Kursus LMCP 1602 Mengajar Kanak-kanak Membaca: Panduan Ibu Bapa
Kandungan
Meng Me ngajar ajar kanak-kanak membac membaca a
1
1. Kanak-kanak ingin belajar membaca
3
2. Kanak-kanak boleh belajar membaca
4
3. Kanak-kanak memang sedang belajar membaca
5
4. Kanak-kanak mesti belajar membaca
6
5. Cara mengajar kanak-kanak kecil membaca
7
5.1 Sikap ibu bapa ketika mengajar
7
5.2 Bahan-bahan mengajar
7
5.3 Cara Mengajar
9
5.4 Kaedah-kaedah lain mengajar membaca
14
Mengajar Kanak-kanak Membaca Wahyu pertama yang diturunkan kepada Rasulullah saw adalah perintah membaca. Kemudian dalam surah yang sama Allah menyatakan bahawa Dia mengajar manusia ilmu pengetahuan dengan perantaraan alat menulis. Allah swt berfirman,
“Bacalah, dan Tuhanmu Yang Maha Pemurah, Yang mengajar manusia melalui kalam dan tulisan, Ia mengajarkan manusia apa yang tidak diketahuinya”, (Surah Al -Alaq: 3-5)
Bukan solat, bukan mengucap, bukan berdoa yang menjadi perintah pertama dari Allah kepada Nabi Muhammad, tetapi membaca yang menjadi arahan pertama, walaupun beliau tidak pandai membaca. Bukankah ini isyarat yang amat penting bahawa kemahiran membaca adalah amat penting? Selepas perang Badar, Tentera Islam dapat menawan 70 orang musuh. Berbagai-bagai cadangan telah dikemukakan kepada Rasulullah saw berkenaan tawanan ini, termasuklah hukuman bunuh. Akhirnya Rasulullah saw membuat keputusan supaya tawanan yang mampu membayar tebusan, dibenarkan berbuat demikian. Tawanan yang pandai membaca, setiap orang dari mereka mesti mengajar 10 kanak-kanak Islam membaca sehingga pandai. Mereka tidak akan dibebaskan selagi 10 kanak-kanak ini tidak pandai membaca. Ini adalah satu keputusan yang berani kerana para tawanan itu boleh meracuni pemikiran kanak-kanak itu tanpa disedari sambil mereka mengajar membaca. Pada masa ini semua anak yang sehat diajar membaca kerana ibu bapa diwajibkan menghantar anak ke sekolah. Akan tetapi mereka mula belajar membaca ketika berusia 5 tahun jika mereka masuk tadika dan 6 atau 7 tahun jika mereka terus masuk ke sekolah rendah tanpa memasuki tadika. Akibatnya kita dapat lihat pada usia 9 tahun ramai lagi anak-anak yang masih belum lancar membaca. Selama ini ramai ibu bapa tidak tahu yang kanak-kanak boleh diajar membaca. Tibaanaknya yang masih kecil boleh membaca tulisan-tulisan besar yang terpampang ketika iklan dalam siaran televisyen. Dan kita biasa melihat kanak-kanak gemar melihat iklan 1
televisyen. Muzik latar yang menarik serta gambar-gambar video yang indah dan menakjubkan menyebabkan kanak-kanak suka melihatnya dan membaca tulisan-tulisan besar dalam ilkan itu. Tiba-tiba kanak-kanak yang masih kecil itu boleh membaca tulusan “Malaysia” Malaysia ”, “Petronas” Petronas ”, “Merdeka” Merdeka ” dan perkataan-perkataan lain. Ini menunjukkan jika tulisan dicetak bersaiz besar dan ditunjukkan dalam suasana gembira dan mengasyikkan, kanak-akan akan belajar membaca. Mengajar kanak-kanak bercakap dan mengajar membaca sebenarnya adalah proses yang sama. Semua orang apabila bercakap dengan kanak-kanak akan bertutur dengan jelas, kuat dan dengan ayat-ayat ayat-ayat yang pendek serta perkataan-perkataan perkataan-perkataan yang mudah difahami. Kita tidak pernah ajar nahu dan struktur ayat. Kita hanya berbicara, berbicara dan berbicara dengan anak kita. Apabila kita duduk di masjid al-Haram dan perhatikan anak-anak Arab, ramai daripada mereka menggunakan Bahasa Indonesia bila bercakap dengan orang gaji dan sesama adik beradik mereka. Maka demikian juga dengan membaca. Sepatutnya si anak boleh membaca jika diajar dengan betul. Jika pembelajaran bercakap melalui rangsangan pendengaran, rangsangan membaca adalah melalui penglihatan. Natijahnya di dalam otak ialah pemprosesan perkataan dan ayat-ayat sehingga boleh difahami. Seperti mengajar bercakap di mana kita perlu bercakap perlahan dengan ayat-ayat yang pendek dan perkataan-perkataan yang jelas dan mudah, demikian juga dengan membaca. Tidak mungkin kanak-kanak akan belajar membaca jika ditunjukkan dengan tulisan dengan font bersaiz 11 dan ayat-ayat yang panjang. Mata kanak-kanak belum boleh melihat tulisan-tulisan yang kecil dan otaknya belum mampu menafsirkan ayatayat yang panjang. Tetapi jika perkataan-perkataan dituliskan dengan saiz besar dan satu demi satu, mata si anak boleh melihatnya dengan jelas dan otaknya boleh menyimpan dan memprosesnya. Jika si anak mendengar perkataan “ ibu” ibu” dalam konteks berkali-kali berkali -kali dalam sehari, rangsangan dari telinga akan dibawa ke dalam otak dan disimpan dalam ingatan ibu”. Demikian juga jika dengan pemahaman yang betul menganal makna perkataan “ ibu”. juga jika si anak ditunjukkan dengan tulisan “ ibu” ibu” yang bersaiz bersai z besar beberapa kali sehari, maka tulisan itu diterima sebagai rangsangan melalui mata, di bawa ke otak dan akan ibu” dengan makna yang betul. disimpan dalam ingatan sebagai tulisan “ ibu” Andaikan semua orang dewasa berbicara dengan berbisik sehingga sehingga kanak-kanak tidak dapat mendegarnya, niscaya kanak-kanak tidak akan pandai bercakap. Inilah yang terjadi kepada orang bisu. Telinganya tidak dapat mendengar atau saraf yang menghubungkan telinga kepada otak telah rosak. Oleh itu otaknya tidak pernah terangsang dengan perkataan-perkataan. Ini menyebabkan ia menjadi bisu, tidak pandai bercakap dengan perkataan-perkataan yang betul. Sebenarnya inilah yang terjadi dalam hal membaca. Semua tulusan ditulis dengan bersaiz kecil sehingga 2
kanak-kanak tidak dapat melihatnya. Kemudian apabila ia meningkat umur 5 tahun barulah dia diajar membaca. Bayangkan jika kanak-kanak tidak mendengar perkataanperkataan manusia. Kemudian ketika ia berusia 5 tahun barulah dia diperkanalkan dengan perkataan-perkataan. Keadaan yang sama seperti kanak-kanak bisu akan terjadi. Akan tetapi kanak-kanak yang terdedah dengan tulisan-tulisan walaupun hanya dalam iklan-iklan televisyen, boleh membaca tulisan-tulisan yang dilihatnya di kaca televisyen itu. Berdasarkan pemerhatian dan ujian-ujian serta beberapa eksperimen lain, Dr Glenn Doman dari The Institutes of the Achievement Human Potential, telah membuat kesimpulan bahawa: 1. 2. 3. 4.
Kanak-kanak Kanak-kanak Kanak-kanak Kanak-kanak
ingin belajar membaca boleh belajar membaca memang sedang belajar membaca mesti belajar membaca
Anda boleh melihat bagaimana bagaimana seorang bapa mengajar anak-anaknya membaca dengan mengimbas QR code di sebelah
1. Kanak-ka Kanak-kanak nak ingi i ngi n b elajar elajar m embaca Kanak-kanak adalah manusia yang paling besar keinginannya untuk mempelajari, mengetahui, mencuba dan menyelidik. Tiada ahli sains yang dapat mengalahkan kanak-kanak dalam perkara ini. Dia akan mengamuk dan memberontak jika dihalang. Perhatikanlah, niscaya kita akan nampak hakikat ini. Proses ini boleh diperlahankan dengan mengurangkan pengalaman pembelajaran kanak-kanak itu seperti mengurangkan benda-benda yang boleh dipegangnya, menghadkan pergerakannya, menghadkan pemandangannya dengan memerapnya dalam rumah dan menghadkan pergaulannya. Tiada siapa yang mahu memperlahankan pembelajaran anaknya. Tetapi sebaliknya ramai ibu bapa yang berbuat demikian seperti mengurung anaknya dalam play pan, memarahi anaknya apabila memegang perhiasan rumah, tidak membenarkan anaknya memegang buku kerana takut koyak dan macam-macam lagi halangan.
3
Proses pembelajaran kanak-kanak boleh juga dipercepat. Caranya ialah membuang semua sekatan. Bahkan prose pembelajaran ini boleh digandakan beberapa kali ganda kerana otak kanak-kanak mempunyai kemampuan untuk belajar melebihi apa yang kita sangkakan. Caranya ialah memberikannya kesempatan untuk belajar sebanyak mungkin, malah mengambil peranan aktif untuk mengajar si anak. Si anak akan gembira dan senang hati apabila ibu bapanya mengambil peranan aktif dalam proses pembelajarannya. Semua kanak-kanak akan gembira bila dapat belejar. Ia akan lebih gembira jika mendapat lebih banyak kesempatan belajar. Sebabnya Allah telah menciptakannya dengan fitrah yang demikian. Bagi kanak-kanak mempelajari, mengkaji dan menyelidiki adalah survival untuk hari depannya. Anak kucing sentiasa berlatih berkelahi dan menangkap apa juga yang boleh ditangkap, termasuk tangan tuannya yang bergerakgerak. Ibunya pun sentiasa melatihnya berlawan dan melatih untuk menangkap mangsa, sebab itulah survival untuk hari depannya. Anak manusia juga demikian. Ia tahu tanpa pengetahuan dan kemahiran, ia tidak boleh hidup di atas kaki sendiri apabila dewasa kelak. Oleh itu ia perlu belajar sebanyak dan secepat yang mungkin sebelum terlambat. Di antara pelajaran yang sangat dikehendaki oleh kanak-kanak ialah membaca. Kaedah apa pun yang digunakan, kanak-kanak akan belajar dan insya Allah akan pandai membaca dengan syarat suasana pembelajaran adalah gembira, menyenangkan dan tulisan ditulis dengan jelas dan besar. Kanak-kanak akan meminta ibu bapa mengajarnya setiap hari sehingga kadang-kadang kita yang tidak sempat atau tidak larat. Ini bukan andaian, tetapi pengalaman penulis sendiri dan beribu-ribu ibu bapa yang lain menunjukkan kanak-kanak suka dan ingin belajar membaca.
2. Kanak-kanak boleh belajar membaca Seterusnya Dr Glenn Doman menerangkan bahawa kanak-kanak boleh membaca perkataan-perkataan, ayat-ayat dan bahkan perenggan demi perenggan dengan baik sebagaimana ia boleh memahami ucapan-ucapan yang didengarnya. Apabila ia mendengar, sebenarnya bukan telinga yang memahami tetapi otak yang memahaminya. Telinga hanya mengubah suara kepada denyutan elektro-kimia. Saraf kemudian mengalirkan denyutan itu kepada otak dan seterusnya otak membuat pemperosesan sehingga denyutan-denyutan itu boleh difahami. Perkara yang sama ketika membaca. Bukan mata yang membaca. Mata hanya menerima pancaran cahaya dari lembaran kertas yang bertulis dan kemudian mengubahnya kepada siri denyutan-denyutan elektro-kimia. Saraf mengalirkan 4
denyutan-denyutan kepada otak. Seterusnya otak memproses denyutan-denyutan ini sehingga ia boleh difahami. Jika seorang kanak- kanak ditunjukkan tulisan “ayam” dan dalam masa disebutkan perkataan ayam, kedua-dua rangsangan ini, iaitu rangsangan cahaya melalui mata dan rangsangan suara dari telinga, diubah menjadi denyutan elektro-kimia oleh mata dan telinga. Kemudian saraf mengalirkan kedua-dua denyutan dan seterusnya diterjemahkan oleh otak dengan proses yang sama. Oleh itu boleh dikatakan, bagi otak, membaca dan mendengar perkataan adalah proses yang serupa. Bezanya ialah jalan masuk rangsangan, satu masuk melalui mata dan satu lagi melalui telinga. Ketika kanak-kanak di peringkat awal usianya, kemampuannya menerima rangsangan ini dan kemudian disimpan dalam ingatannya amat besar. Semakin banyak rangsangan yang diterimanya semakin besar kemampuannya untuk menerima dan menyimpan rangsangan baru. Oleh itu kita perlu manfaatkan sepenuhnya masa yang singkat itu. Kemampuan kanak-kanak untuk menerima dan menyimpan rangsangan semakin berkurangan dengan peningkatan umurnya. Apa yang ingin saya tekankan tekankan ialah jika kanak-kanak kanak-kanak diperlihatkan diperlihatkan tulisan yang jelas bersaiz besar, satu demi satu, seperti kita berbicara kepadanya semasa ia kecil, semua tulisan-tulisan itu akan diingatnya. Otaknya akan menyimpan tulisan perkataanperkataan yang dilihatnya sama seperti ia menyimpan perkataan yang didengarnya. Otaknya akan mengolah tulisan perkataan-perkataan yang telah disimpannya sama seperti ia mengolah perkataan-perkataan yang didengarnya sehingga menjadi perkataan-perkataan, perkataan-perkat aan, ayat-ayat, perenggan-peranggan dan buku yang boleh difahami. Syaratnya ia perlu menyimpan perbendaharaan kata yang banyak terlebih dahulu, dalam bentuk sebutan dan juga dalam bentuk tulisan. Kesimpulannya ialah kanak-kanak memang boleh boleh belajar membaca. Baginya belajar membaca sama seperti belajar bercakap.
3. Kanak-kana Kanak-kanak k memang s edang edang belajar belajar membaca Tanpa disedari kanak-kanak memang sedang belajar membaca. Kanak-kanak yang berusia 4 tahun kadang-kadang boleh membaca tulisan “Petronas” Petronas ”, “Aeon Big”, “Aeon Big” Texco”, “Proton” Proton”, “Toyota” Toyota ” dan perkataan-perkataan lain yang selalu dilihatnya dalam “Texco” iklan televisyen. Ramai juga kanak-kanak yang tidak pernah belajar membaca tiba-tiba boleh membaca kerana selalu bersama-sama kakak dan abangnya membuat kerja rumah yang diberi oleh guru sekolah. Saya yakin ramai ibu bapa yang mempunyai ramai anak pernah melaui pengalaman ini. Saya sendiri pernah melihah anak seorang juruteknik yang baru berusia 4 tahun telah boleh membaca semata-mata kerana selalu 5
bersama abang dan kakaknya ketika membuat tugasan sekolah. Ini bukan perkara yang unik, anak siapa sahaja boleh belajar membaca, anak kerani, anak pembantu am, anak guru, anak pegawai, anak pensyarah, anak professor, semuanya boleh belajar membaca jika diberikan kesempatan dan suasana yang menggembirakan. Oleh itu persoalannya sekarang bukan samaada kanak-kanak boleh belajar membaca atau tidak dan kanak-kanak sedang belajar membaca atau tidak. Persoalannya ialah bagaimana kita memanfaatkan kebolehan dan hakikat ini. HAKIKATNYA ialah kanakkanak memang sedang belajar membaca, oleh itu hakikat ini mesti dimanfaatkan dengan baik supaya kanak-kanak itu boleh membaca dengan cepat.
4. Kanak-kanak mesti belajar membaca Jika dilihat latar belakang pelajar-pelajar pintar dan orang-orang pintar, semua menunukkan mereka telah boleh membaca semenjak kecil. Demikian juga ulma’ -ulama’ besar zaman dahulu, mereka telah boleh membaca dan menghafal Qur’an semenjak mereka kecil. Lantas orang mengatakan, dia memang pintar luar biasa, sebab itu dia boleh membaca semenjak kecil. Tetapi kajian-kajian hari ini menunjukkan orang-orang pintar ini mendapat pendedahan kepada pembelajaran semenjak mereka kacil lagi. Mereka telah mendapat rangsangan yang banyak semenjak kecil, termasuk membaca. Dr Glenn Doman telah banyak merawat kanak-kanak terencat akal yang disebabkan kecederaan otak. Di antara terapinya ialah mengajar membaca. Akhirnya kanak-kanak ini menjadi pandai dan bahkan lebih pandai dari kanak-kanak yang normal. Banyak lagi sebab-sebab kenapa kanak-kanak mesti diajar membaca. Di antaranya ialah: 1. Kanak-kanak sangat lasak ketika berusia 2 - 3 tahun kerana kerana mereka sangat DAHAGA pengetahuan. Allah swt befirman dalam Surah Al-Alaq bahawa Allah mengajarkan pengetahuan kepada manusia melalui kalam (tulisan). Oleh itu apabila kanak-kanak boleh membaca, ia boleh menimba banyak pengetahuan untuk menghilangkan dahaganya. 2. Kemampuan kanak-kanak untuk belajar dan mengingat apa sahaja maklumat ketika berusia 1 ½ - 3 tahun adalah luar biasa dan tiada tandingannya jika dibandingkan dengan usia-usia yang lain. Inilah masa yang paling sesuai untuk memulakan pembelajaran membaca. 3. Lebih mudah mengajar kanak-kanak yang berusia 1 ½ - 3 tahun berbanding dengan yang berumur lebih dari 6 tahun. 4. Kanak-kanak yang belajar membaca pada usia 1 ½ - 3 tahun menyerap jauh lebih banyak pengetahuan berbanding dengan kanak-kanak yang tidak belajar membaca. 6
5. Kanak-kanak yang belajar membaca semenjak kecil lebih cepat faham apa yang dibacanya berbanding dengan kanak-kanak yang belajar membaca selepas berusia 6 tahun. Sebabnya ialah mereka mengingat perkataan-perkataan bertulis serentak dengan mereka mengingat perkataan-perkataan yang disebutkan dalam pertuturan. 6. Kanak-kanak yang belajar membaca semenjak kecil lebih faham ketika membaca berbanding dengan kanak-kanak yang belajar membaca di tadika atau di sekolah. Sebabnya kanak-kanak kecil belajar membaca dalam suasana gembira dengan hubungan yang rapat dengan ibu bapa atau adik beradiknya dan ia memahami bacaannya seperti ia mendengar percakapan. Kanak-kanak di sekolah atau di tadika pula belajar dalam suasana yang amat formal dan diajar dalam satu kursus yang berasingan. Bahkan kadang-kadang kanak-kanak belajar kerana takut dengan guru.
5. Cara mengajar kanak-kanak kecil membaca 5.1 5.1 Sikap Sikap i bu b apa metika mengajar Banyak kaedah pembelajaran boleh digunakan, tetapi apa yang paling penting adalah si anak dan ibu bapa mesti dalam keadaaan riang gembira. Jika salah satu sahaja dalam keadaan muram atau tidak gembira, proses pembelajaran tidak boleh dijalankan. Ibu bapa mesti ingat bahawa mengajar membaca adalah permainan, bukan beban. Belajar membaca adalah hadiah bukan hukuman. Ia adalah sesi yang penuh gembira, bukan menyusahkan. Jika ada perasaan marah atau hilang sabar, proses pengajaran perlu dihentikan. Kanak-kanak cepat jemu, oleh itu setiap sesi pembelajaran hendaklah habis dalam tempoh beberapa minit sahaja. Lebih baik dilakukan 6 kali sehari dan hanya 3 minit setiap sesi. Setiap sesi hendaklah diberhentikan sebelum si anak hendak berhenti. Ini akan menambahan lagi dahaga si anak untuk belajar membaca.
5.2 Bahan-bahan mengajar Terdapat banyak kaedah mengajar kanak-kanak belajar membaca. Apa yang saya tunjukkan dalam nota ini ialah kaedah yang digunakan oleh Dr Glenn Doman. Bukubukunya boleh dibeli di Amazon.com dengan harga yang tidak mahal. Anda boleh menggunakan menggunakan tablet seperti iPad untuk menyediakan bahan-bahan mengajar. Atau anda boleh menggunakan kertas keras berukuran 10 x 30 cm dan 7
tuluskan satu perkataan bersaiz besar pada setiap kertas. Pada peringkat awal gunakan perkataan-perkataan yang biasa seperti ibu, ayah, makan, minum, baju dan sebagainnya. Semua huruf hendaklah ditulis dalam huruf kecil.
ibu ayah Contoh untuk Bahasa Melayu
mother Contoh untuk Bahasa Inggeris 8
Contoh dalam Bahasa Arab
5.3 Cara Cara Mengajar Meng ajar Mungkin anda boleh boleh melihat video klip bagaimana seorang ibu mengajar anaknya membaca dengan mengimbas QR code di bawah
9
Langkah pertama: Cari tempat yang tidak banyak perkara yang boleh menarik perhatian si anak. Bunyibunyi yang boleh menarik perhatian seperti radio, televisyen dan loceng perlu dimatikan. dimatikan. Tunjukkan tulisan “ibu” sambil menyebutkannya dengan jelas dan nada yang gembira. Kemudian bermain-main sebentar dan tunjukan semula tulisan itu. Ulang 5 kali, kemudian berhenti. Sesi pertama tamat. Selepas 2 jam, lakukan semula seperti di atas. Ulang aktiviti ini 5 atau 6 kali sehari. Pada hari kedua, ulang sekali lagi seperti hari pertama. Pada hari ketiga, tujukkan tulisan “ibu” tadi dan tanyakan, “Apa ini?” . Jika menjawab “ibu” katakan betul dan peluk si anak. Jika ia gagal, kita sebutkan, ini “ibu” dengan nada yang gembira. Kemudian ulang lagi aktiviti seperti hari pertama. Keesokan hari ulang lagi. Pada hari kedua setengah kanak- kanak telah dapat mengenali perkataan “ibu” setengahnya dua hari, ada juga sehingga seminggu. Jika seminggu belum boleh mengenali perkataan itu, berhenti rehat selama seminggu, kemudian ulangi lagi. Bagi kanak-kanak yang telah m engenali perkataan “umi” boleh diperkenalkan pula perkataan “ayah” dengan cara yang sama. Bila si anak mengenali perkataan “ayah”, tunjukkan kedia -dua tulisan dan tanyakan yang mana perkataan “ibu” dan kemudian perkataan “ayah”. Jika si anak telah bo leh membezakan kedua-dua perkataan, bermakna otak si anak telah dapat mengenali dan membezakan symbol yang agak rumit dan mengenali makna tulisan. Pada peringkat awal kanak-kanak, makna perkataan amat penting. Oleh itu jangan ajarkan abjad, a … b … c . Satu perkara lagi, otak kanak-kanak yang di peringkat awal masih belum boleh membuat kombinasi-kombinasi hurup untuk menjadikannya perkataan. Kaedah menggunakan huruf boleh diajarkan kepada kanak-kanak yang agak besar seperti 3 tahun.
Langkah kedua: Selepas mengenali perkataan ibu dan ayah, kita boleh memperkenalkan nama-nama anggota badan. Gunakan kaedah yang sama seperti langkah pertama. Jika si anak telah biasa dan boleh mengenali dengan cepat, kita boleh menggunakan 5 tulisan satu persatu dalam satu sesi. Di antara perkataan-perkataan yang boleh digunakan ialah: 10
hidung mulut telinga rambut mata
tangan bahu jari siku leher
Lutut Betis Paha Kaki punggung
gigi lidah bibir dagu dahi
perut dada ketiak pinggang pusat
Sebelum memperkenalkan tulisan bagi satu-satu perkataan, sebaik-baiknya si anak perlu tahu makna perkataan tersebut. Jika si anak belum tahu, semasa menunjukkan perkataan “kaki” hendaklah disebutkan dengan jelas perkataannya dan dalam masa yang sama tunjukkan kaki. Tunjukkan 5 tulisan satu demi satu dalam masa tidak boleh melebihi 2 minit. Satu hari 4 atau 5 sesi. Lakukan selama 5 hari. Pada hari ketiga. Kanak-kanak boleh diuji dengan menunjukkan satu tulisan dan minta si anak menunjukkan bendanya. Hanya sekali sahaja dalam sehari ujian boleh dilakukan kerana tiada siapa yang suka diuji, termasuk kanak-kanak. Pada hari keenam, tukarkan satu perkataan dengan perkataan yang baru. Lalukan setiap hari keenam. Perkara yang mesti diingat ialah, suasana pembelajaran mesti riang, pujian setiap habis satu sesi dan berhenti sebelum si anak jemu.
Langkah ketiga: Selepas langkah kedua, perkenalkan pula tulisan benda-benda di sekeliling di dalam rumah. Jika si anak telah mengenali perkataan-perkataan dengan cepat, kita boleh menyediakan dua set perkataan-perkataan yang setiap satunya terdiri dari 5 perkataan. Pada hari ketiga si anak boleh diuji. Pada hari keenam, satu perkataan boleh ditukar dengan yang lain. Di antara perkataan-perkataan yang boleh diperkenalkan ialah: Set pertama (benda di sekeliling): kerusi meja pintu
dinding dapur tingkap
Kipas Almari Buku
pen tilam bantal
cermin katil jam
pen beg seluar
baju sikat sabun
Set kedua (benda-benda yang dimiliki oleh si anak) pinggan sudu cawan
botol kasut bola
Stoking Baju Tuala
11
Kemudian boleh diperkenalkan perkataan-perkataan makanan, minuman dan rasa. Di antara perkataan-perkataan yang boleh kita tunjukkan ialah:
Set pertama (Makanan) Nasi Daging
susu bubur
Ikan Sup
telur gulai
sayur limau
masam
Masin
pahit
pedas
Set kedua (rasa) Manis
Setersusnya boleh diperkenalkan tulisan yang berkenaan perbuatan-perbuatan seperti:
Duduk Jalan Berdiri Minum
makan mandi baca tulis
lompat tidur ketawa baling
panjat lari dukung nangis
pukul gigit telan bangun
Langkah keempat: Sehingga kini si anak hanya diajar mengenai satu-satu perkataan sahaja. Apa bila ia telah mengenali tulisan perkataan-perkataan, tibalah masanya si anak diajar mengenali ayat pula. Tulisan-tulisan di atas kertas boleh digunakan seperti kertas-kertas yang mengandungi perkataan “ibu” , “dukung” , “Khadijah”. Susun di atas lantai supaya ia menjadi “ibu dukung Khadijah” . . Susunkan perkataan-perkataan lain supaya ia menjadi ayat-ayat yang mudah dan boleh difahami seperti;
Khadijah makan nasi Khadijah mandi Khadijah minum susu Ibu makan ikan
12
Huruf-huruf yang diperbuat dari plastik yang dijual di kedai-kedai permainan juga boleh digunakan.
Langkah kelima: Apabila si anak telah mahir langkah keempat, maka boleh diteruskan kepada langkah kelima. Dalam langkah kelima, kanak-kanak diperkenalkan dengan ayat-ayat ringkas yang tersusu dalam sebuah buku. Ibu bapa perlu membuat buku sendiri dengan ayatayat yang mudah dan tulisan yang besar. Buat buku baru sebelum si anak jemu membaca buku lama. Buku-buku yang dibuat kemudian hendaklah ditulis dengan warna hitam kerana buku-buku yang ada di pasaran biasanya ditulis dengan warna hitam. Biasanya kanak-kanak suka melihat buku bergambar. Sedikit gambar boleh diletakkan di atas setiap muka surat, tetapi tidak boleh sampai menarik perhatian si anak dari membaca.
Sumber: http://www.rahsiaummi.com/15-aktiviti-bijak-bersama-anak-anak/
13
Langkah keenam: Sekarang si anak telah pandai membaca buku. Maknanya ia telah boleh membaca buku yang dijual di kedai. Carilah buku yang bertulisan besar dan tidak terlalu banyak gambar. Insya Allah si anak akan suka membaca buku tersebut. Pada masa ini si anak akan berjumpa banyak perkataan baru. Ia akan bertanya makna perkataan tersebut. Setiap soalan perlu dijawab dengan rasa gembira kerana si anak telah boleh membaca dan ingin terus membaca.
Langkah ketujuh ketujuh : Sehingga ini si anak telah boleh membaca buku yang bertulisan besar, tetapi tidak tahu mengeja. Selama ini ia hanya terdedah dengan perkataan demi perkataan dan ayat demi ayat. Oleh itu ibu bapa boleh mengajar anak mereka mengeja. Boleh gunakan kaedah apa sahaja dengan syarat pengajaran mesti dilakukan dengan gembira dan penuh kasih sayang.
5.4 5.4 Kaedah-kaedah Kaedah-kaedah lain m engajar m embaca Terdapat banyak kaedah mengajar membaca kepada kanak-kanak. Ibu bapa boleh menggunakannya dan insya Allah si anak akan pandai membaca jika pengajaran dilakukan dengan gembira dan penuh kasih saying serta tiada tekanan, tiada paksaan dan tiada upah kebendaan. Anak seorang juruteknik saya telah pandai membaca kerana ia sentiasa bersama abang dan kakaknya ketika mereka membuat kerja rumah. Tiada tekanan, tiada paksaan, tetapi ia senang hati bersama-sama abang dan kakaknya. Dr Maria Montessori menggunakan kaedah mengeja dengan sebutan huruf. Dalam peringkat awal huruf-huruf digunting dari kertas pasir supaya kanak-kanak boleh merasa dan melihat bentuk huruf. Apabila kanak-kanak mengenali huruf-huruf, mereka digalakkan menyusun huruf-huruf itu untuk menjadi perkataan.
Rujukan Beck J. 1975. How to raise a brigher Child. Pocket Books, New York. Doman G., Doman D, Doman J. 2006. Tach your baby to read. Square One Publisher. New York Montessori, M. 1964. The Montessiri Method. Robert Bentley Inc. Cambridge
14
