DAFTAR ISI
HALAMAN JUDUL DAFTAR ISI KATA PENGANTAR BAB I PENDAHULUAN 1.1 Latar Belakang Belakang 1.2 Ruu!an Ruu!an Ma!ala" 1.# Tu$ua Tu$uan n 1.% Bata!an Bata!an Ma!ala" 1.& S'!teat'ka Penul'!an Ba( 1 Pen)a"uluan Ba( 2 Pe(a"a!an Ba( # Ke!'*ulan 1.+ Met,)e Penul'!an BAB 2 PEMBAHASAN 2.1 Pengert'an )an !e$ara" energ- l'!tr'k 2.2 Su(er energ- l'!tr'k. 2.# Ba"an (a"an l'!tr'k. BAB % KESIMPULAN
1
KATA KATA PENGANTAR PENG ANTAR
Pu$' )an !-ukur !a-a *an$atkan ke"a)'rat Alla" ST ata! !egala l'*a"an ra"at )an "')a-a"/N-a !e"'ngga !a-a )a*at en-ele!a'kan e n-ele!a'kan *en-u!unan akala" 'n'.Sa'n'.Sa-aa tela" tela" en-u en-u!un !un akala" akala" 'n' )engan )engan !e(a'k !e(a'k/(a /(a'kn 'kn-a -a )an !eak!' !eak!'al al ungk'n. Naun tentun-a !e(aga' anu!'a ('a!a t')ak akan lu*ut )ar' ke!ala"an )an kekurangan. Hara*an !a-a0 !e,ga ('!a en$a)' k,rek!' )' a!a en)atang agar agar le('" le('" (a'k (a'k )ar' )ar' !e(elu !e(elunn-a.T a.Tak ak lu*a lu*a !a-a !a-a ua*ka ua*kan n ter'ak ter'aka!' a!'" " ke*a)a ke*a)a tean/tean !e"'ngga )a*at en-u!un )an en-ele!a'kan akala" 'n' te*at *a)a aktun-a )an 'n!-aAlla" !e!ua' )engan -ang )'"ara*kan. Pa)a )a!arn-a akala" 'n' !a-a !a$'kan !a$'kan untuk e(a"a! e(a"a! tentang tentang
3BAHAN K4NDUKT4 K4NDUKT4R5. R5. Untuk
le('" $ela! !'ak *e(a"a!an )ala akala" 'n'.Mu)a"/u)a"an akala" 'n' ('!a e(er'kan *engeta"uan -ang en)ala tentang (a"an (a"an l'!tr 'k ke*a)a k'ta !eua. Makala" 'n' a!'" (an-ak e'l'k' kekurangan.Tak a)a ga)'ng -ang tak retak. retak.4le 4le" " karena karena 'tu0 'tu0 !a-a !a-a eng"a eng"ara* ra*kan kan kr't'k kr't'k )an !aran !aran )ar' )ar' tean/ tean/te tean an untuk untuk e*er( e*er(a'k' a'k' akala akala" " !a-a !a-a !elan$u !elan$utntn-a.S a.Se(e e(elu lu )an !e!u)a" !e!u)a"n-a n-a !a-a !a-a ua*kan ter'aka!'".
Pale(ang0 16 4kt,(er 271&
Pen-u!un
2
BAB I PENDAHULUAN
1.1 Latar Belakang
L'!tr'k )a*at )'katakan !e(aga' !uatu (entuk "a!'l tekn,l,g' -ang !angat 8'tal 8'tal )ala )ala ke"' ke"')u )u*a *an n anu anu!' !'a. a. Sea Seak' k'n n laa laa t')a t')ak k a)a a)a !atu* !atu*un un alat alat ke(utu"an anu!'a -ang t')ak e(utu"kan l'!tr'k0 ,le" karena 'tu anu!'a !elalu (er9'k'r (aga'ana ara en'*takan )an enggunakan energ' l'!tr'k !eara e9ekt'9 )an e9'!'en. Dala ean9aatkan l'!tr'k0 aka )'*erlukan (a"an : (a"an l'!tr'k -ang )'(ag' en$a)' t'ga (ag'an (er)a!akan !'9at kel'!tr'kann-a -a'tu k,n)ukt,r0 '!, '!,lat, lat,rr0
)an )an
!e !e'k, 'k,n)u n)ukt, kt,r.K,n) K,n)uk ukt, t,rr atau atau *eng eng"an "antar0 tar0
a)al a)ala" a"
ater'all'!tr'k ater'all'!tr'k -ang(er9ung -ang(er9ung!' !' untukeng untukengal'rkan al'rkan aru! l'!tr'k0('a!a l'!tr'k0('a!an-ater( n-ater(uat uat )ar'l,ga ;te(aga0 alu'n'u0 alu'n'u0 )an la'n/la'n<. I!,l I!,lat at,r ,r l'!tr l'!tr'k 'k a)ala a)ala" " (a"a (a"an n -ang -ang t')a t')ak k ('!a ('!a atau atau !ul't !ul't elak elakuk ukan an *er*'n)a"an uatan l'!tr'k. Se'k,n)ukt,r a)ala" !e(ua" (a"an )engan k,n)ukt'8'ta! l'!tr'k -ang -ang (era)a )' antara 'n!ulat,r ;'!,lat,r< ;'!,lat,r< )an k,n)ukt,r . Se'k,n)ukt,r )'!e(ut $uga !e(aga' (a"an !etenga" *eng"antar l'!tr'k. Ber)a! Ber)a!ark arkan an ura'an ura'an )' ata! aka aka *enul' *enul'!! 'ng'n 'ng'n en$a( en$a(ark arkan an tentan tentang g k,n!e* )a!ar kel'!tr'kan enaku* (a"an : (a"an k,n)ukt,r -ang )'*aka' )ala ke"')u*an !e"ar' : "ar'. 1.2 Rumusan asala!
A)a*un a!ala" -ang akan )'(a"a! *a)a akala" 'n' -a'tu= 1. 2. #. %. &.
A*a A*a -ang -ang )'ak! )'ak!u) u) )enga )engan n kel'!tr kel'!tr'ka 'kan n> A*a A*a !a$a !a$a !u( !u(er er ener energ' g' l'!tr'k l'!tr'k > A*aka A*aka" " -ang -ang tera!u tera!uk k (a"an (a"an : (a"an (a"an l'!tr'k l'!tr'k>> A*a A*a -ang )'ak )'ak!u) !u) )enga )engan n k,n)uk k,n)ukt,r t,r l'!tr' l'!tr'k k> Jela!kan Jela!kan engena' engena' (a"an (a"an *engantar *engantar l'!tr'k l'!tr'k ; k,n)ukt k,n)ukt,r ,r < ?
1." Tu#uan
A)a*un tu$uan *enul'!an akala" 'n' -a'tu= Ber)a!arkan ruu!an a!al" )' ata!0 aka tu$uan -ang )a*at )'ruu!kan )ala *e(uatan akala" 'n' antara la'n untuk enngeta"u' =
3
1. Penger Pengert'a t'an n )ar' kel'!tr' kel'!tr'kan kan00 aru! aru! l'!tr'k l'!tr'k00 "a(at "a(atan0 an0 )an tegangan tegangan l'!tr'k l'!tr'k !erta "u(ungan )' antaran-a. 2. Ben)a : (en) en)a -ang ang tera ra!uk
)ala la
k,n)ukt,r0
'!,lat,r0
)an
!e'k,n)ukt,r #. Me(a" Me(a"a! a! engena' engena' !'9at0 !'9at0 $en'! $en'! (a"an0 (a"an0 kla!'9'ka kla!'9'ka!'0 !'0 )an karater'! karater'!t'k t'k )ar' k,n)ukt,r. 1.$ Batasan asala! Dala *enul'!an akala" 'n'0*enul'! "an-a e(ata!' !atu a!ala" -a'tu tentang
k,n)ukt,r l'!tr'k. 1.%
S&stemat&ka Pe Penul&san
Ba( 1 Pen)a"uluan Pa)a Pa)a (a( (a( 'n' 'n' *enu *enul' l'!! e( e(a" a"a! a! tent tentan ang g latar latar (ela (elakan kang g a!al a!ala" a"0r 0ru uu! u!an an a!ala a!ala"0t "0tu$u u$uan an *enul' *enul'!an !an0(a 0(ata!a ta!an n a!ala" a!ala"0!' 0!'!te !teat'k at'kaa *enul' *enul'!an !an0)a 0)an n et,)e et,)e *enul'!an. Ba( 2 Pe(a"a!an Pa)a Pa)a (a( (a( 'n' 'n' e e(a"a (a"a!! tent tentan ang g !e$a !e$ara ra" " *ene *eneu uan an l'!t l'!tr' r'k0 k0(a (a"a "an n (a"a (a"an n l'!tr'k0!u(er !u(er l'!tr'k Ba( # Ke!'*ulan Pa)a (a( 'n' e(a"a! tentang ke!'*ulan )ar' (a( !e(elun-a.
1.'
et()e Penul&san
1. Jen'! Data Jen'! )ata )ala *enul'!an akala" 'n' *enul'! enggunakan )ua $en'! )ata0 -a'tu = 1< Data !ekun)er eru*akan )ata -ang )'*er,le" !eara t')ak lang!ung )ar' (uku/(uku )an art'kel re9eren!'. 2< Data
kual'tat'9
-a'tu
)ata
-ang -ang
t')ak
(er(entuk
ela'nkan (er'!' *en$ela!an/ *en$ela!an au*un *ea*aran. 2. Met,)e Pengu*ulan Data
4
angka/angka0
Met,)e *engu*ulan )ata )ala *e(uatan la*,ran 'n' *enul'! enggunakan et,)e *engu*ulan )ata )engan et,)e ke*u!takaan0 -a'tu *engu*ulan )ata )engan )engan
engun engunaka akan n
re9eren! re9eren!'/r '/re9er e9eren! en!'' (uku (uku -ang -ang a)a
*e(a"a!an -ang )'(a"a! !erta art'kel )ar' 'nternet.
BAB II PEBAHASAN
5
ka'tan ka'tann-a n-a )engan )engan
2.1 Pengert&an )an Se#ara! Penemuan L&str&k
Pa)a )a!arn-a0 *engert'an *engert'an )an )e9'n'!' l'!tr'k a)ala" eru*akan eru*akan )a-a atau kekuatan -ang )'t'(ulkan )'t'(ulkan ,le" a)an-a a)an-a *erge!ekan *erge!ekan atau*un elalu' !e(u !e(ua" a" *r,! *r,!e! e! k'' k''aa )'a )'ana na "a!' "a!'ll )ar' )ar' *r,! *r,!e! e! k'' k''aa ter! ter!e( e(ut ut ('!a ('!a )'gunakan untuk keu)'an eng"a!'lkan *ana!0 a"a-a0 atau (a"kan ('!a )'an9aatkan untuk enggerakkan !e(ua" e!'n. A)a (an-ak "al )an kata -ang (erka'tan )engan l'!tr'k 'tu !en)'r'. D'ana !eua "al -ang (erka'tan )engan l'!tr'k !u)a" *a!t' turut ean9aatkan energ' )ar' l'!tr'k 'tu !en)'r'. Se$ara" aal )'teukann-a l'!tr'k a)ala" ,le" !e,ra !e,rang ng en) en)'k' 'k'a aan an *unan& -ang (ernaa (ernaa T!ales0 -ang engeungkakan 9en,ena (atu
a(ar -ang ('la )'g,!,k / g,!,kkan akan )a*at enar enar'k 'k
(ulu (ulu
!e( !e(aga' aga'
9en, 9en,e en na
l'!t l'!tr' r'k k.
Keu)'an !etela" (erta"un / ta"un !een$ak ')e T"ale! )'keukakan0 (aru keu)'an unul lag' *ena*at / *en)a*at !erta te,r' /te,r' (aru eng engen ena' a' l'!t l'!tr'k r'k !e*ert !e*ert'' -ang -ang )'te )'tel't l't'' )an )an )'ke )'keu uka kaka kan n ,le" ,le" +&ll&am G&l,ert0 -(se! -(se! r&estle r&estle/ / 0 0!arle 0!arless De 0(ul( 0(ul(m, m,0 Amere&!ael Farra)a/ 0 erste)0 )ll.
6
+&ll&am G&l,ert G&l,ert ;1@##< Pa) Pa)a *er, er,( (aan aan +&ll&am ;1@##< !e,rang !e,rang (erke( (erke(ang ang!aan !aan
Inggr'! Inggr'! en-e(ut *a)a *er'!t'a T"ale! 'tu a)ala" elektr'k elektr'k atau l'!tr'k0 l'!tr'k0 'a enga('l kata 'tu )ar' (a"a!a unan' -a'tu elektr,n atau (atu a(ar. Keu)'an 0!arles )u Fa/ ;antara 1+6/1@#< (erke(ang!aan Peran'!0 'a engeta"u' (a"a elektr'k 'tu ter)'r' )ar' negat'9 ;/< )an *,!'t'9 ;C<. Se$au" 'tu (an-ak !ekal' *enel't'an tentang l'!tr'k )an *a)a ta"un 1677 (arula" anu!'a ('!a en'kat' gunan-a l'!tr'k. Pa)a ta"un 1677 Ale!!a Ale!!an)r n)r, , ,lta (er*en (er*en)a* )a*at at (a"a (a"a l'!tr'k l'!tr'k 'tu !e*ert !e*ert'' a'r )an (erart' (erart' l'!tr'k 'tu !angat (erguna karena e*un-a' tenaga0 )an )ar' "a!'l ker$a kera!n-a 'a *un (er"a!'l e(uat (atera' )an k'ta ta"u (a"a (atera' a)ala" !u(er l'!tr'k.Lalu &!ael Fara)a/ 0 *eneuann*eneuann-aa !aa !e*ert' ,lta -a'tu l'!tr'k0 teta*' 9ara)a- (er$a!a !angat (e!ar )ala ea$ukan a!ala" l'!tr'k enga*a )e'k'an karena Fara)a- (er"a!'l eneukan l'!tr'k )engan $alan gerakan/gerakan agnet -ang )'ana *eneuann-a 'n' en)a!ar' *erl'!tr'kan )ea!a 'n'.
M'"ael Fara)a-
2.2 Sum,er 3 Sum,er Energ& L&str&k
1. Batera'
7
Bate Batera ra'' a)al a)ala" a" alat alat l'!tr'k/k''a' -ang -ang en-' en-'*a *an n energ' )an engel engeluark uarkan an tenaga tenagann-aa )ala )ala (entuk (entuk l'!tr'k . Se(ua" (atera' ('a!an-a ter)'r' )ar' t'ga k,*,nen *ent'ng0 -a'tu= 1. (atang kar(,n kar(,n !e(aga' !e(aga' an,)e an,)e ;kutu( ;kutu( *,!'t'9 (atera'< 2. !eng !eng ;n< ;n< !e(aga' kat,)e kat,)e ;kutu( ;kutu( negat'9 (atera'< #. *a!t *a!taa !e( !e(ag aga' a' elektr,l't elektr,l't ;*eng"antar< ;*eng"antar< Bate Batera ra'' -ang ang ('a!a 'a!a )'$u '$ual ;disposable!ek disposable!ekal' al' *aka'< *aka'< e*un e*un-a -a'' tegangan tegangan l'!tr'k 10& 8,lt 8,lt.. Batera' a)a -ang (er(entuk ta(ung atau k,tak. A)a $uga -ang )'naakan rechargeable battery0 battery0 -a'tu (atera' -ang )a*at )''!' )''!' ulang0 ulang0 !e*ert' !e*ert' -ang ('a!a ('a!a ter)a*at ter)a*at *a)a tele*,n gengga. gengga. Batera' !ekal' *aka' )'!e(ut $uga )engan (atera' *r'er0 !e)angkan (atera' '!' ulang )'!e(ut )engan (atera' !ekun)er. ! ekun)er. Ba'k (atera' *r'er au*un (atera' !ekun)er0 ke)ua/)uan-a (er!'9at engu(a" energ' k''a en$a)' energ' l'!tr'k. Batera' *r'er "an-a ('!a )'*aka' )'*aka' !ekal'0 karena enggunakan enggunakan reak!' k''a -ang (er!'9at t')ak ('!a )'(al'k )'(al'k ;irreversibl irreversiblee reaction reaction<. <. Se)ang Se)angkan kan (atera' (atera' !ekun) !ekun)er er )a*at )a*at )''!' )''!' ulang karena reak!' k''an-a (er!'9at ('!a )'(al'k ;reversible ; reversible reaction<. reaction<.
Batera' )engan (eraa : aa ukuran )an 8,lta!e 2. Akuu uulat, at,r Akuulat,r ;accu ;accu00 aki< aki< a)ala" !e(ua" alat -ang )a*at en-'*an energ' ;uu ;uun n-a -a energ energ'' l'!tr'k < )ala )ala (entuk (entuk energ energ'' k''a. k''a. ,nt," ,nt,"// ,nt ,nt," ," aku akuul ulat at,r ,r a)al a)ala" a" (atera' (atera' )a )an ka*a!'t,r .Pa) . Pa)aa uu uunn-aa )'
8
In),ne!'a00 kata In),ne!'a kata akuu akuulat, lat,rr ;!e(aga ;!e(aga'' ak' atau au< au< "an-a "an-a )'eng )'engert ert'' !e(aga !e(aga'' (ater (atera' a' ,('l ,('l.. Se)ang Se)angkan kan )' (a"a!a (a"a!a Inggr'! Inggr'!00 kata akuulat,r )a*a )a*att eng enga au u ke*a ke*a)a )a (atera' (atera'00 ka*a!'t,r 0 k,*ul!at,r 0 )ll. D' )ala !tan)a !tan)arr 'ntern 'nterna!', a!',nal nal !et'a* !et'a* !atu ell akuul akuulat, at,rr e'l'k e'l'k'' tegang tegangan an !e(e!ar 2 8,lt. !e"'ngga ak' 12 8,lt0 e'l'k' + ell !e)angkan ak' 2% 8,lt e'l'k' 12 ell. Ak' eru*akan !el -ang (an-ak k'ta $u*a' karena (an-ak )'gunakan *a)a !e*e)a ,t,r au*un ,('l. Ak' tea!uk !el !ekun)er0 karena !ela'n eng"a!'lkan aru! l'!tr'k0 ak' $uga )a*at )''!' aru! l'!tr'k ke(al'. !eara !e)er"ana ak' eru*akan !el -ang ter)'r' )ar' elektr,)e P( !e(aga' an,)e )an P(42 !e(aga' kat,)e )engan elektr,l't H 2S4%.
,nt," ga(ar akuulat,r #. D'na, D'na, ter)'r' )ar' !uatu agnet U )an !uatu ku*aran. Ku*aran )'*a!an )'*a!ang g )' !ek'ta !ek'tarr agnet agnet -ang -ang (er*ut (er*utar ar.. B'la B'la )'na, )'na, *a)a *a)a !e*e)a !e*e)a (er*utar0 ku*aran -ang (era)a )' tenga" agnet 'kut (er*utar. Per*ut Per*utaran aran agnet agnet en-e( en-e(a(k a(kan an t'(ul t'(uln-a n-a aru! aru! l'!tr'k l'!tr'k.. Ja)'0 Ja)'0 )'na, )'na, engu(a" energ' gerak en$a)' energ' l'!tr'k.
9
Ga(ar )'na, l'!tr'k %. Generat,r Generat,r Generat,r l'!tr'k a)ala" !e(ua" alat -ang e*r,)uk!' e*r,)uk!' en ener erg' g'l'!tr'k l'!tr'k )ar' )ar' !u(e !u(err ener energ' g' ekan ekan'k 'k00 ('a!a ('a!ann-aa )eng )engan an eng enggu guna naka kan n 'n)uk!' elektr,agnet'k . Pr,! Pr,!e! e! 'n' 'n' )'ke )'kena nall !e(a !e(aga ga'' *e(angk't l'!tr'k . alau alau generat,r )an ,t,r *un-a (an-ak ke!aaan0 ta*' ,t,r a)ala" a)ala" alat -ang engu(a" energ' l'!tr'k en$a)' energ' ekan'k. Generat,r en),r,ng uatan l'!tr'k untuk untuk (ergerak elalu' !e(ua" !'rku't l'!tr'k ek!ternal0 ek!ternal0 ta*' gene generat rat,r ,r t')a t')ak k en en'* '*ta taka kan n l'!tr l'!tr'k 'k -ang -ang !u)a !u)a" " a)a a)a )' )ala )ala ka(e ka(ell l'l'tann-a. Hal 'n' ('!a )'anal,g'kan )engan !e(ua" *,*a a'r0 -ang en'*takan al'ran a'r ta*' t')ak en'*takan en'*takan a'r )' )alan-a. )alan-a. Su(er eneg' ekan'k ('!a (eru*a re!'*r,kat au*un tur('n e!'n ua*0 ua*0 a'r -ang $atu" elaku' !e(ua" tur('n au*un k'n'r a'r0 e!'n *e(akaran )ala0 )ala0 tur('n ang'n0 ang'n0 engk,l tangan0 engk,l tangan0 energ' !ur-a atau !ur-a atau ata"ar' ata"ar'00 u)ara -ang )'a*atkan0 atau a*a *un !u(er energ' ekan'k -ang la'n.
Generat,r a(a) 27 an 2." Peng!antar L&str&k •
Peng"antar 'ala" !uatu (en)a -ang (er(entuk l,ga atau*un n,n l,ga -ang (er!'9at k,n)ukt,r k,n)ukt,r atau )a*at engal'rkan engal'rkan aru! l'!tr'k )ar' !atu t't'k ke t't'k -ang la'n. Peng"antar )a*at (eru*a ka(el atau*un (eru*a kaat *eng"antar.
10
•
Ka(el 'ala" *eng"antar -ang )'l'n)ung' )engan '!,la!' )an ke!eluru"an 'nt' )'lengka*' )engan !elu(ung *el'n)ung (er!aa. ,nt,"n-a 'ala" ka(el NYM, NYA NYA dan sebagainya.
•
Se)angkan kaat *eng"antar 'ala" *eng"antar -ang t')ak )'(er' '!,la!a' ,nt ,nt," ,"nn-aa 'ala" 'ala" B (Bare (Bare Conductor), Conductor), penghantar penghantar (erlu(ang (Hollo Conductor), AC!" (Allu#uniu# Conductor !teel "ein$orced). dsb. Menurut PUIL 2777 tata naa untuk kaat (er'!,la!' atau ka(el -ang (erlaku )' In),ne!'a 'ala" !e(aga' (er'kut = %enghantar & N ‐ Ter(uat )ar' te(aga NA ‐ Ter(uat )ar' alluun'u 'solasi & ‐ I!,la!' )ar' P (%oli inil Chlorid) 2 ‐ I!,la!' )ar' LPE (Cross inkage polyethiline) !elubung *ala# & G ‐ Selu(ung )ar' karet 2G ‐ Selu(ung )ar' karet (ut-l K ‐ Selu(ung )ar' t'a" "'ta KL ‐ Selu(ung alluun'u )engan *erukaan l''n KK ‐ Selu(ung )ar' LPE (Cross inkage polyethiline) ‐ Selu(ung )ar' P 2 ‐ Selu(ung )ar' *,l-tel'n
11
‐ Selu(ung )ar' *'ta !eng %erisai & B ‐ Per'!a' )ar' *'ta (a$a F ‐ Per'!a' )ar' (a$a *'*'" L ‐ Per'!a' )ar' $al'nan kaat (a$a ‐ Per'!a' )ar' kaat (a$a (erla*'! !eng R ‐ Per'!a' kaat (a$a (ulat 1 la*'! ;RR : 2 la*'!< ‐ Per'!a' )ar' kaat (a$a -ang e*un-a' (entuk "uru9 35. !epiral !epiral & D ‐ Se*'ral ant' tekan G( ‐ Se*'ral )ar' *'ta (a$a +!elubung uar & A ‐ Selu(ung )ar' Yute ‐ Selu(ung )ar' P Bentuk penghantar kabel & !e ‐ Sekt,r Pe$al ! ‐ Sekt,r Sera(ut re ‐ Bulat Pe$al r ‐ Bulat Sera(ut •
Peng"antar Ber'!,la!'
12
Peng"antar (er'!,la!' )a*at (eru*a kaat (er'!,la!' atau ka(el. Bata!an kaat (er'!,la!' a)ala" rak'tan rak'tan *eng"antar *eng"antar tunggal0 (a'k !era(ut !era(ut au*un au*un *e$al -ang )''!,la!'0 ,nt," kaat (er'!,la!' = N*A N*AF
,nt," ka(el = NYM O 4 X 2 mm2, 300/500 V ‐
art'nart'n-aa ka(el ka(el % 'nt' 'nt' tan*a tan*a *eng"a *eng"anta ntarr ;"'$au ;"'$au : kun'ng kun'ng<< (er*en (er*eng"a g"anta ntar r te(ag te(agaa a!'ng a!'ng a!'ng a!'ng lua! lua! *ena* *ena*ang angn-a n-a 2 2 (er(en (er(entuk tuk (ulat0 (ulat0 *el'n)ung )ala )an !elu(ung luar P0 tegangan n,'nal *eng"antar 9a!a‐netral #77 0 )an tegangan 9a!a ‐9a!a &77 . 0,6/1 KV NYY I 4 X 6 mm2, 0,6/1 ‐
art' art'nn-aa
ka(e ka(ell
% 'nt' 'nt' (er* (er*en eng" g"an anta tarr
te( te(ag agaa
a!' a!'ng ng‐a!' a!'ng ng lua! lua!
*eng"antarn-a + 2 (er(entuk (ulat *e$al. Selu(ung )ala )an !elu(ung luar P0 tegangan n,'nal *eng"antar 9a!a ‐netral ;(u'< 70+ K )an tegangan antar *eng"antar 9a!a 1 K. NYFGbY 3 X 120, sm, 18/30 18/30 KV art'nart'n-aa ka(el ka(el t'ga t'ga 'nt' 'nt' (er*en (er*ena* a*ang ang alluun alluun'u 'u a!'ng a!'ng‐a!'ng lua! *ena*angn-a 127 2 (er(entuk !et,r !era(ut0 *el'n)ung )ala ter(uat )ar' t'a" ara,ur ter(uat )ar' (a$a0 *el'n)ung )ala ter(uat )ar' -ute0 tegangan n,'nal *eng"antar 9a!a )engannetral ;(u'< 16 K )an tegangan antar *eng"antar 9a!a #7 K. K. Keterangan = Ka(el -ang *enan)aan enggunakan !'(,l I atau G *a)a guna terak"'r ene enen) n)ak akan an e*u e*unn-a' a' "ant "antar aran an PE ;"'$a ;"'$au u : kun' kun'ng ng<. <. Ka(e Ka(ell -ang
13
*enan)aaan enggunakan !-(,l 4 atau *a)a guna terak"'r enan)akan ke(el tan*a *eng"antar PE. •
Peng"antar Tan*a I!,la!' Hantaran tak (er'!,la!' eru*akan *eng"antar -ang t')ak )'la*'!' ,le" '!,lat,r0,nt," '!,lat,r0,nt," *eng"antar t')ak (er'!,la!' = B (Bare Conductor) Peng"antar Berlu(ang (Hollo Conductor) ASR (Allu#uniu# Conductor !teel "ein$orced) AAR (Alu#uniu# Conductor Alloy "ein$orced) Jenis jenis Isolsi ‐
Jen'!‐ $en'! '!,la!' -ang )'*aka' *a)a *eng"antar l'!tr'k el'*ut' = I!,la!' )ar' %C )ar' %C (%oly inil inil Chlorid) I!,al!' )ar' %)ar' %- (Cross (Cross inkage %oly -thiline) I!,la!' )ar' karet I!,la!' )ar' %oly )ar' %oly -thiline I!,la!' )ar' Yute I!,la!' kerta! •
Jen'! Ka(el D'l'"at )ar' $en'!n-a0 *eng"antar )a*at )'(e)akan en$a)' t'ga -a'tu = , 1. Ka(el In!tala!' ,
Ka(el Ka(el 'n!tala! 'n!tala!'' ('a!a ('a!a )'guna )'gunakan kan *a)a *a)a 'n!tala 'n!tala!' !' *eneran *enerangan gan00 $en'! $en'! ka(el ka(el -ang
14
(an-ak )'gunakan )ala 'n!tala!' rua" t'nggal untuk *ea!angan teta*' Iala" NA )an NM. Pa)a *enggunaann-a ka(el NA enggunakan *'*a untu untuk k el' el'n) n)un ung' g' !eara !eara eka ekan' n'!! atau* atau*un un el'n el'n)u )ung ng'' )ar' )ar' a'r a'r )an )an kele(a(an -ang )a*at eru!ak ka(el ter!e(ut Gam,ar K(nstruks& ka,el N*A
Ka(el NA "an-a e'l'k' !atu *eng"antar (er(entuk *e$al0 ka(el 'n' *a)a uun-a )'gunakan *a)a 'n!tala!' rua" t'nggal0 !e)angkan ka(el NM a)ala" ka(el -ang e'l'k' (e(era*a *eng"antar )an e'l'k' '!,la!' luar !e(aga' !e(aga' *el'n)ung *el'n)ung.. K,n!truk!' K,n!truk!' )ar' ka(el NM terl'"at terl'"at *a)a ga(ar Peng"antar Te(aga I!,la!' P La*'!an *e(ungku! 'nt' Selu(ung P Gam,ar K(nstruks& ka,el N*
15
2.Ka(el Tana" Ka(el tana" ter(ag' en$a)' )ua -a'tu = Ka(el tana" t"er,*la!t'k tan*a *er'!a' Ka(el tana" t"er,*la!t'k tan*a *er'!a' !e*ert' N0 ('a!an-a )'gunakan untuk ka(el tenaga *a)a 'n)u!tr'. Ka(el 'n' $uga )a*at )'tana )ala tana"0 tana"0 )engan )engan !-arat !-arat )'(er'k )'(er'kan an *erl'n *erl'n)un )ungan gan ter"a)a ter"a)a* * keung keungk'n k'nan an keru!a keru!akan kan ekan'! ekan'!.. Pa)a Pa)a
*r'n!' *r'n!'*n*n-aa !u!una !u!unan n N 'n' 'n' !aa )engan )engan
!u!unan NM. Han-a te(al '!,la!' )an !elu(ung luarn-a !erta $en'! P -ang )'gunaka )'gunakan n (er(e)a. arn arnaa !elu(ung luarn-a luarn-a "'ta. Untuk Untuk ka(el tegangan ren)a" tegangan n,'naln-a 70+1 k )'ana ak!u)n-a -a'tu 70+ k Tegangan n,'nal ter"a)a* tana".107 k Tegangan n,'nal antar *eng"antar *eng"antar.Pe .Penggu nggunaan naan utaa N !e(aga' !e(aga' ka(el tenaga tenaga a)ala" untuk untuk 'n!tala 'n!tala!' !' 'n)u!t 'n)u!tr' r' )')ala )')ala ge)ung ge)ung au*un au*un )' ala ter(uka ter(uka00 )' !aluran ka(el )an )ala lear' "u(ung (ag'0 a*a('la )'*erk'rakan t')ak akan akan a)a ganggu gangguan an ekan' ekan'!. !. N )a*at$u )a*at$uga ga )'tana )'tana )' )ala )ala tana" tana" a!alkan )'(er' *erl'n)ungan !euku*n-a ter"a)a* keungk'nan ter$a)'n-a keru!akan ekan'!. Ga(ar k,n!truk!' ka(el N
Ka(el tana" t"er,*la!t'k (er*er'!a' Ka(e Ka(ell
tana tana" "
t"er t"er,* ,*la la!t' !t'k k
(er* (er*er' er'!a' !a'
!e*ert !e*ert''
NFG NFG( (00 ('a! ('a!anan-aa
)'gu )'guna naka kan n a*a( a*a('l 'laa a)a a)a keun keungk gk'n 'nan an ter$a ter$a)' )' gang ganggu guan an ka(e ka(ell !ear !earaa ekan'!0 ka(el NFG( 'nt'n-a ter!'r' )ar' *eng"antar te(aga0 )engan
16
'!,la!' P0 *engga(ungan )ua atau le('" 'nt' )'lengka*' !elu(ung atau *el'n)ung -ang ter)'r' )ar' karet )an *er'!a' kaat (a$a (ulat. Per'!a' )an *e(ungku! )''kat )engan !*'ral *'ta (a$a0 untuk eng"'n)ar' k,r,!' *a)a *'ta (a$a0aka ka(el )' !elu(ung' *el'n)ung P arna "'ta. K,n!truk!' ka(el NFG(
#.Ka(el LPE Ka(el LPE (an-ak )'gunakan *a)a 'n!tala!' 'n),,r0 ,ut),,r0 !aluran *'*a ka(el ; (u! )ut <0 )an !'!te (aa" tana" ; un)ergr,un) <. Ka(el LPE $uga )a*at atau ('a!a )'gunakan *a)a tegangan t'ngg' !e*ert' *a)a *e(angk't l'!tr'k0 *r,!e! 'n)u!tr'0 )an la'nn-a. Sela'n 'tu ka(el LPE $uga )a*at )'gunakan *a)a (er(aga' k,n)'!' k,n)'!' !e*ert' *a)a !aat !u"u t'ngg'. 1. ,**er ,n)ut,r0!tran)e) ,n)ut,r0!tran)e) 2. LPE ,re 'n!ulat',n #. etru)e) ,r la**e) P (e))'ng %. gal8an'e) !teel 'rear,ur &. ,uter P !"eat"0(lak Ga(ar. Ka(el LPE
17
•
Pe'l'"an Peng"antar Dala Dala *e'l' *e'l'"an "an $en'! $en'! *eng"a *eng"anta ntarr -ang -ang akan akan )'guna )'gunakan kan )ala )ala !uatu !uatu 'n!tala!' )an lua! *eng"antar-ang akan )' *aka' )ala 'n!tala!' ter!e(ut )'tentukan (er)a!arkan *ert'(angan = 1.Kea*uan "antar aru!. 2.K,n)'!' !u"u. #.Jatu" tegangan. %. K,n)'!' l'ngkungan. &. Kekuatan ekan'! +. Keungk'nan *erlua!an
•
Kuat Hantar Aru! Kea*uan "antar aru! -ang )'*aka' )ala *e'l'"an *eng"antar a)ala" 102& kal' )ar' aru! n,'nal -ang eleat'*eng"atar ter!e(ut. ;PUIL 2777 &.&.#.1 <0 !e)angkan untuk *eng"antar !'rk't ak"'r -ang en!u*la' )ua ,t,r atau le('" t')ak (,le" e*un-a' KHA kurang )ar' $ula" aru! (e(an *enu" !eua ,t,r 'tu )'ta(a" 2& O )ar' aru! (e(an *enu" ,t,r -ang ter(e!ar )ala kel,*,k ter!e(ut ; PUIL 2777&.&.#.2 <0 a*a('la kea* kea*uan uan "antar "antar aru! aru! !u)a" !u)a" )'keta" )'keta"u' u' aka aka t'ngga t'nggall en-e!u en-e!ua'k a'kan an )engan )engan ta(el ta(el untuk untuk enar' enar' lua!*e lua!*ena na*an *ang g -ang -ang )'*erlu )'*erlukan kan.. Ber'ku Ber'kutt a)ala" !ala" !atu ta(el antara lua! *ena*ang )engan kea*uan "antar aru!*eng"antar
2." Ba!an 3 Ba!an L&str&k
Ba"an : (a"an -ang (er"u(ungan )engan aru! l'!tr'k )'(ag' en$a)' t'ga (ag'an -a'tu= 1. I!,lat,r
18
I!,l I!,lat at,r ,r l'!t l'!tr' r'k k a)al a)ala" a" (a"a (a"an n -ang ang t')a t')ak k )a*a )a*att atau atau !ul' !ul'tt untu untuk k entra entran!9e n!9err uatan uatan l'!tr'k l'!tr'k.. Dala Dala (a"an (a"an '!,la!' '!,la!' ter'kat ter'kat erat elektr, elektr,n n 8alen 8alen!' !' )ala )ala at,. at,. Ba"a Ba"an/ n/(a (a"a "an n 'n' 'n' )'gu )'guna naka kan n )ala )ala *eran *erangk gkat at elektr,n'k !e(aga' '!,lat,r0 atau eng"a(at al'ran aru! l'!tr'k. I!,lat,r $uga (erguna !e(aga' (e(an atau *e'!a"an antara k,n)ukt,r tan*a e(uat aru! -ang engal'r keluar atau "an-a antara k,n)ukt,r. I!t'la" 'n' $uga )'gunakan untuk naa alat -ang )'gunakan untuk en)ukung ka(el tran!'!' l'!tr'k *a)a t'ang/t'ang l'!tr'k. !ebe"# b$n b$n % •
Kaa0 Kerta!0 atau Te9l,n a)ala" '!,lat,r -ang !angat (a'k. Be(era*a (a"an !'ntet'! a!'" 3uku* (a'k5 )'gunakan !e(aga' 'n!ulat,r ka(el.
•
M'!aln-a0 *la!t'k atau karet. Ba"an/(a"an 'n' )'*'l'" !e(aga' '!,lat,r ka(el karena le('" u)a" )'(entuk )'*r,!e! !eentara a!'" ('!a e(l, e(l,k'r k'r al'ran al'ran l'!tr' l'!tr'k k )' tegang tegangan an eneng enenga" a" ;ratu!a ;ratu!an0 n0 ungk ungk'n 'n r'(uan 8,lt<.
I!,lat,r 2. Se' Se'k k,n)uk n)ukt, t,r r Se'k,n)ukt,r a)ala" (a"an )engan k,n)ukt'8'ta! l'!tr'k antara 'n!ulat,r )an k,n)ukt,r. Se'k,n)ukt,r $uga )'!e(ut !etenga" (a"an elektr'k k,n)ukt'9. Se(ua" !e'k,n)ukt,r a)ala" !e(aga' '!,lat,r $'ka t')ak )'(er' aru! l'!tr'k )engan ara )an !e$ula" !aat 'n'0 teta*' !u"u0 19
al'ran tertentu0 *r,!e)ur )an *er!-aratan 9ung!' ker$a !e'k,n)ukt,r !e(aga' k,n)ukt,r0 tertentu !e*ert' *enguat !aat 'n'0 *enguat tegangan )an *,er a*l'9'er.
Se'k,n)ukt,r #. K,n)ukt,r a. Ba"a Ba"an n *eng *eng"a "ant ntar ar ; k,n) k,n)uk ukt, t,rr < Peng Peng"a "ant ntar ar )ala )ala tekn tekn'k 'k elekt elektr, r,n' n'ka ka a)ala a)ala" " at at -ang -ang )a*a )a*att eng eng"a "anta ntark rkan an aru! aru! l'!tr l'!tr'k 'k00 (a'k (a'k (eru (eru*a *a at at *a)a *a)at0 t0 a'r a'r atau atau ga!. ga!. Karena !'9atn-a -ang k,n)ukt'9 aka )'!e(ut k,n)ukt,r. K,n)ukt,r -ang -ang (a'k (a'k a)al a)ala" a" -ang -ang e' e'l' l'k' k' ta"a ta"ana nan n $en'! $en'! -ang -ang ke'l ke'l.. Pa)a Pa)a uu uunn-aa
l,ga l,ga
(er! (er!'9 '9at at
k,n) k,n)uk ukt' t'9. 9.
Ea! Ea!00
*era *erak0 k0
te( te(ag aga0 a0
aluun'u0 'nk0 (e!' (erturut/turut e'l'k' ta"anan $en'! !eak'n (e!ar. Ja)' !e(aga' *eng"antar ea! a)ala" !angat (a'k0 teta*' karena !ang !angat at a"a a"all "arg "argan an-a0 aka aka !ea !eara ra ek,n ek,n, ,'! '! te( te(ag agaa )an )an aluun'u *al'ng (an-ak )'gunakan. Ba"an Peng"antar ;k,n)ukt,r< a)ala" (a"an -ang eng"antarkan l'!tr l'!tr'k 'k )eng )engan an u)a u)a". ". Ba"a Ba"an n 'n' 'n' e* e*un un-a -a'' )a-a )a-a "ant "antar ar l'!t l'!tr'k r'k ;Eletr ;Eletr'al 'al ,n)u ,n)ut'8 t'8't't-<< -ang -ang (e!ar (e!ar )an ta"ana ta"anan n l'!tr' l'!tr'k k ;Eletr ;Eletr'al 'al Re!' Re!'!t !tan ane e<<
ke' ke'l. l.
Ba"a Ba"an n
*eng *eng"a "ant ntar ar
l'!t l'!tr' r'k k
(er9 (er9un ung! g!''
untu untuk k
engal' engal'rka rkan n aru! aru! l'!tr'k l'!tr'k.. Per"at' Per"at'kan kan 9ung!' 9ung!' ka(el0 ka(el0 ku*ara ku*aranl nl'l't 'l'tan an *a)a
alat
l'!tr'k
-ang
an)a
$u*a'.
Juga
*a)a
!aluran
tran!' tran!'!') !')'!tr '!tr'(u '(u!'. !'. Dala Dala tekn'k tekn'k l'!tr'k l'!tr'k00 (a"an (a"an *eng"a *eng"anta ntarr -ang -ang !er'ng )'$u*a' a)ala" te(aga )an aluun'u.
20
K,n)ukt,r (. S'9at (a"an k,n)ukt,r ang tera!uk (a"an/(a"an *eng"antar ;k,n)ukt,r< a)ala" (a"an -ang e'l'k' (an-ak elektr,n (e(a! *a)a kul't terluar ,r('t. Elektr,n (e(a! 'n' akan !angat (er*engaru" *a)a !'9at (a"an ter!e (ut. J'ka !uatu (a"an l'!tr'k e'l'k' (an-ak elektr,n (e(a! *a)a ,r('t/,r('t elektr,n0 (a"an 'n' e'l'k' !'9at !e(aga' *eng"antar l'!tr'k. Ba"an *eng"antar e'l'k' !'9at/!'9at *ent'ng0 -a'tu = Da-a Hantar L'!tr'k Aru! -ang engal' engal'rr )ala )ala !uatu !uatu *eng"a *eng"anta ntarr !elalu !elalu engal engala' a' "a(at "a(atan an )ar' )ar' *eng"antar 'tu !en)'r'. . Jen' Jen'!! Ba"a Ba"an n K,n) K,n)uk ukt, t,r r Ba"an/ Ba"an/(a" (a"an an -ang -ang )'*aka )'*aka'' untuk untuk k,n)uk k,n)ukt,r t,r "aru! "aru! eenu eenu"' "' *er!-aratan/*er!-aratan !e(aga' (er'kut= 1. K,n)ukt'9'ta!n-a uku* (a'k. 2. Kekuatan ekan'!n-a ;kekuatan tar'k< uku* t'ngg'. #. K,e9'!'en ua' *an$angn-a ke'l %. M,)ulu! ken-aln-a ;,)ulu! ela!t'!'ta!< uku* (e!ar. Ba"an/(a"an Ba"an/(a"an -ang ('a!a )'gunakan )'gunakan !e(aga' k,n)ukt,r k,n)ukt,r00 antara la'n= 1. L,ga ('a!a0 !e*ert'= te(aga0 alu'n'u0 (e!'0 )an !e(aga'n-a. 2. L,ga a*uran ;all,-<0 -a'tu !e(ua" l,ga )ar' te(aga atau alu'n'u -ang )'(er' a*uran )ala $ula" tertentu )ar' l,ga
21
$en'! la'n0 -ang gunan-a untuk ena'kkan kekuatan ekan'!n-a. #. L,ga *a)uan ;,*,!'te<0 -a'tu )ua $en'! l,ga atau le('" -ang )'*a )'*a)u )uka kan n
)eng )engan an
ara ara
k,* k,*re re!' !'00
*ele *ele(u (ura ran n
;!e ;!elt lt'n 'ng< g<
atau atau
*engela!an ;el)'ng<.
). Kla!' Kla!'9'k 9'ka!' a!' k,n) k,n)uk ukt, t,r r Kla!'9'ka!' k,n)ukt,r enurut (a"ann-a= 1. Kaat l,ga ('a!a0 ,nt,"=
BB ;Bare ,**er ,n)ut,r<. AA ;All Alu'nu All,- ,n)ut,r<.
,nt," ga(ar Bare ,**er ,n)ut,r 2. kaat l,ga a*uran ;All,-<0 ,nt,"=
AAA ;All Alu'nu All,- ,n)ut,r< kaa kaatt l,ga l,ga *a)u *a)uan an ;, ;,*, *,!'t !'te< e<00 !e*ert !e*ert'= '= kaat kaat (a$a (a$a (erla*'! te(aga ;,**er la) Steel< )an kaat (a$a (erla*'! alu'n'u ;Alu'nu la) Steel<.
22
,nt," ga(ar All Alu'nu All,- ,n)ut,r #. kaat l'l't a*uran0 -a'tu kaat -ang l'l'tann-a ter)'r' )ar' )ua $en'! l,ga atau le('"0 ,nt,"= ASR ;Alu'nu a(le Steel Re'n9,re)<.
,nt," ga(ar Alu'nu Alu'nu a(le Steel Re'n9,re) Kla!'9'ka!' k,n)ukt,r enurut k,n!truk!'n-a= 1.Kaat *a)at;!,l') 're< (er*ena*ang (ulat. 2.Kaat 2.Kaat (erl'l' (erl'l'tt ter)'r' ter)'r' )ar' )ar' @/+1 @/+1 kaat kaat *a)at *a)at -ang -ang )'l'l't )'l'l't en$a)' en$a)' !atu 0('a!an-a (erla*'! )an k,n!entr'!. #.Kaat (er,ngga ;",ll, ,n)ut,r< a)ala" kaat (er,ngga -ang )'(uat untuk en)a*atkan gar'! tenga" luar -ang (e!ar. Kla!'9'ka!' k,n)ukt,r enurut (entuk 9'!'kn-a= 1. k,n)ukt,r telan$ang. 2.k,n)ukt,r (er'!,la!'0 -ang eru*akan k,n)ukt,r telan$ang )an *a)a (ag'an luarn-a )''!,la!' !e!ua' )engan *eruntukan tegangan ker$a0 ,nt,"= a. Ka(el t'!te). (. Ka(el N
23
. Ka(el N ). Ka(el NFGB e. Kara Karakt kter er'!t '!t'k 'k K,n) K,n)uk ukt, t,r r
A)a A)a )ua $en' $en'!! karak karakte ter'! r'!t' t'k k k,n)u k,n)ukt kt,r ,r00-a't a'tu= u= 1. kara karakt kter' er'!t' !t'k k eka ekan' n'k0 k0 -ang -ang enu enun$ n$uk ukka kan n kea) kea)aa aan n 9'!'k 9'!'k )ar' )ar' k,n)ukt,r k,n)ukt,r -ang en-atakan kekuatan tar'k )ar' *a)a k,n)ukt,r k,n)ukt,r ;)ar' SPLN %1 ‐6=1610 untuk k,n)ukt,r @7 (er!elu(ung AAA ‐S *a)a !u"u !ek'tar #7 0 aka kea*uan ak!'al )ar' k,n)ukt,r untuk eng"antararu! a)ala" 2@& A<. 2. karakter'!t'k l'!tr'k0 -ang enun$ukkan kea*uan)ar' k,n)ukt,r ter"a)a* aru! l'!tr'k -ang eleat'n-a;* - g - )ar' SPLN %1 ‐17 = 110 110 untuk untuk k,n)uk k,n)ukt,r t,r @7 2 (er!el (er!elu(u u(ung ng AAA AAA ‐S *a)a *a)a !u"u !u"u !ek !ek'tar 'tar
#7, #7,
0
akak akake ea a* *uan uan
ak! ak!' 'u u
)ar' ar'
k,n)u ,n)ukt kt, ,r
untukeng"antar aru! a)ala" 2@& A<. 9. K,n) K,n)uk ukt' t'9' 9'ta ta!! L'! L'!tr tr'k 'k K,n)uk K,n)ukt'8 t'8'ta! 'ta! l'!tr'k l'!tr'k a)ala" a)ala" ukuran ukuran )ar' )ar' kea* kea*uan uan !uatu !uatu (a"an (a"an untuk untuk eng"a eng"antar ntarkan kan aru! aru! l'!tr'k l'!tr'k.. J'ka J'ka !uatu !uatu (e)a (e)a *,ten *,ten!'al !'al l'!tr'k l'!tr'k )'te )'te* *at atk kan
*a)a a)a
u$ung $ung‐u$ung
!e(ua"k,n) !e(ua"k,n)ukt,r ukt,r0u 0uatanu atanuatan atan
(ergerakn-a akan (er*'n)a"0 eng"a!'lkan e ng"a!'lkan aru! l'!tr'k. K,n)ukt'8'ta! l'!tr l'!tr'k 'k )')e )')e9'n 9'n!'k !'kan an !e(ag !e(aga' a' rat', rat', )ar' )ar' ra*a ra*att aru! aru! ter"a ter"a)a )a* * kuat kuat e)anl'!tr'k = K,n)uk K,n)ukt'8 t'8'ta! 'ta! L'!tr'k L'!tr'k Ber(ag Ber(aga' a' L,ga L,ga )an Pa)uan Pa)uannn-aa Pa)a Pa)a Su"u Su"u Kaar. L,ga K,n)ukt'8'ta! l'!tr'k ," eter Perak ; Ag < QQQQQQQQQ. +06 17@ Te(aga Te(aga ; u < QQQQQQQ.. +07 17@ 24
Ea! ; Au < QQQQQQQQ.. .. %0# 17@ Aluun'u ; A < QQQQQQ. .. #06 17@ Kun'ngan ; @7O u : #7O n
25
). )'aeter )an 8ar'a!' -ang )''$'nkan. e. k,n)'!' *erukaan kaat "aru! (e(a! )ar' aat0)an la'n ‐la'n. ". ,nt, ,nt," " Ka!u Ka!u!! KASUS 1 Jatu" Tegangan Dala *en-aluran tenaga l'!tr'k )ar' !uatu !u(er ke (e(an *a)a !uatu 'n!tala!'0 akan ter$a)' !uatu *er(e)aan tegangan antara tegangan )' !'!' !u(er )an tegangan )' !'!' (e(an. D'ana tegangan *a)a !'!' !u(er le('" (e!ar )ar' *a)a tegangan tegangan )' !'!' (e(an. (e(an. "al 'n' )'!e(a(kan )'!e(a(kan ,le" a)ana)an-aa )r,*te )r,*tegan gangan gan )' )ala )ala !'!te !'!te 'n!tala 'n!tala!'n!'n-a. a. Su!ut Su!ut tegang tegangan an antara antara ter'na ter'nall k,n!u k,n!uen en )an !e(ar !e(arang ang t't'k t't'k )ar' )ar' 'n!tal 'n!tala!' a!' t')ak t')ak (,le" ele('"' & O )ar' tegangan *engenal *a)a ter'nal k,n!uen ;PUIL2777 %.2.#.1 <. •
Pen-e(a( Jatu" J atu" Tegangan>>>> Tegangan>>>>
•
Jarak antara !u(er )engan (e(an.
•
Sa(ungan *a)a ka(el *eng"antar
•
Ukuran ka(el *eng"antar
Ak'(at Dar' $atu" Tegangan>>> Tegangan>>> •
Me!'n atau ,t,r t')ak akan (er,*era!' !eara
•
ak!'al ak'(at t')ak !e!ua' tegangan n,'nal ,t,r. Meng Mengak ak'( '(at atka kan n
•
elektr,n'ka. KASUS 2
26
keru keru!ak !akan an *a)a *a)a *era *eralat latan an
Penentuan Ukuran Peng"antar. Untu Untuk k eng eng"' "'n) n)ar' ar' ter$a ter$a)' )'nn-aa keru keru!ak !akan an -ang -ang )'!e( )'!e(a( a(ka kan n ,le" ,le" ket')a ket')aka ka*ua *uan n *eng"a *eng"anta ntarr engal engal'rk 'rkan an aru! aru! l'!tr'k l'!tr'k aka aka enuru enurutt PUIL 2777 @.1.1.1 !eua *eng"antar -ang )'gunakan "aru! )'r(uat )ar' (a"an -ang eenu"' !-arat0 !e!ua' )engan tu$uan *enggunaan-a !erta !erta tela" tela" )'*e )'*er' r'k! k!aa )an )an )'u$ )'u$'' enu enurut rut !tan) !tan)ar ar *eng *eng"a "ant ntar ar -ang -ang )'kelu )'keluark arkan an atau )'aku' )'aku' ,le" ,le" 'n!tan 'n!tan!' !' -ang -ang (eren (erenang ang.. Sela'n Sela'n 'tu untukeng"'n)ar' ter$a)'n-a keru!akan *a)a !e(ua" *eng"antar0 aka lua! lua! *ena *ena*an *ang g *eng *eng"a "ant ntar ar "aru "aru!! )'*e )'*er"' r"'tu tung ngka kan n )eng )engan an tel't' tel't'00 karenakeru!akan *a)a !e(ua" !e(ua" *eng"antar )a*at )'ak'(atkan ,le" aru! -ang -ang elal elalu' u' *eng *eng"a "ant ntar ar ter!e ter!e(u (utt ele( ele('" '"'' ka*a ka*a!'t !'ta! a! KHAn KHAn-a -a.. D'anaka*a!'ta! KHA *eng"antar a)ala" 12&O )ar' aru! n,'nal. ,nt," Per"'tungan Be(a Be(an n -ang -ang )'*a )'*aka ka'' a)ala a)ala" " (e(a (e(an n )eng )engan an )a-a )a-a 2&7 2&7 att0 tt0 aka aka *er"'tungann-a !(( = Aru! n,'nal -ang )')a*at a)ala"1027@ A0 )ar' aru! n,'nal 'n' aka KHA )a*at )'"'tung !e(aga' (er'kut = KHA 12&O In KHA 12&O 1027@ A KHA 10&76 A Se!ua' Se!ua' )engan )engan ta(el ta(el KHA *eng"an *eng"antar tar -ang -ang a)a ukuran ukuran *eng"a *eng"anta ntar r -ang )'gunakan a)ala" # 1.& 2. Se)angkan ukuran *eng"antar -ang )'*a )'*aka ka'' a)ala a)ala" " # ,/ ##. ##. Hal 'n' (er)a!arkan *ert'(angan0 untuk !*are !*are $'ka a)a *ena( *ena(a"a a"an n )a-a )a-a )' a!a a!a -ang -ang akan akan )atang )atang B'a!anB'a!an-aa )'la )'la*a *ang ngan an00 (e!a (e!arn rn-a aru! aru! *a)a *a)a *eng *eng"a "ant ntar ar )a*a )a*att )'uk )'ukur ur )eng )engan an enggunak enggunakan an alat tang a*ere.Pa)a tang a*er !ela'n )a*atenguk )a*atengukur ur aru! )a*at $uga untuk engukur (e!arn-a tegangan0 )a-a0 )an ,! *"'. 27
•
Pen-e(a( Keru!akan Ukuran *eng"antar -ang t')ak !e!ua' )engan (e!arn-a (e(an (e(an.. ;aru! ;aru! -ang -ang elalu elalu'' *eng"a *eng"anta ntarr ter!e(u ter!e(utt ele('" ele('"'' ka*a!'t ka*a!'ta! a! KHAn-a< Ba"an )ar' *eng"antar Sa(ungan -ang t')ak (agu!
BAB III KESIMPULAN
Ba"an Ba"an Peng"a Peng"anta ntarr ;k,n)u ;k,n)ukt, kt,r< r< a)ala" a)ala" (a"an (a"an -ang -ang eng"a eng"anta ntarka rkan n l'!tr'k l'!tr'k )eng )engan an u)a u)a". ". Ba"a Ba"an n 'n' 'n' e* e*un un-a' )a)a-a "ant "antar ar l'!t l'!tr' r'k k ;Ele ;Elet tr' r'a all ,n)ut'8' ,n)ut'8't-< t-< -ang (e!ar )an ta"anan ta"anan l'!tr'k ;Eletr'al ;Eletr'al Re!'!tane< Re!'!tane< ke'l.
28
Ba"an *eng"antar l'!tr'k (er9ung!' untuk engal'rkan aru! l'!tr'k. Per"at'kan 9ung!' ka(el0 ku*aranl'l'tan *a)a alat l'!tr'k -ang an)a $u*a'. Juga *a)a !aluran !aluran tran! tran!'!' '!')'! )'!tr' tr'(u! (u!'. '. Dala Dala tekn'k tekn'k l'!tr'k l'!tr'k00 (a"an (a"an *eng"a *eng"anta ntarr -ang -ang !er'ng )'$u*a' a)ala" te(aga )an aluun'u.
DAFTAR PUSTAKA
"tt*=gu)ang/!e$ara".(l,g!*,t.,.')27771!e$ara"/l'!tr'k."tl "tt*=(uku)anart'kel.-a*(l,g.,a!al/ula/l'!tr'k/)an/(aga'ana/ l'!tr'k."tl "tt*=u)'ant,!kn@!(-.(l,g!*,t.,.') "tt*=u)'ant,!kn@!(.(l,g!*,t.,.')27127%(a"an/(a"an/l'!tr'k."tl 27127%(a"an/(a"an/l'!tr'k."tl
29
"tt*!=').'k'*e)'a.,rg'k'I!,lat,rl'!tr'k "tt*!=').'k'*e)'a.,rg'k'Se'k,n)ukt,r "tt*!=ara*e)'a.,*engert'an)e9'n'!'l'!tr'k'n9,#12."tl "tt*!=').'k'*e)'a.,rg'k'Batera' "tt*!=').'k'*e)'a.,rg'k'Generat,rl'!tr'k "tt*=.),!en*en)')'kan.,*engert'an/'!,lat,r/k,n "tt*=.),!en*en)')'kan.,*engert'an/'!,lat,r/k,n)ukt,r/)an/!e'/ )ukt,r/)an/!e'/ k,n)ukt,r/enurut/a"l'/9'!'ka "tt*=.a()an/!-akur,.,271%1 "tt*=.a()an/!-akur,.,271%11akala"/energ'/l'!tr'k/!u(er/ 1akala"/energ'/l'!tr'k/!u(er/ energ'."tl "tt*=.nak",)aku.,2712 "tt*=.nak",)aku.,271212te,r'/k,n)ukt,r. 12te,r'/k,n)ukt,r."tl "tl
AKALAH BAHAN LISTRIK KNDUKTR KNDUKTR
30
D&susun (le!4 DEBB* ATNDANG 51$2"1166$78 RANDI ANDIKA SAPUTRA 51$2"1166"98 *USUF ABDUSSALA 51$2"11662:8
PRGRA STUDI TEKNIK ELEKTR UNI;ERSITAS TRIDINANTI PALEBANG 261%
31
