Key Employment Generators I. Hotel and Restaurant
Key Employment Generators II. Cyberservices
III. Baning ang !inace
Mga Kaugnay na Trabaho a. Front Office Agent/Attendant b. Baker c. Food Server and Handler d. Food and Beverage e. Service Attendant f. Waiter g. Bartender h. Room Attendant i. Other Housekeeping Services . Reservations Reservations Officer Officer and other other Frontline Frontline Occupation k. !our !our "uides "ui des l. #ommissar$ #ook m. %astr$ #ook n. Hot&'itchen #ook o. %antr$ Worker/ #old&'itchen
Key Employment Generators
a. Accountant (Back Office %rocessing) b. HR Outsourcing Specialist (Back Office %rocessing) c. #all #enter Agent d. *edical !ranscription +ditor e. *edical !ranscription f. Soft,are -evelopment g. #omputer %rogrammers h. -eveloper (Soft,are Web) i. !/nformation !echnolog$ (*S -eveloper %latform +ngineer) . Specialist Specialist (0earning (0earning Solution Solution S$stem and and !echnical Support) Support ) k. Animation Artist l. #lean&1p Artist m. n&bet,een Artist/n&bet,eener n. #lean&1p Art #hecker o. n&bet,een #hecker p. Animation #hecker 2. Web -esigner r. *ultimedia Artist s. 0ibrar$ builder t. 0a$out artist u. 3- digital animator a. Operations *anager b. !eller/Accounting !eller/Accounting #lerks c. Bookkeepers d. Auditor e. #ashier f. #redit #ard Anal$st
g. Finance Anal$st/Specialist h. Accountant (Account Officer Anal$st) i. Risk *anagement Officer/*anager
I". #verseas Employment
a. -omestic Helpers and Related Workers b. %roduction and Related Workers c. 4urses (anesthetic critical care/#1 pediatric scrub and cardiac) d. #aregivers%lumbers %ipe&fitters and Related Workers e. #ooks and Related Workers f. Wiremen +lectrical and Related g. Workers
Key Employment Generators
Key Employment Generators
". $gribusiness
a. Animal Husbandr$ b. Agricultural +conomist c. A2ua&culturist d. #oconut Farmer e. +ntomologist (%lant) f. Farmer (Fruit 5egetable and Root #rops) g. Fisherman h. Horticulturist i. %lant *echanic . Rice !hresher Operator&*echanic k. 5eterinarian l. %athologist m. Food %rocessor/Food !echnician n. Fisher$ !echnologist
"I. Health %ellness and Medical Tourism
a. 4urse b. Herbologist c. Optician d. Optometrist e. -octor f. %h$sical !herapist g. %harmacist h. *edical !echnologist i. 0aborator$ !echnician . %h$sician/Surgeon k. Spa/*assage !herapist l. *asseur
"II. Manu&acturing
a. +lectrical !echnicians b. Finance and Accounting *anagers c. Food !echnologist d. *achine Operators e. Se,ers f. #hemist g. +lectrical +ngineer
h. ndustrial +ngineer i. ! Specialist . *achinist k. *echanical +ngineers l. *echanical !echnicians m. #hemical +ngineer
Key Employment Generators "III. #'nership ('ellings) Real*Retirement Estate
Key Employment Generators
a. Building *anager b. #onstruction *anager c. #onstruction Worker d. Foreman e. *ason f. Welder g. Real +state Agents/Brokers h. *arketer i. #ivil +ngineer . *echanical +ngineer k. Surve$or l. Architect
I+. Construction
a. Fabricator b. %ipe Fitter c. Welder d. #ivil +ngineer e. +lectrical +ngineer f. -esign and Structural +ngineer g. %lanning and #ontract +ngineer
+. Mining
a. *ining +ngineer b. "eodetic +ngineer c. *etallurgical +ngineer d. *ining 6 *etallurgical !echnician e. Welders Flame&#utters and Related Workers f. 0aborers "eneral Workers and Related Workers g. #har ,orkers #leaners and Related Workers
+I. Transport and ,ogistics
Key Employment Generators
a. #hecker b. *aintenance *echanics c. Ste,ardess d. "antr$ Operator e. "round +ngineer f. Heav$ +2uipment Operator g. 0ong Haul -river h. %ilot i. !ransport and 0ogistics . *achiner$ Operator k. Aircraft *echanic and other related skills Key Employment Generators
+II. %holesale and Retail
a. #ashier b. *erchandiser o c. Bu$er d. Salesman or Saleslad$ e. %romodi7er
EMERGI-G I-(/TRIE/ I. (iversi&ied*/trategic !arming and !ishing
II. Creative Industries
a. Fisherman b. A2ua&culturist c. Horticulturist d. Farmer (root crops fruit 6 vegetable8 upland and lo,land) a. Broadcast +ngineer b. 5ideo +ditor c. 5ideo "raphic Artist (Animators) d. 5isual Artist -esigner e. 9- modelers f. 9- Artist g. 9- Animators d. Flash Animators
III. 0o'er and tilit
I". Rene'able Energy
a. +lectrical #ontrol Operator b. +2uipment Operator c. +lectrical !echnician d. *echanical !echnician a. #hecker b. 0oader lectrical +ngineer *echanical +ngineer :ualit$ #ontrol +ngineer
LOKAL AT GLOBAL NA DEMAND
May larawan ang iyong mga pangarap na nakaguhit sa iyong isip: ang maging isang responsableng miyembro ng pamilya, maging kapaki-pakinabang na mamamayan at magkaroon ng isang maayos na trabaho at pamilya.. Upang matupad ang mga ito, kailangang kang maging aktibo sa mundo ng paggawa. Sa kasalukuyan, malaki pa rin ang problema sa kakulangan ng trabaho sa bansa, at lalo pa itong nadaragdagan dahil sa kawalan ng impormasyon tungkol sa mga trabahong “in demand” sa Filipinas at sa ibang bansa. Kasama din sa suliraning ito ang maraming bilang ng mga mag-aaral na nakatapos na di sapat ang kaalaman sa mga trabahong maaaring pasukan idagdag pa ang mga pagpapahalagang hindi naisasabuhay na may kaugnayan sa paggawa. !lang taon na lang at ang isang tulad mo ay kabahagi na sa mundo ng paggawa. Sa susunod na taon "rade #$. Mabilis ang takbo ng panahon. %agkatapos nito nasa Senior &igh S'hool ka na. (ago pa dumating ang pagkakataong iyan dapat alam mo na kung anong “tra'k” ang pipiliin mo na may kaugnayan sa mga kursong gusto mo. Mahalaga rin na malaman mo ang mga “in demand” na trabaho sa Filipinas at sa ibang bansa na puwede mong maging basehan sa pagpili ng kurso at magkaroon kaagad ng trabaho pagkatapos ng iyong pag-aaral. Sa pinaunlad na Kurikulum ng (atayang )dukasyon ng K to #*, may pitong disiplina +anguages, +iterature, ommuni'ation, Mathemati's, %hilosophy, atural S'ien'es, at So'ial S'ien'es na may tatlong tra'k: ito ay ang kademiko, Sining at %alakasan at ang /eknikal-(okasyonal. ahahati ang kursong akademiko sa tatlong strand: ang S/)M 0S'ien'e, /e'hnology, )ngineering,Mathemati's1, (M 0(usiness, ''ountan'y, Management1, at &)SS 0&umanities, )du'ation, So'ial S'ien'es1. ng pagpili ng tra'k at strand ay magsisilbing hakbang upang makapili ng kurso na may kaugnayan sa iyong hilig, talento o kakayahan. /unghayan ang talahanayan sa ibaba para sa mga kurso na maaaring piliin ayon sa tra'k o strand na angkop sa iyo: !rack and Strand Academic /TEM /cience
Technolog$
Engineering *ath
*ga 'augna$ na 'urso
%harmac$ Radiolog$ !echnolog$ *edical !echnolog$ Atmospheric Science and +nvironmental Science %atholog$ Agricultural Science and Fisher$ Animal Science nformation !echnolog$ and #omputer Studies *ulti&*edia Animation %rogramming #omputer Science and nformation S$stem *anagement *echanical +lectronics #ommunication *etallurgical #omputer Biomedical #hemical "eodetic +lectrical *eteorological *ining and "eological +ngineering BS *athematics %h$sics at Statistics
HE// Humanities Education
/ocial /ciences
%hilosoph$ 0iterature 0iberal and Fine Arts +ducation maor in *ath Science %h$sics #hemistr$ Reading +nglish +ducational *edia/!echnolog$ and Special +ducation (S%+-) *usic %h$sical +ducation and Health #ommunication %s$cholog$ Social Work #riminolog$ Sociolog$ Antropolog$ %olitical Science and 0a,
B$M Business $ccountanc$
Business *anagement Banking and Financial Services Business nformation !echnolog$ Bookkeeping and Accounting !echnolog$
ng sumusunod ay uri ng trabaho ang “in demand” sa bansa at sa buong mundo, ayon sa 2epartment o3 +abor and )mployment at sa mga sear'h engine:
%"&&2 S M!!M!/&!" U4! " %MUMU&5 Bilang tao ang katuparan ng ating pangarap ay nakatali sa ating pinipiling bokasyon. Nakasalalay dito ang pagtatamo ng tunay na kaligayahan. Ang bokasyon ay higit sa trabaho o propesyon o negosyo. Ang bokasyon ay kalagayan o gawain na naayon sa plano ng Diyos sa atin. Sabi nga ng iba, ito ang iyong “calling” sa buhay. Kung malinaw na sa iyo ang pinapangarap mong buhay, mainam na mayroon kang personal na pahayag ng misyon sa buhay. !sang mabuting giya o gabay sa ating mga pagpapasya ang pagkakaroon ng pahayag ng personal na layunin sa buhay o personal mission statement. yon nga kay Sean o6ey sa kanyang aklat na The Seven Habits of Highly Eective Teens, “Begin with the end in mind.” Kung sa simula pa lang ay alam na natin ang gusto nating mangyari sa ating buhay, hindi na magiging mahirap para sa atin ang mga mahahalagang pagpapasya na gagawin sa hinaharap. !to ang kredo o paninindigan nating mga prinsipyo kapag tayo ay dumaraan sa mga pagsubok sa buhay. yon pa kay o6ey 0#7781 ang pahayag ng personal na layunin sa buhay ay maihahalintulad sa isang punong may malalim na ugat. !to ay matatag at hindi mawawala, ngunit ito ay buhay at patuloy na lumalago. Kailangan natin ang matibay na makakapitan upang malampasan ang ano mang unos na dumarating sa ating buhay. 9alang permanenteng bagay sa mundo. +ahat ay nagbabago. ng pahayag ng personal na misyon sa ating buhay ang titiyak na hindi tayo bibitaw sa ating mga pangarap anong hirap man ang danasin upang makamit ito. Maaaring sa pagtupad ng ating misyon ay marami tayong kailangang baguhin sa ating sarili, ngunit hindi dapat magbago ang ating adhikain at prinsipyo sa buhay. May pahayag ka na ng personal na layunin sa buhay kayat madali ka nang makapagtatakda ng mga mithiin. no nga ba ang mithiin o goal at bakit ito mahalaga; May dalawang uri ng mithiin, ang enabling o short term goal at ang long term goal. ng mithiin ay maihahalintulad sa isang balangkas na susundan upang mabuo ang pinapangarap na buhay. Maaari rin itong ihalintulad sa mga baitang ng hagdan na aakyatin upang marating ang rurok ng tagumpay. ng tuktok nito o huling baitang ang long term goal at ang bawat baitang naman ang short term goal. ng pangarap natin sa buhay ang lugar na nais nating puntahan at doon mamalagi. ng mithiin ay maariing pit stop lang sa karera ng buhay. Sa pagpapasya, nararapat na gamitin mo ang iyong natutuhan tungkol sa paggawa ng mabuting pasya. (alikan natin ang mga hakbang sa paggawa nito. 1. agkalap ng kaalaman. ng pagiging tama o mali ng isang pagpapasiya ay nakasalalay sa mga katotohanan. no nga ba ang mga impormasyong kailangan mong makalap kaugnay ng pagpili ng track at stream sa senior high school; Una dapat na lubos mo nang nauunawan ang mga pansariling salik kaugnay ng pagtatrabaho o negosyo ikalawa ang mga in-demand
na karanasan sa mga impormasyong kailangan. Sa pagsusuri ng mga impormasyong ito magkakaroon ka na ng sapat na kaalaman at pag-unawa na pagbabatayan sa pagpili ng angkop na track o stream na siya mong magiging tuntungan patungo sa minimithing trabaho o negosyo. gunit ang pag-unawa ay simula pa lamang. agnilay sa mismong aksiyon. Sa anumang pagpapasiya ng tao, mahalaga ang pagninilay sa mismong aksiyon. Maaari mong gamitin ang mga sumusunod na gabay: a. !ailangan mong suriin ang uri ng aksiyon . /anungin mo ang iyong sarili, no ba ang aking binabalak na gawin; !to ba ay naaayon sa pamantayan ng +ikas na (atas Moral; !to ba ay mabuti; !to ba ay naaayon sa plano ng 2iyos sa akin; no ba ang plano ng 2iyos para sa atin; 5aong makapagpapabuti at makapagpapaunlad sa pagkatao at uri ng iyong pamumuhay. 2.
b. ahalagang tanungin mo rin ang iyong sarili kung ano ba talaga ang iyong personal na hangarin sa iyong isasagawang aksiyon . %agnilayan mong mabuti ang iyong isasagawang kilos dahil tiyak na makaaapekto ang iyong mga hangarin sa pagiging moral ng iyong kilos. &indi maaaring ang mithiin natin sa buhay ay para lamang sa ating sariling pag-unlad. abubuhay tayo sa isang lipunan. May tungkulin din tayo sa ating kapwa. Katunayan ang paggawa, bilang namamasukan man o negosyante, ay dapat na nakatuon sa paglilingkod sa kapwa. Sinabi nga ni Fr. 2aniel M' +ellan, =FM , “2ahil ito ay grasya, ang paggawa ay hindi kailanman nakatuon sa gawain kundi sa kapwa. ng doktor ay hindi nagbibigay-lunas sa karamdaman kundi gumagamot ng may sakit ang propesor ay hindi nagtuturo ng teknolohiya, nagtuturo siya sa mga mag-aaral ang kusinero ay hindi naghahanda ng pagkain, siyay nagpapakain ng tao.” c. ahalagang tingnan din ang mga pangyayaring may kaugnayan sa aksiyon. 2ahil nga ang tao ay nabubuhay sa mundo na kasama ang kaniyang kapuwa, may epekto sa iyong kapwa ang iyong mga pagkilos. !to ang dahilan kung bakit mahalaga na suriin muna kung ano ang magiging kahihinatnan ng iyong kilos bago ito isagawa. &alimbawa, pangarap mong makapagtrabaho sa ibang bansa at doon manirahan balang araw. 2apat na isaalang-alang mo rin ang magiging epekto nito sa iyong bayan. %aano kung lahat na lamang ng kabataang tulad mo ay ito ang minimithi; 2apat din isaalang-alang mo ang magiging damdamin ng iyong mga magulang at pamilya. &indi kaya magdamdam at malungkot sila kung lalayo ka; . %agkatapos makakalap ng kaalaman at mapagnilayan ang isasagawang pagpili ay mayroon ka ng kahandaan upang piliin ang sa iyong palagay ay tama at nararapat. ". #ingin ang gabay ng Diyos sa isasagawang pagpapasiya. ng panalangin ang pinakamabisang paraan na maaaring gawin upang ganap na maging malinaw kung ano talaga ang plano ng 2iyos para sa atin. 2ahil sa panalangin, mabibigyang ng linaw sa iyo kung ano talaga ang gusto ng 2iyos na iyong gawin. Mahalagang gawin ito upang magkaroon ng lakas na maisakatuparan ang anomang dapat gawin ayon sa paghuhusga ng sariling konsensiya. gunit paano kung matapos ang pagkalap ng mga kaalaman, pagninilay at pagdarasal ay nananatili pa rin ang iyong pag-aalinlangan sa iyong pagpili; no na ang iyong dapat na gawin; Makatutulong sa iyo ang susunod na hakbang.
$. %ayain ang damdamin sa napiling isasagawang pasya . Mahalaga ring isaalang-alang ang ating damdamin o kalooban sa ating gagawing pagpili. &indi lahat ng lohikal o makatwirang pamimilian ay makabubuti sa atin. Mahalaga ring isaalang-alang ang ating magiging kasiyahan bunga ng ating ginawang pagpili. &. 'ag(aralang muli ang pasiya. Kung nananatili sa iyo ang agam-agam dahil mayroon ka ring pakiramdam na maaari kang magsisi sa iyong pasiya, kailangan mong pag-aralan muli ang iyong pasiya na may kalakip na panalangin at mas ibayong pagsusuri. Maging bukas sa posibilidad na magbago ang pasya pagkatapos ng prosesong pinagdaanan mo.
