BAB I PENDHULUAN 1.A LA L ATAR BELAKANG BE LAKANG Sayuran dan buah- buahan merupakan produk holtikultura dan tergolong ke dalam bahan makanan yang sangat mudah rusak ( perishable food ). Hal ini disebabkan karena sayur dan buah memiliki kadar air yang tinggi,proses respirasi yang terus berlangsung pada pasca panen dan adanya enzim dan hormon yang mengkatalis terjadinya kerusakan pada bahan Sebagai bahan makanan sayur dan buah merupakan sumber vitamin dan mineral yang diperlukan untuk memenuhi kebutuhan tubuh. i samping itu, dengan mengkonsumsi sayuran dan buah akan diperoleh serat yang dapat membantu peristaltik usus sehingga akan memperlancar proses pencernaan.!ndonesia merupakan negara yang kaya akan beragam jenis sayuran dan buah- buahan. Selain sebagai bahan makanan dalam susunan menu masyarakat !ndonesia, sayur dan buah juga dapat diolah menjadi produk lain seperti saos, jam, ja m, jelly, marmalede, dan lain sebagainya. seb againya. "urangnya pemahaman masyarakat tentang pemilihan bahan makanan seperti sayur dan buah yang layak dikonsumsi serta pengolahan yang benar menjadikan bahan makanan yang kaya akan nilai gizi tersebut menjadi bahan yang tidak bermanfaat bagi tubuh karena hilangnya sebagian# mayoritas zat gizi yang terkandung didalamnya. $elihat kenyataan di atas, kami melakukan pengamatan mulai dari sifat- sifat stuktur stuktur dan fisik serta mutu dari sayur, buah dan . %gar bisa memahami jenis- jenis bahan makanan tersebut sehingga bisa menjelaskan dan memberi sedikit informasi kepada masyarakat maupun individu agar tidak salah dalam memilih dan mengolah sayur, buah untuk dikonsumsi sehari- hari. &iap sayuran memiliki sifat fisik maupun kimia'i yang berbeda. ang ang menyebabkan menyebabkan sifat fisik sayuran sangat penting dalam sortasi pengkelasan mutu sayuran. Selain itu penelitian dan pembuatan laporan ini sebagai pemenuhan tugas mata kuliah !lmu angan asar pada *ab sayur, sayur, buah .
1B. TUJUAN Setelah melakukan praktikum ini iharapkan maha!i"a mampu # 1. $enentukan %eni!&nama 'er'a(ai ma)am 'uah an !a*uran en(an karakteri!tikn*a. +. $en%ela!kan kriteria mutu 'uah an !a*uran paa 'er'a(ai tin(kat&(rae mutu. ,. $enela!kan 'er'a(ai pr-!eurpenentuan mutu 'uah an !a*uran !e)ara !u'*ekti an -'*ekti. /. $enetukan 'er'a(ai ma)am 'uah an !a*uran melalui pen(amatan !iat 0!ik %umlah 'a(ian *an( apat imakan an pen(amatan !iat kimia.
BAB II METODE PRAKTIKUM Waktu dan Tempat a. Hari&Tan((al # Jumat 2 n-3em'er +41+ '. 5aktu # 42.44611.,4 ). Tempat # La'-rat-rium Pan(an Juru!an Gi7i P-ltekke! Kemenke! Sura'a*a. Bahan A. Buah6'uahan 1. Jeruk l-kal 8mani!9 +. Jeruk imp-r 8!unki!9 ,. $an((a (aun( /. $an((a manala(i :. Salak ;. $el-n <. Nana! =. T-mat 'uah
B. Sa*uran 1. Selaa +. Ba*am ,. Kem'an( k-l /. Br-k-li :. 5-rtel ;. Ku'i! <. Sa"i putih =. Ka)an( pan%an(
Alat
4: k( 4: k( 1 k( 1 k( 4: k( 1 'uah + 'uah 4: k(
+ ikat + ikat + 'uah + 'uah 1 k( + 'uah + 'uah + ikat
1. Penetr-meter +. Han Rerakt-meter ,. Pi!au /. Telenan :. Ba!k-m ;. Pirin( pla!ti) <. Blener =. Sarin(an 2. >-r-n( 14. Beaker (la!! 144 ml 11. La'u ukur +:4 ml 1+. Kerta! !arin( 1,. Pipet tete! 1/. Larutan Na?H 41 N 1:. Larutan inikat-r pp 8phen-lptealin9 1 @ 1;. Ph paper 1<. Buret 1=. Stati 12. Tim'an(an i(ital
>ara Ker%a 1. Pen(amatan Siat i!ik Buah an Sa*ur Siat 0!ik 'uah atau !a*ur *an( !erin( iamati antar lain "arna ar-ma ra!a 'entuk ukuran atau kekera!an. Dalam praktek. "arna ar-ma ra!a 'entuk an ukuran !erta kekera!an 'ia!an*a iamati !e)ara !u'*ekti. Sean(kan 'erat itetapkan !e)ara -'*ekti men((unakan tim'an(an. Bahan6 'ahan # Buah #$an((a !alak t-mat mel-n %eruk nana!. Sa*uran # 5-rtel kem'an( k-l ku'i! !elaa !a"i 'a*am ll. Berikut ini )ara ker%a penentuan mutu !e)ara 0!ik # a9 5arnaar-ma ra!a Amati "arna ar-ma n penampakan umum !emua 'ahan *an( i!eiakan khu!u! untuk 'uah lakukan pen)i)ipan untuk men(etahui ra!an*a. >atat !emua ke!an ha!il pen(amatan
an pen)i)ipan terma!uk %u(a aan*a )a)at atau pen*impan(an. '9. Bentuk Gam'ar !emua 'ahan *an( ter!eia. Beri keteran(an !e)ukupn*a paa (am'ar ter!e'ut. )9. Berat Tim'an( !emmua 'ahan *an( telah i!eiakan . )atat 'erat ma!in(6ma!in( %eni! 'ahan. 9. Ukuran Ukur pan%an( le'ar an tin((i& te'al ma!in(6 ma!in( 'uah an !a*ur en(an pen((ari! %an(ka !-r-n( atau mikr-meter. e9. Kekera!an Lakukan pen(amatan kekera!an 'ahan !e)ara !u'*ekti en(an )ara memi%it. Ukur kekera!an !e)ara -'*ekti en(an men((unakan penetr-meter. Pen(ukuran ilakukan !e'an*ak : kali paa : titik *an( 'er'ea. Hitun( rata6 rata !atuan mm&14 etik ean(an !atuan 'erat 'e'an (ram. +. $en(hitun( %umlah 'erat *an( apat imakan Buah teriri ari kulit. Da(in( 'uah an 'i%i. !ean(kan !a*uran ter(antun( ari %eni!n*a apakah !a*uran aun 'uah um'i 'i%i 'atan( an !e'a(ain*a. Akan tetapi paa umumn*a tiak !emua 'a(ian !a*ur maupun 'uah6'uahan apat imakan. Untuk men(hitun( %umlah 'a(ian *an( termakan an ter'uan( ari !a*uran an 'uah6 'uahan ter!e'ut. Hal ini pentin( iketahui alam perhitun(an renemen pr-uk!i ha!il -lahan !a*ur atau 'uah. Bahan Buah # $an((a %eruk t-mat mel-n nana!!alak Sa*uran #'a*am k-l "-rtel!elaa ka)an( pan%an( 'r-k-li !a"i
>ara Ker%a
Tim'an( ma!in(6ma!in( 'ahan !etelah itu pi!ahkan 'a(ian *an( apat imakan an tiak. Tim'an( 'a(ian *an( apat imakan an n*atakan alam per!en terhaap 'erat utuh. ,. Pen(amatan Be'erapa Siat Kimia Seperti haln*a !iat 0!ik !iat kimia 'uah an !a*ur 'er'ea untuk ma!in(6ma!in( %eni! 'ahan an tin(kat kematan(an . Siat kimia 'uah an !a*ur itetapkan -'*ekti kuantitati. Bahan # nana! %eruk man((a 5-rtel !alak mel-n ll. Alat # erlenma*er 'uret 'lener ph6 meterrerakt-meter la'u ukur larutan Na?H 41 N larutan phen-lptalein 1 @ >ara Ker%a a9. Kea!aman 8ph9 Han)urkan 'ahan !e'an*ak 144 ml (ram men((unakan "arrin( 'lener. Untuk 'ahan *an( kaar airn*a relati renah tan'ahkan air e!tila!i !e'an*ak 144 ml 81#19 ke alam "arrin( 'lener. Se'elum 'ahan ihan)urkan . ukur ph han)uran 'ahan men((unakan ph meter !e'an*ak , kali kemuian nilain*a irata6ratakan. '9. Paatan Terlarut Han)urkan Bahan !e'an*ak 144 (ram men((unakan "arrin( 'lener. Sarinn( han)uran 'ahan *an( iper-leh en(an men((unakan kerta! !arin(. Tete!kan 0ltrat paa pri!ma rerakt-meter an 'a)a !kala rerakt-meter *an( menun%ukan kaar paatan terlarut 8per!en9. Jika !e'a(ian 'e!ar paatan terlarut )-nt-h (ula maka ha!il pem'a)ann*a in*atakan !e'a(ai era%at Bri )9. T-tal A!am Tertitra!i Han)urkan 'ahan !e'an*ak 144 (ram men((unakan "arrin( 'lener en(an penam'ahan 144ml air e!tila!i. $a!ukkan han)uran 'ahan kealam la'u ukur !e'an*ak +:4 ml. En)erkan !ampai tana tera en(an air e!tila!i *an( i(unakan !e'a(ai
pem'ila! "arrin( 'lener !arin( en(an kerta! !arin( titra!i 0ltrat !e'an*ak +: ml en(an larutan Na?H 41 N. Tan'ahkan inikat-r pp lakukan titra!i !ampai ter'entuk "arna merah mua !ta'il. BAB III HASIL PENGA$ATAN
BAB IC PE$BAHASAN
BAB C PENUTUP
Kesimpulan
Sayur, buah dan umbi memiliki kerakteristik yang berbeda- beda. Seperti sayur dan buah yang mudah rusak( busuk) sehingga sering disebut perishabel food. *egitupun dengan umbi, +mbi juga memiliki batasan 'aktu untuk dikonsumsi karena bisa mengalami pencoklatan sehingga mengakibatkan pembusukan. Setiap sayur, buah dan umbi memerlukan penanganan yang berbeda- beda agar tetap layak dikonsumsi. $utu dari sayur dan buah bisa dilihata dari kesegarannya. Sedangkan umbi bisa kita amati dari kulit luarnya apakah mengalami kerusakan atau tidak
