 4 " Bae: re ejempo amercano Acció juo 958 75 "Maneo reaa Ra e l de Ompo Acció, juo 8, 1958 76 "Baance rucíero Una emporada de bae (Bae de San Francco) Acció, juo 9, 958 77 " (de John Senbec por Pequeo earo de Mon evdeo) Acció, juo 30 958 78 "E ca cenenaro de Fgar El Pa, juo 30, 1 958 7 9 "Muy buen comenzo: Lo demoio" (obre exo de Fedor Dooev por Dego Fabbr por earo Eabe de a udad de Génova) Acció, juo 3 1 , 958.
06
80 "Ator debtante Jlio arreiro Acción agoto 1 158 81 fonera . Anfitrión" de lato, por Teatro Etable de la Cidad de énova Acción agoto 58 8 Lil" de Ligi irandello, por Teatro Etable de la Cidad de énova Acción agoto 3 158. 8 "La doenia on lgrima Cnsión" {de Jlio arreiro, por El alpón Acción agoto 4 158 84 Cnsión". Acción agoto 5 158 85 "Fidelidad haepereana Medida pr mida" de William Shaepeare por Teatro Etable de la Cdad de énova Ac ción agoo 5 158 86 manda cntra dcnc" {de eorge Neve por Floreno Snhez Acción agoto 5 158. 87 "Notiiario teatral mielnea. Acción agoto 6 158. 88 "Eela de atore dia eter de Salvato Cappelli, por Teatro Etable de la Cidad de énova.A, agoto 7 158 8 La nchiglia al'recchi" {de Valentino ompiani, por Teatro Etable de la Cidad de énova. Acción agoto 158 0 La lcandiera" de Caro oldoni, por Teatro Etable de la Cidad de énova Acción agoto 1 O, 158 1 "Stira brillante na carta ida" de on La Caragiale, por Unveritario. Acción agoto 1 1 158 "Una rera ar Da ore Aón oo 1 158 "Tranmiión iniente Vestid de nia" de Nelon Rodri ge, por Cirlar Acción agoto 16 158. 4 que n ara" de Alide Di Candia, por La Mara Acción agoto 17 158 5 "Ordene al boniente {ténia blimnale. as aoo 0 158 6 "Loe rinfa st d de Loe de Vea or Clb de Teatro Acción agoto 4 158
107
297 Láza (de Jorge Bruno por El Tinglado) Acción agosto 26 198. 298 "Roger Martin du Gard. E aís, agosto 28 198. 299 "Roger Martn du Gard o e engañ � de a objetivdad. Macha X (926) agosto 29 1958. 300 "Una aproximación El jadín de ls cezs (de Antón Cheov, por El Galpón). Acción, setiembre 6 1958. 301 "Reposición Jazz (de Marcel Pagnol, por Coedia Nacional) Acción setiembr 7 1 958 . 302 "Teatro vivo dos autores norteamericaos (Úna cata de am de L Byn, de Tennessee Willias y Espeand al u de Clfford Odetts por Teatro Libre) Acción setiembre 1 198 303 "Diversón balletística en antiguo estilo Cascanueces satsfactorio (SODRE) Acción setiembre 1 1 98 . 304 "Tragicomeda atómica (MMQH de Luis Novas Terra por Teatro del Pueblo) Acción setiembre 22 1958. 305 Juegs de niñs (de Víctor Ruiz riarte, por La Mscara) Acción setiembre 22 1 958 306 "E centenario de un actor (José Podestá). Ei aís, setiembre 26 1958. 307 "Situación 1958 del autor teatral Reta de la Cmisión de Teats Municipales, 1 juliotiembre 1958. Utiliado para su libro geneaión cítica 1939-1969. Montevideo rca, 1972 08 "Novelistas occdentales E Pís Edcón XL nivesaro/ setiembre 198. 309 "Ideas del sglo: este es nuestro mundo. El aís /Edción XL niversaro/ setiembre 1 98. 31 O Largo día del viaje hacia la noche (Lag iae del día hacia a nche de Eugene O'Neill por Teatro Cacilda Becker bras) Acción octubre 2 198. 3 1 1 Santa Maía Fabil SA. (de bilio Perera de lmeida por Teatro Cacilda Becker bras) Acción octubre 3 1958
'
0
3 1 2 "Regres de Europa Enrique Guaero con deseos de trabaar intensamente Acción octubre 4 1 98 3 1 3 "Una actriz ina Criscuolo Acción octbre 4 198 3 1 4 "Deben vover temporada de teatro brasieo Acción octubre 1 9 8 31 Zlóg d cistal" de ennessee Wilias por aler de eatro) Acción octubre 6 198 3 1 6 cita n Snlis" de Jean Anouil por eatro Nacional o pular) Acción octubre 9 98 3 1 7 "Diviérta nud n vil" de Noel Coard, por eatro Modeo) Accn octubre 1 1 1 98 3 1 8 l h l diab" de Juan Carlos Gené por E l Galpn) Acción octubre 16 198 3 1 9 mbs" de Jean Giono por Comedia Nacional). Acción octubre 18 198 320 l ugla dl mu ccidnta" de Jo Millington Syge or Clb de eatro) Accón octbre 19 198 3 21 lamam a" de Nicola Manzari por Compaía GuzmárranoCrdobaMiranda) Acción octubre 22 198 322 "Marginalia a nuaón" Macha 934) octubre 24 198 323 "Velven los enties'oberto Arlt o de la imaginacin Macha XX 934) octubre 24 1 98 324 "Recital de Angel ericet Acción octubre 3 1 1 98 32 l anul d F" de ope de Vega por Compaía uisa Vehil arg). Acción noviembre 6 198 326 l u tc" de oer Sherood por Circular) Acón noviembre 7 198 327 "El poeta Boris atea Macha 936) noviembre 7 198 328 muchaa dl m" de Cliord Odett por Univerta rio) Acción noviembre 9 198
3 de s sete banes" (de Aleandro asona or om aía Lusa Vehl Acción novembre 13 158. 330 Geranis paa a guera" (de Denns annan or aller de ea tro Acción novembre 1 158 fantasas montevdeanos Marca (37 novembre 33 " on y sn alabras ( aspa y repit de Armando assgol prme ciente de Lus oa; espantapjas de Rcardo Esalter or L Másara Acción novembre 17 158. 333 mr de Venea (esectáculo Blacherhabelews or E Accn novembre 3 18 33 espsa nstante" (de omerset Maugham or Meca Ort arg.. Accón dcembre 5 1 58 335 "Doble rograma (Caiada de Andrés astllo v Mata Grun de Forenc ánche or earo de Puebo Acción dcembre 7, 1958 .
336 "Acrobaca artístca de hna Accón dcembre 1 1 58 337 Jan" (e arolyn Green or omaía Mecha Ort arg Accón dcembre 1 3 158 338 "Un río un castllo y antExuéry Marca ( d cembre 1 158. 33 "Lorca su mundo y su temo (Fede Garca Lrca y su emp or Mora Guado . Maca XX (3 dcembre 6 158. 30 "La narratva uruguaya / E a y comre Mac (3 dcembre 6 158 (a seccón 31 "Juan Ramón Jméne sfue XV (38 1 58 3 "Un año en e l teatro Accón dcembre 8 158. 33 "A puerta cerrada de JeanPaul atre (or La Máscara. Ac ción enero 195 3 "El autor teatral Marca XX ( enero 1 6 5
'
345 Susana Soa Marcha (944, enero 6, 959 346 el casamnt pr srte" (de Plauto, por eatro bre Acción enero 2 , 959. 347 Cuatro ejeplos de novela / Un onurso ( iluminada de eili Benítez de astro La tra mejilla de undin Shaffter Ls dues de la tiera de David Viñas Al pie de la ciudad de anuel ejía Vallejo Marcha (946 enero 30, 959. 348 Veinte años después poeas olvidados de tonio ahao/ . ahado de hoy Macha (950, arzo 6, 959 349 etras naionales / Dos preios (Juana de barbourou y l berto Zu Felde Marcha (950 arzo 6, 959 350 A mia luz ls t" (de iguel ihura, por Copañía Ca poyebrin arg. Acción arzo 7, 959. 35 (de eredes Baptista y Ran Cheber, por Cía Brasileña de spetulos usiales. Acción arzo 2, 959 352 etras naionales /os poetas veranean gratis Marcha (95 arzo 3, 959 353 !Regreso a la fuente/Caus priero y últio (sobre l res y el dech y s de Suecia Marcha (953 abril 3, 959 354 David Viñas en la pelea (sobre l Jefe Marcha (955 abril l 7, 959 355 pamas de Venecia" (de lber Huon, por Farsa Acción abril 2 , 959. 356 Un alegato paista (sobre , de lberto o rvi Marcha XX (956 abril 24, 959 357 Nuevo Paste / a prosa de un poeta Relat de Boris Pasteak. Maca (956 abril 24, 959 358 Una antología / Nueva y viea poesía (Nuea psa uugua ya de Hugo io Pedeonte Macha (958 ayo 8, 359 "L retria de u reador (Tiea y tiemp de Ju José orosoli Macha (959 ayo 5 , 959
1
¡
360 E soitaio Vicente Rossi ( de ngrs de Vicente Rossi). Marcha (960) ayo , 1 959 361 Una eancóica editación Ls caprchs de Maana (de Afed de Msset, o oedia Naciona). Aón ayo 3, 1959. 36 Estéito sin ho (Las alegs cmads d Wndsr de Wia Shakeseae, o Teato de ebo) Accón ayo 5, 1959. 363 Nea naata noteaeicanaason Mces. Marcha (96 1 ) ayo 9, 1 959 6 posa d a ugia V Fia Hisoia d ibo inédito ( tra sla de ls cntcs de ME. Va Feeia) Marcha (96) jnio 5, 1959. 365 Un Ganeo eoabe l hmbre la besta y rtud (de igi iandeo, o oedia Naciona). Aón jnio 6, 1 959. 366 os escitoes sicidas L biogafa de Bois astenak. Marcha (963) jnio , 1 959 367 Vitdes de escea: femmes saants (de Moie, o oédie Fan�aise). Accón jnio 1 5 , 1 95 9. 368 Ejecicio dialéctico: rt Ryal (de Heni de Montheant, o oédie Fan�aise). Accón jnio 16, 1959 369 Diesión biante (l jueg del amr y del azar de Maax, o oédie Fan�aise) Accón jnio 17, 1959. 370 Voió Angel eicet Danas y cantaes de Esaa Accón jnio , 1959. 37 1 En na nea sala Recue a mam (de ohn an Dten, o Teato ibe) Accón jo 1 , 1 959 37 Veen as eistas ab aoway en otton b; enia Monty en L otea Accón jio 3 1959 373 onoca e oiente E Bda habla esaol Marcha (966) jio 3, 1 959
2
7 "Testimonio confesión y enjuiciamiento de veinte años de histor literara y de nueva literatura uruguaya Marcha XXI (966} julio 1 959 (2a. sección} Utilzado para su libro geeració críca 19391969 Montevideo rca 1972 75 "Viejo teatro imbólico. Of a ua" (de aul Willems por Universitario Acció julio 6 1959 76 "Entregas de L Licorne Marcha XXI (967 julio 10 1959. 77 "Buen comienzo 3 mioe" (de Roberto rlt por Nuev ircular} Acció julio 14 1959 78 Genio y embriaguez el jubiloso Dylan homas. Marcha XXI (968 julio 1 7 1 959. como "El jubiloso Dylan homas. Nació mayo 1 1960 79 "Director con ingenio Corazó aiete" (de ohn atrick por ircular Acció julio 19 1959 80 "Ms antiguo que modeo res obras de Tennessee Wiliams Ua carta de amor de Byro, S a Berta y Auo de fe por Instituto de rte Modeo de Buenos ires. Acció julio 22 1959 8 1 "Taller de teatro e n l a vanguardia Un buen espectculo eperimental (E uai de uo de r a y U f demao freente de hrstopher ry por aller de Teatro. Acció 24 1959 82 "Brecht como novelista Marcha XXI (969} julio 24 1959 8 "Un eorme esfuerzo E círcuo de caucaao - (de Bertolt Brecht por El Galpón Acó julio 26 1959 84 "Ejercicio de interpretación brechtiana. E círcuo de tiza - U Acció julo 27 1959 85 "Sha sempre gana Cda" (de George Berd Sha por omedia Nacional}. Acció julio 28 959
3
386 "Lbros de poesa { ta de Washito eades an para una smbra de Sa baroe Isas Las c de um bert de Sre Bottero). archa I (97 ) aosto 7 59 387 Letras de mudo he Uruua (Maue oas uo e rrera y ess). archa I (972) aosto 959. 388 Los temas de eessee Wams archa I {973) aosto 2 959 389 Bertrad Rue eercta e setdo com. acha I {973) aosto 2 959 {2a. seccó). 390 este pas e crac dea e césped por as tabas (ube ñez) cc aosto 22 959 Seud. Mart Pére 39 tre bromas er La boea de C M p eatro de Puebo) Accin aosto 23 959. 392 ¿dóde a a oea? (José Mara asteet) acha I {974) osto 2 8 959 {2a seccó). 393 Ua teratura femea Las tramposas escrbe ue ue e a hoar acha I (97) aosto 28 959 2a secc). 39 U cro a a madbua uets sin sa (e eaau Sartre por U) c aosto 29 959 395 U rtua brbaro La ca de Beaa Alba e ub de Tea tro {de Federco Garca Lrca) Accin aosto 30 59. 39 Y sy e rey de Bruo coa. archa I (976) setembre 959 397 strea l omeda Nacoa Luccia de Ae aa er cuadro) acha I (976) setembre 959 398 as factades de ua actriz. rscuoo e poesa teatro Accin setembre 959 399 ercco estudat Niclasn y Niclasita (amo s III por D) cc octubre 5 959 400 scucha hmb blanc de ichard Wrht archa I 980 octubre 9 959. 40 l nelista y as nel por Maue Ge. acha I (980) octubre 9 959
4
402 uqu e Alb y Gy por Joaquín Ezqera. Mch XXI (80) otubre , 1 5 403 El cin por Fernando de Ezalde Mch XXI {80) otubre , 15. 404 Drama en tono menor El es esig u" (de rwin Shw, por Universitario). Acción otubre 1 1 1 5. 405 La garra eleste se ha trepado al esenario (El Galpón en Buenos Aires) Acción otubre 17, 15 /Seud Martn érez/ 406 Una estrella sola oppelia por el balet de uba (Amaia Alonso) Acción otubre 20, 15. 407 Bal d Ca , el romansmo redivivo. Acción otubre 2 1 , 5 408 Los aminos atuales del teatro. Acción otubre 22, 15 40 Salvatore Quasimodo, remio Nobel de Literatura. Mch XXI (82) otubre 23, 15 410 L omedia ega al ielo. s en Pís cnn" (de Luis Novas Terra por Moderno) Acción otubre 24, 15 41 1 Un aparato monumental bell uiene el bsque" (de Jurek Shabelevski, por SODRE) Acción otubre 26, 15. 4 1 2 Salvatore Quasimodo e l hombre ontemporneo en la poesía Mch I (83) otubre 30, 15 Evasión y arraigo de Borges y Neruda (dilogo on Real de Azúa y Rodríguez Monegal) Revis Ncinl 2o ilo, N (20) otubrediiembre 1 5 414 Un drama inteletual P e f (de Diego Fabbri, por earo Naonal oplar) Acción noviemre 1, 15. 41 5 "L verdad a gritos: Ren hci el p" (de John Osboe, por irular) Acción noviembre 6, 15 416 Uruguayo e n vaaiones: Alberto del ampo e n Montevideo Mch I (84) noviembre 6, 1 5 41 7 Ensys e lieu hispic de edro Salinas Mch I (84) noviembre 6 15.
41 8 Re a e pas e impacto de la ecena iracunda A, noviembre 8, 1959 41 9 oncuro literario ANAP (985 noviembre 13, 1959 420 Benit , por Pedro Salema a, 985, no viembre 13 959 42 1 Baj el bue de eche por ylan Thoma , (985 noviembre 13, 1 959 422 Ls alacranes epetáculo primario de Adán Martn, por l Tinglado A, noviembre 1 , 1 95 9 423 uelven la anomma Se te e b ee táculo de truch y Muteli, en Mácara A, noviem bre 1, 1959 424 Plo para la elección MA A, noviembre 19, 1959 l intelectual y la poltia La tei de Sergio agú a (98 noviembre 20, 1959 42 Un frene poético y enual amantes pueriles de erdinand rommelynck, por Teatro del Pueblo A, noviembre 22 1 959 427 Un rommeynck boetado Aión noviembre 23 1959 428 evita Tribuna Univeritaria l rillo de Papel, No , (987 noviembre 27, 1959 429 Teatr m expsinista por le PM de rugger linde diciembre 1959 430 Libertad claurada de Angélica Plaza, por Taller de Teatro A, diciembre 13, 1959 43 1 Salando un trapapelento (Libert Clausurada A, diciembre 15, 1959 432 n tierra e de amón igueredo, por ircular A, dcebre 20, 1959 33 La salaje de ean Anouilh, por APU A diciembre 22 1959
;¡ 6
434 a lntrna ndpndnt (psnta Sb el daño que ha el tabc d Antón jov; El mbre de or en boca, d u Prandllo; s de la mesa diez, d Osvaldo Draún. dmr 22 15. 435 Bun n d ao Stéfan y Bbilnia" (d Amando Dsépolo por El alpón Acción, dmr 27 1 5 436 Panorama tatral 1 5 Dl oyuntura séna lna d promsas y pros A dmr 3 1 1 5 437 Estrlla d un un sptulo (Rafal d rdova alt spaol. A nro 160. 43 Alrt amus dl asurdo al umnsmo ha (3) nro 5 1 60 43 Amnsta para prsos y xados poltos spaols Mha (4) nro 22 160 440 El art d los aos nunta Mrcha, XXI (7) frro 1 60. 44 Alrto Zum ld juza la ltratura atual Marcha, XXI (7) rro 2 160 44 Narradors uruuayos (srto n u los Ontt lara Slva ranso Espnola Mao Bndtt Amo a Somrs. rca XI (7) rro 1 2 1 60 443 Posa uruuaya 15 (Juan una Sarandy arra Susana Soa ardo· Pasyro Orla Bardso alos Brandy. Mrca, () rro 1 160. 444 a nuva rta rasla Antono nddo XXI () rro 1 160. 445 on la una no alanza (allt spaol. frro 20 160 446 n prmtvo Casi csamieno (d Danl Barros Grz por Esula d Art Dramáto d l Acción, mazo 1 1 1 60. 447 stmono judo A. SatzBart Mrcha, I (1000) marzo 1 60
\
1
Marha, 00 448 Pablo Nerda navegaciones arzo 8 90 En ese pas La enseanza de la lierara Marha, XXI 00 arzo 8 90 450 Un esionio sincero Ese oo ado de eón (de Hiber Coneris por La Farsa) Aión, arzo 9 90 45 Enre el eg y las brasas Los ojos en e espejo (de Hécor Plaza Nobia por La Farsa). Aión, arzo 9 90 452 Un error Bovar en la Coedia (de Jles Spervielle . A ón, arzo 25 90 45 Volviendo a 90 M'ho e doo (de Florencio Sncez, por oedia Naciona) Aión, arzo 2 90 454 Virdes del decoro señora (de Gabriela Zaposa por Los 2 arg.). An, arzo 90 455 Pna de diaio, por svaldo Rodrez Ado. Maha, abr1 1 90 En ese país respesa en llana prosa (poléica con Pablo Nerda). Marha, 00 abrl 1 90 457 isoria y are en e Boíva de Spervielle Aión, abril 2 90 458 Abiciones rsradas Más á de invo" (de Maxwell Anderson por Los ndependienes). A�ión abrl 3 90
459 Ders del elón Aión, abril 4 90 Priera aparición de Meuio/ 40 Ders del elón. Aión, abril 5 90 Firado Merccio 4 Ders del elón. Aión, abril 90 Firado Merccio 42 Revivió el Fesival. Sana Juana (de George eard Saw por Clb de Tearo) Aión, abrl 7 90 4 Ders del elón. Aión, abril 9 90 Firado Merccio 44 ras abiciones desedidas Ligados (de Egene Neil por earo Florencio Sncez arg). Aión, abril O, 90
465 466 467 468 469 470 47 1 472 473 474 475 476 477 478 479 480
482 43 484
t
"Detr del telón Acción l 1 1 , 1 960 Firmado Mercucio Detr de telón Acón, aril 1 2, 1 960 Firmado Mercucio "Detr del telón Acción aril 1 3, 1 960 Firmado Mercucio "Geto contra palara F de (creación colectia del Teatro Ecuela Cartel) Acción aril 14, 1960 "Detr del telón Acción ari 14 1960 Firmado Mercucio "Detr del telón Acción, aril 1 6 1 960 Firmado Mercucio El Tuleque (de Mauricio Roencof, por E Galpón} Ac ción arl 17 1 960 "ntepretacione ditinguida Wagner Mautone en el "Don Eo ( doo, de orencio nchez por Comedia Nacional) Acción, aril 1 7 , 1 960 "Ya ienen lo chileno al Fetial Acción aril 1 , 1 960 "Bien elaorado El p de (de Carlo Gorotiza por Teatro re) Acción aril 9, 1960 Detr del telón Acción aril 1 9, 1 960 /Firmado Mercucio "Detr de teló Acción, aril 20, 1 960 Firmado Mercucio "Un Japón mecanizado Tre oras de teatro Noh (de Yokio Mihima, por Teatro El Gorro de Caaele rg) Acción aril 20, 1960 "Detr del telón Acción, arl 2 1 , 1 960 Firmado Mercucio "Bao fondo monteideano dcsón, de Afredo de Torre, , de André Catillo, por Fara) Acción ari 22, 1960 "Crlo Droguett: Elo' , I ( 005) ril 22 , 1 960 noela la crtica en América Marcha (1005) aril 22, 1 960 "tr de teón Acción aril 23 1 960 Firmado Mercucio " de s (de Rodofo Uig, por Mscr) Accn, ari 24 1960 "tr del telón Acción aril 25, 1960 rmado Mercucio/
.i
9
485 "Debe ver: Pobain (de Mauel Roas e Isadora Aguirre, por earo de la Uiversidad de oepi Chil Accin, abril 27, 1960 486 "Derás del el Accin, abril 27, 1960 /Firmado Meruio/ 487 "Derás del el Accin, abril 29, 1 960 /Firmado Meruio/ 488 "Iérpree de Santa Juana Jua Rbero omo El Delf (San ta Juana de Gorge eard haw, por Club de earo Accin, mayo 2, 1 960. 489 "Derás del el. Acin, mayo 2, 1960 /Firmado Meruio/ 490 "Eieia realisa: Una mira desde e puente (de Arhur iller, por earo de la Uivesidad de Coepi Chle Accin, mayo 3, 1960 491 "Derás del el. Accin mayo 4, 1960 /Firmado Meruio/ 492 "Ae ua reuia (Aoio arrea, a la Comedia Naioal Accin, mayo 6, 1960 493 "Profesioales e depediees u miuo de refexi A cin, mayo 6, 1 960 494 "earo de Magg nohe de os ánges cieos" (por ea ro del Peblo Accin, mayo 8, 1960 495 "Derás del el Accin, mayo 9, 1960 /Firmado Meruio/ 496 "Derás del el Acin, mayo 10 1960/Firmado Meruio/ 497 "Ni aiguo i modeo Programa áhez (a y Mone a a, por Comedia Naioal. Accin, mayo 12, 1960 49 "Derás del el. Acin, mayo 1 3 , 1 960/Firmado Meruio/ 499 Un ta Seando Gó" (de amuel Eihelbaum, po Come dia Naioal Acin, mayo 1 5 , 1 960 500 "Derás del el Acin mayo 17, 1960/Firmado Meruio/ 501 "U pequeño maesro: Jules upeielle Marcha I 1 009 mayo 20, 1960 502 "alae de u fesival (Pmer Fesival Roplaese de earo Idepediee Accin, mayo 2 1 , 1 960
0
503 "Detrás del telón Accin, mayo 23 1960.irmado Mercucio 504 "Detrás del telón Accin, mayo 25 1 960Firmado Mercucio 505 "Experiencia insatisfactoria. El ballet internacional del Marqués de Cuevas Accin, may 29 1960. 506 "Detrás del telón Accin, mayo 30 1 960.irmado Mercucio 507 "Detrás del telón Accin, unio 1 1960. Firmado Mercucio 508 "Un hio de la revolución Boris astea XI l l l ) unio 3 1960. 509 "Alberto Girri propiedades de la magia. Marcha, XXI 10 1 1) unio 3 1 960 5 1 sga de atric Hamilton por eatro ibre) Accin, unio 6 1960. 5 1 1 "Detrás del telón Accin, unio 8 1 960 Firmado Mercucio S 1 2 "Fidelidad naturalista la otra mare ( de Máximo S 13 S 14
51S S 16
5 17 S 18
S9 5 20
Gori por eatro Circular) Accin, unio 9 1960. "Sigu la cacera anticomunismo en Buenos Aires) XXI 1012)unio 10 1960. "Intérpretes que destacan Carrasco en "Costita uan Car los Carrasco en nche de ls ngees incies, de Carlos Maggi por eatro del ueblo) Accin, unio 1 1 1 960 "¿Exhumación o realidad Te y del Reich" de Bertolt Brecht or El Galpón) An, unio 13 1960 "Detrás del telón A unio 14 1960. Firmado Mercucio erfección mism (G or Margot onteyn). unio 1 5 1 960. "Intérpretes que se destacan Candeau en Servando Gómez Alberto Candeau en n tal and Gme, de Samuel Eichebaum por Comedia Nacional) Accin, unio 16 1960 eino improvisado T maids Victia" de Somerset Maugham por Comedia Naciona) Accin, unio 22 1960 "Detrás del telón. Accin, unio 23 1960. Firmado Mercucio
121
2 1 "Derás del eló. Acción, jo 27, 1960. rmado Mercco 22 "Sesqceearo de la lerara argea Maca ( 1 01 jlo 1 , 1 960 23 "Sosdad s hmor. Un sombeo de pa de Italia (de Egee Labche y Marc Mchel, por Comeda Nacoal Acción jlo 7, 1960. 2 "Sorddez acoal Po el ojo de la radua" (de écor Pa lermo, y Quiniela, de Rbe Degeo, por La arsa Acción jlo 8, 1960. 2 " paragayo mra al homre a mjer mra al rgay os ovelas premadas Ho de omb de Agso Roa as os Ideas de Oela Machado oe. Maca, (1016lo 8, 1 960 26 "Ora resrreccó arqeológca. os muetos" (de orec Sáchez, por Comeda Nacoal. Acción lo 9 1960. 27 "Los geos lberos. Mis pes y yo (de Adré ecor, por Uveraro Acción jlo 1 O 1960. 28 "José Pedro ellá el prmer moevdeao Maca (1 01 7 jlo 1 , 1 960. 29 "Sanee ollórco Auto de la compecida" (de Arao S a, por Cl de earo. Acción jlo 16, 1 960. 30 "Vcor Saz El banquete" Marca (018, lo 22 1960. 3 1 "Massmo oempell: de la maga al mo. Maca, (1019jlo 29, 1960. 32 "Coversada proeca brloa Rómulo Mao de redrch Dürrema, por earo Lbre. Acción jlo 3 1 1960. 33 "Recal de a Crscolo. Acción agoso 2 1960. 3 Sanee Mustaa de Raael Rosa y Armado Dscépolo E nventio de de Albero Vaccarea, por Arsas roesoales Asocados. Acción, agoso 3, 1960.
1 2
535 e om ceado fagable Marcha II ( 1 00) agoo 1960. odado pogo a Eue o. Lo meo uent oedeo Edoa a 1967. (Seecc, plogo y oa de .R.) 53 6
537 538 540 541 54 543 544 545 546 54 548
a poa apoa. Ratnera" (de gaha Che po CP) Acción agoo 8 1 960. a decc eoable paa oe (El buu gentil hbe po El Gap). Acción agoo 17 1 960 ee o zga. Marcha II (1022) agoo 19, 1960 Calo Puche. Mrch,(1022) agoo 19 1960. eeeo e La eo Peniqu h ado (de oh B Peey po Teao de Puebo). Acción agoo 20, 1960. Tepoada alaa u coezo deco ( Giutiz de Geppe e po Teao Sábe della C d Too Acción agoo 24 1 960. poa y ped de eo ecco (Bertld a crte de ao po Teao Sbe della C d To o Accón agoo 27 1960. a e epeaa eca de Paoa Bobo. Acción agoo 8 1960. eodaa aducdo a la odea (Antneo apbrigane de Ghgo de Chaa po Teao Sábe della C d Too ). Acción agoo 30 1960. Tepoada alaa de fea Acción eebe 2 1 960. Todo e ao de go 1" (Laece uel. March XXI 024) eebe 2 1960. Todo e ao del glo 1" (Laee uel). Marcha, 1 0) eebe 9 1960 ego ado y bllae. Esquin lisa" (de oh B. Peey po Copaña aaez ee). Acción ee e 1960.
on
3
9 "N hay ura cn ar. a luna y la aa a Figur y Una bala en el azón ar aia pr La ar a. Acción imr 0, 1960 0 ncur Li c ur rar Maha XXII 07 imr 3, 1960 1 Un Lp aga. a ma bba ( Lp ga pr mia Nacina) Acción imr 1960 Un Piran mria qu aún piaa ei a n buca e un aut pr mpaa Braia niai Auran. A ir 8, 1 960 3 Dpia raia un Sarr mpar A ua aa pr mpña niaiAuran) Acción ir 9 9 Un upn rnir. Ean iez iniecit Agaa rii r ircuar Acción cur 1 196 Sánch a cr. Nut i (pr ia aca. Accón cur 1960 6 "Limón, guna ( Limó y u a An cr 1960 7 Dumran J Lmó u mpaa ó r S , 1960 8 Dvaa cura ( Inpección Ug Bi r iriari Accón, cur 7, 1960 9 Mar a m (J Lim Acció cur 7 1960 60 Nik Kaanaki: mirrán n ama 1 Maha II 1 09 cur 7 1 960 6 1 Faó Shakpar (Nce e Reye, pr Tar acina hi Acción, cur 13 1960 6 Nik Kaanaki mirrán n aa Maha II (), ur 960 63 Vivacia inpraiva (L vua e Apablaza mn Luc uchaga, pr ar Naina hi. Acció cu r 17 1 960
24
5 4 Tearo della itt di Monteideo (undaión TCM. Acción, oubre 8 1 90 5 5 dous uxley proea eneeida Marca, XXII ( 1 0 1 oubre 2 1, 190 5 U aoemieno earal (Ejercici cinc ds de Peer Shaer, por TCM Acción, oubre 22, 190 57 Sainohn Perse elebrante del mudo Marcha, XXII 1 0 noiembre 4 190 58 ompeabezas sin soluión (El mb d, de A.P o, por Comedia Naional Acción, noiembre 5, 190 59 Merenues espñoles (Mael la exta familia de ie iura por los Comediantes Acción, noiembre 190 5 70 Shez en pdoras (Prgrama Sánez, por Comedi N _onal Acción, noiembre 10, 190 5 7 os ltimos Snhez (Un buen negci y anillita, por Co edia Naional. Acción, noiebre 1 1 , 190 572 ra maen del pas (elisbero endez Marca, XXII 04 noiebre 1 1 , 190 57 Una omedia y una aiz (Mu hacha sñad de Elmer e por El Tnlado. Acción noiembre 18, 190 574 as buenas inteniones (Parec a la felicad de Alendro Seekn por Nueo Cirular Acción, noiembre 20, 190 575 Ders del telón Acción, noiembre 21, 190 irmado Meruo/ 57 eial de ballet (Dalia Acción, noiembre 2 1 , 1 9 577 speulo en la platea (El nt del tlte de Elen Pese a enfeed del arlequn de étor Plaza Nobli por a arsa Acción, noiembre 27 190 578 U peado somnoliento (Sáb de c de obeto A Tlie y A. Seni por Compaa orensia M Zamora Mar ial Mae. Acción, diiembre 190
5 7 9 Friedri Friedrich ch Dr Drren rena: a: ala alabari barisa sa del caos afa afanos nosoo de u ussicia Marha XXII ( 1 03 037 7 dicie dicieb bre re 2, 1 960 con varianes, Drrena, un ocoso esigo del caos seie iebr bree 1 1 , 1 960 ata de Buenos Ays se 5 80 a cabeza cabeza del avesu avesuz z (olica con Club de earo ión diciebre 1 960 5 8 1 D De erá ráss del eln eln ón di dici cie ebr bree 5 , 1 96 960 0 Fi Fir rad adoo Mercucio/ encuesa de Angel Raa u leen los uruguayos? Marha XXII (1038 diciebre 9, 1960 5 83 El escri escrior or y su aís E país de a de paj a de Mario Benedei Marha XXII ( 1 03 039 9 di dici cie ebbre 1 6 , 1 96 960 0 En ese aís L údica daa lieraura Marha, XXII (1040 diciebre 23, 1960 recogdo en Carlos Real de Azúa Antooga de ensayo u guayo ntemporáneo Monevideo Universidad de la Reúblca, 1964 uilzado ara su libro generión cí 93999. Monevideo rca, 1972 5 85 ea earo ro en 1 960 ón diciebre 29, 1960 consrucción de una leraura (leraura uruguaya Mar ha XXII (1041 diciebre 30, 1960 587 r raa belle oque Una faa faa en e t tio, io, de Ferenc Molnar, or CM ión enero 5, 1 96 1 5 8 8 Caen Avia en el giraoro ( asita de matrimonio de slie evens, or Coía vilaMarínez Mieres Aión enero 3, 1961 5 8 9 era erass e Ar Arica ica rgenin rgenina, a, Cuba Cuba Marha XXII (1042 enero 13, 1961 5900 Un conuno 59 conuno no viable denfnte de Federico Mertens, or ear earoo aciona acionall oular oular Aón enero 15 1961 are d e vender urgu urgua a 5 9 1 n ese as Feria or denro, o e l are yos Marha XXII ( 1 044 enero enero 27, 2 7, 1 96 1
1 26
9 2 La espaoa 19301960: e o Mgue eández. Ma27,, 96 96 1 . a I 1044) eneo 27 93 uato naadoes uuguaos 1960 (Los días po de aos atnez Moeno Ejecicios antopológicos de José Pe do Da La tegua de Maro Benedett Mient espeamos, de aos Guéndez). Macha XXII 04) febeo 3, 1961. aendao dao utua as osas ue pasan. Macha XXII 106) 9 aen 9 ebeo 1 O 9 6 1 . /Seudóno A eá/ 9 Gandes boteas pvadas a bbotea de Antono Go 9 pone. Maa II 106) febeo 10, 1961 . epo epodudo dudo n Jaque ao , 96 Gandes bboteas pvadas a bbotea de un pofeso Són Luu). a XII 1047) febeo 2, 1961. 97 Atuaones eoabes de un taentoso dspaate ( osa aa de ennesse ennesseee Was po opaa su suooaras ooaras 1961 . o . cció ebeo 2 1961 98 Las naaones de apo uuguao Macha, XXII 048 azo 3 96. 99 Gandes bboteas pvadas una bbotea en venta (oa o Aedondo) Macha XII 08), azo 3, 1961. 96 1 . 600 Las osas ue pasan. Macha, XXII 108) azo 3 , 1 96 Seudóno Abeto eá/ 60 as naaones de apo uuguao II Macha, XXII 60 1049) ao 0, 961. 02 Gandes bboteas pvadas e uo d un oosta 96 1 . Otavo Assunao). a XII 109) azo 1 0 , 1 96 03 n negoo a agen (Yo soy Luú, de AP ont po o paa Naona de oeda). Acción azo 16, 1961. Pemios) 604 Juo otáa una novea dstnta en Pata (Los Pemios) Macha XII 1 OO) azo 17 1 9 6 1 . b b ot oteas eas pvadas pvadas todo e ate ate de a pent penta a (A 60 Gandes bb 96 1 . ando Potto ). Maa XII 1 OO) azo 7 , 1 96
2
606 L edad adla de la Asamlea de Pofesoes M XXI ( 1 050 050 mao mao 17 17 1 96 1 . /Sedónimo /Sedónimo Anonio Anonio ndin/ ndin/ (naa aen aente te n ne e de de eran eran 607 Viejo eao paa nevas esis (n de Ted Wills po Teao ie. Aón mao 3 1961 608 Gandes iloecas pivadas la ioeca de n hisoiado (Jan Pivel Devoo. Ma II (1 05 1 mao 24 24 1 96 1 609 Regles inveno de la adición M XXII 105 1 ma 24 1961 Despés Elas Regles la gachesca domesicada caplo VII de la pimea edición de L G uplt Rla tens sedad Benos Aes alican 1976. En a segna eición capo V (Benos Aies A 1982. 6 1 0 Deás del elón Aón ail 3 1961 /mado ecc/ 6 1 1 Un gan ema fallado (l tang del ala de go aa Hoacio A. ee po icla Aón ail 3 1 961 612 El eao en los E.UU mesa foogáca. Aó ail 5 1961 . 6 1 3 Una pgna ecomendale (De mre en ugna de Reginald Regi nald Ro R o po Nevo icla. icla. Aón a a 6 96 1 6 1 4 Vides y decepciones po paes igales 1 El gan ull de lffod Odes po TM. Aón ail 8 1 96 1 . 6 1 5 Vides decepciones po paes igales II Aón a 9 19 1966 1 6 1 6 andes ilioecas pivadas eledonio Nn Sva imagen del lieal ugayo. M II {1053 ail 14 1961 6 1 7 Un gan ema manco y eo Bekett de ean Anoilh po omedia omed ia Nacional. Nacional. Aón ail 15 1961 6 1 8 omedia en eoa (l dut de Diego ai po omedia Nacional Nacional Aón ail 16 1961. 6 1 9 andes ilioecas pivadas pesadilla en foma de oeca Jos J oséé H. igei igeia a M M II II (1 054 054 a al l 1 96 1 .
' ¡J
\
6200 a vida ineecua en Agenina oscuidad a medioda a62 cha, III 055 a a 28 96 . 62 o oica ica de escio escioes es Begamn ADE. acha I 056 05 6 mayo 5 9 966 . Aisas maaados ae y goieo. Accón mayo , 96 6233 Dos pemios paa una eaua Joge uis Boges y amue 62 Becke, x Ineaiona des Edieus. acha II 05 mayo 2 96. 6244 Jvenes audaces 62 audaces Amecan Fesiva Bae Accón, mayo 96 96 62 sd aua os a tor e tertr po 62 II II 05 8 amecna, de Enue Andeson me. acha mayo 9 96 6266 Nueva ca en España a poesa de Bas de Oeo. acha, 62 I I 058 58 mayo 9 96 Hisoia de a infamia Revisa cona Cua acha, II 059 ma mayo 25 , 96 iguee a cacea cacea osada a a các cáce e Gonzao sada sad a en Bue 6 28 igu os Aes aha 9 mayo 2, 96 .
mayo yo 2 2,, 96 62 9 Despedida de Maceau Accón, ma 629 630 oeas uia uiaes es cha, II 060 unio 2 96 Fi mado Aeo Feán Migue gue Oeo i iva va:: noveado de l hsoa viva acha, 63 Mi II 06unio 2 96 amién Nacón C, feeo 962 6 3 2 Guzm apni y ás, e modeismo a desiempo acha, II 060uno 2 96 6 33 Hsoas xaspadas s e lo to e eca Accón,, 3 96 96 de Wiam nge po Máscaa Accón 634 e enación nación de Baau E esi esioo de de ma mava vaudag udage e Accón, unio 4 96
9
635 "El noceonte una chaada divetida. Rho®o de Eugene ' onesco, po Compañía BaaultRenaud) Acc, junio 5 , 1 961 636 "Tes taiciones a dos clásicos a Baault (Maivaux Lope de Vega, po Compañía BaaultRenaud) Ac, juno 7, 1961 637 "Paupéma policialmetapsíquica Yo ete a ez aqí de ohn B Pestle, po Comedia Nacional) A, juno 9, 1961 638 "Un país sin ibos Macha II (1 06 ) juno 9, 96 1 639 "El pensamiento vivo de MeleauPont Macha I I (1063) juno 23, 1961 60 "Figa, damatugo Macha II (106)junio 30, 1961 61 "Pedo Figai un constucto del Uugua Macha II (106),junio 30 1961. 62 "Una divesión legítima a pla e oeja de Geoges Fedeau, po TCM). A juo 1 1 96 1 . 63 "El te sutil de Maiemma (ballet español). Acc, juio 5, 1961 6 "Una oa admiae e ncoatile Eao a ot de Samuel Beckett, po Nuevo Cicula) A, juio 7, 1961. 65 "Muete del mito, esuección del escto(Enest Hemingwa) Macha II ( 1 065) julio 7 1 96 1 66 "La lteatua de Emilio Obe Macha III (1066)julo 1, 1961. 67 "Un Piandello echinante peae e b e ato de Luigi Piandello, po CAPU) Ac julio 20 1 96 1 68 "Nuevo testimonio del dilema judío El aca pltaa de Edouad xead). Macha III ( 1 067) julo 2 1 , 1 96 1 69 "Anouilh cico dulzn (A o a maata po Clu de Teato) Ac, julio 2, 196 1 650 "Vacío a de ama de loa " o de Elvia Ophée) Macha III (1068)julio 28, 1961
0
65 Blar por bailar programa taislawskiemirovich Da cheko). Acció agosto 2 96 652 Jarí e mirasoles eclécticos übros el Mirasol Cía ral Fabril Eitora). Marcha XXIII ( 069) agosto 4 96 El acuo y el acuor Coferecia e Presietes e Pu ta el Este). Marcha XXIII ( 070) agosto 96 654 E la trampa e los prouctos bsicos Cof Pres Puta el Este) Marcha XXIII ( 070) agosto 96 655 Malas oticias para tioamérica Cof Pres Puta el Este) Marcha, XXIII ( 07 ) agosto 96 Proecía e mérica Co Pres e ta el Este). Marcha XIII 07 ) agosto 96 657 Ua comeia etretea Visita a eo plaeta e ore Vial por Uivertario). Acció agosto 26 96. 65 El largo viaje e Jua Caros Oetti. Marcha XXIII (073) setiembre 96 -moicao Orige e u ovelista y ua geeraci lite raria apice a Jua Carlos Oetti El pozo Motevieo Eitorial rca 965. -co igual título ue e el ibro e Reialo arcía Ramos e a C Oetti La Habaa Casa e las méricas, 96 659 ebe ver El la vae del día hac oe e Eugee ONeill por Comeia Nacioal) Acció setiembre 2 96 660 José atos ole Vera: aristocracia el ueblo. Mara XIII (074) setiembre 96 66 Ua coversaci grabaa co gel Rama y Hugo Maa sobre el estreo e Qerios amos e .R. por la Comeia Nacioal; e setiembre 96). Marcha XXIII ( 074) setiem bre 96. mosaico igeioso Te of or teeth e Thorto Wiler por The merica uil Repertory) Acció setiembre 7 96
"
·
663
"Ua terpretaó esumbrate Te enee e
Tennessee Wiams por The Amerian Gud Repertory) setiembre 19 1961. 66 "Dversón para iias de e Seraín y oaquí Avrez Quintero por Másara) setiembre 22 1961 . 66 "Viete Basso Magio ( 1 8891 961 ) e afá e as ormas sim bóas M XXIII (1076) setiembre 22 196 1
9
"E este país os esritores y e pbo M XXIII (1077 setiembre 29 1961 667 "Fraiso Espíoa - : e uento nativista M XXIII (1078) obe 191 668 "Friso Espío - ria soterraa M XXIII (1079) otubre 13, 1961
669 "Beatriz Guido a ano en a trampa M XXIII (1079) otubre 1 3 1 96 1 . 670 "Bue baet somete Poo Vethek en tres espetáuos (baet e SODRE) otubre 1 1 96 1 67 1 " eigma iquiette e Boris Via por Cir uar) otubre 1 7 1 96 1 . 672 "Góngora si ágrimas IV eteario M XXIII (1080) otubre 20 1961 673 "E inatrapabe Cheov ( v por TCM) otubre 23, 1961 . 67 "Ivo Ari e puebo e a istoria M XXIII (1082) oviembre 3, 1961 . 67 "Los premios iterarios 1960 M XXIII (1083) oviem bre 10, 1961. 676 "Teatro en ibro E arte vivo de Cros Mai ( ) ovembre 1 2 196 1 677 "Debe verse l eneo del puebo (de bsen·Mier por E Gapón) A noviembre 18, 1961
678 "Tetro en lbro. Jme Joe en een ido). Ac cin novembre 1 9, 1 96 1 679 "Do hblo l vo e lo poet Mrch XXIII {1085) novembre 24 1961 680 "etro en lbro: vngur frne o ez ño Te de vngui) Accin novembre 26, 1961 . 68 1 "P Detouhe, pr Célne Mch XXIII 1 086) ebre 1 , 1961 . 682 "Dverón egur per e too Ocpe de Ae e George Fee , por Teto Moeo) Accin embre 2, 1961 683 "Un evoón rrel e e Jun Crlo ego, r E Glpón) Accin embre 3, 1961 684 "Tetro en lbro El nuentenro e l n cgo e Eeto Herrer. Accin embre 3 1961. 685 "Un bro reuto l Alhio e Mgue Ange Atu r) Mrch XXIII { 1 087) embre 8, 1 96 1 686 "Tetro en lbro rmturg emn e potguerr Accin embre 1 O 1 9 6 1 "o po e ntegent Mch XXIII {1088) em bre 15 , 1961 688 "Con, poet e l bur {Con M e Je) M ch XXIII 1 088), embre 1 5, 1 96 1 . 689 "Tetro en lbro Snilwski dii e J Toporkov Accin embre 17, 1961 690 "Enrque Aneron mbert rít nte Mch XXIII 1089) embre 22, 1 96 1 . 691 "Rmón e Gro eón e Rubén Dro Mch XXIII {189) embre 22, 1961 692 "Confu onfeón Jvene en e ino e Abeo Retu, por Eue e Tetro Nuevo Crur) Accin embre 23, 1961
.
j
693 "Tearo en libro: Dürrenma expia s are dramáio ees de Friedrih Dürrenma ). Acción diiembre 24 1961 "esra Amria Mch XXIII 1 090 diiembre 29 1 961 . (2a. sein "Urugay: una lura independiene Mch XX (1090 diiembre 29 1961. (2a sein 696 "Año variado en earo. Acción diiembre 3 1 1 96 1 . 697 "onsrosa Benos Aires. Mch XIII (1091 enero 12 1962 "iain aual del esror lainomeriano. Mch XXII ( 1 095 febrero 9 1 962 699 "Leras hilenas ara Brne Premio aional de ierara Mch XXII (1096 febrero 16 1962 "Cba: lra y revolin Los problmas edaivos Mch XXI ( 1 097 febrero 23 1 962. 701 "La magia de la maeria (Felisbero eández Re de l nivesid de Méi XX (6 febrero 1 962 "Cba: lura y revolin difsin de la ura Mch XXII ( 1 098 marzo 2 1 962 "Cuba: lra y revolin (II) Esasez y abndania de bros Mch ( 1 099 maro 16 1 962 704 "Caro readores: poesa rgaya 1961 (A eso de l de de an Cnha Concno de Aanda Beenguer; l esciu de �ilon hina Cueo del se de Ceiio eña. Mch XX ( 1 099 marzo 1 6 1 962. "Cuba lra y revoluin (V) La liberad del esrior. Mch XXI ( 1 1 00 marzo 23 1 962. 706 "Pedro enrqez Ureña : esudios de verain española. Mch XX ( 1 1 00 marzo 23, 1962 707 "Ral iva Casro: panorama lierario de Chile. Mch XXIII ( 1 1 00 marzo 23 1 962.
@
®
34
'1
708 "Dilogo con en Poutet un novel frncouruguy M c XXIII (1 00) mrzo 23 1 962 709 "Bllet e Prs A myo glori e Ron Pett Acci mrzo 2 1962 7 1 0 "n olescente en Nuev York (.D Slinger czo ocuo/Te Cce in e Rye). Mc XXIII { 1 02} rl 6 1962 7 1 1 "xcelente versión irritnte óper cru Epio p Geoe Dion e o Osoe y Anthony Creighton por Comei Ncionl) Acn ril 7 1962 7 1 2 "E l pensmiento vivo e ontlvo presento po r Benmn Crrión Mc XXII {1 103 rl 1 3 1 962 7 1 3 "El lemiento e Hen Puig (ctor e Comei Ncionl) Accin ril 2 1 1 962 7 1 "Pólvor mo ( eeviso e osé e Thoms por Tetro Lire) Accin ril 27 1 962 7 1 5 "Histori pur y verer Sc y Vnzei e ino Rol y Lucino Vicenzoni por niverl) Accin ril 28 1962 7 1 6 Vivn Leigh Dums y ecepción dm de is e Alenro Dums por The Ol Vic Compny) Acn myo 3 1962 7 1 7 "Shkespere Ol Vic elici {Twel nig e Wilm Shkespere por The Ol Vic Compny) Accin myo 1962 7 1 8 "Los cminos e l crtic litertur y socie Mc XXIII ( 1 1 05) myo 1 962 7 1 9 "Despei el Ol Vic n lnce contrictorio Gndes esn de Ses por The Ol Vic Compny) Accn myo 5 1 962. 720 "Los cminos e l crítc (II) sociolog el conocmiento y ls letrs Mc XXIII 1 1 06) myo 1 1 1 962
35
72 1 "Caa y u e teato españo o s ori e Lope Vega y zper prios e eeio Gaía Loa, po TC). Accin mayo 12, 1962 722 "La semna soiasta y aaémio Emio ugoni) Mrc XXIII 1 107) mayo 1 8 1 962 72 "Peo Lope e Vega saa too eribñez el Coendor de O po Coeia Naiona) Accin mayo 19, 1962 724 "Caet Latham Ce Cíco e ao Lath) M c XXIII 1 1 08) mayo 25 , 1 962 725 "Césa iana 18841962) Mc XXIII 1 1 08) mayo 25, 1962 726 "n eo v que e di e Luigi Pianeo po Comeia Naiona) Accin mayo 26, 1962 727 "Taento y ustaión Yen e eeio Gaa Loa, po Tae e Teato) Accin jui 1 , 1 962 728 "Tes naiones nae un noesta Nos sen coo uo e aio C eáne) Mc XXIII 1 109) juio 1 , 1 962 729 'Inuso apausos Conjunto onetante e baet Accin junio 6, 1962 70 "Eitoa paa e hombe atua Ea Mrc XXIII 1 1 10) junio 8, 1962. 71 Caa y u e Goytisoo ( Cn e Juan Goytisoo) Mrc XXIII 1 1 1 O) juio 8, 1 962 72 "Peteto paa os omeiantes Ce Meneu e Jeome Kty, po Piee Baeu y aía Casaes) Accin junio 14, 162. 7 "Pnoama a a sobe Cueos Aricos Mrc XXIII 1 1 1 1 ) junio 1 5 , 1 962 74 "ieih Düenmatt sospec Mrc XXIII 1 1 1 1 ) junio 15 1962 75 "Eeente esión n bro lleno de lluv e ihae V e Gao, po TC) Accin junio 17, 1962.
736 "Los ingleses se divieren» ( o e de Benn Levy, por he Monevideo Players) A, jnio 1 8, 1 962 737 "n aconecimieno fera de moda ( ciego de Eeso Herrera, por El Galpón). A, jnio 2 1 , 1 962. 738 "Esa vo emponchada (Facisco sp oa c (1 1 1 2) jnio 22, 1962 739 "Una diversión sana o de Lgi Pirandello, por Clb de earo) A, jnio 23 1 962. 740 "Diversión a medias Rp Hoel de Alexandre Breffor, por Circlar). A, jlio 1 , 1 962. 741 "Generación va eneración vi (Poémica co Rbé Co· lo de ís M XIV ( 1 1 1 4)j lio 6, 1 962. 742 "A miad de camino ( zn zu de Lis Novas erra, por Comedia Nacional) A, jlio 1 5 , 1 962. 743 Espris morecinos os invisibes de Gregorio de Larrere, por La Máscara) A, jlio 1 7, 1 962. 744 "Especáclo memorable os bos oos de Máximo Gorki, por Universal) A, jlio 1 9, 1 962. 745 "lorenci nos jga Mc XIV ( 1 1 1 6) jlio 20, 1 962 746 "Una polmica sobre la verdad d d de Armand Salacro, por Modeo). A, jlio 2 1 , 1 962. 747 "Una ambiga perfección Rinoones de Egene Ionesco, por Comedia Nacional). A, jlio 2 1 , 1 962. 748 "Mara Brne: maso . Mc XXIV ( 1 1 1 7) jlio 27, 1 962 749 "Especáclo memorable -I (ora sobre os bos ondos) A, jlio 3 1 , 1 962. 750 "Scesos reales. Ao de e. Homenaje. Mc XIV (1 1 1 8) agoso 3, 1 962. 75 1 "Un alegre diveimeno ( i de os Z anónimo por Ca oscari ·ial). A, agoso 4, 1 962 752 "Un monae discile eeo óimo sigo XIV, por Ca oscari ial.). A, agoso 6 1962
1 37
753 l meo espectácuo" (Lagelin belvere d Caro Go po ' osc itl). Accin agosto 7 1962 74 eto e Bueos Aies" Accin gosto 8 1 962 75 5
(Tgedia e coro pr dieci clowns, de Albeto Perini, por Ca' Fsca). Acción, agosto 9 1962. Escuel de Prís en Itia"
756 Presetció de Alo Carpeter (1)" Marca V 1 9 gosto O, 1962. 757 Acetad despedid" ( Mare d Cao Godo pr C osci tal) Accin gosto 1 1 , 1 962 758 C osci Blace gdulce de ua temporada". Accin gosto 12, 1962 759 Pesetció de Aleo Capeter (II): las ovlas d o mara villoso Marcha 1 1 20) gosto 1 7 962. 760 Hem Hess cofsó de u soitaro". Marca V 1 1 20) gosto 1 7 1 962. 761 Dsde 2 1 trctva tmporad" (rogrm d a EMA Accin gosto 1 8, 1 962 762 Sólo dos golodis Bllet de la pra d rís" Accin gosto 19, 1962 763 Pocs estells Bllet de la pr d arís" Accin agoto 22, 1 962 764 Bbel e tomet revolucoia". Marca V 1 2 1 gosto 24 1962 765 aacov Tsur cultu e Isrel" Marca V (1 22 agosto 3 1 1 962 766 Autoretto de u escéptico" (Un rera en la gegraa d Atuo Usl Peti) March, I ( 1 22) agosto 3 1 962 767 Aidez gdz blo teprettvo" (El Cardenal de Eaa de Mothelt por omedi Nacol) Accin setmbr 1962. 768 Silvi Gueico dulce ríz domida". Marca IV (1123 setembe 7 1962
�
3
769 El ralismo a la vangudia ( aa y ms d org lanco por Comdia Nacional. Accin, timbr 8 196 770 Robrto Sinra 1876196: un tstigo dsgarrado" Marcha, XXV 1 stimbr 1 1 96. 771 n acontciminto tatral" (Andrra d M risch por l Galpón Accin, stimbr 19 196. 77 Vrdad mnor y débil" (Sled pa car d icardo Halac por Nuvo Circular. Accin, stimbr 19 196 773 n acontcminto tatral 1 sobr Andrra) Accin, simbr 196. 774 omna a Raal Alrti" Macha, V ) stim br 0 196. 77 ina Criscuolo. Cuatro rostros d una act" Accin, stim br 6 196. 77 6 rbitraridad para pintar l absurdo" d Albrt Ca mus por s Commdins ds Chmps Elyssés fr. Accin, setiembre 26, 1 962 .
777 rs lbros undamntals" (Racinalism y libelism en el gay, d Arturo Ardao; Mxim P el cadill de Sria n, d Washington ockhart; Anlgía del cen gay cnempne, d Arturo Srgio Visa Macha, V 8 octubr 96. 778 Grmn rcinigas l mundo d la bla Simontt'. Marcha, XXV 1 30 octubr 6 1 96. 779 oma a Raal Alrt 6 anivsao". Marcha, V 1 1 30 octubr 6 96. 780 Ricard Wrigt ocho hombrs" Marcha, XV 1 1 3 oc tubr 6 96 781 aclard rparos y simpatías". Marcha, XXV 1 1 3 no vimbr 9 196. /Fchado París octubr 1 96/ 78 n triuno dudoso: Stinbck novlista dl N Dal Mar ca XV 1 1 33 novimbr 1 6 1 96 /chado: Pars 7 octubr/
783 s y ekn: en los dos extemos del mundo Maca XX 1 1 33) noviembe 6 1 962. /Fehdo: ís oube/ 784 Nthlie Sute áid". Maca XX 1 33 novemb 1 6 1 962 2. seión) 785 ...Hst en los mejoes tists" (Hasa en las ees ilis de los enis Mon po l Tlle) Ai novembe 28 1962. 786 nteligeni humo e (Hb y sebe de Geoge Bead Sh po ente de Teto Asod) ccn novem be 30 1962 787 n Gei on let" . Maca XX 1 35) novembe 192. /Fehdo: Atens noviembe/ 788 ito del ño: el Gonout y sus fsos" Maca XX 1 35 noviembe 3 1 962 /Fehdo : s otube) 789 n testigo del desmpo" sab a el de Shelg Delney po TM) A diiembe 2 1 962. 790 Homenje fel Albeti: poet hispnomeno Maca XX 1 1 36) diiembe 7 1 962 79 1 t vez oueu". Marca, XX 1 1 36) dembe 7, 1962. 79 2 ho disos seios: el uguy hbldo". Maca XX1 1 1 36 diciembre 7 , 1 962.
793 eno y livindd. omedis y vesiones nípos ccn diiembe 9 1962. 794 iálogos en sel on M Bod y S. h de l nvenón de un ultu oiginl en sel". Maca XX 38 dm be 2 1 1 962. sto es Améi". Mrca XX 1 1 39) diembe 28 1 962.
796 nvelt en ppel elofán" (nas nces de Gnei y iovnini po spetáulos Gll ). ccn eneo 5 1 963 797 Fozdo de ls lets: món p su muee món Gó e e Se). rca XX 1 14 1) eneo 8 963.
40
798 na sunuosa dcadnca" Joaqn Péz ádz y l ball d Améca Latna) Accin no 1 1 96 799 Rob Fos (1875196) Posa: na papa al y lmpa" Maa XXV ( 1 1 ) fbo 1 1 96 8 Faló l dco" (La car vee d Macl Aymé po CAP) Accin fbo 2 96 8 1 Cala n Sanago Maa Bun n nosoos". Acin bo 96. 82 vocacón aquolgca" (el d Los nu po om paía AlbBbán). Accin fbo 8 196 8 Esco sdn" uan Bosc). Marca XXIV ( 1 1 7) ma zo 963 8 Los jóvns poas Dos vsas ocas (Aq a y Pea Hianamecan Marca IV ( 1 1 7) mazo 8 96. 85 Ts obas d Calos Magg. n aconcmno aal n l país Accin fbo 1 196 86 na mpsa xpimnal" i d Andés Casllo, po nvsal) Accin fbo 1 O 196 87 Dos acos nuvos Examn nal n la EMAD Ema Moz y Wasngon dl Ro) Accin fbo 1 1 96. 88 aa povnca: all d Cámaa d la Cdad d nos As Accin fbo 1 5 1 96 89 El a ngo y nosoos. Accin fbo 17 196 8 Db vs: n Lop d Vga dvvo (El anzel de enia po El Galpón). Accin fbo 17 196 8 1 1 D oa época" (An de e d Lois l po Com paía d Comda Humbo azza). Accin fbo 17196 812 Aconcmno aal (La viia de vieja dama d Dnma po Club d ao). Accin mazo 1 96 8 A naconal: cuao uuguayos n Pas" Lado lva Dl gado Eduado Gandós Manolo Agua Mabl bo). Ac cin mao 2 1 96
85 86 817 818 81
· que o iquiet Andr e l Glpón un versón mutild mrz 1 4 1 63 /./ hreburg o e l rte de obrevivir Marca XXV 1 1 48 mr zo 1 5 1 63 U trició geerlizd (Ls papes de Asr de enr me por ). mrzo 16 1 63. U blce tictorio Bllet de migos de l Dz rg) mrzo 1 1 63. Novedde y búued rtti Bllet Nconl de Chle. mrzo 163. Blet de le y do repoicioe memorbles. A mrzo 7 163. Del te burgué l rte ocilit polémic co rel B dno). Marca XV 1 1 50) mrzo 1 63 propósito de Andrra oque obre l libertd en el rte promuev otr polémic. mrzo 30 1 63 /s f.
8 Novel vris voce US o de Pul Shre). A mrzo 3 1 63 83 U epetáculo polémico Ls de F Dürrenmtt por Uiverl). A bril 6 1 63 84 ovee veró o l obr ( binda de Crlos Crlno por SU) bril 8 1 63. 85 U cotejo peoo. Bllet del SD. brl l O 13. 86 Siguiedo co Andrra mir odríguez Monegl lo tetrl lo poltico bril l 3 1 63. /f/ 87 Motevideo como un rut rego te (Un end y m qé de too ret por M) bl l 1 6 88 Uivero de l cieci ció ) Los motruos est en c aha V 15) bril 1 63. 8 Uivero de l iei ció 11) Visiones profétcs del mudo Marca XXV 1 1 53) bril 6 1 63.
1 2
l '-1
80 Db vrs ar corográco dl siglo usro" Ball dl Sgo XX d Mauric Béjar) Acción mayo 2 6 8 1 vrso d la cicia cció III) Dl cilo baja l bu ry". Marha XXV 5) mayo 6. a cuura soviéica: ¿Qué id usd por a absraco?" {poémca co Badao). aca XXIV { 5) mayo , 6 8 Graam Gr sampia" (El e la glia por Mo do). Acción mayo 6. 8 Ba dl sglo : Mauric Béar o las cosios d u crador. Accón mayo 6 6 85 rom obbis jusica Ws Sid Soy Acción ayo 6 86 D odo odo pro divrido" ( la na nada d al y aas gbodl por Nuvo Circular). Acción mayo 7 6. 87 aro dl Crculo capacidads dsprdiciadas" (H deeada d osph ays). Acción mayo 6 88 viva y ar modo La posició d achs d Chcos lovaqua" Acción mayo 5 6. 89 Maravla dl Taro d pra chio" Acción mayo 6 196 80 Au de 8 (a mñeca mea d ui d la u, por Góm Valdviso). Acción mayo 6 6 uo Fa" polémica co Ail Badao). aca I 1 56 mayo 7 6. lvusko dscubr l ar modo" polmica co Ail Badao ) aca XXIV ( 56) mayo 7 6 8 a moda dl oismo (La bella del anzel por pra d la Acadma d Ar Dramáico d oo Hsig). mayo 18 196 8 pa cia. a imagació dlra" (La eiente blanca por Acadma d Ar Draáco d oo Hsg Accin mayo 196
\ 1
43
845 ador discursivo" (Cllaca de nrque Soar Swane por Asociacin de Artistas Acionads de a. Accón mao 24 196 846 oncurs de Marcha: el compromiso con a hra aua. Marca XXIV ( 1 1 57 mao 24 1 96 847 l sainete a medas" (T cna e n cnvenll e Aber Vacarea por ircular. Accón ma 2 196 848 speo e una quierda ibera El Paedón e C Marn Moreno". Marca XXIV (1 1 5 ma 1 1 96 849 l signo de la cale orrentes" (El de Klla ger erid por Paulette hstian) Accón un 196 850 Igor Moseiev el erome Robbins de a RSS Accón unio 4, 196. 85 1 Un ídoo popular Vittorio Gassm. Accón un 6 196. /desde Buenos Aires/ 852 Una mano corial dese urquía: Naim me 1 90 196" Marca XXIV ( 1 1 59 uio 7 196. 85 García Lorca en a cale orrientes (Mara sares renvena Yerma. Accón uno 10, 96 /dese uens Ares/ 854 Gassma en El jeg de l re arsae en o su furor" Accón unio 10 196. /desde uenos Ares/ 855 l arte ágil de os escengrafos rumanos Accón un 11 196. 856 Una renovacin promisoria Bae Moseiev Accón un 12 196. 857 eatro popular italiao e meodrama en su propo epo Oreses de Alei por el eatro polare Italan unio 14, 196 858 Debe ver: la leccin de actor el hombre" rzzane e Agelo Beolco por eatro opolare Italan Gassman ,uio 15, 196
/
8 5 9 ate e E Gpó. Emoció de eo ueso" (Entre be e n a a de Joge Goále Cso y Mateo de A mdo Dscépoo po E Glpó) Accón, u uiio 1 7 1 96 9633 r qu é s 800 ¿ Pr 8 een s rev evis istts s?" ?" March cha a, X N ( 1 1 6 1 ) ju n io 2 1 , 1963 Ver eriión apr 86 1 V apresu esurrad adaa : sa sabor bor y sabi abid dur uríía popu opular" lar" (Sa (San n Ant ntn n y a alca lcanc ncía ía de Ari Ariaano Suass uassu una, por Club de Te Teatro atro)). Acció ción, n,
ju ju oo 22 1 963
uioo 23 23 1 963 Sa az z El Merc Merc,, ui 86 2 J S 862 86 3 os peso pesoss de Bugos Bugos o oss lm" lm" Marca XX {116) juo 28 1963 86 A medo exo med 86 med vo". (E pacd y fente del acngel de edo Sis po Másc) Accón, uio 9 1963 ove e a hbl esp esp 8655 me vesió de los Mnct el ov 86 o. arca XX { 1 1 63 63)) uio 5 , 1 963. 866 Aloe los cuo gdes de l lieu chile" Mrch, XXV { l6 l633) ulo 5 1 963 63.. 867 Aedo Jodoosky: cueos páicos" Mrcha, XX 1 1 63 63)) u uo 5 1 963 8688 Se e espñol" (En de Aloso Sse po ibe) 86 Accón julio 1 O 1963 d de vá Deisovich: hombes del fugó de co" (Un a en la va e vá esovch e Aexde Soeisy) XXV V ( 1 1 6 6)) ju juli lioo 1 1 963 aca XX guces esc c ú úc c poes po es uéic uéic del Pl Pl e el XX X X ce ce 8700 guc 87 de b popu y del compomso" ( magen en a pa guches de Eed Ssoe) Marca, XX XX {1 { 1 1 64 64)) u ullio 1 1963 87 1 Bue eo vesó pobe" (El veran de a ma mñec de Ry me po CPU) Accón ulio 16 1963
145
lusosmo" smo" (Pensión familir de Muc M ucoo Rose Roseco, co, 8 7 2 Co el luso uo 1 7 , 1 96 9633 po eo del ueblo) Acción ju po 8733 sco bu 87 busc sc ps pso o soso soso de de gobee gobee que sue sue el el cdd cu Aldous uxley, Lodes" (La isla de Adous uxley) Marca ( 1 1 65) ju jullo 1 9, 1 96 963. 3. jove Mx" (Acl (Aclc c po po eo e o o de julo 5) 5 ) Mar8 7 4 jove juiio 1 9, 1 963 ca (1 1 65) ju 8 7 5 omeje Revello los cue ños de u cco" Acción julo 24, 1963 876 L poes poes de u em em u u me me de vv vv" " Marca ( 1 1 66 66)) jul julo 26, 1 963 p pc c e los lo s ños p l vd dul" (Ls catr mcntes de Lus Novs e, po Modeo). Accin uo 3 1 , 1 96 963 8 7 8 me c eés ec 60, poes y vedd" Marca ( 1 1 67 67)) goso 2, 1 963 8 7 9 Ls coss que ps" Mca ( 167) goso 2, 1963 je ee e busc de l vedd" (E (Ell lt lt el bt de je 8 8 0 Ahu Koesle) Maca ( 1 1 67) g goso 2, 1 963 8 8 1 U do mexco cue su vd" (Jan Pz Jlte de cdo os) Marca ( 1 1 67) goso 2, 1 963 8 8 2 L eovd cc lei plcd l culu ge" (La litetra atbi aentina de Adolo ieo) ( 1 1 67) g gos oso o 2, 2, 1 96 9633 Marca
(Ell n n de Bed Be, 8 8 3 l delo ldés uuguyd" (E po Uvesl) Acción goso 10, 1963. 884 l dese deseeo eo de los heeodoxo heeodoxos" s" (El cent del z de dd Albee, po CM). Acción goso 10, 1963 8855 Aqueol 88 Aqueolog og esu esuec" ec" ( cid merta de bele D'Auo, po Los Cuo) Acción goso 1 3 , 1 963 8 86 L eg oche de spñ" (sobe Mcos A) Mrca ( 1 1 69 69)) goso 1 6, 1 963
.
46
887 obto d las las a aa ass 87 3 3 63) u fog ogoazo oazo sob la alda. ar XX 6 6)) ag agos osto to 6 63. arcca, XX modcado, plogo a obto d las aas, Psalm a Vens Cavae as sas Motvdo dtoal Aca 6 677 . ( ( cop coplac lac, , slcc slcc y plogo plogo d A. A ..). .). oto togaf gafía ía ostálgca ostálgca dl d l motvdao ( Tga d B 8 8 8 o dttDugo, po l Galp). A agosto 8 63. 8 8 Dvs paa ños (El de ls mñecs d sa vo Pfuhl po cula) Accón ag agos osto to 8 63. 63. braas C Cm mle lea ass T Tm m y Oracón del 800 Alfoso ys Obr 8 XX 70 70)) ag agos ostto 23 63. arcca XX 9 de Febrer ar 8 1 os lb lbos os d l a Uvs Uvsda dadd Naco Nacoal al Automa d Mxco Mx co agos osto to 23 63 63 Marca XX 70) ag 82 Las cosas qu pasa / Posa, pájao d fugo (Dlma Agus t y otos) Marca XX 7 ) osto 30 30 63. 8 3 Los bos bos d d la S.h. S. h. (Socda (Socdadd d scto sctos s hil hilos os). ). XX 72) s st tm mb b 6 63 Marca XX 84 Macos Aa otvdo l pota ac la ccl Mastm mb b 6 6 63 63.. ca XX 72) st h o d la clas oba (Macos Aa). A a). Marca XX XX 7 2) 8 5 U h stmb 6 63 8 6 aa y cuz d la omda Nacoal U astío buocatzado E vals de ls errs d odas Adv Muy comdabl ol A A,, stmb stmb 8 63 63 Las bndas d ol o Mo Mot tvdo vdo.. A A stm stmb b 2 63 63 87 Daa o XX 888 omptdo d la atualza (Pablo Nuda) Marca XX 8 73) s stt m mb 3 63. 8 N po dbao dl copoo u do facat (El 8 cula). der enra a la cd d obto Alt, po Nuvo cula). A stmb stmb 22 2 2 63 63 otogafí otogafíaa s s dvs dvs Bío si gaca (En ess mneda nanacna d Ablo Pa d Almda po cula). A, s tmb mb 24 6 3 .
90 "Ballet de las Juentudes Muscales del ruguay A se temre 24 963. 902 "Muró un poeta de la danza Alejandro Sakharoff falecó en Sena (Itala) a los 77 años A setemre 26, 963. 903 "Los lros de Tempo Nueo (DBA) Maca V 7 5 ) setemre 27, 963 904 "n desenfado florentno Mandga de Nccolo Macha el, por TCM) A setemre 28, 963 905 "Alegre estudantna en drama amercano ( de Wllam Inge por Inge por L Máscara) A A setemre 30, 963 oviizació d aisas icas hacia ua ca d la cultura Maca V 76) octure 4, 963. las msma msmass manos Maca 907 "Roerto Fernández Retamar con las V 76 76)) octure 4, 963 908 "n los teatros de Montedeo Tres estlos dstntos para der trse (L sabindas de Molre por Comeda Naconal La Mandga de Nccolo Machae por TCM; de Brendan Bean por nersal) A octure 6, 963 909 "Atraccón anguardsta en l alpón (E se ameican de dward Alee) A octure 7 963 Celest taa trota por e l sgl sgloo " L crtca lterara de Ce9 0 Celes 963 esna es na . Maca V 77) octure , 96 9 "Sarand Carera a a Cha Maca V 77) octure , 96 3. lana ana sn el mejo mejorr Petrone (E e de esta viv de 9 2 "Comeda l Aldo de Benedett por Compaña Argenna de Comedas) A octure 25, 963. 9) octure 25 963 9 3 "La da lterara Maca V 7 9) 9 4 "orgos Sefers Noel para toda una lteratura Maca V 79 79)) ocure 25, 963 (E ama bena bena 9 5 "Dee erse ersón rllante del mejor Brecht (E de can por Clu de Teatro) A, ocure 26, 963
4
\l \
1 6 "Teatro Nacona. l realsmo y sus lmtes (E esví E scvón de Her Conters por Comeda Naconal) Acción, noemre 1 1 6 . 1 7 "l sueño de la razón produce monstruos (oya) Mrch, XXV ( 1 80} noemre 1 1 6
1 8 "La hstora desenfrenada de un conformsta porteño ( ye de Julo Cortázar). Mrch, XXV ( 1 1 80} noemre 16 1 "K por la Comeda. Vno nueo en odres eos (K de Aleandro Dumas por Comeda Naconal) Acción, noemre 16 20 "Balet del SOD Apoteoss de la urocraca Acción, no emre 5 16 2 1 " 1 75 etas para Bartolomé Hdalgo Mrch XXV ( 1 1 8 1 ) noemre 8 16 -como "Bartolomé Hdalgo surgmento del poeta en la re olucón prólogo a Cieits y iágs ptriótis Monte deo Bloteca de Marcha 1 7 1 --como "Bartolomé Hdago surmento del poeta en la re olucón Captulo III de Ls chipícs iptens Litert Sc Bo i Cacanto 176 -como "Bartolomé Hdalgo poeta de la reolucón Captu lo de la 2a edcón de Ls chipítics iptens Buenos Ares CDAL 1 82. 22 "Her Conters Claudo Troo dos noelstas de una nuea ge neracón Mrch, XXV ( 1 1 82) noemre 15 16 2 "Ballet de SOD Año cero Acción, noemre 15 16 24 "tushenko la tradcón de poeta comprometdo (Atbi fí p, de guen tushenko) Mrch, XXV (118} noemre 22 1 6 foo R ooga. XXV ( 1 1 } noemre 22 1 6
26 "Florenco redo (En de Florenco Sánchez, por TCM). Accin, noemre 2 16 "Sore el realsmo c, XXV ( 1 1 84) noemre 2 1 6
"Sáato polémca con la ueda (El co y anama de esto Sáato) c, XXV ( 1 1 84) noemre 2 16 2 "Lus Ceuda cuando concluye e cuerpo de deseo c, XXV ( 1 1 84) noemre 2 1 6 930
"Aldous Huxley: el profeta negro muere en a ordalía. Mch, XXV ( 1 1 84), noviembre 29, 1 963.
1 "José Bergamín un escrtor en tempo de opresón c, XXV ( 1 1 85) dcemre 6 1 6 2 "Uruguayos en el exteor Benedett nalsta Premo Boteca Bree c, XXV ( 1 1 85) dcemre 6 1 6 40000 dlares por u na loteca (enta de la loteca de Smn Lucux) c, XXV ( 1 1 85) dcemre 6 1 6 4 "Nace un nueo dramaturgo (El úlim expiene de Rolando speranza, por l alpn) Accin dcemre 7 16 5 "Lros Uruguayos en la Fera Naconal c, XXV ( 1 1 86) dcemre 1 16 6 "Las cosas que pasan mo Ore, remo Naconal de Ltera tura c, XXV ( 1 1 87) dcemre 20 1 6 7 "Los lros uruguayos en la IV Fera Naconal. c, XXV ( 1 1 87) dcemre 20 1 6 8 "La nsólta lteratura de Somers la fascnacón del horror. , XXV ( 1 1 88) dcemre 27 1 6 "Tzara ha muerto, a Dada. c, XXV ( 1 1 88) dcem re 27 1 6 40 "Benenda a los jóenes. c, XXV ( 1 88) dcemre 27 1 6 (2a seccón)
41 "Jóen lteru los nueos comp¡eros Mr 27 1 6. (2a seccón) XXV ( 1 1 88) -Utlzado en su lro genercón crc 93999 Montedeo Arca 172. 42 "Desplfarro de talento (alance del año teatral) Accón, dcemre 1 1 6. 4 "l autor naconal en l lnea de fuego Accón, dcemre 1 1 6 44 "Del horzonte de uno al hozonte de todos (Invenro de Maro Benedett) Mrc, XXV ( 1 1 8) enero 1 0 1 64 45 "Descrpcón puntual de un mundo nseguro (Ques e nvencnes de Amnda Berenguer) Mrc, XXV (118) enero 1 O 164. 46 Orgen formacón prmera de un poeta lírco (Homb en e empo de Walter Ortz y Ayla) Mrc, XXV (118) enero 1 O 164 47 Ddáctca y poesí del mundo modeo (Es or uene de Mlton Schnca) Mrc, XXV ( 1 1 8) enero 1 0 1 64 48 "Ceclo Peña se encuetra consgo msmo (e Edr de Cecl Peña) M XXV ( 1 1 8) enero 1 O 164 4 "Buen comenzo de temporada (E dro de un p de Aleandro N. Ostrosk, por Clu d Teatro) Accón enero 1 1 164 50 "Felserto Hendez urlón poeta de la matea Mrc, XXV ( 10) enero 7 64 5 1 "García Márquez, gran amercano Mrc XXV ( 1 1) fere ro 7 1 64 52 "Humor sentmento udío unersal (E dcmo omb de Pddy Chayesky por Teatro del Círculo) Accón ferero 20 164. 5 "Una gran noe amecana De cómo soreene lo humano (L ciud y s de Maro Vagas Llosa) Mrc XXV ( 1 1 4) ferero 2 1 1 64.
94 as de Otero fuera y dentro de España Marca XXV ( 1 19) febrero 28, 1 964.
96 97 98 99 96
La cultura latinoaericana En Cuba se polemza arte bur gués o arte soialst?". Mar XXV ( 1 1 96) marzo 6, 1 964. Terremoto en la lteratura chilena una revisión polémica del pasado narrativo. Mra XXV (1197) marzo 13, 1964. rilante eperiencia de cultura teatral que debe fructicar" (EMAD). Acción marzo 17, 1964. Cultura latinoamericana Casa de las Américas". Marca XXV ( 1 1 98) marzo 2, 1 964. etras sanduceras Fagetti amor y rencor de Paysandú". Marca XXV ( 1 1 98) marzo 2, 1 964. (2a sección) Terremoto en la literatura cllena la quela de realdad y realismo". Mrca XXV ( 1 1 99) abril 3, 1 964.
96 1 Letras colombianas García Mrquez, la violencia americana. Mrca XXV ( 1 2 1) abril 1 7, 1 964. -como Un novelista de la violencia americana en Neve Aedio rcía Me (Pedro Lastra ed.) Santiago Editorial Universitara, 1 969 -también en Sobre arcía Me. (Pedro Simón Martnez, ed.) a Habana Casa de las Américas, 1969. Y en la 2a. edi ción, Montevideo iblioteca de Macha, 1 97 1 -asimismo, en E í uno 7, 1 97. --también en Homenaje abrie arcí Me Vaacione interptav en too obr (Helmy F. Giacoman, ed.) Madrid Las Américas Publshing Co., 1 972. 962 Testimonio de Marcos Ana" Marca XXV ( 1 2 1 ) abrl 7 , 1964 963 Terremoto en la literatura chilena las mueres esciben novelas". Marca XXV ( 1 24) myo 8, 1 964 (2. ecci 964 tao Calvno en os mtades. Marca XXV ( 1 24) mayo 8 1964. (2a. seccin)
96 Cooncón de Cpene E Sig de L - 1. Mrch XXV 206) myo 22 1 964. (2. seccón) 966 Un evolucón fusd El Sigl de L 11 Mrch, XXV ( 1 207) myo 29 1 964. Flseddes y CIA" (polémc con Em Rodíguez Monegl). Mrch XXV ( 1 207) myo 29 1 964. 968 Dcy Rbeo un genecón bsleñ". Mrch, XXV ( 1 207) myo 29 1 964 somemeno nelecul" (polémc ER.M.). Mrch, XXV ( 1 209) juno 1 2 1 964. " fvoldd nelecul" (polémc E.M.) Mh XXV (1210)juno 20 1964. 97 1 Cíc ms Geog Lukcs y Glvno Del Volpe" Mr ch XXVI ( 1 2 1 ) julo 10 , 1 964. 72 Lucs dscudo". Mrch, XXVI ( 1 2 1 4) julo 1 7 1 964. 97 De dónde los scó? Encues sobe el ogen de los peson jes leos (I) En l mogue con ms pesones Amoní Somes". March, XXVI ( 1 2 1 4) julo 1 7 1 964. 974 Escoes negos en USA y ho el fuego" Mrch XXVI (121)julo 24 1964. 97 De dónde los scó? 11) Sees de cne y hueso Alfedo Gvn". Mrch, XVI ( 1 2 1 ) julo 24 1 964 976 Leu vgene en HspnoAméc". Mrch, XXVI (1 2 1 6) julo 1 1 964 (2 seccón) 977 L genecón spnomecn del medo sglo un gene cón cedo". Mrch, XVI (1217) goso 7 1964. (2. seccón) -con el msmo íulo en críc de nve ibermericn cntemprne (Auo Ocmpo ed.) Méco UNAM 197. --como L genecón del medo sglo Cpíulo 11 de L nvel nmin Prm 080 ogo Colculu, 1982
978 De dónde lo acó? (III) / Peonae magnao eae Claa Silva". Marcha XXV ( 2 9) agoo 2 964 979 Lo que va de ae a ho acia una cuua nacona oa del año 939 . De una geneacón enovadoa (Baance de Marcha. Marcha XXVI (220) agoo 28 964. (2a eccón) 980 "Deceno a una infanca maavillada (Cancioes para mia de Maía Elena Walh) Marcha, XXVI ( 1 222) etembe 1 1 1 964
98 9 983 984 985 986 987
988 989
Apaonad a plémca intelectual (Eeno de ale ale de etolt ech) Marcha XXVI (223) etembe 8 964 (2a ección) opodo a un oo eamna mica ana Marcha XXVI ( 223) etiembe 8 964 Una penetacón ubveiva concuo Caa de a Amica Marcha XXVI ( 224) etiembe 25 964. ¿De dónde lo acó? (IV /Manue de Cao arca XX ( 226) octube 9 964 Tema naconale luaboa evoucione oea arca XXV ( 228) ocube 23 964 De dónde lo acó? (V /Aguno hlo de a eadad e Savado Pota" Marcha XXV ( 228) ocube 2 64 Un chleno patagón en Monevideo (Fancco ooan Marcha XXVI ( 229) ocube 30 964 Marcha XXVI ( 229) ocube 30 964 La pieda en el chaco / ¿Son de Anooga? aca XX ( 229) octube 30 964 /Fimado Anono undn/ Diez poblema paa e novela Ca 4 6 ocubn viembe 964 - como Dez poblema paa el novela anoamecan en Nacae 9 ulioagoo 966 O eebe octbe 966 -- en nvea hpanamercana (ohn Loveuc ed San iago de Chile Edoial Univeiaa 969 -- en 0 (60) uio 970.
ogo n Literatra y arte nevo en Cba (gnasi Rira omp.). Balona Estla, 1971. n o, iez probemas pa el narror lanoamericao aaa Sntss Dosmil, 1 972. ón Literatra y arte nevo en Cba Barona aa, 977. amn aptuo II d La novea lanoamericana Panoram Bogot olultua, 1 982. 990 aa n Buno Airs aoo Langnr y amio dl to Maha XVI (1 23) novimr 6 1 964 uo io d a ralida dol imagn d Claa Sil 1 va aa XXV ovimb 6 1964 a cció) 92 u atnz Etada. M, XXVI ( 1 23) novim 6 964 (2a són) 993 a oa u pasan Lo monstruos son lgión". Mch V ( 23 ) novimr 13 , 1 964. (2a són) 994 ¡Vva Va !" (Estno Programa Vall Inln). Mch, V ( 23 ) novm 1 3 , 1 964. na Cuolo s va Una atiz italouruguaya. M, 995 V ( 233 novmr 27, 1964. 996 a oa u paan La Fria y u strépito". Mch V ( 234) diimr 4, 1 964. 997 au n l Crua Vanguardia n rosa sostnido" (Es tno El ABC de nestras vas cha , XXVI ( 1 234) diim 4 964 98 ato n Attida Mooso spo d nusta frstraión" Maha XVI ( 235) dimr 1 1 , 1 964. 99 a omo vanguardtas" (Ataud, Bktt). Mch XXVI ( 235) dmr 1 1 , 1 964. a oa u paan D la duaón moda". M V ( 3 ) dim 1 1 , 1 964. tva Atlntida. na mana dl mo tatro. Mch VI ( 236 dimr 1 8 1964.
1 002 Reurreccón de Pena" (Antono Pena). Macha V ( 1 237) dcembre 24, 1964. 1003 Joé Pedro Díaz Carlo Magg ello veo ee . Maca, XXVI ( 1 237) dcembre 24, 1 964 1004 Nuevo auore ara un nuevo ño" (co , l Puchet Mría Maurca Guérrez). Macha V 23 dcembre 3 1 , 1 964. 1 005 Coloquo Internaconal de Columbam el eceo ogo ntelecul". Marcha XV ( 1 238) dcembe 3 1 1 64 1006 El TUC or dentro". Maca, XXV ( 1 238) dcmbe 3 1 964. /Frmado Antono Gund/ 10 Tre, do, uno ... cero" (Teatro 964). Macha V ( 23 dcembre 3 1 , 1 964 (2a. eccón) 1008 Sobre a la horrible de Sebá l Bod. aa 4 (27) dcembre 1 964. 1 009 Un cubano Bbloeca Breve comromo co o rca" (Vista del amanecer en el rópico de lemo be Infante). Marcha, XXVI (1 239) eero 1 5 1 965 1 0 1 0 La coa que aan / Cda cual end u eo Macha XXV ( 1 239) enero 15 , 1 965. 1 1 1 Ghano or el Lbre / Narc muer d Naca Gaay mujer para Dorar de Jun rlo o Macha XXVI ( 1 239) enero 1 5 , 1 965. (2a. eccó) 1 0 1 2 Maurco Roenco tre mee de etro ocl Macha XXV (1239) enero 15, 1965. (2. ecc) /mo oo Gundí/ 1 0 1 Con Kafa por Praga". Marcha, XVI ( 1 239) eeo 1 S , 965 (2 eccón) 1 0 1 4 Carta de Itaa: ueblo en escena y e l e. Macha
XXVI (1242) ebrero 4 1965. 1 0 1 5 Carta de Itaa Paoln etmo Do l ueblo". Macha XXVI (1243) ebrero 12, 1965. /mdo oo Gundín/
6
J
O 6 enu e Aegu una cosmovson ceaoa Marha V ( 2 febeo 65 (2a. seccón. -mocao eplogo a Mao Aegu Ts lbrs d nts Moneveo: Eoal Aca 68 0 7 uevo cne basleo. Los jóvenes esmonan a veda. Mrh V ( 2 febeo 65 . (2a. seccón /ma o Anono Gunín/ O 8 Cooquo e Génova dos aeas que vaen u n vaje Mha XV ( 25 febeo 26 65 . (2a. seccón 0 9 ¿o qué facasó e labosmo? (T hbl d Jrlm de Ano Wese Marha V ( 27 mazo La ca gaya e h azoabi 5 02 ar en eao nvesal / l Papa no es paa la ho guea. Mrh VI ( 2 ab 2 65 (2a. seccón 022 Ls oríns: cíca e neecua amecano (novela de C Maínez Moeno. Mrha V ( 250 abl 65 02 n es basane confuso (l Var). Maha VI ( 250 abl 9 65 02 La eaua de VeNam soa de geneal Ly Marha V ( 250 ab 9 65 . 025 ae y Sae dos conacoes e mundo acual Mrha V ( 25 ab 2 65. 6 "ntdáv d O co ss os págias" h V ( 25 abl 2 65. 027 ea Guo la ealad y a leaua. Marha V ( 252 ab 0 65. 028 Maía nés Sva Vla: fanasía alenacón femnead Mr cha, XXVI ( 254) mayo 1 4, 965 . (2a. sección)
029 C E. Gaa: dolor bajo la pirotecnia" (Apndizaje del dolor de .). Marcha, XXVI ( 1 255) mayo 2 1 , 65 (2a. sección) ¿Formación o aiestramiento? / Las coniciones del iálogo" Marcha, XXVI ( 258) junio 1 1 965.
En ese país del provncansmo clal". Marcha XXVII ( 26 )jlo 2 1 96. 1 02 Sebasn neso compañero" (Sebasn Saaza Bod Marcha X (262) jlo 9 1 96 . 10 "Gracias por el fuego : la stacón del rgayo medo (aro Benede). Marcha V ( 1 26) jlo 1 6 1 96 -con el msmo ílo recogdo en orge Rfn ll ed. Maro Bndt varacon críca onevdeo Lbros de s llero 197.
10 106 107 108 1 0 1040 1041
Trabajo ceníco compromso políco (reporaje pol mca co do oa juio 5 Del mejor earo rgao ¿Qén le eme al mecan a o le? ( ¿Quén tm a Vrna Woolf! de dard bee Marcha XX ( 1 269) agoso 27 1 96 (2a seccó Lerara rgaa n caos (encoroso) co 1 8 años" ( L tra Uruguaya de Saa Bolo). Marcha XXV 269 agoso 27 196. (2a. seccón) La semana qe pasó. / ¿Un país o na obsesó" Macha XX ( 1 270) seembre 1 96. Sesqcenenaro de . Pérez Casellao 1 el me e lecl rgao". Marcha XX ( 272) see mbre Sesqcenenaro de .. Péez Casellano 11 e a oe dad se nda na cla" Macha XXV ( 1 27 seembe 24 1 96 emora de aría Rosa Over la ascacó de mo Marcha XX ( 27) ocbre 8 1 96
Nobel lanoamercano: res nños paa n ompo". Macha XX ( 1 27 6) ocbre 1 196. 1042 Pablo de Roka, Premo Naconal. l n!". Marcha XXVI ( 76 ocbre 96 . 04 eio ua geeació ada foklórc" Macha XXV ( 1 277) ocbre 22 1 96
07 Lo qu a d atl a hoy. Marcha XVII 1 309) uno 24 9 a cción 07 l abrinto d fortuna polticoconómcoitraro contado o tu Ular Pitri Marcha XXVI 131 O julio 1 9 073 ytarán dcubrdor d una cultura analfabta Macha VI 34)julio 29 9. 07 Vaga Lloa la aria dl irtuoo ( Casa Vede Mcha 3) agoto 2 19. 075 Lo lbro qu l Uuguay produc. Macha XXVII 1 3 1 7) agoto 19 9. 07 aro y maldito n la litratura uruguaya. Mcha XXVIII 39) timbr 2 19 prólogo a ario Autor. Cie de rs Montdo ditoral rca 19 Slccón prólogo y nota d AR.) 077 La Uniridad latinoamricana n la hogura Mcha VI 332) dicimbr 2 1 9 Fchado oot 07 Un raz mundo montidano mudo ta cu d Hugo lfao). Marcha VII 1 333) dicmbr 9 19. prólogo a uo Afaro Mi m t e. Edo acha 197 079 l lbro y la prpctia d la cultura ma rdonda mo dada po .R. con Carlo Rl d Azúa Sarandy Cabrra Juan J. Fl nacio pnoa org) Macha XXVII 133) dicimbr 30 19 2a. ccón) 00 l prpctimo ocial n la noa d Mariano Azula. Revista Iberoamericaa de iteratura 2a época 1 1 9 tambin Mariano zula ambición y fracao d a cla mdia n Cueos de Marcha 2a. época 1 1 O noimbrdcimbr 190.
ro-fbrro .
1 2) marzoabril 1 9 1 . n lbo Literatura y Cla Socia Mxico Foo 194 ii
101 "L oscur forción de un oe va roamricana L, éoc, 1 , 1 966 10 "En el cenenrio de Rubén Dro: ls ociones de un fund dor Marca XXVIII (1339) enero 7, 1967 -bién Casa 7 ( 4) yojunio 1967. 103 "En el cincuenenrio Herreri: un clásico ncionl (Er neso Herrer) Marca XVIII ( 1 34) febrero 4 1 967 "El igre en el one cloe. Marca XV (1345) ro 17 1967 105 "Los descuerdos de un counidd (Congreso de Escrio res, México) Marca XXVIII ( 1 34) brl l 4 1 967. -bién, Casa 7 ( 43) juliogoso 1 967 1 06 "Dos noels discordes (Con ms lus y a ora miad de C Mríne Moreno) Marca XXV 1349) bril 1 1 967 107 "El desrrolliso Nue e en éric Lin va Polca, VI (6 1 ) yo 1 967 10 "Los onsruos esán en cs. Pals 4, yojunio 1967 "Hisori de un clun (oléic ERM.). Marca XXVII (1355)unio , 1967. 1090 "Bendei, id y uel Marca XXVIII (1359) juio 30 1967 1091 "Inroducción Cn años d soldad Marca XXX (1 36) seiebre 1967 "Ehrenburg: esigo y cólice del ieo. Marca XXIX (1369) seiebre 1967 1093 "Mr rne l condición hun de l uer Marca XXIX ( 1 377) noiebre 3 1 967 1094 "nodor dirio Marca XIX ( 1 33) diciebre 1 S , 1967 1095 "Vid culurl 1 967. Marca XX (135) diciebre 9 1967 ( sección)
109 l boom edioil Marcha, XXIX 138) diieme 1 97. 2 seión) 1097 Rubén Do leo de Anonio Mhdo ob diembe 197 198 Los noveliss y sus ios n el XIII Coneso I ino de ieu Pal, noviembediieme eneo 198 J 099 n pesonlidd M b Marcha, XXIX 3 eneo 2 198. Aho le eein usidos monumenos neso Ch Guev) C 4) eneofebeo 198 1 1 1 Evusheno e onevdeo poe dplomo y shomn Marcha, XXIX 1389) febeo 9 198 1 1 02 l pemio de novel Cs de ls Améis: poe en veso en prosa" Pablo Armando Feández). Marcha, XXIX ( 1 390}
1 1 03 110 1 1 OS
1 1 0 1107 118
febeo 1 198 Zvl Muniz l diión modenizd Marcha, XXX 139) mzo 22 198 Vllejo Viviene Marcha, XXIX 1 398) bil 2 1 8 luh on o el E Naon oso 1 1 1 98 --póloo Vios Auoes Aqu, Vnua cuta on· video dioil A 198 eleión de dmndo póloo de Anel Rm). Felisbeo endez humnismo y fns Act, 34) seiembe 98 bil l 99 mbién ió VI 2)junio 19 n follen llmdo Alfonso Allde Maha, X 4 oube 18 198 L niv de lvdo Gmendi I) l déd enovdo venezoln Marcha, X 1 4) noviembe 8 1 8 --también, El Nacon, febreo 9, 1 969.
. J ·¡ 09
"L
narratva de Salvador Garmenda (II): la realidad aluc
nante". Marcha, XXX ( 1 425) noviembre 1 5 , 1 968
-tambén, El Nacional, enero 26 1 99.
-mbs ots, modfcds como Grmed y l uev
tertur veezol e Cs 4 yojuo 1969 -b b r el lbro Sv endi y niv inf Crcs EBC, 197
8 os de ltertur Motevdeo: Edtores Reudos Hisi Isr de Civiición Ugy No 3 1968 El udo rotco Motevdeo Edtores Reudos His sr de Civiición Ugy No 20 1968. 1 2 Felisberto edez Motevdeo CEDAL, Cpí Orien No 29 1 968. 3 reo Cs 969 espldrzo u tertur Mrch XXX 1442) rzo 28 1969. Gred y l uev litertur veezol' Cs 1 62) yojuo 969 1 osé Mrí Arueds 913969). Mrch XXXI 1473) dcebre 1969. -odcdo coo E l uerte de osé Mr Arueds, ls dos culturs escdds E Ncin ebrero 8 1970. 1 6 L cocec crítc usdo r enerción Críic 3 1972). Motedeo Edtores Reuidos, Hs i Isrd de Civiición Ugy No 6 1 969. 1 1 7 L Belle Eoue Motevdeo: Edtores Reundos Hri sr de Ccn Ugy No 28 1 969. 1 1 8 Lecturs e u clíc Mrch XXXI 1480) eero 30 97 1 9 El 4 orlsts y l d e uerto Rco Mrch XXX 1 484) rzo 6 1 970. Fechdo: u, uerto Rco tr v e c Mch XXXI ( 1 496) uo 1 970
1 1 2 1 n ño Lnn. Marcha, XXX ( 1 01 juio 1 0 1 970. 1 1 22 Oto ju Chco Buqu d ond Marcha, XXX (1 04 juo 3 1 1 970. mbin C, 1 1 (7 nomo 197 1 1 1 23 L ncin ctic uuuy ( 1 9391 971 Ce Ame 4 (XXX juooto 1971. --mnto d generación crtica ( 1 939-1969 Montvi do ditoi Ac 1972. 1 1 2 4 Notici iti Carid, no 3 1 1 97 1 1 1 2 Mco y pot C 1 1 ( 8 iyo 1 97 1 . nuv potic cutu n Cub 1". Marcha XXX (14junio 4 1971. n nuv potic cutu cubn -11 Cub 198 Marcha XXX ( 147juno 1 1 197 1 n nuv otic cutu cun 111 un cmpñ d duccin. Marcha, XXX ( 1 48 junio 1 8 1 97 1 . n nuv potc cutu cubn -N: un utoctic coctiv. Marcha, XXX ( 1 49 junio 2 1 97 1 . Rvut y co Pdi Marcha, XXX (10 juo 2 1971. 1 13 1 univo nct d Svdo Gmndi 1 3 juo 1971 --udo p Saor Garmendia nartiva informa ia C C 197. 1 1 3 2 tmciminto nuvo n l niv uuuy (1) l ncin d 199. Marcha, XXX (12 tim 24 1971. 1 1 3 3 tmciminto nuvo n l niv uuuy (11) uo d co novdo (Mcd Rin Gy yid y o Ontti Mcha, X ( 13 octu 1 1971.
1 1 4 El estremecimiet uev e l rrtiv uruuy (: u eerci slt de mt Mrh, (164) ctubre , 1 97 1 (2 secci) --l tres ts, cptul l de L Geneión Críi 1939-1969 Mtevide: Arc, 1972. --tmbié, e Nuev Nriv Hipnmen, 2 (1 )1 972 --recid e Pepeiv de l nu nrrv hpnme ri P (Hey Gicm, cmp) S Ju: uert Ric 197. --cm Cptul e nvel linmerin Pnrm 19201980 Bt Clcultur, 192. 1 1 Crític y litertur n mbre, () 1971 1 1 6 Diez puts sbre diusi culturl uiversitri. Univer id, eermrz 1972. --riilmete, peci presetd e el Cng e Di ón Culurl Univeiri, Méxic, ebrer de 1972. 1 1 7 El rtist cm pys (Jesús St) Clrid, mrz 6, 1 972 Fechd : Crcs -tmbié, Exp, mrz 2, 197. rh V { 1641) my 4 1 972 1 1 L crÜ de sileci sbre uert Ric Clri, mrz 26, 1972 -tmbié, Expre, bri1 9, 1 972 El Nnl, juli 16, 1972 Mrh, V (166) st 1, 1972 1 1 9 Litertur y revluci (u mdel iicil de 11). uev 2 (7) briljui 1972 -riilmete, peci l X Cn Ibemerin e Lierur, Lim, erú, 9 l 14 de st 1971, tituld Cdicimiets sciles de ls rms literris e l ltertur de l emcipci --bj el títul Litertur y revluci, recid e el v lume clectiv Lerur de l Emnipión Hipn merin Lim iversidd Myr de S Mrcs, 1972.
66
40
4
42
43
-como Liraura y class socials capulo d Los Gau chipolíticos Rioplateses Liteatu y socied. unos Airs Calicano 96 -n la sgunda dicin d Los Gauchipolícos.. unos Ars CDAL 92 s l capulo y s iula Nacmin o d la gauchsca liraura y rvolucin n l libro psumo Litetua y cl social México o lios dicions 94 iula La liraura d la rvolu cin mancipadora. Las vocs d la dsspracin. Expo marzo 9 92 -ambién Macha, XXXIII ( 6) maro 24 92. Claid abrl 24 92 El Nacoa mayo 4 92. Textual 9 94 Claid dicimbr 9 y 94. Rproducido como homnaj Dmonios vad rro (polémica con Mario Vaas Llosa). Cla marzo 23 92. -como A propsio d Histoia de u deicdio. Vad rro n Macha XXXIII ( 9 ) mayo , 92. --como Dmonios vad rro. Expo, mayo 92. --con igual ulo n Nuev 2 () agosoocubr 92 . -ambién n El Nacioal simbr 3 92. rcogido n Angl Rama y Mario Vargas Llosa Gacía Má quez y la pblemá e la ovea. unos Airs Corrgi dor 93 l nigmáico uan Rulfo. Corro lainoamricano Expso marzo 26 92. ambién Clai abrl 2 92 Macha XXXIII ( ) abril 4 92 El Nacioal abril 23 92. lna y María shr priodisasscrioras (Poniaoska Gilio) Expso abil 2 92 --ambién C abril 6 92 El Nacioa junio 2 92.
44 "Ls prisins d Jsé Rults Epso ril 3 72 -tmién my 7 72 Macha III (3) my 72. --cm "Jsé Ruts. trtur id y rlución m dicd n El Naconal my 6 76 4 "El ttr d ls chicns my 4 72 -tmién Marcha III ( ) juni 2 72 46 "Ls scritrs hispnmricns siun l utxili juni 4 72. 47 "El pt ssind (Rrt Orón) Marcha III ( 6)j uni 72 tan
4 4
--tmién juni 2 72 Epso jui 24 72. "El rt dl rdd juni 2 72 "Arquitcts d Mcnd ju 2 72 -tmién Elo jui 2 72 Macha XXIV (67) st 24 72. "os trs gauchos ointals ntnri d un lir Macha IV ( )juni 3 72. -frmnt d �Fundción d l psí scil pról Artur Lussich os T Gauchos Mntid Bilitc d Mrch 72 --cn l títul dl pról cptul V d os Gauchipolícos Rioplatnss ttu y socdad. Buns Airs Cicnt 76 mién cptul IV d l sund di ción d os Gauchpolcos . uns Airs A 2 "E f d ls dmnis Rspust Vrs Lls. Macha ( 63) jui 2 72 -tmién Epso st 6 7 y 72. Cladad st 22 stimr 3 y O, 72 El Naconal stimr 7 72. Nuvos A 3 () dicimr 72
3
4 1156
7
--ecoido en Anel R y Mio Lo, Gacía Máuz y a poblemáca de la novela Bueno Aie: Co eido, 97 Nueo ecito p nue ociedd Seund epuet Llo Macha 6 0 etiebe 97 -tbin, Expeso octube 9, 0 y 1 1 97 El Naciona novebe , 97 --ecoido en Anel R y Mio Llo, Gacía Máuez y a poblemáica de a novela. Bueno Ae Coeido, 97 Un lld noel polic con Llo Macha XXXV 1612 eee 29 1972 -tbin, Expso octube 7, 8 y 9, 97 ecoido en Anel R y Mio Llo, Gacía Máuez y la poblemáca de la novea Bueno Aie: Coeido, 97 Un peio poitizdo l Róulo Glleo Gbiel Gcí Mquez lad etiebe 4, 97 Oto do Bcelon c Chocón y Sldo Gn di Expso junio 9, 97 Fechdo: Cc --tbin, Macha 66 octube 7, 97 Cii y non de eu oue oo en l Unieidd de Pueto de zo de 97 Ptici pon Mnique Cbe, Acdio Díz Quiñone, Lui Rfel Snchez, Niit ientó Gtón y Anel R Zona de aa y scaga ( 1 ) etiebeoctube 97 Poeí polític eolucioni y poeí de ptdo enos Amenos 6 noiebediciebe 97 con el o título, cpítulo de l pie edción de Los Gachipolís Rioplaens eaua y soc
Bueno Aie: Cicnto, 976 - coo De l poeí polític popu l poeí de ptido: u En e o, u e und edcón de Los Gachipoís Bueno Aie CDAL, 98
1 1 8 ieu hisnoeican en e de ls máqins Revta de Univeidad de Mi , . 1 1 Ti l ied Za Fana, 14, 1. 1 10 El boo esblece exesene un ecoe emobeceo e nuess les, que ls defo y icion. Zna Fana , 192 1 1 1 oá el libo d e ls dieencis Pura 2 (22) cem be 12. -bin, ument 3, noebedciembe 3. 1 1 2 A quien leyee, exnjeo Libre 1 (2) dcembe febeo 193 1 1 3 Todos esábos l ese (Ao eed Sm . El Nainal febeo 1 1 , 1 3. -bin, Zna 4, mobl 3 1 1 4 Hisoi y ieu. A osio de Juan Pie e A onio Le Eps febeo 4, 13. -bin, Marha XXXIV (38 b , 3. ecdo cs 1 1 L esic de ulio Hee y essig e es de uee R Piedr 2, o 13 -neiomene, esencin del dsco Jui eea y Reissig Mxico: UN oeccin Vo e Amc in 23, 1 2 Seleccin y o de A . 1 1 Hisoi y ieu A osio de Juan Palie Exes febeo 14, 193 Fechdo: cs -bin, Marha XXX (1 38 bl , 3 1 1 L insuenci dolescene. Caets de l'enfane , ne s 193 1 1 8 Ilo lino: l seiolo del elo. Pua 3 gso 13 1 1 De l deocci l dicdu Punt sembe , 3 1 1 0 Lo ieo y lo nueo. El Nainal seembe , 3.
Lo roio y lo ajeo Crisis 1 (8) octubre 973 2 Las dos vaguada latomec aa. Maldoror, 4 (9 ovebe 193. 3 us Caodóico, u adeaado Marcha 66 dcebe 2 1 , 193. Jos Maía guedas, el oo risis 10 ebeo 9 a foacó de a ovela aoameicaa Sin b 3 eeoao 19 -ogialee, oecia a la esa edoda a ovea a oacaa e e Vh ne f he neanal araie Lierau Assciain oeal Caadá agoso de , iulada oaio du oma e modes aaifs e miue aie --ecogdo coo caíuo de La nela lainaecana Po 120180 Bogoá Coculua, 1 982. 6 os ocesos de ascuuació e a aaiva aioame caa eisa de Lieraura ispanaericana , abl -desaoado, caíulos 1 y de ransculuración naraia en Aérica Laina Mico Siglo , 1982 a cua, caíuo de La nela lainaericana Panra as 120180 Bogoá Coculua, 982 Jua Calos Oei, el ecauamieo de aeo E 6 1 62 abil 9 8 Savado Gaedia culmiació de ua aaiva La Pa labra y el b 0 abijuo 9 9 Ceca cca, ica y esica e a sociedad coemoá ea Za órrida 9. 80 uguso Moeoo, abulsa del óco. La Opinión ma yo , 19. -coo uguso Moeoso, E 3 6 julio 9. co gual uo e Alero 0, eeoebeo 9 -coo fabua de ueo ieo e August Mnte s. aaa ivesidad eacuzaa Cuadeo de eo Cíco 96.
1 1 8 1 100 ños de egotsmo Nc juo 13 1.
ase para B F y e egs ec Vaeca esdad de Caaoo 5. 1 1 8 2 "Apreda a arar co apes ao Cao . Nc juo 1. --como "E are de ara co apes e Css 1 agosto 1 . -modcado como "ao Cao. E eguaje de os a pes, e e ferero 12 18. -tamé s marzo 11 18. 1 1 8 3 " Se esee esado po Aejo Capee ec e moo) Nacoa uo 2 . --modfcado, "Aejo Carpee u cuo aoasa e e desefreo tropca Sepe agoso 2 1 . --recogdo como capuo de L c e s. Méxco F.CE. esmoos de odo 2 --tamé capuo X de L e ec 19201980. Bogotá Cocutua 82. Nc agoso 1 1 8 "Arao Suassua morrá e Peamuco 1 1 1 . 1 1 8 5 "Pao Neruda e etoo de Code de Moeso Se p 5 setemre 25 1 . 1 1 8 ¿Cuá es tu sgo Maracao? Nc oee 0 1. 1 1 8 " área cuua ada hspasmo messmo dges mo Ces Aecs XXXII oeedcem e, 1. --recogdo como captuo e cc e Amca . Méxco Sgo XX 182 1 1 8 8 "Ha mueto e poea de Bueos Aes ozáez uó tm ot dcembre . 1 1 8 "Dos Ayacuchos e dsos hsoa y ejéos. s Nc dceme 5 1 .
ada mos qu ua mujr (Rosaro Castllaos). Nio nal dcmr 1 5 1 74. Cuato potas vzolaos (Vct Gras ua chz Raal Cadas érz rdoo) P V 39 dcm 5 94 procso autoómco: d las ltraturas acoals a la l
tratua atoamrcaa. gamt poca a th Conss o th Compr ativ Litrtr ssoiation Motral Caad, agosto d ttuada Ruptur tr la lttératur spaol t ls lttéaturs hspaoamécas t réatos culturlls cotmpoans. co ttulo castllano aros utors Honj gl Rosnblt n ss ños sudios Fioóo y Lin güístios. Caracas: sttuto dagógco, 1974 tamé Argumnto 974 ( portugués) Ro Pidrs 56 stmr 1 974 - marzo 1975 Ltino Améri 2 195
co ttulo fracés Mlan V mc osé rraé, ds
Ats du m Congrs d 1otion ntion d Litttu Comp tuttgart r, 1979 os 7 años d Aljo Carptr Ultims Notiis dcm r 4. 4 l trorsmo las arts (Grupo Tcho d la alla) ida Litrari 8 1974. 5 acmto fudamtacó d ua vaguarda (Grupo cho d a alla). id Litrri 9 1 974 6 tas ortamrcaas a ovla magstral (Plido fugo d Vadm aoov). l Nion ro 5 1 975 uva aatva vzolaa Crisis (24) frro 1975 8 prm cuto d Aljo Captr Hispméri (9 o 75. ogalmt Varos autors. Pris ntos d diz mstros d a ntiv latinomrina arcloa: lan
a 975 . a. dcó xco osaco 977/ Sccó póogo y oas d A.R. 1 1 9 9 E dcado ado d a oucó acoa aoaca a Revs de Lieu Hsnmeic uo 975. coo E dcado ado d a oucó aoa caa capuo d Ls dicdes limeics Mxco: F.CE. Tsoos d Fodo 1 97 -- co gua uo capuo X d vel limeic n Pnms 12010 ogoá Cocuua 19. 1 "Ariao Suassuna : e tearo y la narrava popular y naconal. L Plb y el Hmb 3 oao 1 975 cogdo bo pósuo Lieu y clse scil xco Foos Edcos 94. 1 01 La cacó iaa d aca áu Tex íic 1 ( ouio 1 975 -- ogal aos Auos Pmes cues de diez mess de l niv linmeic acoa Paa 1975. a. dcó xco osaco 977/ s ccó póogo y oas d AR 1 E so qu a Ncoás u. Ulims Nicis a 30 1975. 13 E psao poco d a u (Haa Ad El cil ab 7 1 97 5 14 Lcuas d a oa (scáa agas a o gu Mua c.. Ulms icis ayo 975 15 Lcua d a oa (scáa oa aa aá Pgi. Ulim cis ayo 1 975 10 Lcuas d a oa (scáa Cocó ada cas da c. Ulim Nicis ayo 5 1 975. 107 o po do y o ddo (poa a Magaa D Aco. Ulims icis ayo 5 975
0 homa an: la lúcida puta a nuto tipo oc unio 975 0 a moada galía d dictado acona juno 1 975 a paa U paiaca n a moada galía d dcado n , / { 78 agoo 9 co l ulo oiginal capíulo d Lo dados ao aan Mxico : F.C.., Ttiono dl Fondo 42 97. dpu como Lo dictado latinocano n a ola, captulo III d La novea aoaen Pa noraa 1920-1980 Bogo: Colcultua 982 0 cua d Ultima Hoa (miclna nt Fontanaoa c.. la oca unio 8 975 cua d Ultima Hoa (miclna Bgan i c.. lm oc junio 5 975 a ola como poma cíclico ( ooño de paaa Njo 5, 975. a paa Un paiaca n la moada gala d dcta do E IX4 78) agoto 975 como paiaca olo dto d un poma cícico captuo V d Los dcados anaeanos co .C.. timonio dl Fodo 42 97 ami captulo I d novea anoameana Pno raa 1920-1980 Bogot Colcultua 92 o dd camina poía? (antología y cito) aonal uo 9, 975. a d ia (Dicuión ma ocas juio 5 5 o ato aiado acona ulio 3 , 975 m le 1 8 mayounio 97 16
orázar n su cilo narrativo". Revista Nacon d C ultura XXXIV (22 1 ) julio-agos otimbr 1 975
"J uío
,
2 "un Rulf : utniidd d hmb b Uimas oiias gst 5. Ua pima ctua d o oyes aar os prros d Rulf. Re�a a Unieia io XXX gst 5 ignlmnt n Vis Auts Pimros nos iez masos a naaia ainoarana Plnt 5 2. diió, xi s ./ sión, póg y ts d A.R. 2 9 "Pduts snis dbl U Ug Ui . aona s tmb , 95 22 L nd d s is L d s ds Doss y homs Harohirí d Js Ag El on l , stmb , 9. 22 Sí s psibl hy dós. aona sb 2 8 5. 222 "Mi d Andd fundd d nu Dioos 3 6) 66, nvimbdiimb 5. - ginnt n Vis Auts Pmros nos iez maesos e a naaia anoameaa : Plnt, 5 2. diión: xi s / slión, ólg y nts d A.R. 223 ultu d sistn Cuos Ono 5. Gao busca d homb vo amp 'pa 5· 95 Fhd : 9) -- tmbin, póg dud n gund ln Li, 5 225 "s Tbld n tis d stu u 6 226 "Lttu y ls sil Esira m - gnnt, pnni n h aiona n of he in meian Sies ssoiaion A n, g USA, 24-28 de marzo 1 976.
- omo trodu ó" e la prmera edó de Ls Gauchipolíticos Rioplatenses Literatura y socied. Buenos
es Caao, 1 96
e a seguda edón de Ls Gauchiplítics . . Buenos Ares: CEDAL, 1 982, recupera el título de "Escritura, a la vez que sgue sedo la Itrodu ón
uguay dea lao mue on oda la voz El Naina abl 1 1 , 1 9 6 228 os evuelas, leaua, vda y evoluó. El Nainal ao 6, 96 22 Claude LevSauss El epúsulo de los hombes El Na,uo 6 3 El aballeo Shady habla espaol La ida y las inines del aballer ristam Shandy de auene Sene El Nainal juo 18, 96. 3 veles soales de la leua leaa e la soedad de Caa as itr 1 2julodebe 196 ognalee, poea ae el Simsi de entes e tiadres de la Literatura Venezlana, Maaabo, Veneuela, 22 de ovebe, 1 96 ulado Euesa sobe soología de la leua, en Put de ista 2, ayo 1 98 232 odolfo Walsh el ofo de uluas e la gea. tura, julodebe 1 96. asado e ueva aava lanomeana Wal en el epo del despeo, Marha 1296 mao 8, 1966 odado, a aava e e l ongo de las uluas, e la ouqu, ed entina Hy Méo Sglo , 198 eogdo oo odolfo Walsh la aava e el on o d las uluas, e el lbo pósuo Literatura y lase sial. Mo Folos Edones, 198 33 os gesuales ulua veeolana Ultimas Ntiias ulo 2 96
1 77
1 234 "El seicio blico del ctico tis oticias gosto 1, 17 123 "El ibet sin elos E aciona gosto 20, 17 123 "Monodilogo con SA bicentenio) El acional gosto 27, 17 1237 "De cóo el oen Grc Mquez descubió l Coonel Aue lino Buend y l noel untente Ctulos que s le olidon Cien aos de soed E acional gosto 2 17 "Msce de intelectules* el Cono u) El aciona setie e 4 17 123 "Atds slid tli Bnski) E acna tiebe 1, 17 1240 "Motsétung elogio de l uete E aciona setiebe 1, 1 7 1 24 1 "ueos ubos el cine Venezuel) E aciona setiee 22, 17 1 242 "Deens de uo Blnco Foon ti oticias setiebe 2, 17 1243 Nda Nda n Nanal ctue 1, 17 1 244 "os ocios de un oet o tyon y el uguy) E aciona octube 10, 17 124 "ond de cticos Cles r Aéic tin Crlos el de Az) E aciona octube 1 O, 17 124 "Po un inestuctu cultul bibliotecs y ots cs l acional octubre 14, 17 1247 "os tnstedos Tansteos y ciudaos d Ptic Fgen) El aciona octube 23, 1 7 1248 L oltic de usos Vnzuel) El acioal, octub 3 176
124 "A l bsqued de l ncionlidd o el te sen 1 , octube 17
250 "unas noticias (iblotca Nacional) El acional, noim br 3, 9. 25 "ara mposiblitar l aobab (Caracas) El acional, noim br , 9. 25 2 "Nosotros, los suntuaros (planicación intlctuals). El acional, noimbr 2 9. 25 3 "Los orgns d Garca Márquz. Carta a un on insti gador (rlacionado con la nota n El acional agosto 29, 9 El acional, dicimbr 2, 9 254 "Carlos Quiano, mastro amricano. El acional, dicimbr 3 , 9. 255 "ntroducción a la simbólica d Jos Antno Ramos Sucr. El acional dicimbr \9, 9 bas para El unieo simbólico de osé Antonio Ramos Sue Cumaná: nirsidad d Orint, 98. 25 "nuicamnto dl pasado. El acional, dicimbr 2, 9. 25 "Rcupración dl pnsaminto mtico n Jos Mara Argu das. Latino Améica, 9, 9 como prólogo a Jos Mara Argudas. Señoes e indios unos Airs: Calicanto, 9, titulado "Jos Mara Ar gudas, transculturador. tambin, como "La intligncia mtica, captulo V d Tanscultuación naatia en Améica Lana Mxico: Sglo XX 982. 258 "Rcurdo d Francsco rondo El acional, nro 4 9 "Carlos Ral d Aúa ( 9 9. Esitua, 2 (3 nro unio 9. 20 "l culto al scritor (Grtrud Stin). El acional, fbrro 4, 9. "l nmigo público tlisio. El acional, fbrro 2 9. 22 "l art d los cicanos. El aciona, maro 8, 9
126 Los aasos iliotecaios U. de Stafod). El Nacional ma 19, 1977 1264 La lucha de u oeta sacedote esto Cadeal). El Na ciona mao 0 1977. 126 Todos los hos del Seño. E Nacional mao 0, 177. 1266 Ua oesta de ael. El Nacional ail 1 , 977. ¿Qui mat a Rodolfo Walsh?. El Naciona ail 2 1 , 1977. 126 Los extavos de la vaguadia. E Naciona ail 0 177. 1269 LIflueza di amsci el Ameica Lata L Voce d'ta ia mayo 2, 1977. 1270 Maía Rosa Olve. El Nacional mayo 1 977. 1271 l soñado del otel Cevates La famlia latioameicaa de uio amedia. E Naciona julio 1 7 1 977. 1 272 A1eixade e su siglo de oo. El Nacional octue 16 1977. 127 Dos oltcas cultuales. nto octue 27, 977. 1274 U sol ego Leoold Seda Segho oge olmica O aeto) E Naciona ovieme 6, 1977. 127 Soe el vealsmo igoate olmca aeto 2). El Nacional ovieme 20 1977 1 276 Soe e vealismo igoate II olmica aeto ). E Naciona dicieme 4, 1977. 1 277 ala el imigate olmica aeto 4) El Nacional dicieme 9 1977. 127 Mil atistas huyedo olmica aeto ). El Nacional diciee 1 , 1 977. -- todos los textos de la olmica ecogidos e ilac 2 juodicieme, 1 97 4. 1279 oge agüegoita U Posadas de la aativa mexcaa E Univeal feeo , 197. tami Uno m Uo dicieme 0 197 � .
1 280 Raael cez y Roario Ferré Do arradore portorri ueño E Uves erero 19 1978 1281 Fula de lo auladore iteratura latioaericaa E Uves erero 2 1978 1 282 Narratia latioaericaa e arca l realidad de Mario zica E Uve arzo 1 978 1 283 Gilerto Freyre Lo año de apredizae del atroploo E Uve arzo 12 1978 - taié Uo Uo aril 29 1 978 1284 eperiecia e aio de Raael Cadea E Uve azo 19 1. 1 285 Narratia latioaericaa e arca Bryce Eceiue trite de eta E Uve arzo 2 1978 1 28 Lo diario tio R Blaco Fooa E 197 arzo 1978 rieoa aeaci del ecritor eiiado_ Nuev o 3 arzoail l 978 - taié Revt e Uves e co XX 9 ayo 197
@ � 1289
1290 1 291 1292 1 293
Narratia latioaericaa e arca el udo aluciate de Reialdo Area E Uve aril 2 1 978 euiceteario de ua ora aetra pitura de lo pe aieto i Rodríuez) E Uve aril 9 198 Lo aucrito del ecritor Valleo E Uve aril 23 197 Ke Key ol ao el ido del cuco (e w ove te 's t de Ke Keey) E Uves aril 30 1978 ariel Garca Mruez a liio Apuleyo Medoza XXXII-XXXIII bjuno Coeo para la eeraci oata poléica ua cao) E Uve ayo 7 1978
94 Las cas posas (laa laoama ayo 4 9. 95 Ras (polca a Lscao. mayo 9. 9 a laa s ba poca (Au o Coáza) mayo 9. 9 U acocmo ao To spaño s, mayo 9. 9 Nas as Aca o 4 9. 99 Lla Hla l a a aobogaa l uo 9. 00 Las spaas so l o 9. 0 ogs y la polca o 5 9. 0 Ta años amo a oa la s lo 9. 0 La saacó a aa (Colomba lo 9 9. amb, agoso 0 9 04 Lo Aas Salo: os ogs la m sal agoso 9. 05 cóo cgo ogs scb ss poas agoso 0 9. /S Aoo / 0 ¿Aó a os?. agoso 0 9 0 L ca sacásca a sa . sa ao 9 0 Hobs cos q acsás a a m s a (S cao P). l s agoso 9. /ao Aoo / 09 o poéco Aoo Csos. s sm b 9. 0 Los spas Dos smb 9. /S A Aoy og/
3 1 "oldad, icio, asdo El Univesl stim O 197 d A Athoy ogh 3 Converiones n Uslr Pietri d Afdo Pa. El Unive sl stimb 10 197 1 3 3 "¿Po qé matao a Pasoii. El Univel stim O 197. 3 4 "La posa d José Mig Oido El Universl, stim 7, 97 3 5 "dcaci y clta El Univerl stimb 4, 97 3 6 "Compata d itlctals (México. El Univel stim 4 197 Fmado Atoio Gd 3 7 "l úmo 00 d la ista Eo El Univel oct 97 Fmado Atoio Gd 3 Ncaaga sta. El Univel octb , 97. tamié Uno m Uno o 3, 979 3 9 "Hss as fts d la ida (Peueñs legrís d H ma Hss. El Univel oct , 97 . 30 "Cotáa sci la pita (Teitoos d Jio Cotáa. El Univel oct 15, 97 3 "Cota los médicos (Ytrogénesis d á llich El Univer oct 9, 97 Fimado Atoio Gd 3 "Vdad y psimismo d Isaac ashis ig. El Universl oimb 5, 197 33 "Naatia d Loado ciascia: isió ctica d los pods d la socidad El Univerl oim 1 , 97. 34 "Vladimi Naoko l migado El Univel oim 9, 197 35 "Patick Modiao Pmio Gocot Mmoia d todos y d adi El Univesl oim 97 1 36 "o ctca cimatogca El Universl dicimb 3, 97
1327
"ncunto d scitos d Quito. l Uiersal, dicimb 17, 178
1328 "in ahlung on uan Rulfo Die oe, 1 0-1 10, 1 78 132 "William Styon nolista muy modo y muy antiguo Uierl no 7 17 1330 "La nola n otación Guillmo Mnss y litatua lati noamecna Uea eno 14 17 1 3 3 1 "l poblma d las gnacions. l Uieal no 28, 17 1332 "l boom n pspctia. sriu 4 (7) nojunio 17 -- oiginado n la ponncia psntada a la unión The R o he ia No oganzada po l Wilson Cnt Washington DC 18-20 d octub 17,
titulada "Infom logístico antiboom sob las amas las statgias y l campo d batala d la nua naati a hispanoaicana con l título d scitua n Uo más Uo 1 gosto 3 1 80 1 stimb 6 1 80 I stimb 13 180 - titulado "Los fctos dl boom Mcado litaio n la naatia latinoamicana n uo de isa 4 1 1 ) ma ouno 181 famnto - tambin n Caribe como "l boom n pspctia abil 12 y 26; mayo 3 1 d 1 8 1 con l título d la ponncia e maaque, Cadeos de Lierau e saio 1 3 1 8 1
cogido n Angl Rama d M allá del boom ieraura
meado México : Marcha Editores, 1 98 1 . Igual en la segunda edición, Buenos Ares: Folios, 1 984 .
y
@
-- tambin Capítulo VI d oela aioameriaa ao ramas 19201980 ogotá Colcultua 182
"Escritores torturados (Uruguay). E Universl, marzo 4, 1 979.
eeao de se El Unvsl ayo 99 legao os sos egados e S El Unvl ayo 2 9. Fado oo Gd as ras odeadas y rfaes cultu nd ns de gso oa Basos El Unvl ayo , 1979 1 3 37
Los faasas se eqee (Ghos-wriig' e
Unvl ayo 2 99
USA) . El
8 Fel aboga or a aoa. l Uvl ayo 2 99. Sed oo Gd Oa ve a oa e e ivieo de esro desoselo uds d Mch a oa ayoio 1979.
de a oa ral edioriaes e A aia. El Uv sal o 99 Mdo a al da l reoo de os héroes lrales gedas Mello El Unvsl jo 979. Fiado oo Gd 2 Mdo a al da Teessee Williams esaya s rói o asesao. El Unvsl jlo 99. Frado oio Gd ejo areie osye rsóbal oló de ae y heso El Unvsl agoso , 99 a esra oo oeia arsia. Ec seebe 99. - ab smlbl Srig 99. ogado e a oea Te, oe, ad e oe oay ai eia Wer reseada e th nss f th Ltn Amcn tuds Asstn
sbrgh S abril 99 eogaas Oa ve oe de gre Dmn de be osse. El Unvl ovebe 8 979. 6 Mdo a a da Ta aoe va a a gerra El Uvl ovebre 99 Frado oo Gd
17 "Lctgfís Ns psnttis El nveal, cm b 0 1979 1 "Aptcón ign n cmc c n: L tnmic Cueos de Cultura Latnoamercana 7 1979 ignlnt "nti y tct n ptcón iti igin p n cmc c n: tin Amic n eo Modo e comut mondae Test dela lazon presentate e lette Conress d Genov Columbaum ln zti 197
19 "n cltl l í Jn Rlf innt fss ns El nveal n 13 1 90 Fim Antni nín 150 "Lctgfí Ct Lzm l timp p Cartas Js zm Lim) El nveal, n 0 190 1 5 1 "Lctgfí Cni c l sig XX Cánddo o más ben, un sueño eco en Sa Ln cc El n verl n 27 190 152 "n ctl l í L cí l mits El nveal fb 1 1 90 Fim Antni nín 15 "Lctgfí Cncit st El éroe de las mues y Cs y n tal Lu Ji Ctz. El nver sal, fb 190 15 "n ctl l í pni Any Wh El nveal, fb 190 Fim Antni nn 155 "n cltl l í Aptis Mzt El veal mz 190 Fi Antni nín 15 "L ist Nlit Vintó tón Pt Rc El n verl, mz 1 19 3 " i A pnti E, V 6 nigst 190
,
-- como "La nfonía de lo adose de Aejo Carpentier, en Revista de la Univerd de Méxco, 1 O, 1 980.
coo Los poducos años seea de Aleo Capee 00), e Amecan Research Revw, 1 6 . eao Aeas al osacso El Univeal juo 0, 0. a no más no, ulo 26, 0 El Tiempo, 0 Eco, XXXII/3 (3 1 ) eeo 1 9 8 1 5 olca y aualea de os elos laoaecaos Cuaeos e acha, 2a poca 2 ) uloagoso 0 a e Escandalar, , 1 9 8 1 . 0 Agea css de ua culua sseca Punto de Vs a 3 ) ulooee 0 /Fechado Wlso Cee Wasgo . C U .S.A, al 0/ a Contovea, seee 0. nti, 0 1980 a sea de Jos soe el puelo ecao Esctu, 5 0)ulodcee 0 a, no más Uno, eeo 3 . eeo 10, 9 8 eeo 1 7 , 1 98 1 eeo 2 1 9 8 1 2 dagacó de la deologa e la poesa (Los dpcos seados de Veos Sencios) Revsta beroamericana, X 1 ) uodcee 0. ogalee, coeecas Uesdad de Pesyaa, seee , , y Uesdad de Pceo oe e 2 79. ecogdo e Calos Alaao y Bea Salo eds Lite auaSociedad. Bueos Aes achee 198. Oe e la aaa de Aca Laa Texto Crítico, ulodcebe 0
1364 Oswlo Soo scso che p soce es g No habá má pna ni olido e Oswo Soo. Uno má Uno goso 1 980. mb, l Unial seembe 8 1980. 1365 Acp cóc e mee cp lec e mnusco e Cónica d una mu nicipda sc bel c Máqe. Uno má Uno seebe 0 . mb l Unial ocbe 5, 1980 l Timpo ocbe 9, 980
ohbo escb (e lb y uguy El mpo be 8, 1980. - mb Uno má Uno ocbe 18, 980 l Unil ocbe 19 980 ua Pncia ocbe 980 1367
" poes e el empo e los sesos ) n
má Uno ocube 4, 1980 mb X/ 36 uo 1368 "Lo Ro Pofundo el mo y e l so Ri d Cíica Liaia Lainoamican 6 980 -- ecogo e el cplo II e Tanculuaci nia n Aica Laina. Mxco Sgo XX 98 o "
os cos el mo hso 1369 Age css e cl ssemá n i 0 1980.
- b Punto de Vist 9 uomb . Fecho Wlso Cee Wshgo DC UA bl 1980/ 1370 lo Co vee u f. L'c 0 -- uco como Julo Coá cosco e e Txo Cíico 7 0 eeomo 1 9 8 1 3 7 1 c Máqe e gls (ccó e L l oa l Unial ebeo , 198 1 .
372 Una catástof ditoial (El caso dl Uuguay). Uo ms Uo al 4 8 . 373 Intimdads d un concuso / Qu pasa n la naativa co lomana. Tiempo mayo 0 8. 4 aca d os n . uadeos de Macha 2a. poca 2 ( 3 mayojuno 8. 375 Los contstataios dl pod Tiempo mayo 3 y juno 8 - - tamn Uesa uno n nuvo poo pouctivia naativa ( 48)/ II julo 8 . /La acptada tanscutuación popula uana/ III julio 2 8 /La conquista d ntoo uano/ IV julio 8 /El lnguaj/ V julio 2 8. /La lucha conta pods distosio nats/ VI agosto 2 8 . /La dnuncia/ VII agosto 8 . /El humoismo/ VIII agosto 8 . /El dsao d la modniación/ Uo ms Uo juio 2 8. agosto 8 III agosto 8 8 . julioagosto 8. Qumea II stimoctu 8 . pólogo a Noísimos aoes hspaoamecaos e macha. (ngl Rama d.). Mico: Macha 8. - tamin Captulo II d oea atioamecaa. Pa oamas 19201980 Bogotá Cocultua 82. 37 El último Puig / El diálogo imposil. Tempo agosto 8 - tamin Uo ms Uo novim 8 .
E Uvea
nro 24, 982 El dlogo mosibl en 3 982 mxm mbgedd III febrro 4, 98. E mundo como lbrino 377 Syron E Uve goso 23, 98 El dfo de l modrndd goso 30, 98 Aooss de llm Syron
-- como Aooss d Syron Asdo cric moi dd, n Uo Uo enero 9, 982 378 El úlmo Clvno n inconl d l novlr y l o E Tempo gso 30 98 - - mbén El Uve novmbr , 98. nvmb 5 98 Uo m Uo novmbr 4, 98 379 L nocnc slvj d nrch E Uv semb 6, 98 semb 3, 98 - - mbén, Uo ms Uo fbro 27, 982. E Tempo dcmbr 4, 983 Eco XLIV3 267) nero 984 aque 84) julo 26, 98 380 Ls úlms novls d osé Donoso E Uivl 1 si b 20 98 L mmofss del exl lnmrcn; sembr 27, 98 D aqua d Loa l aín d a o
-- uldo Ls úlms novels de osé Donoso / m mfoss del exlo lnmricno, n Uo más n, ocube 7 , 98 mbén, n E Tempo nro 7 , 982 3 8 1 Cls, m en mo Crlos m). Cueos de acha 2 éc, 3 ) smbrocubr 98 mbén, E de Cacas brl 6, 982
82 raur and Exi. Founding he Laín merican Lierary Communy Review, 30, Sepember-December 1 98 1
8 La arraia e ocorow El Univel ocubr 4, 1981 agnosis ambigua d la sociedad nor
amrcana ocubre , 98 1 . La noelareporaje ocubr 8 9 8 1 . Caminos diergnes poea y héroe V ocubr 24, 198 La popnoel ambn Uno más Uno, febrero 6;1982. 84 Aa qemada de Fuenes el reoo a casa" Quimera 2 ocubr 9 8 1 . amn, Casa 22 3 eneroerero 92
8 os dsdees una plosión inlecual" E Universal nombr 22, 198 86 Los dsdes II: a sacraización del inelecual El Uni vesal nombre 29, 1981
8 Los dsdenes III la disidencia del socialismo eal El Univeal diciembre 1, 198 88 Los dsdns I la disidencia nueo género lieraio" El Univesal diciembre 20 981. 89 a ecncación narraia Hispaméria 0 0 diciemre 98 capíulo II de La novela latinoameriana Panoramas 2080 ogoá Colculura, 982. 90 a bioeca yacucho como insrumeno de negración cuura aoamericana Latino Améria, 4 1 98 1 . · 9 os dsdenes la soledad de los disidnes soiéicos l Uniesal, enro , 982. 92 Los dsdenes I : los oósoos en la sociedad burocrica El Univesal enero 10, 982 9 Los dsdenes II usos de la disidencia E Univea enro 7 , 98 2.
191
1 34 Ambüedade de la declaracn del redente Reaan obre el tat e erto Rico Caridad, 2 8 febrero 982 r mado aver Sartori 139 "La guerra de n de mundo Maro aras osa Uni a, maro 14 182/na obra maetra de aor csc vvo maro 2 1 1 982/plenor de la novea popar. abrl 4 1982/Toda a socead represenaa. tambén, Eo, /6 246) abrl 1 82 Revita de Univeridad de io 982 - como prloo, en Maro aras osa a guea de n d mundo Barcelona rlo de ectore 98 136 a leccn nteectal de arha Cuadeo de arha 2a. época, 1 mayojno 82 137 Jan arlo Onett el dcro enmacarad e a oe dad Cueo de arha 2a época oagos 1982 bajo el ttlo narrador nrea a bae e scara e la modedad en Studi di Letteratura panoameriana 1314, 183 138 Atonoma lterara amercana Sn Nombre X 4 lo etembre 182 amplado progo a aros Atores Ci ipanam riano Voumen Sigo . arcena rc ctore 183 La malandana de Renaldo Arena Unea se bre 12 182 Uno m Uno octbre 16 182 1 4 Un premo para todo nootro Gabrel arca Mre Uno m Uno octbre 23, 1 982 1 1 Garca re entre la tragea la pocal o crnca pea de la Crónia de una muerte anuniada. Sin ombre III 1 octbredcembre 1 982
-- modfcado, prólogo a Gabrie García Márqez Crónica de
una muete anuncada arcela rcl de ecre
1 92 ad a caza eraria e a alaera aalidad 1 Le race de idie d'mazie da la lérare bréle e Améique e 1 2 cbredécembre 1 92 -- cm L ecrire idi de la mazia e Uno Uno diciembre 2 192 - amiad al de Tanscultuacón naata en Ac Latna Méxic Sigl 192 S y ecrire laiameria 2 1 2d A 2 TH 2 Uno Uno iembre 27 192 - ambié Qume 2 exra diciembre 1 92 Comuna 4 ereraz 983 - radcid cm O Ead id e ecrire lai america 212 d ardil ii�a a americaa e O Esto e S aulo marz 1 9 8 Jaque diciembre 2 19 Nacional diciembre 12 19 1 El e de arel ara áez l Nbel de aga bre la reeca ierra laiamericaa 1 9 di ciembre 1 1 92 ambié Eco L/ 2 eer 1 9 ismalCabl 91 19 1 La ela laamericaa e Colcultua 7 9 - fragme del al de noela latnoamecana Panoamas 8 á lclra 1 92 - iga ragme e El Especto diciembre 1 1 1 9 4 Mi ama 2' e Ead id El Unesal eer 2 19 7 Lo Ríos Poundos era de bre Resta beoameicana XIX 1 22 eermarz 1 9 - iad La elaóera de bre al de anscultuación naata en Ac Méxic Sig XXI 192
148 Solidaidad con uo Rco Cuadeos de Macha, 2a. épo· ca 4 23 sim 983 ólogo al lo d Ruén íos independencia de Puerto . Razón y lucha Méio Editial Línea, 983 49 la oncación d los los alánicos -- oiginamn onnia a s snada a Primer En cuentro Hspanoamrcano de la Cultura ogo nim 28 a dicim 2 983 ósumamn aaió en : - El Temo, diim 4 y 1 983 Uno ms Uno, dicim 1 1983 El Naconal, dcim 3 1 983 E XLI3 267 no 984 Nueva Sociedad, 7 nofo 984 Cueo de Marcha, 2a éoa 2 984 Opnar dim 2 983 l Día diim 24 1 983 141 La modnización laia lainoamicana 87 Hamérca, 1 2 36 diim 983 - agmno dl ólogo aios uos Clásicos hispano amercano Volumen Modesmo. Barcelona d Lcos 1983 1 4 1 1 Liaua y culua n méica Laina Revista d Crtca Literaa Lanoamecana, 9 8 2o sms 983 - agmno dl aulo d ranscultuacin narativa en Amérca Latna Méico: Siglo XX 98 1 4 1 2 undaión dl manismo hisanoamiano p Benard d Baluna Univerty of Dayton Revw 2 983 4 3 José Ma n l d la modiaión pética Whiman Lauéamon imaud Nueva Revta de Filologa Hispá na XXXI 1 1983 4 1 4 La ciudad odnada Revsta de Unversid de México nuva éoca 33 no 1984 agmno dl aulo d La cudad letrada ano w Jsy: Edicions dl o 984
a
4 L ltt n s mco ntopoógco" Cueo Ha noameriano 47 myo d 184 ognlmnt ponnc nt s egu Joada de Sooogía de la Lerau Mdd nvm 1 1 8 d 8 4 1 6 Fomón d nov tnocn Ssnt ños d ltt E Temo gosto 1 1 84 fgmnto d La novela lanoamerana Panoramas 920 980 ogotá oct 1 8 4 7 mo o ng spño" rmaCara 1 1 1 84 ognmnt connc d dspdd n Unvsdd d ynd dcm d 1 8 41 8 Dmoctzcón d socdd y ltt" Jaue 6 o 8 pto d o póstmo m democr modemo Montvdo 1 8 4 S mn ogn d nnt mndo" sto nándz Erura 114 nodcm 18 pcdo zo 8 4 ntv d G Gc Má dccn d n t nonl popl" Texto Cro X 1 nogos , 8
PROLOOS ANTOLOIAS EDICIONES AS L venur ineecu de Figri Montevdeo dcoe ábla 5 Sccn cto ndto el pnto y ecto c Ap dce cítco" de A.R. extenn de Pedo ga eco apae cdo en Mrch XI dcembe 3 4 ) Pedo Fga Cuenos Montevdeo Edcone ábla 5 . c y plogo de AR.) Reedado po doal Aca 5 7 duardo Acevedo Díaz. Isme Moevdeo Bbloteca Aa 53. Ppacn tto y etabcmnto d e vaate) Jo Alono y Te l Vejo Pancho) Pj v oteveo blioeca Atga 1 4 duado Acevedo Díaz So y E Combe de L Moev deo Bboteca Atga 14 Pepaacn del teo eablec miento de varante con S och Qunela) Jo Pedo elán ñrrmon Montevdeo Bboeca Ag 14 Pepaacn del texto y etabecmeo e vaae. Annmo E Lo de Torm Montevdeo SA 54 Un tuo de E o de Torm" plogo po A) Alvro Amando Vaeu Tos os cnos Moteveo beca Artga 1 . Pepaacn del exto co el ao Muel P eárdez. Nciones. Montevdeo bloeca ga 1 Peparacn del texto) Juan Zoria de San Matín T Monevdeo Bboeca At g 1 6 Peparacn del texto co A Padeo) Jos nrque Rod. Moivos de Proeo Montevdeo Bbloeca A tgas 1 Pepaacn de texto.) Pedo Fgar Are esic ide. Motevdeo Bbloteca Aga 1 6 Pepaacn de texto.) Santago Macel vos Montevdeo Bbloteca Aga . Peparacn del texto con A Padeo.)
arlos Reles Trrño Priitivo. Monteideo: ibioteca Arti gas 96 rólogo notas de R
Juan arlos Onetti. l pozo. Montevideo : Editorial Arca, 1 965 . (Apéndice crtico, "Origen de un noveista una generación l erara por AR., basado en El largo vaje de J.C. Onetti", Marcha XXIII { 073 seiembre l 1 96 1 . ) Con el título del ibro, recogido en Juan Carlos Onetti (Reinaldo García Ramos, ed. Habana : Casa,
96 Varios Auores Aq Montvio, gnts y gars Monteideo ditorial Arca, 96 Selección, prólogo y notas de AR a edició, con prólogo ampliado, Monteideo Arca, 1968 duardo Aceedo íaz E Cobat La Tapra. Monteideo: Editorial Arca, 96 rólogo deologa y arte de un uento eemplar, por AR Varos Auores Cin años raros. Monteideo: Editorial Arca1966 Seleccón, prólogo y notas por AR rólogo basado en Cien aos de raros en la lteratura uruguaa, Marcha V119 se tembre 2, 966 Varios Auores La ita aor Monteideo Editorial Arca, 1966 Selección, prólogo notas de AR Marta runet So la sangr Monteideo Editorial Arca, 1966 rólogo de AR basado en Marta rnet, remio acional de teraura OA en Chle Marcha 196 ebrero 16, 962, Amasio, Marcha, V 1 1 julo 2, 1 962 Roberto de las Carreras Psao a Vns Cavari y otras pros. Mon eideo Edtoral Arca, 196 Recopilación, selección y prólogo de AR rólogo basado en Roberto de las Carreras un ogonazo sobre la aldea, Marcha, V 1 1 69 agosto 1 6, 1 96 Vros Autores La ala via Monteideo Editoial Arca 96 irmado con el seudónimo Antonio Frrán. Selección, pró logo notas de AR nrue Amorm Los jors cntos. Monteideo, ditorial Arca, 96 Selección, prólogo y notas de AR rólogo basado en n creador natgable, Marcha 1 2 agosto , 1 96 ugo R Alaro Mi no ta cal s Montedeo Editorial Marcha, 96 rólogo de AR, n eraz mundo monteideano, apare cido en Marcha V 1 diciembre 9, 966
orco Qurog. Oa nta deconocda odo do r Arc 97. /Ocho omo prcdo r 97 973 o drcón nr d AR/ (Tomo V V Ceno lccón próogo d AR. un d rourou Lo mejo poema odo dorl Arc 98. (Próogo d AR. Vro Auor Aqí Venezela centa ondo Arc 98. (Sccón d Edmundo Ar; próogo uc co o r d A.R. orgnmn n El Naconal goo 98 orco Qurog Cento de horor ondo cclopd ru gu Boc Bác 98 (roduccó d A.R. Vro Auor Montevdeo en cento ondo cclopd Urugu Bloc Bác 98. (roduccó d A. Vro Auor. Lo ndo del Plata odo cclopd u gu Boc Bác 98. (roduccó d A. Vro Auor. Merte al nvao odo cclopd gu Boc Bác 98. (roduccón por A.R Edurdo Acdo Batalla conta mpero odo c copd Urugu Bloc Bác 5 98. (roduccó d A.R. ro Arrgu. Tre ro de cento odo dorl Arc 98 (Epogo por A do n Plud d Arrgu un comoón crdor Macha XXV ( 2 rro 9 95 2. ccón Edurdo Gurr/u o Podá Jn Mo e . odo Edor Rundo Enccopd Urgu No. 2 98. (a cr cón d un ro nconl próogo por A. Co gul ulo Cpuo V d Lo Gachpolíco oplatene ur So Buno Ar Ccno 97. Tm Cpulo V d l gund dcón d Lo Gachpoltco opltene Buo Ar CEAL 982. ro Acu oro. La poeía polítca odo dor Rundo Enccopd Urugu No 7 98. (l cclo l rro d un c oc próogo por A.R Co gul ulo C
r
pítulo 11 de Lo Gauchipolí Roplatene, tertu y S. Buno Ar: Cco, 1 97 prc l 2. d-
cón 982.
Vao toe a canción pteta Monteveo: Etoe Ren o Encclopea rgaya Bbloteca Báca 1 6. ana e lbaboo lengua e iamante Monteveo: Bblote ca tga 1 6 Recoplacón y pepaacón el texto con Paeo) Bartolomé Halgo Cielito y iálogo paótico Monteveo: B bloteca e Macha 1 1 Batolomé Halgo: gmento el poeta en la evolcón pólogo po R Oginalmente en Marcha V 1 1 8 1 ) novembe 8 1 63 ttlao velta paa ato lomé Halgo. Con el mmo títlo el lbo Capítlo III e o Gauchipolíco Rioplate iteratu y Beno Ae: Cacanto 1 6 Como Batolomé Halgo oea e la evol cón en la egna ecón e Lo Gauchipolíco Rioplate Beno e: CED 182) to ch Lo Gaucho Oriental Monteveo: Bbloteca · e Macha 12 Pólogo e R Fnacón e la poeía o cal'' Con ga títlo Capítlo V e o Gauchipolí Riopla tene teratura So Beno Ae: Cacanto 16 Tam bén Capítlo V e l egna ecón e Gauchipolíco Rioplatene Beno e: CED 1 82) Hotene Capente y anet Bo e an Ficon an try from Spanih Amer (19261970 ew Yok Goman blhe 12 Pólogo e R To Reae Fen an Stanger ) Fanco Mo. anoame: nto Mlano: Valecch Eto e 13 Mezzo ecolo i naatva panoamecana 122 1 2 pólogo e R Recogo en catelano como Meo glo e naatva latnoamecana 12212) Capítlo IV e a no vela lanoameric anoa 19261980 Bogotá: Colclta 12) oé González Nueva Yo y ot egrac Méxco: Sglo 1 3 Pólogo e R.) Rbén Daío El muo e lo ueo eto Rco: Etoal nve tara 1 3 Ecón pólogo y nota e R Seño epí t eología y ate en el álogo moeta con Eopa pólogo fechado Río Piedras, 1 97 1 .)
1 99
Jos nrque Rodó. Are Movos de Proeo Caracas Bboeca Aa ucho 1 7. oas jacón de exo cronooga de A.R. Ruo Banco Fombona. Rumo Fombon ínmo Caracas Mone Ava 17. Seeccón de os Dros Inmos próogo de A.R. Jos Mara Arguedas. Formcn e un cuu ncon ndomerc Mxco Sgo 1 7 Seecón próogo de A.R Próogo " gesa de meszo" ecogdo con e msmo uo como Capuo V de Trnscuurcn nv en A L Mxco Sgo 18. Varos Auores. Prmros cuenos d de mesros de nrrv nomr Bro P / nomercn Barceona Panea 17. /a. edcón Mxco: d ora Mosaco 1 77/ Seeccón próogo noas de AR ncue Maro de Andrade coquo a rosa" versón de Lucreca Manduca. Aejo Carpener Oco de nebas". Aruro sar Per Barrabás" Joao Gomaraes Rosa Sn Marcos" versón de ucreca Man duca. Juan Caros One osbe Bad" Jos ezama Lma Fugados". Jos Mara Arguedas Los comuneros de Akoa" Juo Corázar Las pueras de ceo". Juan Ruo o oes adrar os perros". Gabre Garca Márquez La mujer que egaba a as ses". OTA Varos de os cuenos noas apareceron es despus de l pubcacón de bro en dversas revsas peródcos. - 3a. edición, Río : Paz e terra, 1 978.
duardo Gaeno. udo areona Laa 17. Gaeano en busca de hombre nuevo" próogo por A.R. Con e msmo uo C de Aa 7 177. /Fechado 173./ Jos Mara Arguedas ed. Dos y hombs de Hurochrí Mxco Sg 1 7 . oa nroducora voz de os vencdos" por A.R Con e msmo uo en E Ncon seebre 1 1 7.
200
Roland arte. El aáls textu segú araa Eel de Lera 197. Tre enayo de Roland arthe tradido y on una introduin de R Jo aría rgueda Señoes e dos eno ire alanto 1 976 elein y prlogo de R Joé ged, tltua dor, prlogo. omo La intelgenia tia" aptlo de Tascultuaci aatva e éio Siglo , 982. ezahualcyotl araa ... Euela de Letra 1976 Selein e ntroduin de R Rubn arío Poesas araa iblotea yaho 1 977 Sele in y prlogo de .R Titlado El poet ente la modeidad aplado para el aptlo de Lertu y c s éio Foio Ediione, 198 Varios Autores Poesía gauch. Caracas: Biliotec Ayaccho, 1977
rogo de .R, El itema literario de l poea gahea" on iua ttulo aptulo II de la egnda ediin de Los Gauch plco Rioplaeses Liteatua y socedad eno re EL 1982 edro Henruez reña. utopa e Améca raa iote auho 978 ompilain y ronologa de R y Raael Gutirrez Girardot. ario utore. ovsimos aor haoamers e mrcha 4. io arha Editore, 1 98 1 Lo ontetto del poder, prlogo por R. on igl ttlo El em E Uivel Uo más Uo Q /ver ha 7/ Tamién aptul XI de ovela latoamercaa Paoamas ogotá olultura, 1982 ngel Rama, ed. ás alá del boom: literatur y meco éio aha Editore, 1 98 1 . nlye El boom en perpetiv por R. Orignamente, poneni a la renin The R o the La Ameica ovel, orgizada por el Wilon enter Wngton . .S 1 82 otubre de 1 979 titlada norme logtio anioom ore la arma la etrate y el ampo de ata de a nueva narrativa hipanoameriana omo El boom en perpeiva, en Estu, 7 enerojo 1979 on el mimo
título en Uno más Uno, en agosto 30 y setiembre 6 y 13 de 1 980 Titulado "Los efectos del boom. Mercado lterario en la narrativa ainoamrica na", n Punto de Vist 4 ( 1 1 ) marzojunio d 1 98 1 -fragmo Como E boom n prspciva", n Crbe, abri 9 1 2 y 16 , mayo 3 y 1 0 de 1 98 1 . También, Capítulo VI de L nove tinomern. Pnoms 1920-1980. Bogotá: Colcultura, 1 982. Se mantiene en la segunda edición de Más aá d�l boom .. . Buenos
Ar Foo 184) abr rcía Máruz Cnic de un muerte nunci. Barcona Círcuo d Lcor 182 ( caza rara una aana aa ldad" próogo d A Orgnamn arcía Máruz nr a ragda a poca o crónca pua d a crónca d una mur anuncada n Sin om, X ) ocubrdcmbr 182) aro Auor r Lnge Kmpf Ltenmeri� Frankur Suhr kmp rag 1 8 Sccón próogo d A) aro Auor Clás hspnomecnos. Voumen Sigo XIX Brcona Círcuo Lcor 183 Próogo d A Auo nomía rara amrcana" Prmra vrón -con mmo íuo n S omb, X 4) julombr 1 82) aro Auor Cás hpomericnos. Voumen : Me Barcona Círcuo d Lcor 183 Póogo por A La mo dzacón rara anoamrcana" aparcó parcalmn n Hispméc, 1 2 36) dcmbr 1 83) ubn Brrío Marínz indendenci de Puerto Ri: rn uch. Mxco: Edora Lína 183 Sodardad con Puro próogo d A Con mmo íuo n Cueos de Mr ch, 2a poca 4 23) mbr 183) abr arcía Máuz L hor. Bogoá Círcuo d Lcor 83 Prógo d A baado n arcía Máruz gran amr cano Mrch, XX 1 13) brro 7 1 64 arcía Máruz a vonca amcana" Mrch XX 1 201 ) abr 17 1 64) Maro arga La L guerr de de mundo acona Círcuo d Lcor 183 Próogo d A baado n mara aparcdo n Univer marzo 1 4 2 1 abr 4 1 82 En co XL/6 246) abril 1 982 y en a Revit de a Universid de Méxco, 1 4, 1 982.)
20 2
TICICION EN VOLUMENES COLECTIVOS aris Atres Te etudio obe Wozze de Geog Buchne. Mntevide s/e, 5 inclye esa y verdad en er cher", r A Anel ama, Carls ea de Azúa, mir drez Mneal Evin y aaigo de Bo y Neuda. iáogo ente . . ntevide dici nes evista acinal 6. riinalmente, en evita Naciona o cico V octu brediciembre 5 Cars ea de Azúa, cmp ntooga de enayo uguayo ntem poáeo Mntevide Universidad de la epública, 64 inclye La púdica dama literatra' ", aparecid riinal mente en Macha (4) diciembre 3 6 aris Atres Teo mondo e comunit mondiae T dea eazio petate e ette Cogei d Genova (Coumbanum). ila n Marzrati, 67 incluye Sentid y estuctra de una aptación literaria inal pr na cmarca del ercer Mnd Latinaica" pr A - cm Aprtación riinal de na cmarca del ercer nd Latinamérica", en Cueo de Cutua Lanoameicana, 73 7 ais Atres La iteatua de o ecido Mntevide archa Cuadens 6 67. - inclye l ach y la iteratra auchesca pr A einald arca ams, ed Juan Cao Onett La Habana Casa, 6. - ncye Orien de n nvelista y na eneración", r A - riinamente, cn ial ttl, apéndice crtic a Ja Carls Onetti, ozo Mntevide rca, 65
- basado en "El largo viae de Juan Carlos Onetti aca seiemre 9 . - igual texto en Hemy F. Giacoman ed. Homeaje a Jua Ca o Onetti. New Yr: naya Las Américas 1 74. edro Lastra ed. Nueve adio a Gacía áuez Santiago de Chie ditorial Universitaria, 99. -- incluye "Un novesta de la violencia ameicana, or AR -- también, en edro Simón Martínez ed ecopación de tex to ob Gacía áquez La Habana: Casa 16. Igual en la 2a edición Sobe Gacía áquez. Montevideo: Biblioteca de Marcha 171. exto , e El Dí_Juo 9 -- también en Helmy F. Giacoman, ed Homeaje a Gabiel Gar cía áuez Variacoe iteptatv e too a u oba Madrid s Américas Publishng Co 1 72. -- orinalmente "Letras colombianas: García Márquez, la vio lencia americana, en aca V (1201) abril 17, 164
-- igual texto, en Peter Earle, ed. Gabel García Márquez (El crito y a críca). Madrd: Taurus 181. Angel Rama y Maro Vargas Llosa García Máuez la probmát de novela. Buenos Aires - Montevideo : Corregídor/Marcha, 1 97 3.
- polémica Recoge artículos de ambos aparecidos durante 172 en arca Nuevo A, Expo El Nacioal Cad xo Jorge ufell ed aio Beedetti: vaiacioe cítica. Montevi deo: bros del Astlero, 1 73 -- incluye "La situación del uruguayo medio po AR -- originalmente, "Gracias por el fuego: la situación del uruguayo medio en aca VI ( 1 23) julio 1 6 1 65 Varios Autores atí Vaoacioe cítca ontevideo undación de Cultura Univertara, 1 973 - ncluye "Luz y sombra de la poesía de Martí. Análisis de La niña de Guatemaa" por AR. - orinalmente en , 3031 , marzoabrl 1 53 Auror M cmpo, e e a nove eoamecana contempoea éxico: UNAM, 1973.
ncluye La generacón hspanomercana del medo sglo Una generacón cradora por AR orgnamente en Marca, XXVI 1 271 ) agosto 7 , 164 2a seccón) como L generacón del medo sglo, Capítulo de La no vea anoaericana Panoraas 90980 Bogotá Colcul tura, 182 Hemy F Gacoman, e d Pectiv de a nueva narava ispano aericana. País San Juan Edcones Perto, 1 73 ncluye E l estremecmento nuevo en la narratva urguaya de A.R ornalmente Maca XXXI 1 62) setemre 24, 1 7 1 ; 1 63) octure 1 , 1 7 1 y 1 64) octure 8, 1 7 1 2a seccón) as tres notas, capítulo nal de La Generacin Crí 939 99) Montevdeo Edtoral Arca, 1 72 con el msmo título, Capítulo III de novea atinoaeri a. Poras 90980 Bogot Clcultura 1 82 Varos Autores oenaje a An Ronbat en sus 70 Estudis Fioógcos Linístis. Caracas Insttuto Pedagógco, 174 ncluye Un proceso autonómco de las lteraturas naconales a la lteratura latnoamercana d AR tamén, en Arguento 3 , 1 74 en portugués) Río 6, setemre 1 74 maro 1 7. Latino Aéica 2, 1 7 orgnalmente, ponenca al t Cons of te Copative Litetu Aociaon Montreal, Canadá, agosto 173, ao el título Rupture entre la lttérature espagnole et les lttéra tures hspanoamércnes et rélatons culturelles contempo ranes con el título francés, recogdo en Mlan V Dmíc y Juan Ferraté, eds Actes du e Congs de Aociation Inter nationae de Littérature Copar Stutgart Beer, 17 guel Otero Slva, ed Qui sue siori e m oco a ote. Frene Valecch Edtore, 1 74 ncluye Da un Veneuela alaltro de A.R, asado en prólo
go Aqí Venezela cena Monteideo Editoil Ac 1 968 (selección y pólogo de AR Vios Autoes. Esdios maianos Sn Jun Editoil niesit· i 1974 -- incluye L diléctic de l modeidd en José Mtí'' A.R Vios Autoes ieaa pais en Améica aina Ccs Mon te Ail 1975 - incluye "Sistem liteio y sistem socil en Hispnoméic de A.R. -- oiginlmente "L litetu y los cmios sociles ponenci pesentd l Coloqio sobe ie Pais en Améica ana Uniesidd de Bonn R.F .A myo de 1 97. Aledo Chcón ed. Cla dependencia Ccs Monte Ail 1975 - incluye "Un polític cultul utónom po AR Wshing ton Buño y Rel Lgudi oiginlmente pecido en Hacia na políica clal aó noma paa Améica ana Gacea de la niveidad I 4 mzobil 1 968 - tmién en Políica de desaollo cnífico ecnológico de Améica aia uyul Uniesidd de uyuil 1976 Varios Autores. Auguso Moneoso. · Xa1apa: Universidad Veracruzana Cuadernos de 'Texto Crítco 1 , 1 976. para ñustro tempo", por A.R - incluye -- oiginlmente "Augusto Monteoso fbulist del tópico
1
en Opinión, myo 5 1974.
-- como "Augusto Monterroso, en Eco, XXVIII/3 ( 1 65) julio
1974
- también en Alero, 1 0, eneroferero 1 97 5 .
Milan V Dimíc y Juan Ferraté, eds. Actes du VDme. Congrs de l'Association nteational de Littératu Comparée. Stuttgart :
Biebe 99 l'Association Inteational de Littératu Comparée. Stuttgart :
Biebe 1979.
-- incluye "Rupture entre la littérature espagnole et les littra
tures hispanoaméricaines et rélations culturelles contempo raines ponencia prentaa al VDth Conss of the Compar ative Literatu Aociaon Montreal Cana agosto 13 -- también titulao Un proceso autonómico: e las lieraturas nacionales a la lieratura latinoamericana en Varios Autores Homaje a Angel Ronblat en sus 0 años. Estudios oló gs lngüístis Caracas: Instituto eagógico 14 -- con el mismo ttulo en Argumeto 3 1 4 (en portugués) Río Pie setebe 1 9 4 mazo 1 Lano América, 2 1 5 acques Leenhart e Uttératu lano-américaine daujouhui Colloque de Cerisi aris: EG. E. 18 incluye Littérature et révolution por A.R ponencia presen taa a icho Coloquio que se realizó entre el 2 e junio y el e julio e 18 Alain Rouquié e. Argenna Ho . Méico Siglo XXI 182. -- incluye La nrratia en el conicto e las culturas e AR originalmente Roolfo Walsh: la narratia en el conicto e culturas en l Argentina critura 1 (2 juioiciembre 16 basao en Nueva narrativa latinoamericana Wash en el tiempo el esprecio aparecio en Marcha XXVII (126 marzo 18 1 66 titulao Roolfo Walsh: la narrativa en el conlicto e las culturas aparece en el libro póstumo Literatu cla social Méico: Folios Eiciones 1984 Carlos Altamirano eatriz Sarlo es. Litetu / . uenos Aires: Hachette 182 Incluye Inagación e la ieologa en la poesa (los pticos riaos en Vesos Sencillos)" - originalmente aparecio en Revta eoamercana XLVI 1 2 1 1 3 julioiciembre 18 -- basao en conferencias en l Uniersia e ennsylvannia tembre 18 199 y Unera e rinceton noiembre 28 1 La Schwartz Leer Isaas eer es Homenaje a Ana María Ba rnechea Mai: Castaia 184
nle " demorazan enmasaraora e empo mo desa base para más demots del modes mo. Monevdeo FAR 985 Ana izao omp ltetu o mo po. enos Ares CEDAL 1 985 nle "Alnas serenas de ra bajo para na avenra neleal de neran ransrin de la exposn presenada en la Senda Renin de Experos qe vo lar en la nversdad de Campnas (NCAM) rasl 6 obre 98
LIROS Y COLECCIONES DE ENSAYOS ¡O mbra prtana! novela). Monevdeo Fábula, 1 5 1 . Terra n maa. narrava) Monevdeo : Edcones Asr, 1 L pea mea en e mecad enc Monevdeo n versdad d la Reúblca, Deo. de eraura Hsanoamercana 3 18 desués, caulo IV de Rbn Darí y e mdem Caracas EBC, 170 n Darí y e mem (rcnnca cecnómca de n are amrcan) Caracas EBC, 1 70 Dez pbem pa e naradr atnamercan Caracas: Sness Dosml, 172. orgnado en Dez roblemas ara el novelsa, Ca 4 2) oc ubrenovembre 14 como Dez roblemas ara el novelsa lanoameco, en Nacna , uloagoso 1, 1 0, seembreocubre, 1. ambén, en nvea hpanamecana ohn Loveluck, ed.) Sanago de Cle Edoral nversara, 1. reedado en Caa 10 0, ulo 1 70. recogdo en Lera are nev en Cba Ignas Rera, com .) Barcelona Esela, 1 7 1 . reedado Barcelona : Laa, 1 77 .) ambén Caíulo II de La nvea anamecana Panrama . Bogoá: Coculura, 182 generacón críca ). Monevdeo Edoral Arca 172 aunue obvamene recoge dversos rabaos y noas de los vene
años aneriores las bases direcas pueden enconrarse en - " generación de la crisis )" ac XXV 1281) no iebre 19 195 eneración de a crisis ) 1955 poeas narradores crí icos draaurgos Marcha, XXV 1282) noiebre 2 195 "La generación de la crisis ) sipaías y diferencias Macha XX 1 28) diciebe 1 95 " conciencia críica Moneideo Ediores Reunidos Htoia Ilustra de Civilizacin Uuguaya 199 ara el capíulo al "El esreeciieno nueo de la narraia uuguaya ) la ge neración de 199 Maca XXX { 1 52) seiebe 21 9 "El esreeciieno nueo en la narraia uruguaya {) e rubo de res escriores renoadores Mercedes Rein Gley Eyherabide Jorge Onei) aca XXX 1 5) ocubre 1 191 "El esreeciieno nueo en la narraia uruguaya ) una generación a salo de aa Marcha XXX 1 54) ocubre 8 191 {2a sección) 8 19 2a sección) 8 1 9 1 {2a sección) -- el capíulo al bao el íulo "E esreecieno nueo de la narraia uruguaya en Nueva Narava Hispanoamecana 2 {1 ) 1 92 abién en Hely F Giacoan ed Perspectivas de nueva naativa hispanoamericana San Juan Ediciones uer 9 alene coo apíulo X en alene coo apíulo X en alene coo apíulo X en novela latinoamerica na Panoramas 080 Bogoá olculura 1982 Salvor Gamendia y narrativa informalista aracas EBU l 95 -- orinado enre oros en "La narraia de Salador Gaendia ) y )" Marcha, XXX 1 424) noiebre 8 y 1 425) noiebre 1 198 así coo en Ca 1 0 2) ayouno 1 99 "Garen dia y la nuea leraura enezoana
Rn Blanc mbna y gtsm lanamrcan Valencia Univeridad de arabobo 9 5 - baado e n 00 año de egotio (Lo 00 ao de uo Blan co Fobona) E l Nacnal, unio 3 94 Ls Gachplítcs Rplatnses. Lterat y Sc Bueno Aire alcanto 9 - Introducción con el título Literatura y clae ocial en Escrtra, () arzounio 9 anteniendo ee título Introducción a la egunda edición Los Gachlís ptenses. Bueno Aire EDA 9 2 tabin ponencia en la th Natnal Mtng f the Latn Ac Stdes catn, Atlanta Georgia USA 242 de arzo 9 -- apítulo l Lteratura y clae ocale originalente ponencia al X Cngs Ibramercan de Lteratra, ia Perú 94 de agoto 9 titulada "ondi cionaiento ociale de a fora literaria en la literatura de la eancipación coo "teratura y revolución en Vario Autre Lteratur de la mancpacn hspanamcana ia Univeridad Na cional Mayor de San Marco 92 coo "iteratura y revolución (un odelo inicial de ) en Nvs abrilayounio de 92 en l egunda edición de s Gachplís. Bueno Aire EDAL 92 e titula "Naciiento de la gaucheca literatura y revolución en el ibro pótuo Lteratra y clase scal Mxico Folio Edicione, 1 984 e titula "La literatura de la revolución
en el ibro pótuo Ltetura y clase scal Mxico Foio Edicione 94 e titula La iteratura de l revolución eancipadora aptuo El ciclo iterario de una cae ocial - originalente prólogo a psía lí. Montevideo Edi
-
-
--
tores Reunidos, Htora Ilutrada de Cvlzan Uguaya No 7 1968. Capítulo II Bartoloé Hidago surgiiento del poeta de la revolución. orgnalente, 175 veltas para Bartoloé Hdalgo. Marha XXV ( 1 1 8 1 noviebre 8 1 963 coo Bartoloé Hidalgo surgiiento del poeta en la revo lución, prólgo a Celto y dálogo patrto Montevideo Biblioteca de Marcha, 1971 coo Bartolo Hdalgo poeta de la revolución, capítulo de la segunda edición de Lo Gauhpolíto Buenos Aires CEDA, 1982 Capítulo IV. Poesía política revolucionaria y poesa de partido. originalente, con el iso título, en Cuadeo erao XXI (6 noviebrediciebre, 1 972 coo De la poesía política popular a la poesía de partido Hlaro Ascasubi y Estslao del Capo, Capítulo III de a segunda edición de Lo Gauhpolío Buenos Aires CEDA, 1982 Capítulo V. Fundación de la poesía social. orgnalente, con el iso título, prólogo a Arturo ussich Lo t gauho orentale. Montevideo Biblioteca de Marcha, 1972 tabién, Capítulo IV de l segunda edición de Lo Gauh polío Buenos Aires CEDA, 1 982 Capítulo VI. creación de un teatro nacional. originaente, con el iso título, prólogo a Eduardo Gutié rreuan osé Podestá J Mo Montevideo Editores Reunidos, Enciclopedia Uruguaya, No. 24 1968. tabién, capítulo V de la segunda edición de Lo Gauhpolí to .. Buenos Aires CEDA, 1 982. Capítulo VII. Elías Regules a gauchesca doestcada. orinaen, ituado Reguls inventor de la tradición, en Marha XXII ( 15 1 ) aro 24 1 961 tabién, Capítulo V I de la segunda edición de Lo Gauhpo lío. .. Buenos Aires CEDA, 1 982 .
22
Los dctos latnoamericanos. Mxico FCE, Colección etimo nio del Fondo 42, 9 -- Capítlo Una remozada galería de dictadore ornaente, con el mimo tlo, en Naconal jno 1 , 95 dep, Un patriarca en la remoada galería de dictadore, , XXX4 ( ) agoto 95 tamin, como Lo dictadore latinoamricano en la novel Capítlo VI de novela latnoamericana Panoramas 90 980 Bogotá: Colcltra, 92 Capítlo I El dictador letrado en la revolción latinoamericana como El dictador letrado en la revolción nacional latino amricana, en Revista de Ltetu Hispanoamecana, 2 () enerojnio 95 con igal títlo, Capítlo X de La novela latinoamericana Panoram 9980 Bogotá: Colcltra, 92 -- Capítlo Un clto racionalita en el deenfreno tropical originalmente, l Seño Pdente reviado por lejo Carpen tier, en Nacional, jnio 2 94 modicado como lejo Carpentier: n clto racionalita en el deenreno tropical, Semp, agoto 2 , 94 tamin Capítlo X de novela latnoamericana Panoram 90980 Bogotá Colcltra, 92 - Capítlo IV El patriarca olo dentro de n poema cíclico originalmente, La novela como poema cíclico, en Naco na jnio 5, 95 contriye a Un patriarca en la remozada galería de dictado re, , XXX4 ( ) agoto 95 tamin, Capítlo X de La novela latinoamericana Pano 90980 Bogotá Colcltra, 92 l ueo smbl de Jo Antono Raos Cmaná Unver •' idad de Oriente, 9 -- aado en ntrodcción a la imóica de Jo ntonio amo cre, en l Naconal, diciemre 9, 9
Tlturacn narrava en mérca Latna México: Sigo XXI, 9. - Capíuo ieraura y cuura -- Capíuo Regiones, cuuras, ierauras os capíuos, originados en os pocesos de ranscuura cin en a narraiva ainoaericana Revta de Litetu Hspanoamercana 5 , ari 1 97 4 - Capíuo . E área cuura andina. originado en E área cuura andina hispaniso, esiciso, indigeniso). Cueos mecanos XXXII 6 ) noviere diciere 1 97 4 Capíuo IV La gesa de esizo. originado en e exo de iso íuo progo a José María Arguedas. undacones de una cultura naconal indoamer cana. México: Sigo XX, 1975 -- Caíuo V ineigencia íica. originado en José Marí Arguedas, ranscuurador, progo a José María Arguedas Seos e indios. uenos Aies Ca cano, 1976 ajo e íuo Recuperacin de pensaieno íico de osé Maía Arguedas, Lano meca 9, 1 976 - Capíuo V. a noveapea de os pores. después, ajo e íuo Los Ríos Profuos pera de pores, en l Revta Iberoamerna XIX 1) eneroarzo 193. -- Capíuo VII. os ríos cruzados, de io a a hisoria originado en Los Ríos Profundos de io y de a hisoria. Revsta de Críca Ltera Latnoamerina 6 1 ) 1 9. Los Gauchipolís Rioplatenses Segunda Edicin) uenos Aires: CEA, 19 -- nroduccin - igua a a priera edicin, so adopa e íuo de Escritu - Capíuo Naciieno de a gauchesca: ieraura y revoucin - igua a a priera edicin, caia e íuo. -- Capíuo . Barooé Hidago: poea de a revoucin. igua a a priera edicin, era e Capíuo I con caio de íuo
Capítulo . De la poesía polítca popular a la poesía e parto: Hlaro scasu y Estaslao el Capo ual a la prera ecó era el Capítulo V caa e título Capítulo V Fuacó e la poesía socal e Heáez a too Lussch. ual a la prera ecó era el Capítulo V cambia e título Capítulo V La creacó e u teatro acoal ual a la prera ecó era el Capítulo V Capítulo V. Elías Reules o la auchesca oestcaa. ual a la prera ecó era el Capítulo V Captulo V El sstea lterario e la poesía auchesca oralete co ual título próloo a Varos utores Posa auhesa Caracas: Bibioteca Ayacucho 9 NO El Capítulo e la prera ecó El cclo terario e ua clase socal ha esapareco coo tal y ha pasao a forar par te el uevo y el uevo La novela latinoameiana Panoam 90980 Bootá: Colcul tura 2. Capítulo foracó e l a ovela latoaericaa orao e el artículo el so ttulo apareco e Sin Nomb, 3 eeroarzo calete poeca e la esa reoa La ovela lato aericaa e el Vth Congress of the nteational Com paaive Liteatu Association, otrea Caaá aosto 3 ttulaa Forato u roa et oles arratfs e érque Late. Capítulo La eeracó el eo slo oralee La eeraó hispaoaercaa el eo slo ua eeracó creaora e Macha XXV 2 aosto 6 2a ecó co ese so título e urora Ocapo e. La tica de novela ibeoameiana contemponea Méxco UN 93. Capítulo Dez proleas para el ovelista latoaericao oigiado e ez probemas paa e oveista" 4 26
octubrenoviembre 1964. también en ohn Loveluck e. La noea hispanoameriana. Santiao e hile itorial Universitaria 1969. también Diez problema para el narrador ainoameriano aracas: Sntesis Dosmil 1976 apítulo V. Meio silo e narrativa latinoamericana 19 197)
oriinao en Mezzo secolo i narrativa ispanoamercana 1 9197, próloo a Franco Moni e. Lainoamerica 75 narraori. Milano Vallechi itore 1973 apítulo V Los procesos e transculturación en l a narrativa lati noamericna oriinao en el artículo el mismo nombre aparecio en a Revt de tertur Hpnomericn 5 abil 17 esarrollao apítulos y (Literatura y cultura y Reio nes culturas y iteraturas) e ranculuración narraia en Amrica Laina México Silo 19 aptulo V . l boor en perspectiva oriinao en la ponencia presentaa al panel he Ri of he Lan Amerin Noel, The Wilson enter Washinton D USA 10 e octubre 1979 bajo el título nforme los tico (antiboom) sobre las armas las estrateas y el campo e batala e la nueva narrativa hispanoamericana con el título actual en Ecriu 4 (7) enerojunio 1979 también en Autores Varios. Má alá del boom Lieura y merco. México Marcha itores 1 9 1 como Los efectos el boom Mercao lterario en la narrativa latinoamericna en Puno de Via, 4 ( 1 1) marzojunio 1 9 1 (framento) en la seuna eición e Má aá de boom ieraura y merco. Buenos Aires Folios iciones 194 aparece el ismo texto. Se aclara ue A.R es el eitor. tmbién en Uno má Uno, aosto 30, setiembre 6 y 13 , 1 90 y en Caribe abril 9 1 y 1 6, mayo 3 y 10, 191 apítulo V La tecnifcación narrativa. oriinaente con iual ttulo Hispamrica 10 3) ice re 8 1
Capítulo VIII. Los dctadores latnoamercanos e n la novela ornalmente Una remozada galería de dctadores on, juno 1 1 975. desués con gual título Capítulo I de os Ditos no eios. Méxco: FC. Coleccón Testmonos del Fon do 42 1 97. tamén Un atrara en a remoaa gaería e ctaores I/4 ( 1 7) agosto 1 975 Capítulo I. l dctador letrado en la revolucón latnoamercana ornalmente l ctador letrado en la revolucón naconal latnoamercana en Revt de itetu Hispnoein 2 () enerojuno 1 97 5 desués Capítulo 1 de os Ditdoes tinoenos Méxco .C Coleccón Testmonos del Fondo 42 197 Capítulo . Un culto raconasta en el desenfreno tropcal. orgnamente Seño Pesidente revsado por Alejo Car penter en ion, juno 27 1 974. modcado como Alejo Carpenter: un culto raconasta en el desenfreno tropcal en Siep agosto 2 1 1 974. después Capítulo III de os Ditos tinoeinos Méxco F.C. Coleccón Testmonos del Fondo 42 1 97 Capítulo I. l patrarca solo dentro e un poema cíclco orgnalmente novela como poema cíclco en o n, juno 15 1975 contruye a Un patrarca en l a remozada galería de dctao res I/4 ( 1 7) agosto 1 975 esués Caítuo IV e Los Dctos oecos Méxco: F.C. Coleccón Testmonos del Fondo 42 1 97. Caítulo II. Los contestataros del poer orgnalmente con gual título en Tiepo mayo 3 1 y juno 1 9 1 Unives I juno 2 1 , 1 98 1 /Un nuevo período de productvdad narra tva ( 1 94 1 9 1) 11
ju lio 5 , 1 98 1 / L aceptada transculturación popuar
urana
lo 2, 98 ost dl toro ro IV jlo 9, 98 El lgj V jlo 26, 98 L lh otr podrs dstorsots. VI gosto 2 98 L d
VII gosto 9 98 El hmorsmo. V gosto 6 98 El dso d l modó. Uno má Uno 1 jlo 25, 98 I I gosto 9 8 II gosto 8, 98 Qume oosto 98 I I stmbrotbr 98 prólogo Agl m, d Novímo narrado hpname cno en mch Méxo: Mrh Edtors, 98 . - - Cpítlo XIII. El strmmto vo l rrtv rgy orglmt, o gl títlo March 1 L gró d 969 XXXI ( 562) stmbr 24 97 1 1 E rmbo d trs srtors rovdors XXX ( 563) otbr , 97 II U gró slto d mt XXXI ( 5 64) otbr 8 97 (2. só) Cpítlo l d generacn crítca 36 Mot vdo: Edtorl Ar 972 tmbé, Nuev Ntv Hpoamecana 2 ( ) 972 tmbé, Hmy F. Gom d rpectv de l nueva narv hpanoamecn S J : Edos Prto 97 3 tetur cl ocl. Méxo: Folos Edos 984. -- Itrodó -- L ltrtr d l rvoló mpdor orgmt, po l X Congre Iberomecan de tetu m, , 9 d gosto 97, ttld "o domtos sos d s orms ltrrs l tr tr d l mpó omo Ltrtr y rvoló Vros Aors. Lteraura
--
- --
-
de la emancipación hispoamericana a Unversdad Na conal Mayor de San Marcos, 1 972 . como teratura y revolucón (un modelo ncal de 1 8 1 0) en Nevos Air, 7, abrlmayouno 1 972 como teratura y clases socales, Capítulo 1 de la prmera edcón de Los Gachipolís Rioplatens Litet So cied Buenos Ares Calcanto, 197. como Nacmento de la gauchesca lteratura y revolucón�', en la segunda edcón de Los Gachipolícos . Buenos Ares CEDAL, 1982. El sstema lteraro de la poesa gauchesca. orgnalmente, prólogo a Varos Autores Poesía gachesca Cacas: Bboteca Ayacucho, 1978. tambén Capítulo VII de la segunda edcón de Los Gachipolís . Buenos Ares CEDAL, 1 982. El poeta frente a la modedad. pacón del prólogo a Rubén Darío. Psí Caracas Bbloteca Ayacucho, 1 977. Marano Azuela mbcón y frustracón de las clases meds orgnaente, El perspectvsmo socal en la novela de Ma rano Azuela, en Revista Iberoamericana de Literatra, 2a época, 1 , 1 9. ambén, con el nuevo título, en Ceos de Maha, mod cado y amplado, 1 2 (1 0) novembredcembre 1 980 11 2 ( 1 1 ) enerofebrero 1 98 1 . III 2 ( 1 2) marzoabrl 1 98 1 Arano Suassuna el teatro y la narratva popular y naconal - con el msmo ttulo, orgnaente en Palabra el Hom b, 1 3, eneromarzo 1 975 Rodolfo alsh l a narratva en el conflcto de las culturas orgnaente, Rodolfo alsh la narratva en el concto de culturas en la Argentna, it, 1 (2) ulodcembr 97 Basado en Nueva narratva latnoercana II) alsh en el tempo del despreco, Marha VII (129) marzo 18 9.
ttulado como L narratva en el concto de la cultura en Alan ouqu ed entna Hoy Mxco Sglo I 982 - Norbeto Fuente: el narrador en la tormenta revouconara cud letda Hanover Ne Jerey SA dcone del Norte 984 Nota de o etore - Angel ama: la paón y la crítca por Maro Vaga Lloa apreco E omeco dcembre 2 98 - rólogo por Hugo Achugar - Lo en la reunón ual e la Moe Laguage Aocaton Ne York SA dcembre de 98 - Capítulo La cudad ordenada - con el mmo t ítulo fragmento en Revta de la Unved de Méxco Nueva poca enero e 984. - - Capítulo 11. L cudad etrada -- Capítulo . La cua ecrturara Capítulo IV La cuad modernzada. - Capítulo V L pol e poltza. Capítuo VI La cudad revoluconada.
- Segunda edcón Montevdeo: Fundacón Angel ama 984 xcluye "Nota de lo edtore "Ange ama : la paón y la crí tca de Varga Lloa y el prólogo de H. Achugar
mácaa democátca del memo. cón pótuma no re
vaa) ontevdeo: Fundacón Angel ama 985 Captulo l "emocratzacón de la cedad y la teratura e u 11 6 ) febrero 22 985 Capítuo 11. arte de la democratzacón - Capítuo I La guardarropía htórca de a ocedad burgue - Captulo IV La cancón de oro de la clae emergente - aptuo V. l poeta en e carnaval democrco. -- Capítuo V. Interpretacón amercana de texto unvera
22
PUBLICACIONES UTILIZAAS PARA ESTA BIBLIOGRAIA GENERAL ANOTAA
A peródco Montevdeo Uruguay. tal, revsta cultural Caracas eneuela. Ale revsta cultural Cudad de Guatemala Guatemala. lmanaq. Ceos de Ltetra e Esao, revsta cultura Sao Paulo Brasl rqe Latne, publcacón del CERAL París Franca. mento, revsta lterara Sao Paulo Brasl. r, revsta cultural Montevdeo Uruguay. Ceos de Opnao, pubcacón de la revsta Opnao Río Bral Camp de L'a revsta cultural Barcelona España. Carbe, peródco Santo Domngo Repúbca Domncana. 'Enan pubcacón de la UNESCO París Franca. Ca, revsta cultural de Casa de las Amrcas La Habana Cuba. Clard, peródco San Juan Puerto Rco. Clnam, revsta cultural Montevdeo Uruguay Comndad, revsta cultural y polítca Estocolmo Sueca. Cs, revsta cultural Buenos Ares Argentna. Ceos mercanos, revsta cultural Cudad de Mxco Mxco. Ceos de Cltra Lanoamecana, revsta cultural Cudad de Mxco Mxco. Ceos de Marcha, revsta polítca y cultural en su 2a. poca aparecda en Cudad de Mxco Mxco. ta cuua Motdo rua. El ía, peródco Cudad de Mxco Mxco. El peródco Montevdeo Uruguay.
22
El iario de Cacas periódico Caracas Venezuea ilogos revista cutura Ciudad de Mxico Mxico. Horen; revista cutua Repúbica Federa de Aemania E revista cutura Bogotá ; Coombia Entregas de La Lie revista cutura Montevideo ruguay. Esna revista cutura Caracas Venezuea crtura revista iteraria Caracas Venezuea. Esfuerzo revista cutua Montevideo ruguay El Espector periódico Bogotá Coombia Estudios Filológicos y Lingüísticos, revista cutura, Caraas, Vene-
zuea. Excelsior periódico Ciudad de Mxico Mxico. Epo eródico ma Perú La Gata de Buenos Ays revista cutura Buenos Ares Argentna. Gata de Colcultura revista cutura Bogotá Coombia. Hispaméca revista iteraria Gthersburg Maryand SA Insla revista cutura Madrid España. In evista iteraria rovidence Rhode sand SA. Jue revista poticocutura Montevideo ruguay. LAr revista iteraria AixenProvence Franca Latino Amérca revista cutura Moscú RSS. Latino América revista cutura Ciudad de Mxco xico Latn Aer Researh Revew pubicación de a A.SA SA Ler Nacionales revista iteraria Bogotá Coomba b revista cutura París Francia Maoror revista iteraria Montevideo ruguay. Marcha revista poítica y cutura Montevideo rugua. Match revista misceánea Montevideo ruguay. E Mercuo periódico Santiago Ce La Nacn peódico Buenos Ares Argentina Nacn C revista poítica y cutura San Juan Puerto Rco. El Nacional periódico Montevideo uguay
222
El Naconal eco araas Veneuela El Naconal eco aacas Venezuela Nueva Narratva Hspanoaecana evsa eaia, New Yok, SA Nueva Revsta de Flooga Hspca evsa culual, ua e Mé
co Méco. Nueva Socedad evsa olíca y culual aacas Venezuela. Nuevos Ar evsa culual Buenos Aes Agenna O Estado de Sao Paulo eico Sao Paulo Basl Opnar evsa olícoculual Moneveo uguay a Opinón eco Buenos Aies Agenna El Pas eco Moneveo uguay. a Palabra el Homb evsa culual alaa Veacuz, Méco Paes evsa culual aacas Venezuela lura evsa culual ua e Méco Méco rsma/abral evsa leaa, olege Pak Maylan, USA Proceso evsa olíca y culual cua e Méco Méco Puerto evsa culual S uan Peo Rco Punto eco aacas Venezuela unto de Vsta evsa culual Buenos Aies Agenna. Qumera evsa olíca y culual Bacelona Esaña Revew evsa olíca y culual New Yok SA Revsta de rtca teraa anoamecana evsa lieaa, a Pe. Reta eoaeana revista teraria, Pittsbur Peslvaia, USA. Revsta Iberoamercana de Lteraura evsa lieaa Moneveo, Uuguay. Revsta de teratura Hspanoamercana evsa lieaia, Maacabo Venezuela. Revsta Mecana de teratura evsa leaa ua e Méco, Méco. Revsta Naconal evsa culual Moneveo, uguay Revsta Naconal de ultura evsa culual aacas Vnezuela
223
Revta Plíca, pubcacón poítca y cutura Caracas Venezea. Revita de a Cmiión de Teat Municiale, revsta ctura on _ tevdeo Uruguay. Revsta de la Unveid de Mxic, revsta cutura Cdad de co Mco. Río Pras, revsta lterara San Juan Puerto Rco. Siem!, revsta poítica y cutura Cudad de co co Sn Nmbre, revsta cutura San Jan Puerto Rco. Studi di Letteratura anmerina, revsta terara anoItaa. Su, revsta lterara Buenos res rgentna. Taa, revista poítcoctura ontevdeo Uruguay. Text Crí, revsta lterara aapa Veracruz co. Textual, revsta lterara La Perú. Tlalc, revsta literara Caracas Venezuea. El Tiem, peródco Bogotá Cooba. Ulma Ntics, periódco Caracas Venezuea. Unón revsta iteraria La Habana Cuba. Unveid, revsta cutura Cudad de co co. El Univeal, peródco Caracas Venezea. n of Don Revew, revsta cutura Dayton Oo S. Un má Un, peródco Cdad de Mco co. Vida iteraria, revsta lterara Cudad de co co. La V dtala, revta sceánea Caracas Venezea. Zna de carga y dcarga Zna, revsta terara San an Perto Rico. Zna F revista ctura Caracas Venezea. Zna Tórra, revsta cutura Vaenca Venezea
Republicacones en El He, periódco Barranilla Cooba. Stama, peródco Mano Itala.
225
NC TM CO SUMRO
dvnc
Esta suscinta y sumaria información temtica y onstca ue realizada en el entendido de que una masa mpotante de ectores tienen co conociminto de a amplia y dversa bo de Ange R en la prensa No pretende ni mucho menos se eustv Pra elo deberíamos contar con el tiempo y las posiblddes que oy n tene mos. or lo mismo atendmos a grandes neas de tb tes e currentes y preocupaciones puntuales de tod a ob peodstc de Rama. Ms adelante con las condciones necers p desrolr un trabao con la debida profundidad las categorizacones y cuzaen tos imprescindibles para hacer de este inmenso mate ua ms de información útil al estudioso nos dedicaeos cupro s esperamos or ahora queremos agradecer la nvaoble coboacn de Lucila Romero sin cuya contribución n squea ubos podd hacer sta.
2 2 CRIT ITERRI
3 40 4 7 44 444 48 538 65 60 706 7 8 70 7 8 875 88 80 0 5 7 7 7 08 6 3 3 33 34 35 40 4 3 0 34 45 6 70 33 33 344. EUCCION
06 44 606 700 70 703 000 077 36 67 46 48 0 5 63 73 8 3 3
TETES POIT Y S
70 8 30 37 353 357 366 45 43 440 508 5 3 60 6 6 67 68 653 654 655 656 64 700 70 703 705 764 75 8 4 8 5 80 8 86 83 84 84 863 84 85 06 3 4 8 3 55 6 67 6 70 8 8 83 005 0 8 030 03 04 044 053 054 056 058 06 06 063 064 066 067 068 084 085 087 088 08 0 00 0 6 7 8 30 37 38 40 44 46 47 54 6 0 3 6 8 38 3 44 47 5 60 74 75 76 77 78 87 88 300 30 307 3 6 37 333 33 340 344 358 35 360 36 366 36 37 374 38 385 386 387 388 3 3 33 34 403 406 408 ITRTR E OS EEUU
363 388 400 645 7 0 780 78 7 8 74 45 36 6 34 3 335 337 34 346 354 374 377 383
227
LTERTUR EUROE
LITERTUR LEMN
9 29 3 82 429 686 693 734 760 1 2 08 1 3 1 9 3 79. 2
LITERTUR ESÑOL
1 2 1 7 1 8 21 32 3 70 1 74 26 1 339 341 348 402 417 9 626 67 73 1 77 779 790 797 863 886 894 89 0 929 93 1 94 962 1 097 1 22 1 1 7 1 4 17 . 3
LERTUR RES
6 19 20 73 97 2 1 298 299 338 33 438 67 680 681 784 78 8 7 9 1 939 999 1 02 1 32 4
LITERTUR GLES
378 3 89 42 1 , 46 47 6 623 873 930 02 2 30 297. 5
LITERTUR ITLIN
409 41 2 3 1 964 1 014 1 01 1 168 1 1 8 1 323 3 1 378. 6
M IELNE
327 3 7 60 6 79 693 734 764 794 8 1 88 89 83 1 869 9 1 4, 1 0 1 3 1 3 34
228
LITERTUR LTOMN l
UNCIONL
387 907 1 1 15 1 139 1 157 1 18 1 1 189 1 192 1 22 1 22 1 242 1 255 25 257 1 28 1 289 14 12 2
CONTEMPORNE
24 323 413 480 522 525 550 589 25 3 1 5 88 94 97 98 99 700 702 703 75 707 712 724 733 748 7 778 81 83 82 8 87 87 88 1 907 928 95 958 90 93 97 97 7 980 989 1 005 1 008 1 09 1 2 7 1 03 2 1 4 1 4 1 1042 1 05 1 1055 1 057 1 059 1 00 1 09 1 72 1080 108 1 193 1 099 1 1 02 1 1 05 1 1 07 1 1 8 1 1 09 1 1 1 3 1 1 1 4 1 1 1 5 1 _19 1 1 24 25 3 1 144 1 145 1 147 1 155 1 15 1 158 1 10 1 12 1 13 1 70 1 1 7 1 1 1 72 1 1 74 1 75 1 1 7 1 1 78 1 1 8 1 1 8 1 1 87 1 1 97 2 2 1 222 1 232 1 233 1271 1 279 1 28 1 1 285 1288 1 294 1 303 1 3 1 2 1 330 1 332 1 33 1348 138 1 380 1384 13 89 1 42 1 405 1 409 1 41 0 41 1 1 41 BORGES Jorge Luis 41 3 23 1301 1305 CRPENTR lejo 75 759 95 9 1 1 83 1 1 93 1 1 98 1 343 1 35 7 CORTR Jlio. 04 9 1 8 1 05 1 1 1 1 2 1 1 29 1 320 1 353 1 37. RO Rn 9 1 1 082 1 097. ONOSO Jo. 245. GRCI MRQUEZ Gabri. 95 9 1 09 1 1 1 4 1 1 1 49 1 1 5 1 1 1 5 2 1 1 5 3 1 1 4 1 2 1 209 2 2 237 253 1 292 135 1371 1400 1401 144 4.
229
OYTSOO Jun 71 MART Jo 4 5 6 1 62 1 4 1 NERUDA Po 25 4 1 448 456 88 1 1 8 5 1 24 PAZ vio 108 RUFO Jun 1 1 42 1 2 1 7 12 18 128 14 VAEJO, Cr. 26 7 1 1 0 1 20 VARGS OS 5 1074 15 ITERTURA URUGUAA
FUNDACION
1 55 188 528 58 601 60 667 668 78 870 21 108 10 1 150 2
ONTEMPRANEA
8 0 1 1 40 45 47 4 52 58 74 76 86 87 41 42 44 50 1 52 5 5 5 58 586 5 1 5 0 8 646 666 675 65 704 722 725 728 71 768 770 777 804 805 846 848 860 1 1 1 22 5 6 7 8 40 41 45 47 5 7 85 88 0 1 1002 100 1004 1012 1020 1022 1028 101 106 107 10 1047 1048 10 1050 1 05 1 1 052 1 070 1071 1075 1076 1078 107 108 108 10 1 05 1 06 1 1 0 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 16 1 1 1 7 1 1 1 8 1 1 20 1 1 21 1 12 1 1 2 1 1 1 1 4 1 1 64 1 1 7 1 2 1 1 224 1 227 1 254 1 28 1 8 1 16