Kamus bahasa Jawaindonesia (Ngoko-Kromo-Kromo inggil)
DAFTAR KOSAKATA
No
Ngoko
Krama
1 2 3 4 5 " $ ' 1* 11 12 13 14 15 1 1" 1$ 1'
Aba Abah-abah Abang Abot Adang Adêg Adhêm Adhê# Adhi Adoh Adol Adon Adu Adus Agama Age Agek A%a A%ang
Agami nggal ,awêg ,am#un A%ang
2*
A%i
Aos
21 22 23 24 25 2 2" 2$ 2' 3* 31 32 33 34 35 3 3" 3$ 3' 4* 41
A%u Akeh Akon Aksama Aku Aku0 /gaku Ala Alangan Alas Ali-ali Alih Alis Amarga Amba Ambu Ambung Amek Amêrga Amit Am#ir Ana
A%êng Kathah Akên Aksami Kula Aken Awon Pambêngan ana ,êsu#e Pindhah
Krama Inggil
Dhawuh Kambil Abrit Awrat Bêthak !umênêng Asrê# A%êng (a)i +êbih ,ade Abên Abên ,iram
Ambêng
Dhawuh Dalêm
mba Amargi i)ar Ambêt
6anda Aras
Mêndhêt Amêrgi /uwun sewu Pinarak onten
ahasa Indonesia
Perintah Pelana Merah Berat Menanak nasi Berdiri Dingin &ada# Adik !auh !ual ,abung Men)abung Mandi Agama .e#at Baru sa%a !angan +em#at nasi /ilai0 &arga0 Martabat Ma%u Ban)ak ,uruh Am#un0 Maa ,a)a Mengaku Buruk0 !elek &alangan &utan .inin Pindah Alis Karena ebar Bau .ium Ambil Karena Minta maa ,inggah Ada
No
Ngoko
Krama
Krama Inggil
42 43 44 45 4 4" 4$
Anak Andêl Angel Anggêr Angkat Anggo Angon
Anak0 are Pitados Awrat ,augêr Bidhal Anggê Angen
Putra
4'
Ani-ani
Pugut
5* 51 52 53 54 55 5 5" 5$ 5' * 1 2 3 4 5 " $ ' "* "1 "2 "3 "4 "5 " "" "$ "' $* $1 $2 $3 $4 $5 $
Anom Antara Anut An)ar A#a A#ik A#ura Arah Aran Arang Are# Arti Asor Asu Ati Ato# Atur Awak Awan Aweh A)ake A)o Baut Bae Bakal Baki Bako Baku Bali Balung Banda Bangêt Bangga Bangkekan Ban%ir Ban%ur Bantal
9nem Antawis +umut nggal Puna#a ,ae A#untên Angkah /ama Awis A%êng Artos Awon ,êgawon Manah Badan ,i)ang /)ukani Mbok mênawi Mangga a%êng Kemawon Badhe ,ata Bakên angsul ,angêt Banggi Bêna a%êng
ahasa Indonesia
Anak Pera)a ,ulit Asalkan +indhak0 !êngkar Pergi Agêm Pakai Menggembala Ani-ani 7Alat #enuai #adi8 Muda Antara Dherek kut Baru A#a Baik0 Bagus Maa Maksud0 +u%uan Asma /ama !rang Kêrsa Mau Makna Andha# (endah An%ing Penggalih &ati ,êgu +ersendawa :n%uk Beri ,alira Badan0 +ubuh ,iang Maringi Beri Barangkali Marilah Kemudian0 antas &an)a Akan Panadhahan /am#an +embakau Pokok Kondur Kembali +osan +ulang Di#unbêsta Dibelenggu ,angat +idak Menurut angkingan Pinggang Ban%ir alu0 ,etelah itu Ka%ang Bantal
No
Ngoko
Krama
$" $$ $' '* '1 '2 '3 '4
Ban)u Ba#a0 Ba#ak Barêng Barê# Bata Bathik Bathuk Batin
+o)a (ama ,arêng Pamba%êng Banon ,êrat
'5
Batur
(enang
' '" '$ '' 1** 1*1 1*2 1*3 1*4 1*5 1* 1*" 1*$ 1*' 11* 111 112 113 114 115 11 11" 11$ 11' 12* 121 122 123 124 125 12 12" 12$ 12' 13* 131
Bebek Beda Ben0 Karêben Besuk Bêbêd Bêbuwang Bêik Bêdhil Bêdudan Bênêr Bêngi Bêras Bisa Bi)en Bi)ung Bobot Boah Bo%o Bokong Bolah Boreh Brengos Bubar Bubrah Budi Budhal Bukak Bungah Buri Buru Buruh Buta Butuh Buwang Bu)ar .alathu
Kambangan Bêntên Ka%êngi#un Ben%ing
Krama Inggil
Pamba)un Palara#an
Batos
Bêbual ,ae ,ên%ata êrês Dalu os ,agêd (i)in awrati#un are ,emah
Abdi
Kêrsani#un /)am#ing Bobotan atangan Kasinggihan
(umi)in bu 6arwa Poong
Bênang Kon)oh (awis Bibar Bibrah Manah Bidhal Bikak Bingah ingking Bu%êng Bêrah Danawa Bêtah Bual (am#ung iantên
Pênggalih (êna
(am#ung /gandika
ahasa Indonesia
Air Ba#ak Bersama ,ulung Batu bata Batik Dahi Batin &amba0 Pembantu tik Beda Biarlah Besuk !arik 7untuk #ria8 Buang air besar Baik ,en%ata Pi#a rokok Benar0 Betul Malam Beras Da#at0 Bisa Dulu bu Beratn)a Anak ,uami;stri Bokong Benang Bedak Kumis ,elesai (usak Budi0 Pikiran0 Akal Berangkat Buka 6embira Belakang Buru Buruh0 Peker%a (aksasa Butuh Buang ,elesai Berbiara
No
Ngoko
Krama
Krama Inggil
132 133 134 135 13 13" 13$ 13' 14* 141 142 143 144 145 14 14" 14$ 14' 15* 151 152 153 154 155 15
.angkêm .angkir .arita .aturan .awis .eleng .ewok .êdhak .êkêl .êndhek .êngêl .ê#êt .ilik .oba .rita .uul .uku# .ukur .umbana .undhuk Dadah Dadi Dagang Dalan Dandan
esan
+utuk +uwung
15"
Darma
Darmi
15$ 15' 1* 11 12 13 14 15 1 1" 1$ 1' 1"* 1"1 1"2 1"3 1"4 1"5 1"
Dawa Deleh Desa Dêlêng Dêrma Dhadha Dha)oh Dhêk Dhêmên Dhêngkul Dhêngêr Dhewe Dhek Dhisik Dhun Dhuwit Dhuwur Dina Di)an
Pan%ang ,uka Dhusun +ingal Drêma
.ari)os iantên .awisaken Andha#an
/gendikan .aosaken .awik
.êlak .ê#êng Andha#
Di#unasta 6riwa
nggal Alit .obi .ri)os ukar .êka# Pangkas
Dados 6ramen (adinan Dandos
Paras ,aresmi ,angsangan 6inda Margi Busana
Paring Priksa !a%a
+amu Kala (êmên ,umêrê# Pi)ambak Kala (umi)in Mandha# =atra nggil Dintên Dilah
!êngku Priksa /alika Arta uhur
ahasa Indonesia
Mulut .angkir .erita
No
Ngoko
1"" Dlamakan 1"$ Dluwang 1"' Dodod 1$* Dokok 1$1 Dol 1$2 Dolan 1$3 Dom 1$4 Do)an 1$5 Dri%i 1$ Du0 /gedu 1$" Dudu 1$$ Duga 1$' Dulang 1'* Dulur 1'1 Durung 1'2 Duwe 1'3 dan 1'4 lek 1'5 ling 1' lmu 1'" lu 1'$ nak 1'' #ek-e#ek 2** tung 2*1 suk 2*2 wuh 2*3 9doh 2*4 9lih 2*5 9luh 2* 9mas 2*" 9mbah 2*$ 9mbuh 2*' 9mbun-êmbun 21* 9mbok 211 9moh 212 9mot 213 9ndêm 214 9ndhas 215 9ndhêg 21 9ndhog 21" 9ndi 21$ nêng 21' 9ner 22* 9nggo 221 9nggon 222 9nom
Krama
Krama Inggil
ahasa Indonesia
,am#aran Dlanang Dekek ,ade
Kam#uh Paring Amêng-amêng
!arum Purun /gaben ,anes Dugi /dulang Dherek Dereng 6adhah wah Awon mut lmi +umut a
Kêrsa (aikan
/dahari ,antana Kagungan 6êrah ewah
/dherek
Kertas Dodot +aruh !ual Main-main !arum Mau !ari Mengadu Bukan Duga Men)ua#i ,audara Belum Pun)a 6ila !elek ngat lmu kut nak
+a#ak asta tang n%ing 9wêd /êbih Mindah
n%ing
as#a !ene ,imbah Kila# ,undhulan Botên #urun /gêwrat ,irah Kendêl +igan Pundi Mendêl êrês 9ngge 9nggen 9nem
9)ang Duka bu Boten Kêrsa uru Mustaka
Agêm
&itung Pagi (e#ot Men%auh Memindah Airmata mas Kakek +idak +ahu :bun-ubun bu +idak mau Memuat Mabuk Ke#ala &enti +elur Mana Diam Arah Pakai +em#at Muda
No
Ngoko
Krama
223 224 225 22 22" 22$ 22' 23* 231 232 233 234 235 23 23" 23$ 23' 24* 241 242 243 244 245 24 24" 24$ 24' 25*
9ntas 9ntek 9nteni 9ntut 9n)ang 9#êk 6adhe 6adhuh 6a%ah 6alo 6aman 6amêlan 6am#ang 6anê# 6anti 6ati 6awa 6awe 6ene)a 6êbug 6êdhang 6êdhe 6êdhen 6êgêr 6êlang 6êlêm 6êlung 6êmak
/êmbe +elas ntosi
251
6êmati
252 253 254 255 25 25" 25$ 25' 2* 21 22 23 24 25 2 2"
6êndhuk 6ênê# 6êni 6ênti 6êring 6êtih 6ithok 6lugu 6oek 6odheg 6odhong 6olek 6uroh 6ugah 6ugat 6ugu
Awis Pêndhêt /ggantos
Krama Inggil
(antosi ,arib Pundhut /gam#il
iman Mênika lo Dêdamêl 6angsa 6am#il !angkê# 6antos 6atos Bekta Damel Kenging Mêna#a 6êbag Pisang Agêng Agengan Purun
Asta /gasta
Pêngkêran Binggêl Kêrsa :kêl
Pu)uh 6êmatos /ini !angkê# atu 6êntos Kêra (ah
,usut udira 6riwa
6lêga .ê#êng 6umbala (on Pados Dora 6igah 6igat 6êga
ungu /gestokaken
ahasa Indonesia
Baru sa%a &abis +unggu Kentut +awar Ambil Menggadaikan Memin%am 6a%ah tulah ,en%ata ta%am 6amelan Mudah engka# 6anti Panting Bawa Membuat Menga#a Pukul Pisang Besar ,erba ban)ak Punggung 6elang Mau 6elung Burung #u)uh Merawat dengan baik Putri engka# A#i 6anti Kurus Darah +engkuk Pohon kela#a Memegang .ambang Daun .ari Bohong Bangun 6ugat Menurut
No
Ngoko
Krama
2$ 2'
6ula 6ulu
6êndhis
2"*
6umati
6umatos
2"1 2"2 2"3 2"4 2"5 2" 2"" 2"$ 2"' 2$* 2$1 2$2 2$3 2$4 2$5 2$ 2$" 2$$ 2$' 2'* 2'1 2'2 2'3 2'4 2'5 2' 2'" 2'$ 2'' 3** 3*1 3*2 3*3 3*4 3*5
6una 6unêm 6unung 6usi 6u)u i# dê# dêr du ga %o %ol ka kêt ki ku lmu lang lat lo lu mbuh mbon mbuh m#i nê# nggat ngu ntên rêng ring rung sa sin sih
6ina 6inêm (êdi
3*
sing
Bêbual
3*" 3*$ 3*' 31* 311
sor wak !aba !aga !ago
Andha# :lam !awi !agi ,awung
Krama Inggil
!angga
/gêndika ingkisan
6u%eng Di#unini#
Di#unkêdha#i bing Pê#ara Kêoh :nusan
%êm intu Mênika /iki Mênika lmu al +umut mbet0 /gimbet mbêtan mbêt ,u#êna ,i#êng
Dhêstar Punika
idah Paningalan /dherek +anduk olos
ngah ,ela .êmêng Dherekaken 6rana ,aged ingsem +aksih Kêbêlêt0 Bobotan
(eksa
ahasa Indonesia
6ula eher Merawat dengan baik 6una Berbiara 6unung 6usi +awa Diii# Bulu mata Berkeliling udah +ulang rusuk &i%au +ukar tu kat ke#ala ni tu lmu &ilang idah .ermin kut Peram0 Memeram #eraman +ambah m#i na# Pergi tan#a #amit Piara0 Pelihara ntan &itam Diiringkan &idung Bisa Malu Masih Buang air besar Bawah kan uar !aga !ago0 .alon
No
Ngoko
Krama
312 313 314 315 31 31" 31$ 31'
!ala !alu !aluk !am !ambe !ambu !amu !anggut
!ambêt !alu0 Pan%a /edi !am0 Pukul ohan !ambêt !am#i
32*
!aran
Ka#al
321 322 323 324 325 32
!are !arit !arwa !ati !awa !êmbar
.ari)osi#un ,in%ang !arwi !atos !awi i)ar
32"
!ênat
32$ 32' 33* 331 332 333 334 335 33 33" 33$ 33' 34* 341 342 343 344 345 34
!ênêng !ênggot !ero !êruk !isim !oged !ungkat !u#uk Kabêikan Kabeh Kaamata Kaek Kau Kadhêmên Kadohan Kae Kaget Kagetan Ka%aba
34"
Ka%awan
Ka%awen
34$ 34' 35* 351 352 353 354
Ka%i Kakang Kakehan Kaku Kalah Kali Kalumrahan
/gaos
Krama Inggil
/)uwun
oloh0 :sada Kêthêkan +itihan0 +urangga /gêndikani#un /)am#ing
,uwargi /ama
Asma 6umbala
êbêt !êram ,erat Pendhet Kêsaenan ,eda)a Kaamri#at Kaot
a)on Beksa Pethat Pundhut ,edanten Kaatingal :sa# asta
Kasrê#ên Kêtêbihên Punika Ke%ot Kê%otan Kê%awi
Kangmas0 (aka Kêkathahên Kaken Kawon e#en Kalimrahan
Kasoran
ahasa Indonesia
!ala0 !aring +a%i Minta !am Pinang !ambu !amu Dagu Kuda Katan)a Kain batik Artin)a !ati0 /)ata0 Betul ,uku !awa uas
No
Ngoko
Krama
355
Kalung
,angsangan
35
Kalungguhan
Kalênggahan
35" 35$ 35' 3* 31 32 33 34 35 3 3" 3$ 3'
Kalu#utan Kambil Kambu Kamitua Kamot Kana Kana Kandha Kangên Kangêrten Kanggo Kanti Kantên
3"*
Ka#an
3"1 3"2 3"3 3"4 3"5 3" 3"" 3"$ 3"' 3$* 3$1 3$2 3$3 3$4 3$5 3$ 3$" 3$$ 3$' 3'* 3'1 3'2 3'3 3'4 3'5 3' 3'" 3'$
Ka#iran Kara-kara Karangên Karêben Karê# Karê#e Kari Karo Karo Kartu Karuhan Kasoran Kathok Kathokan Katon Ka)a Ka)u Kawanên Kawêngên Kawigaten Kawruh Kelangan Kelingan Kem#ol Kene Keren Keri Kesuk
Kalê#atan Kla#a Kambet Kamise#uh Kawrat /grika (enang ,an%ang Kangêrtosan Kangge Kantos Kantosan Mben%ing mena#a Ka#inten Kawis-kawis Kawisên Ka%engi#un Ka%êng Ka%êngi#un Kantun Kalih Kali)an Kêrtos Kantênan Kawonan ,ruwal ,ruwalan Katingal Kados Ka%êng Kêsiangan Kêdalon Kawigatosan ,êsêrê#an Kealan Kemutan
Krama Inggil
Matur Ka#ang0
Kersa Kêrsani#un
Kandha#an aningan aningan
engkelan (iki Kantunan Kantun ,aken%ing
ahasa Indonesia
Kalung Pangkat0 Kedudukan Kesalahan Kela#a +erium baun)a Pim#inan desa Muat ,ana +eman Berkata (indu Diketahui Buat &ingga0 ,am#ai Pen)abar Ka#an +idak terawat &alangan +erlalu %arang Biar sa%a0 ,u#a)a /iat0 Maksud Maksudn)a +ertinggal Kedua Dengan Kartu +entu0 !elas Kalah .elana Berelana Da#at dilihat ,e#erti Batang #ohon Kesiangan Kêmalaman Perhatian Pengetahuan Kehilangan +eringat Betis ,ini ,isa +ertinggal ,e#an%ang #agi
No
Ngoko
Krama
3'' 4** 4*1 4*2 4*3 4*4 4*5 4*
Ketok Kewuhan kê Kêbaut Kêbangêtên Kêban)on Kêbatinan Kêbênêr
asring Kewêdan Ka#ing Kela%eng Kêsangêtên Kêto)an Kêbatosan Kêlêrês
4*"
Kêbiren
Kêbinihan
4*$ 4*' 41* 411 412 413 414 415 41 41" 41$ 41' 42* 421 422 423 424 425 42 42" 42$ 42' 43* 431 432 433 434 435 43 43" 43$ 43' 44* 441 442 443
Kêbiri Kêbo Kêboahên Kêbutuhan Kêilikên Kêdade)an Kêdhe# Kê%aba Kêkarê#ane Kêkêmbangan Kêkêmon Kêlairan Kêlakon Kêlalen Kêlar0 Kuwat Kêlaran Kêlalen Kêluron Kêmalingan Kêmbang Kêmên)an Kêmu Kêmul Kêna Kêndêl Kêndhekên Kêntekan Kê#aten Kê#êntut Kê#ri)e Kê#ung Kêrê# Kêris Kêsêl Kêsusu Kêsuwen
Di#unkêbiri Maesa Kêlaren Kabêtahan Kalitên Kêdadosan
Krama Inggil
Ke%e# Kê%awi Kêka%êngani#un ,êsêkaran êdalan Kêlam#ahan Kêsu#en Kuwawi Kêsakitan Kêsu#en
Kêkêmbêngan i)osan
Kalimêngan +êrag
Kê#andungan ,êkar ,ela Kembeng ,ingêb Kenging Purun Kandha#an Kêtêlasan Kê#ê%ahan Kados #undi Kê#ang Asring Dhuwung ,a)ah Kêsêsa K>dangon
Kêsedan Kêsarib
angkkingan
ahasa Indonesia
Kelihatan ,angat segan Kebatinan +erlan%ur Keterlaluan +erairi 7sawah8 Kebati Kebetulan &ewan )ang dikebiri Dimandulkan Kerbau Kekanak-kanakan Kebutuhan +erlalu keil Ke%adian Ke%a# Keuali Kehendak Bunga-bungaan Berkumur Kelahiran +erlaksana +erlu#a Kuat Kesakitan +erlu#a Keguguran Keurian Bunga Kemen)an Kumur ,elimut Boleh Berani ,angat #endek Kehabisan Kematian Kentut Bagaimana Dikelilingi ,ering Keris lelah +ergesa-gesa +erlalu lama
No
Ngoko
Krama
444 445 44 44" 44$ 44' 45* 451 452 453 454
Kêtara Kêtêkan Kêtêmu Kêthek Kêwêngen Ki%ing Kinaek Kinang Kira Kirim Ki)i
Kêtawis Kêdhatêngan Kê#anggih
455
Klambi
(asukan
45 45" 45$ 45' 4* 41 42 43 44 45 4 4" 4$ 4' 4"* 4"1 4"2 4"3 4"4 4"5 4"
Klasa Kleru Klêbu Klbon Klêngêr Klum#uk Kobong Kok Kodanan Kongkon Kono Kowe Kramas Krasa Krasan Kringêt Kubur Kuburan Kudu Kuku Kukuh
6êlaran Klintu Klêbêt Klêbêtan
4""
Kulak
Kilak
4"$ 4"' 4$* 4$1 4$2 4$3 4$4 4$5 4$ 4$"
Kulon Kuluk Kumat Kumbah Kum#ul Kuna Kuning Ku#ing Kurang Kuru
Kilen
Krama Inggil
,êkaran
Kentara Didatangi Bertemu Kera Kemalaman /isan stimewa Kingang Kira Kirim ni
Agêman rasukan
Ba%u
Krawuhan (ewanda
Kêdalon Kinaot 6anten Kintên Kintun Mênika
Kantu Klêm#ak Kabêsmi ,am#e)an Kê%awahan Kengken (iku ,am#e)an
Pan%ênêngan /gutus Pan%enengan !amas
Kraos Kraosan Petak
(iwe ,arean Pasare)an
Kêdah Kênaka Kêkah
Makutha Kimat 6irah Kêm#al Kina !êne +alingan Kirang Kêra
ahasa Indonesia
+ikar Keliru +ermasuk Kemasukan Pingsan Kum#ul Kebakar Kau Ke%awahan Men)uruh ,itu Kamu +erasa Betah Mandi %amas Kubur Makan &arus Kuku Kokoh Membeli untuk di%ual Barat Mahkota Kambuh .ui Kum#ul Kuna Kuning +elinga Kurang Kurus
No
Ngoko
Krama
4$$ 4$' 4'* 4'1 4'2 4'3 4'4 4'5 4' 4'" 4'$ 4'' 5** 5*1 5*2 5*3 5*4 5*5 5* 5*" 5*$ 5*' 51* 511 512 513 514 515 51 51" 51$ 51' 52* 521 522 523 524 525 52 52" 52$ 52' 53* 531 532 533
Kurung Kutha Kuwasa Kuwat;Kêlar Kuwatir Kuwi Kumawani abuh adi agi air aki aku ali ama ambe an anang anda andhe)an ara arang awang awas awe ek eren êbu êlara êmah êmu ênga êngên êstari ima inggih inuwih iru iwat iwêt or oro orodan uu uh uku
,êngkêr Kitha Kuwaos Ki)at;Kuwawi Kuwatos /iku Kumawantun abêt ados ,aweg ,emah am#ah ,u#e ami0 Dangu
Krama Inggil
Punika
/embe Mi)os 6arwa0 ,arêsmi +indak athi
Kali)an !alêr andi ,akit Awis Kontên0 Kori ami0 Dangu ,êlangkung
!ê%êran 6erah
ungu Kendêl êbêt ,êsakit ,iti êma isah Pamênthangan êstantun 6angsal ênggah inangkung intu angkung Mbênthak er Kalih orodan
Pinarak Mi)os
.uud as#a u%êng
ahasa Indonesia
Kurung Kota Kuasa Kuat Khawatir tu +erlalu berani Ber%asa untuk a)an Baru ,a%a ahir ,uami !alan u#a ama Bibir Dan aki-laki Belanda +angkai tombak ,akit Mahal Pintu ama Dua #uluh lima +er%aga stirahat Dalam Pen)akit +anah êmbut0 &alus Min)ak engan estari0 Abadi ima Duduk ebih0 uar biasa +ukar0 6anti ewat Menanak nasi :tara Dua Bekas uu Air mata Ba%ak
No
Ngoko
Krama
534 535 53 53" 53$ 53' 54* 541 542 543 544 545 54 54" 54$ 54' 55* 551 552 553 554 555 55 55" 55$ 55' 5* 51 52 53 54 55 5 5" 5$ 5' 5"* 5"1 5"2 5"3 5"4 5"5 5" 5"" 5"$ 5"'
ulang umrah unga ungguh u#ut uwih Maa Maan Madu Ma%u Malam Maling Mamah Mana Mandhêg Maneh Mangan Mangkana Manuk Mara Mari Mata Mati Mau Mawa Ma)it Melu Menehi Mêlek Mênang Mênawa Mêngko Mên%angan Mêntas Mên)ang Mêrga Mêruhi Mêtu Mêtêng Milang Minggat Mlaku Mono Mor Mori Mot
.ual imrah Kesah
Krama Inggil
+indak ênggah
e#at angkung Maos ,ima Mabên Ma%eng ilin Padung /ggilut Mantên Kendêl Malih /edha Makatên Pêksi Dhatêng Mantun Mri#at Pe%ah au Mawi !isim +umut /gaturi0 /)ukani Mim#ang Mênawi Mangke ,angsam /êmbe Dhatêng Margi /)êmêrê#i Mêdal awrat0 Mbobot Mial Kesah Mlam#ah Mantên Kêm#al Montên rat
Dhahar
Dhangan Paningal0 ,oa ,eda a)on Dherek /)aosi0 Maringi ungu
Mi)os /ggarbini olos +indak
ahasa Indonesia
Kulit Biasa Pergi Duduk ,alah0 Keliru ebih Dilisankan Maan Bertengkar Ma%u ilin Penuri Mengun)ah ,ekian Berhenti agi Makan Demikian Burung Datang ,embuh Mata Meninggal +adi Bara a#i !ena?ah kut Memberi +er%aga Menang !ika kalau /anti ,e%enis rusa Baru sa%a Ke Karena Mengetahui Keluar &amil Menghitung Melarikan diri Ber%alan Demikian Kum#ul Kaan Muat
No
Ngoko
Krama
5$* 5$1 5$2 5$3 5$4 5$5 5$ 5$" 5$$ 5$' 5'* 5'1 5'2 5'3 5'4 5'5 5' 5'" 5'$ 5'' ** *1 *2 *3 *4 *5 * *" *$ *' 1* 11 12 13 14 15 1 1" 1$ 1' 2* 21 22 23 24 25
Mudhun Muga-muga Mula Mulang Mulih Mumêt Mundhak Mung Munggah Mungguh Mungsuh Muni Murah Muring Mutah Mutawatir Muwah /agara /dandani /delehake /dêdawa /dêleng /dokokake /duweni /gadêk /gadhê# /ga%eni /ga%i /ga%okakên /gakoni /gaku /galangi /galor /gambakake /gambu /gambung /ganakake /ganti /gan)ang /ga#ura /garani /garê# /gasor /gawaki /gelingi /gêndhêgake
Mandha# Mugi-mugi Mila Mual Mantuk
Krama Inggil
Kondur Pu)êng
Mindhak /amung0 /aming nggah Mênggah Mêngsah Mungel Mirah Duka untak Mutawantos Miwah /agari /dandosi /)ukakake Meman%ang /ingali /dekekakên /ggadahi ,owan /gaosi /gaos /ga%êngakên /gakêni /gakên Mambêngi /galer Mi)arakên /gambêt
Maringake Mriksani Maringakên !umênêng Marak
/garas /gawontênakên /gantos /gawis /ga#untên Mastani /ga%êng /gawon /)êlirani /gemuti /gêndêlake
ahasa Indonesia
+urun Mudah-mudahan Memang Menga%ar Pulang Pusing +ambah &an)a /aik Mengenai Musuh0 awan Bersuara Murah Marah Muntah Baha)a Dan %uga /egara Membetulkan Meletakkan Mem#er#an%ang Melihat Meletakkan Memiliki Berdiri Menghada# Menghargai Menga%i Mema%ukan Mengakui Mengaku Menghalangi Ke utara Meluaskan Membau Menium Mêngadakan ,am#ai Menawar Memaakan Men)ebut Di de#an Mengalah Melakukan sendiri Mengingat Menghentikan
No
Ngoko
Krama
2 2" 2$ 2' 3* 31 32 33 34 35 3 3" 3$ 3' 4* 41 42 43 44 45 4 4" 4$ 4' 5* 51 52 53 54 55 5 5"
/gendhog /genger /êm#uh /êsu /gêboti /gêlak /gêlu /gê#ekake /gêrti /ggadhuhi /gganti /ggawa /ggênê#i /ggoleki /ggugah /ggugat /ggunakake /ggêmu)u /gilang /ginang /ginê# /gingu /glairake /glarani /gliwêt /gudarasa /%aba /%aga /%agokake /%aluk /om /uli /)ambut gawe /)êkêl /)ilih /)rêngêni /)ritani /)undhuki
/igan
5$ 5' * 1 2 3 4 5 " $ ' "*
Krama Inggil
/gabdi /êm#ah ,rêngên /gawrati Mêndhêtake /gêrtos /ggantos Bêkta /%angkê#i Madosi /ggigah /ggigat /gginakakên /ggêgu%êng /gial /gganten /)i#êng /gingah /glairakên /)akiti Mbêthak /gudaraos /%awi /%agi /)awungakên /)uwun /em /untên0 a%êng
Duka ,alit Pu)êng Mundhutake Priksa /gam#ili
Mungu
/)are Mbabarakên
/grêksa +imur
ahasa Indonesia
Bertelur Mengabdi /em#uh Marah ebih &aus Pusing Mengambilkan +ahu Memin%ami Mengganti Membawa Melengka#i Menari Membangunkan Menggugat Menggunakan Menertawakan &ilang Menginang Mengina# Memelihara Melahirkan Men)akiti Menanak nasi Membatin Di luar Men%aga Menalonkan Minta Muda alu0 .e#at
/)ambut damêl
/gasta damêl
Beker%a
/)ê#êng /)ambut
/gasta /gam#il /dukani
Memegang Pin%am Memarahi Meneritakan Men)unting Bergerak
/)ri)osi /)angsangi bah !am#i Bêsmi Angsal 6ri)a i)ar
:sada Dalêm :n%uk
No
Ngoko
Krama
Krama Inggil
"1 "2 "3 "4 "5 " "" "$ "' $* $1 $2 $3 $4 $5 $ $" $$ $' '* '1 '2 '3 '4 '5 ' '" '$
6inêm
Andika Dhaut
''
Petan
"** "*1
Pêndha#a Pêdhang
Pêndha#i
"*2
Pêndhok
Kandhêlan
"*3 "*4 "*5 "* "*" "*$ "*' "1* "11 "12 "13 "14
Pênêr Pênthil Piandel Pi%êt Pikir Pikul Pilara Pilis Ping Pi#i Pira Piranti
êrês
#ah Botên wah ,ami Pa%ar Pabên Paibên Paos Pêkawisan !êm#aring Bênter +êdha Panggenan
Dhaharan Paningalan
Pangudakawis Pangudaraos Pagesangan ,êkawan Purug Pantun ,i)am Pêkên Pê%ah Pa%êng Pêndhêt
,eda0 ,urud ,ongsong Pundhut :lik ,abêt
Mundri Ka#itadosan Manah Di#unrêmbat Di#un#isakiti
Pêtêk Pênggalih arik0 ,igit
Ping0 Ka#ing Pêngarasan Pintên Pirantos
ahasa Indonesia
Biara
No
Ngoko
Krama
Krama Inggil
"15 "1
Piring Pisan
anaran Pindhah
Ambêngan
"1"
Pitakon
Pitakên
Padangon
"1$ "1' "2* "21 "22 "23 "24 "25
Pita)a Pitik Pituduh Praa)a Prada Prakara Pra)oga Prau
Pitados A)am Pitêdah Pitados Praos Prêkawis Pra)ogi Baita
"2
Prihatin
Prihatos
"2" "2$ "2' "3*
Pring Pri)a)i Puluh Pundhak
Dêling0 Bambu Pri)antun Dasa
"31
Pungkur
Pêngkêr
"32
Pu#ak
Dhaut
"33 "34 "35 "3 "3" "3$ "3' "4* "41 "42 "43 "44 "45 "4 "4" "4$ "4' "5* "51 "52 "53 "54 "55 "5
Pu#u Pu#ur Pu#ut Pusêr Putih Putu (abi (ada (aha)u (ai (ambut (ana (asa (ata (au# (ene (ewang (êbut (êdatin (êga (êkasa (êmbug (êmbulan (ibut
êntis +asik Dhautan
Pamidangan
Pusêr Pêthak a)ah Krama0 Pikrama (adi (aha%êng Pasur)an (ikma Mrika0 Mriku (aos (adin ,ur)an Mriki (enang (êbat (êdatos (êgi (êkaos (êmbag
Abdi
.andra (ibêt
ahasa Indonesia
Piring ,ekali A#a )ang ditan)akan Pera)a A)am /asihat0 Petun%uk Pera)a .at emas Perkara Patut0 a)ak Perahu Prihatin0 Ber#rihatin Bambu Bangsawan Puluh Pundak0 Bahu Bagian ; sisi belakang 6anti gigi0
No
Ngoko
Krama
"5" "5$ "5' "* "1 "2 "3 "4 "5 " "" "$
(ina (i)ak (i)a)a (obah (okok (ombak (ubêd (ubuh (umat (ungu (untuh (u#a
(intên (i)adi (êbah ,ês (êbah0 (ombak (ibêd (êbah (imat Pirêng (êntah (u#i
"'
(u#ak
(i#ak
""* ""1 ""2 ""3 ""4 ""5 "" """ ""$ ""' "$* "$1
(usak (usuh ,abuk ,aguh ,aiki ,a%en ,a%i ,aka ,alah ,alin ,ambung ,amubarang
(isak (êsah
,aking ê#at ,antun0 6antos ,ambêt ,amukawis
"$2
,angga
,anggi
"$3 "$4 "$5 "$ "$" "$$ "$' "'*
,a#a ,a#i ,a#ih ,arwa ,asi ,awah ,eba ,e%e
,intên êmbu
"'1
,eleh
,ukakakên
"'2 "'3 "'4 "'5 "'
,endok ,esuk ,ê,êbar ,êbut
Ben%ing ,atunggal Dhawah ,êbatan
"'"
,êbut
,êbat
"'$
,êdhela
,akedha#
Krama Inggil
!agra
Pidangêt
Paningsêt ,agah ,akmênika .aosan Di#unsaosaken
Di#un#êgêng ,arwi ulan ,abin ,owan ,anes Paringaken antaran
ahasa Indonesia
,iang endir0 Dahak &ari ra)a :bah0 Berubah (okok (ombak (e#ot (oboh ,im#an0 Pelihara Dengar (untuh (u#a ,em#it #andangann)a (usak (usuh ,abuk ,anggu# ,ekarang ,a%ian Diberikan sa%a Asaln)a ,alah 6anti #akaian ,ambung ,egala sesuatu Dito#ang0 Ditanggung ,ia#a embu Disa#ih0 Disarak ,erba Bulan ,awah Menghada# Berbeda Ditaruh0 Diletakkan ,endok Besuk ,atu ,ebar 7benih8 /ama Mengatakan0 ,ebut ,ebentar
No
Ngoko
Krama
"'' $** $*1 $*2 $*3 $*4 $*5 $* $*" $*$ $*' $1* $11 $12 $13 $14 $15 $1 $1" $1$ $1' $2* $21 $22 $23 $24 $25 $2 $2" $2$ $2' $3* $31 $32 $33 $34 $35 $3 $3" $3$ $3' $4* $41 $42 $43 $44
,êdhêng ,êdhêngan ,êga ,êgara ,êka ,êlawe ,êmana ,êma)a ,êmbêlih ,êmono ,ênêng ,ê#aro ,ê#i ,ê#rana ,ê#rene ,ê#uluh ,êru ,êtali ,êthithik ,i ,ida ,i%i ,ikil ,ikut ,ilih ,ilihan ,ing ,isi ,lamet ,lametan ,ok ,ore ,ranta ,rêngenge ,rêngên ,uguh ,ukêr ,ukêt ,umuru# ,unat ,ungu ,u#a)a ,urasa ,uruh ,uru# ,usah
.êka# .êka#an ,êkul ,êgantên ,aking ,êlangkung ,êmantên ,êmagos Pragat ,êmantên (êmen ,ê#alih ,ê#ên ,ê#rika ,ê#riki ,êdasa ,ora ,êtangsul ,êkêdhik Pun ,i)os ,êtunggal ,uku ,ambut ,ambutan ngkang ilu%eng ilu%engan Asring ,ontên ,rantos ,ur)a Di#unsêgah (um#ut ,umêrê# ,ingat ,u#ados ,uraos Di#unsêdhahi ,êra# ,isah
Krama Inggil
stu ,am#e)an ,iku Pundhut0 Am#il Am#ilan ,êm#rit ,ugeng ,ugengan
Di#unsrêngêni Di#unsugata +arab Priksa0 :ninga +êtês
,êngkêl
ahasa Indonesia
.uku# Keuku#an /asi aut Dari Dua #uluh lima ,ekian itu Menangguhkan Men)embelih ,ebesar itu ,enang0 ,uka ,e#aro ,un)i0 ,e#i ,e%ak dulu ,am#ai sekarang ,e#uluh Keras 7suara8 Dua #uluh sen ,edikit ,i !adi ,atu Kaki ,iku Pin%am Pin%aman =ang Membuang ingus ,elamat ,elamatan ,ering ,ore ,abar menanti Matahari Dimarahi Disuguh Bulanan (um#ut Mengerti0 Melihat Khitan +andut ,u#a)a Arti0 Maksud Diundang Petang ,usah
No
Ngoko
Krama
$45 $4 $4" $4$ $4' $5* $51 $52 $53 $54 $55 $5 $5" $5$ $5' $* $1 $2 $3
,uson ,usu ,usur ,uwara ,uwarga ,uwe ,uwêng ,uwung +ai +ak+akon +ali +amba +am#a +anda +angan +andur +angan +angga +anggon
,êsê#an
$4
+anggung
$5 $ $"
+angi +angis +a#êl
$$
+a#ih
,in%ang
$'
+ari0 Ditari
Di#untantun
$"* $"1
+atu +au
/ate
$"2
+awa
+awi
$"3 $"4 $"5 $" $"" $"$ $"' $$* $$1 $$2 $$3 $$4 $$5 $$
+êbu +êgal +êka +êkan +êkên +êlu +êmbaga +êmbang +êmên +êmon +êmu +ênan +ê#ung +êrus
(osan +êgil Dhatêng Dumugi
,usur ,uwanten ,uwargi Dangu ,êngkang ,uwêng +in%a Kula+aken +angsul !am#i +am#i +anêm +anggi +anggên +angêl
+iga +êmbagi ,êkar stu0 =êktos Pê#anggihan Panggih stu0 =êktos +ê#ang a%êng
Krama Inggil
ahasa Indonesia
Masih men)usu Pêmba)un ,usu0 Pa)udara ,ugi0 ,usur ,uara ,urga0 Almarhum ama ,unbang 7rumah8 Kosong +ahi0 +in%a Dalem-0 Kawula,a)a Mundhut #riksa Bertan)a +ali :sada
No
Ngoko
Krama
$$" $$$ $$' $'*
+êtak +êtê#ungan +êtuwa +ilik
,u#it +êtê#angan ,êsê#uh Dhawah
$'1
+ilik
+uwi
$'2 $'3 $'4 $'5 $' $'" $'$ $'' '** '*1 '*2
+inggal +laten +onton +ontonan +rasi +uduh +uku +ulis +ulisan +uma +umbak
+ilar +latos +ingal +êtingalan +raos +êdah +umbas ,êrat ,êratan
'*3
+una
+uni
'*4 '*5 '* '*" '*$ '*' '1* '11
+unggal +unggang +unggangan +unggu +urah +uron +uru +urun
+ungil +um#ak +um#akan +êngga +irah +ilêman +ilem +êdhak
'12
+urunan
+êdhakan
'13 '14 '15 '1 '1" '1$ '1' '2* '21
+utu +utur +uwa +uwuh :dakara :dan :dhar :dhun :ga
Di#ungêntang ,an%ang0 .ri)os ,ê#uh +ewah :dakawis !awah
'22
:gêl-ugêl
Pagêlangan
'23 '24 '25 '2 '2" '2$
:%ar :la :lat :lêm :lih :mbêl
Punagi
aos
Krama Inggil
+in%o0 ,owan
Priksa Paring #riksa Mundhut tik atangan
/itih +itihan ,are)an ,are
Paring #riksa =uswa
ukar Mandha# :gi
,awêr Mantuk
Pasur)an Atur Kondur 6adhing
ahasa Indonesia
Khitan Berkenalan ,ese#uh0 +etua !atuh Berkun%ung0 Men%enguk Meninggalkan +ekun ihat Pertun%ukan +erasi Memberitahukan Beli +ulis +ulisan Kutu +ombak (ugi0 +idak sam#ai ,atu0 +unggal /aik 7kendaraan8 Kendaraan +unggu ebih +iduran +idur Keturunan Asal usul keturunan Ditumbuk Berkata +ua +umbuh Kira-kira &u%an e#as kain batik +urun !uga Pergelangan tangan !an%i0 ,um#ah :lar (aut muka :ndangan Pulang ngus
No
Ngoko
'2' '3* '31 '32 '33 '34 '35 '3 '3" '3$ '3' '4* '41 '42 '43 '44 '45 '4 '4" '4$ '4' '5* '51 '52 '53 '54 '55 '5 '5" '5$ '5' '* '1 '2 '3 '4 '5 ' '" '$ '' '"* '"1 '"2 '"3 '"4
:mur :ndang :ndhak :nggah :ngkur :ni :ntu :#akara :#ama :ri# :tama :tang :tawa :sus :)ah :)uh aa aan adi adon ae ahing a%a alanda ani anti-wanti arangka aras arêg arisan arna arung as#ada atara atu atuk a)ah a)ang edang eneh êdêl êdhus êktu êngi êrta êruh
Krama
+imbal Mindhak nggah Pêngkêr :ngêl aos :#akawis :#ami 6esang :tami ,ambut :tawi
Krama Inggil
=uswa Atur
a%a ,ugeng /gam#il !aringan
,arêm +o)an aos aosan ados 9stri Kemawon
Putri0 anita ,igra
aos alandi antun antos-wantos ,arungan ,aras +uwuk +ilaran arni ande asa#aos atawis ,ela
alu)a Pusaka
.êkoh ani (inggit Bênteran Di#unsukani .êlê# Menda êkdal Dalu êrtos0 artos ,umêrê#
:n%ukan
:ninga0 Priksa
ahasa Indonesia
:mur Panggil Meningkat /aik Belakang Bun)i0 ,uara 6igi Pelihara :#ama &idu# :tama Pin%am Atau :sus 6aram Kening Baa Baaan (ahasia Putri0 Perem#uan ,a%a Bersin Ba%a Belanda Berani /asehat keras ,arung keris ,embuh Ken)ang arisan arna;!enis Kedai0 arung asa#ada Antara0 Kira-kira Batu Batuk aktu a)ang Minuman Diberi .at kain Kambing aktu Malam Berita0 Kabar +ahu0 Melihat
No
Ngoko
Krama
'"5 '" '"" '"$ '"'
êsi êteng êtu êton iara
+osan Padharan Kêwêdal êdalan iantên
'$*
igati
igatos
'$1
ilang
ial
'$2
ilangan
ialan
'$3 '$4
irang is
sin ,am#un
'$5
isuh
'$ '$" '$$ '$' ''* ''1 ''2 ''3 ''4 ''5 '' ''" ''$ '''
ong uda udêl udun ulangan uluh uragil urung utuh uwuh uwuhan =a0 )a =êkti =en
Krama Inggil
Kêwi)os /gêndika
ingsem i%ik
+i)ang
Pri)antun ukar /abi :ntar
ualan êlah aru%u ,ande êtah êtah êwahan nggih =êktos Bilih
ahasa Indonesia
Besi Perut +erungka# &ari kelahiran Biara Perlu sekali0 Penting &itung &itungan0 Bilangan Malu ,udah Menui tangan;kaki
