May mga numbers pa pala na walang sagot. check niyo nlng. pwde rin iedit yung ibang sagot kung tingin niyo kelangan 1. tatlong dahilan ng katamaran ayon kay rizal. Nakasaad ito sa sanaysay ni Jose Rizal na La Indolencia de los Filipinos na hango sa Sucesos de las Islas Filipinas ni Antonio Morga ● Dahil sa natural na kapaligiran kung saan mainit ang klima ● pangkaisipang pangkaisipan g kadahilan. Kulang na pagbibigay-sigla sa paggawa. At ayon sa mga prayle, higit na pinagpala ang mga mahihirap. ● pangkabuhayang kapaligiran bunga ng digmaan, pag-aalsa at pagdarambong. Kung saan, sapilitang pinapagsundalo pinapagsundalo ang mga Pilipino, naiiwang tiwangwang ang bukid at labis na nakalulunos ang bunga ng mga pangyayari. ● ang pamahalaan pamahalaan mismo. Kulang ang paglilingkod sa taong bayan. bayan. Tiwali ang mga mga Pilipino. Walang tulong tulong na ibinibigay sa pagpapaunlad pagpapaunlad ng kabuhayan. Talamak ang tinatawag ng "padrino" sa paglakad ng papeles o mga pangangailangan. ● ang kapaligirang panli punan. Ang mga Kastila ay maluho sa pamumuhay, maraming katulong ngunit mababa ang pasahod, mababang pagtingin sa manwal na gawain at malahari ang pagkilos. Samantalan Samantalang g ang mga Plipino naman ay nalululong sa sugal, maraming pistahan at pag-aambag ng malaki sa simbahan dahil sa maling paniniwala sa relihiyon at pagigng panatiko ● pang-edukasyong pang-edukas yong pangkapaligiran. pangkapaligiran. Hindi angkop sa pag-aaral ang kapaligiran. Nagkakaroon din ng hindi makataong makataong pagtrato ng nagtuturo at karamihan sa mga paaralan ay nasa kumbento. Ang mga prayle ay walang pagsasanay bilang guro lalo na ang mga nagtuturo. Sadyang nais ng mga prayleng maging mangmang ang mga Pilipi no. Kulang ang pagtuturo ng mga magulang sa mga anak. Pagsasaulo ng mga pinag-aralan. ● kamalayang pambansa. Mababa ang moral ng taong-bayan. taong-bayan. Mali ang pagpapahalaga. pagpapahalaga. Kulang ng pagtangkilik pagtangkilik sa sa sariling gawa. gawa. Kulang ng katangiang- pamumuno sa takot sa mananakop. Walang pagkakaisa. At walang kamalayang pambansa.
source: http://pi100 http://pi100-politicalthough -politicalthoughtofrizal.htmlplan tofrizal.htmlplanet.com/abou et.com/about.html t.html 2. proyekto ni rizal sa hilagang borneo, pagsulong o pagurong ng bisyon para sa mga filipino? ● Binalak ni Rizal na magtayo ng isang kolonya sa Borneo na bubuuin ng mga walang lupang Pilipino mula sa ating bansa dahil nakuha na ng mga Espanyol. Nagpunta siya sa Sandacan at kinausap ang mga pinunong British at nagtagumpay siya na mapagkalooban ang kanyang proyekto ng 50,000 hektaryang lu pa, na malapit sa daungan, at mahusay na pamahalaan upang magamit sa loob ng 999 na taon ng walang bayad. Ipinaalam ni Rizal Rizal ang kanyang proyekto sa mga Pilipino sa Europa na nagpakita ng pagnanais na ito ay maisakatuparan. Sinulatan ni Rizal si Gobernador Heneral Despujol ukol sa kanyang Proyektong Borneo ngunit hindi ito sinagot. Sa ikalawang sulat ni Rizal ay hindi pa rin sinagot ngunit ipinarating sa kanya sa konsul ng Espanya sa Hongkong ang pagtutol dito. ● pagsu pag sulon long? g? para para sa mga mga pili pilipin pino o ang ang ginag ginagawa awa niy niya a ● pauron pau rong g din din ata? ata? d niya niya na naa naalal lala a ang ang pilip pilipina inas s
source: http://lifeofah http://lifeofahero.tumblr.com/p ero.tumblr.com/post/10263 ost/1026390939/pan 90939/panggagamot-sa ggagamot-sa-hongkong -hongkong 3. Ipakilala si maximo viola o/at valentin ventura. kaugnayan nila kay rizal ❖ Maximo Viola ● Ipinanganak Ipinangana k noong October 15,1857 sa Bario Sta. Rita San Miguel, Bulacan. Nakapagtapos Nakapagtapos sa Colegio de San Juan Letran at nagaral ng pre-medical studies sa UST sa UST noong 1882. Nagtungo sa Espanya at nagaral ng medisina sa University of Barcelona at nagtapos noong 1886. Dito sila nagkakilala ni rizal. Nagbalik sa Pilipinas noong 1887 at namuhay ng mapayapa hanggang September 3, 1933 ● Nagpahiram ng P300 P300 kay rizal para mapublish ang 2000 2000 copy copy ng noli me tangere noong march march 1887. 1887. Siya Siya ang unang nakabasa ng noli. Naglakbay kasama si rizal sa germany, austria, hungary at switzerland kung saan niya nakilala si blumentritt blumentritt.. ❖ Valentin Ventura ➢ Ipinanganak sa Bacolor, Pampanga. Inencourage ng kanyang kapatid, si Don Balbino, na magtungo siya ng espanya upang makasama ang ibang propagandista sa paggawa ng reporma para sa pilipinas. ➢ Nagkakilala sila ni rizal noong naghahanap si rizal ng matutuluyan. Siya’y namanga namanga sa nobela ni rizal na noli at el fili.
source: http://en.wikipilipinas.org/index.p http://en.wikipilipinas.org/index.php/Maximo_S hp/Maximo_S._Viola ._Viola http://en.wikipilipinas.org/index http://en.wikip ilipinas.org/index.php/Valentin .php/Valentin_Ventura _Ventura 4. (LIEZEL) Ipaliwanag ang limang layunin ng La Liga Filipina Linggo, Hulyo 3, 1892, si Rizal ay dumalo sa isang malaking pagtitipon sa isang tagong bahay sa Tondo at doon ay pormal niyang inilunsad ang La Liga Filipina. Layunin ng organisasyon:
1.Mapagbuklod ang buong archipelago tungo sa isang matatag,malakas at nagkakasundong komunidad. Ang La Liga Filipina ay natatangi dahil sa layunin nitong isali ang mamamayan sa kilusang reporma at para maging matagumpay ay kailangan ng pagkakaisa at pagkabansa. Para kay Rizal ang pagkabansa ay nagsisimula sa grassroots (grassroots movement). movement). Nagsisimula Nagsisimula ang pagkabansa sa bawat mabuting gawa sa kapwa, pagtutulungan at pagkakaisa ng bawat isang Pilipino.Inugat ni Quibuyen ang konsepto ng bansa ni Rizal sa mga isinulat ng Alemang pilosopo na si Johann Gottfried von Herder: Ang pagiging bahagi ng bansa ay hindi batay sa dugo kundi sa isang damdaming kultural kultural at moral ng mga nakapaloob dito 2.Ingatan at bigyang proteksiyon ang lahat ng miyembro sa bawat pangangailangan at hangarin Ito ay tanda ng isang pagkabansa (related to sa 1). Ang iba pang layunin ng La Liga ay kaugnay ng mga nais ng kilusang Propaganda na nagnanais na magkaroon ng pantay na karapatan ang mga Pilipino at mga Espanyol. Ang seguridad at hustiya ay nararapat din sa mga Pilipino. 3.Ipagtanggol ang lahat laban sa karahasan at kawalan ng hustisya. Kakabit din ng nais ng Propaganda na maging probinsya ng Espanya ang Pilipinas ay ang layunin na maging maunlad ito. Kaya nais ng Liga na... 4. Mapatatag ang bayan sa larangan ng instruksiyon o edukasyon, agrikultura at komersiyo. Ang edukasyon ay magbibigay kaalaman sa mga mamamayan kung paano papatakbuhin at papaunlarin ang kanilang bansa. Ang agrikultura at komersiyo ay bubuhay dito at magpapaunlad ng ekonomiya. 5.Pag-aralan at ipatupad ang mga reporma. Ang lahat ng pagbabago na nais ng organisasyon ay ipapabatid sa Espanya sa tahimik at pormal na pagsulong ng reporma. Taliwas sa isang rebolusyon na nagnanais na ang reporma (fine tuning or redressing) ay kadalasang naglalayon ng pagpapabuti, pag-aayos, pag-aayos, pagpapagaling ng mga pamamaraang baluktot na maaaring walang pagbabago sa fundamental na sistema (kunwari hindi nais ng Propaganda ang separasyon sa Espanya). Source: http://xiaoch http://xiaochua.net/201 ua.net/2013/07/28/xiao-t 3/07/28/xiao-time-24-july ime-24-july-2013-ang-pa -2013-ang-pagkakatatag-n gkakatatag-ng-la-liga-filipina/ g-la-liga-filipina/ 5. (LIEZEL) Anong kaisipan ni Rizal ang ibinabandila ni Padre Florentino?
Mga punto: 1. Mali Mali ang ang pama pamama mara raan ang g gina ginawa wa ni Simu Simuon on na pagp pagpap apah ahir irap ap sa mga mga Pili Pilipi pino no upan upang g maud maudyo yok k iton itong g kuma kumala las s sa Espa Espany nya. a. Ang Ang pags pagsal alba ba sa bans bansa a ay hind hindii dapa dapatt magmag-ug ugat at sa kasa kasama maan an,, krim krimen en,, pand pandar aray aya, a, sala salapo po at iba iba pa. pa. Wala Walang ng magb magbub ubun unga gang ng mabu mabuti ti sa masa masama mang ng pama pamama mara raan an.. (“An (“Ang g kada kadaki kila laan an ng pagl paglil ilig igta tas s sa isan isang g baya bayan n ay hind hindii maip maipag agka kaka kalo loob ob sa isan isang g naka nakatu tulo long ng na sa kany kanyan ang g pagg pagguh uho” o”;; “Ang “Ang poot poot ay wala walang ng nili nililik likha ha kund kundii mga panakot; ang lrimen ay mga salarin ang nalilikha””
2. Dakila dapat ang layunin ng kilusang pagbabago at “Pag-ibig lamang ang nakakagawa nakakagawa ng bagay na dakila” 3. Sa usap usapan an nama naman n nina nina Padr Padre e Flor Floren enti tino no at Simo Simoun un sa huli huling ng kaba kabana nata ta ng El Fili Filibu bust ster eris ismo mo,, inam inamin in ni Simo Simoun un na nagk nagkam amal alii siya siyang ng udyu udyuka kan n ang ang baya bayang ng magh maghim imag agsi sik, k, gayu gayund ndin in sa kany kanyan ang g mga mga pama pamama mara raan an upan upang g ilun ilunsa sad d ang ang rebo rebolu lusy syon on,, gaya gaya ng pagp pagpap apal alag agan anap ap ng kati katiwa wali lian an,, kasa kasaki kima man, n, kasa kasama maan an,, at pagb pagbul ulok ok sa lipu lipuna nan. n. Lumi Lumili lita taw w tulo tuloy y na, na, sa punt punto o ni Riza Rizal, l, ang ang tama tamang ng para paraan an upan upang g maka makala laya ya ang ang bans bansa a ay ang ang mga mga bini binigy gyan angg-di diin in ni Padre Florentino. 4. Ti na na no no ng ng ni Si mu muo n si P ad ad re re Fl or or en ent in ino k un ung ano ang mar ap api t g a aw wi n at si na nag ot ot na ma man ng p a arr i na d a ap pa att ay mag ttii is is a t guma wa wa. Ang p a ag gt iiii s ay nagpap nagpapata atatag tag sa tao at tumu tumutu tulon long g dito dito upang upang umibi umibig g sa kalaya kalayaan. an. Ang Ang kalaya kalayaang ang madal madaling ing nakam nakamit it ay hindi hindi pahaha pahahalag lagaha ahan. n. Ang Ang paggaw paggawa a naman naman na tinu tinutu tuko koy y dito dito ni Riza Rizall ay hin hindi pagh paghah ahan anda da sa amar amardo dong ng laba labana nan n para para sa kala kalaya yaan an kund kundii ang ang pags pagsis isik ikap ap na magi maging ng kara karapa patt dapa dapatt sa kala kalaya yaan an sa pamama pamamagit gitan an ng pagdak pagdakila ila sa katal katalinu inuha han n ng tao, tao, sa pamam pamamagi agitan tan ng pagma pagmamah mahal al sa kataru katarung ngan, an, katuw katuwira iran n at kadak kadakila ilaan an sukdu sukdulan lang g ibuwis ibuwis ang ang ating ating buha buhay y – at kung kung mara marati ting ng na ng baya bayan n ang ang tuga tugato tog g na ito, ito, ipag ipagka kaka kalo loob ob ng Diyo Diyos s ang ang sand sandat ata, a, mawa mawawa wasa sak k ang ang mga mga diyu diyuss-di diyo yosa san, n, madu madudu duro rog g ang ang pani panini niil, il, at sisi sisika katt ang ang kala kalaya yaan an tula tulad d ng unan unang g buka bukang ng-l -liw iway aywa way. y. Para Para kay kay Riza Rizal, l, kung kung maki makita ta ng Espa Espany nya a na may may sari sarili li ng pagpag-iis iisip ip ang ang Pilip Pilipin inas as at handa na iton lumaban at magtiis para sa karapatan at kusa na niya itong hahayaang tumindig sa sariling paa. 6. Magi Maging ng kara karapa patt dapa dapatt lang lang kung kung may may tiba tibay y na ng loob loob upan upang g ipag ipagla laba ban n ang ang bans bansa a (mag (magin ing g kusa kusa dapa dapatt ito, ito, hind hindii udyu udyuka kang ng gami gamitt ang ang espa espada da), ), hind hindii na ikin ikinak akah ahiy iya a ang ang lahi lahi,, ihay ihayag ag ang ang mga mga pagt pagtut utol ol sa dibd dibdib ib sa kabi kabila la ng mga mga taon taong g naki nakiki kiay ayon on sa pang pang-a -aap api. i. Ang Ang mga mga taon taong g wala walang ng mga mga kata katang ngia iang ng ito ay maniil lamang ulit pagkatapos makakamit ng kalayaan. Ang pang-aalipin ay iniibig lamang ng mga nagpapaalipin. 7. Sama Samaka katu tuwi wid, d, gust gusto o ni Riza Rizall na magk magkar aroo oon n muna muna ng eduk edukas asyo yon n ang ang mga mga mama mamama maya yan n bago bago magi maging ng mala malaya ya at nani nanini niwa wala la siya siyang ng ang ang eduk edukas asyo yon n at kala kalaya yaan an ay dapa dapatt na lagi laging ng magk magkau augn gnay ay kaga kagaya ya ng kany kanyan ang g sina sinabi bi sa sana sanays ysay ay niya niyang ng “Sob “Sobre re la Indo Indole lenc ncia ia de los los Fili Filipi pino nos” s” na “kun “kung g wala walang ng eduk edukas asyo yon n at kala kalaya yaan an na siya siyang ng lupa lupa at araw araw ng isan isang g tao, tao, wala walang ng repo reporm rman ang g posi posibl blen eng g maga magana nap, p, wala walang ng hakb hakban ang g na magb magbub ubun unga ga ng nina ninana nasa sang ng resulta.” 8. Sa pamamagitan ni Padre Florentino, ay tinatawag din ni Rizal ang mga kabataan na siyang dapat nagsusulong ng ikakabuti ng bayan. 9. Sa laha lahatt ng sina sinabi bi ni Pare Pare Flor Floren enti tino no ay maki makiki kita ta ang ang pagt pagtit itiw iwal ala a pa rin rin ni Riza Rizall sa Diyo Diyos s na sa tama tamang ng pana panaho hon n at dahi dahila lan n ay ipag ipagka kaka kalo loob ob din din nito nito ang ang kala kalaya yaan ang g inaa inaasa sam m niya niya para para sa baya bayan. n. Ang Ang Diyo Diyos s ay maka makata taru rung ngan an,, balo balon n ng pagpag-ib ibig ig at laha lahatt ng kabu kabuti tiha han n kaya kaya ang ang mga mga ito ito dapa dapatt ang ang magi maging ng ugat ng pagsalba ng bayan.
Source: http://plumaa http://plumaatpapel.wordpres tpapel.wordpress.com/2008 s.com/2008/03/25/latha /03/25/lathalain/ lain/ 6. Pinagkaiba ng rebolusyon at rebelyon ● rebelyon rebelyon - hindi hindi pagtan pagtanggap ggap/pagt /pagtangg anggii sa gusto gusto ng gobyerno gobyerno/trad /tradisyo isyon n ● rebolusy rebolusyon on - pagaaklas pagaaklas para para mapalitan mapalitan/over /overthro throw w ang kasaluk kasalukuya uyang ng gobyerno gobyerno/poli /political tical syste system m
source: http://english.stackexchange.com/questions/58890/rebellion-vs-revolution 7. Ipaliwanag: si rizal ay laban sa prayle at guardiya civil subalit hindi sa espanya ● si rizal ay laban sa prayle dahil sa panguuto panguuto nila sa mga tao sa paggamit paggamit ng ng relihyon para sa sarili sarili nilang kapakanan samantala galit siya sa mga GC dahil sinasaktan nila ang mga pilipino. Hindi makatarungan ang mga batas na ipinapasatupad dahil sa mga naghahari-harian sa pilipinas. ● hindi siya laban sa espanya dahil wala naman talaga talaga itong direktang kinalaman sa pangaalipusta pangaalipusta at pagpapahirap ng mga prayle at GC sa pilipinas.
source: http://www.wattpad.com/14812734-korupsyon-at-si-jose-rizal 8. Ipinapahatid ng pagkabigo ni Simoun ● hind hindii pag pagsa sang ngay ayon on sa hima himags gsik ikan an ● babala babala sa maarin maaring g magi maging ng epekt epekto o ng himags himagsika ikan n ● hindi hindi pa handa handa ang mga pilipin pilipino o para sa isang isang himag himagsika sikan/wa n/wag g padalos padalos dalos dalos ● walang makitang makitang ibang ibang solusyon solusyon bukod sa himagsikan himagsikan ngunit ngunit hindi hindi niya alam kung paano paano ito magtatagump magtatagumpay ay sa kasalukuya kasalukuyang ng kalagayan kalagayan ng pilipinas.
source: http://www.geocities.ws/pi100_mhw2_group3/new_page_5.html 9. Ano ang obhektibong realidad na kumondisyon kay Rizal upang maghangad pa ng mataas na edukasyon? 10. 11. (LIEZEL) Ikuwento ang tatlong kuwentong-bayan na makikita sa Kabanata 3 ng El Filibusterismo
1. Alamat ng Malapad na Bato - isinalaysay ng Kapitan Heneral Kwento: Ito raw ay banal sa mga katutubo noong una bilang tahanan ng mga espiritu. Nang panahanan daw ng mga tulisan ay nawala ang takot sa espiritu, nasalin sa mga tulisan. 2. Alamat ukol kay Donya Geronima -pinakiusapan si Padre Florentino ng Kapitan Heneral na isalaysay ito Kwento: May magkasintahan magkasintahan daw sa Espanya. Espanya. Naging arsobispo sa Maynila ang lalaki. Nagbabalatkayo ang babae. Naparito at hinihiling sa arsobispo na sundin nito ang pangako pakasal sila. Iba ang naisip ng arsobispo. Itinira ang babae sa isang yungib na malapit sa Ilog Pasig. 3. Alamat ng San Nicolas -isinalysay ni Padre Salvi Kwento: Nagligtas sa isang Intsik sa pagkamatay sa mga buwayang naging bato nang dasalan ng intsik ang santo. 3 alamat: Alamat ng Malapad na Bato - kinwento ng kapitan > may kwebang malapad na bato, kinatatakutan ito dahil sa mga espirito at engkanto > nagtago doon ang mga rebelde at tulisan > sa tagal ng panahon, ang mga tulisan na ang kinatatakutan ng mga tao Alamat ni Donya Heronima - kinwento ni Padre Florentino > si Donya Heronima ay isang babaeng may kasintahang obispo > pinatira ito sa isang kweba upang magtago *naiinggit si Donya Victorina, "buti pa siya merong me gusto sa kanya" Alamat ni San Nicolas > sa kanya nagdarasal ang mga tao na nasa harap na ng kamatayan
> may Intsik na lalapain na ng mga buwaya. buwaya. nagdasal siya kay San Nicolas Nicolas > naging bato ang mga ito. 12. Ibig sabihin ng erehe at filibustero ● erehe erehe - taksi taksil/k l/kala alaban ban/hi /hind ndii nanini naniniwa wala la sa simb simbaha ahan n (ex. Don Rafael (pagtulong sa isang isang bata), Carlos Celdran (RH bill issue) ) ● filibu filibust stero ero - taks taksil/ il/kal kalaba aban n ng pamah pamahala alaan/ an/gob gobye yerno rno (ex. Simoun (rebolusyon), MNLF(terorista) )
source: http://tl.answers.com/Q/Kahulugan_ng_erehe_at_pilibustero_sa_noli_me_tangere 13. (LIEZEL) Pagkumparahin ang Kilusang Propaganda at Katipunan ayon sa layunin, taktika, pahayagan, kasapian at pinansya
Propaganda
Katipunan
layunin
assimilasyon
separasyon
taktika
matahimik na pagsulong ng reporma pagtuligsa sa mga kabaluktutan (laban sa prayle) sa pamamagitan ng pagsusulat, sinusulong ang edukasyon
armadong digmaan laban sa kastila
pahayagan/organ
La Solidaridad
Kalayaan
kasapian
ilustrado (mga manunulat gaya nina Graciano, Marcelo, Antonio Luna, Jose Ma. Panganiban, Mariano Ponce, etc)
Recruitment (triangle method) – hindi magkakakilala ang kinukuha. Halos masa ang mga kasapi ng katipunan, mga kababaihan (kapatid, asawa, anak ng mga lalaking katipunero), organic intellectuals tulad ni Andres Bonifacio
pinansya
Relasyon o koneksyon sa mga middle class; nagkakaroon ng sponsor; kontirbusyon ng mga mayayamang kasapi; Los compromisarios (a faction in Liga formed by conservative members) gave funds;
kontribusyon ng mga kasapi; Butaw – 10 cents per month; ginagamit pambili ng mga armas
kinalabasan
nabigo
dahilan ng pagkatatag
1. opening of i nternational nternational trade 2. introduction of European liberalism; opening of suez canal enabling faster exchange of ideas 3. Rise of middle class 4. GOMBURZA execution 5. liberal regime of Carlos Ma. de la torre 6. Abuse of friars
1. Spanish oppression 2. Noli and El Fili 3. Rizal’s arrest and exile
office
14. Tukuyin ang positibo ng katangian ng mga sumusunod ng tauhang babae: Salome - simpleng babae na lubos na nagmamahal kay Elias sa kabila ng pagiging pilibustero ng binata - sa kabila ng kalungkutan naintindihan ni Salome ang pagtanggi ni Elias na sumama sa kanya sa Mindoro - pinagkaloob pa kay Elias ang kanyang bahay bilang kaniyang tirahan at tulugan, bilang pagaalala nila sa isa’t isa habang magkalayo. Isang gawaing maituturing ni Salome sapat na upang maituring na magkasama pa silang dalawa sa kabila ng kanilang magiging pagkakalayo sa isa’t isa
Maria Clara - mahinhin - mabuting anak (mahal na mahal ang kanyang magulang, naipagpalit ang liham ni Ibarra para sa liham ng kanyang yumaong ina) - nagtiis at naging matapat kahit malayo ang kasintahang si Ibarra, tunay na minahal hanggang sa kahulihulihan si Ibarra Huli - nagsakripisyo para matubos ang ama (nagsilbi kay hermana penchang para matubos ang amang si Kabesang Tales sa mga tulisan) - lubos na minahal si Basilio (pumunta kay Padre Camorra para makiusap) Donya Victorina - isang indiyo ngunit may lakas ng loob na makisalamuha sa mga Espanyol - hindi papayag na apihin, matapang, naging under ang kanyang asawang Espanyol - gagawan ng paraan ang lahat ng gustong gawin 15. Papaano natukoy ni Rizal ang possibilidad ng pananakop ng mga Americano sa Pilipinas? Sa sanaysay ni Rizal na Filipinas de cien años (The Philippines a Century Hence), sinabi ni Rizal ang kanyang prediksyon na posibleng manakop ang Estados Unidos sa Pasipiko kasama na ang Pilipinas. Mga Dahilan: 1. Interesado ang US sa Pasipiko 2. Potensyal ng US na mag-angkin ng ibang bansa dahil na rin sa kasiglahan ng pangangalakal nito at malaking impluwensiya nito sa mga koloniya ng Espanya sa Katimugang Amerika
3. Nakita ni Rizal na ang America ang siyang magpapayabong sa naipunla ng Espanya sa kanyang mga koloniya. Ang kanyang malakas na impluwensiya ay magpapatuloy ayon na rin kay Rizal dahil sa kanyang kasikhay at kalakas na mag-kalakal at mag-impluwensiya ng mga bansa. Dahil dito, nakita ni Rizal na ang America lamang ang magkakaroon ng interes na manakop ng ibang bansa. 4. Sinabi ni Rizal na hindi makukuha ng Amerika ang Suez Canal dahil sa laki ng ambag nito sa mga Europeo. Hindi naman kayang manakop ng ibang Europeong bansa dahil na rin sa magandang posisyon ng mga ito sa kanilang mga koloniya at dahil sa malaking “set back” na maari nilang makamit kung gusto nilang sakupin ang Pilipinas. Idagdag pa dito ang kanilang konsentrasyon sa Afrika nang mga panahon na iyon. 5. Ang Amerika, ayon kay Rizal, lamang ang magkakainteres dahil na rin sa istratehikong lokasyon nito sa pacific. Dagdag pa nito ang pagkawala ng “hold” ng Espanya Espanya sa sa kanyang koloniya. Dahil Dahil sa masigasig masigasig mangalakal mangalakal ang bagong power na ito, nakita ni Rizal Rizal na ang Amerika Amerika ang susunod susunod na na mananakop sa bansa. Source: http://joseriz http://joserizal.info/Writings al.info/Writings/Other/cen /Other/centuryhenc turyhence.htm e.htm
16. Kahulugan ng Amor Patrio ● isin isinul ulat at noon noong g 21 taon taong g gula gulang ng ● pinublish pinublish noong noong august august 20, 20, 1882 sa sa diariong diariong tagalog tagalog(laon (laong g laan) at at october october 30, 30, 1890 sa la solidari solidaridad dad ● pinaka pinakamag magand andan ang g sana sanays ysay ay na na kany kanyan ang g nagaw nagawa a ● unang unang artiku artikulo lo na isinulat isinulat ni rizal, rizal, binigay binigay niya niya kay kay basili basilio o teodoro teodoro ● ang pagm pagmam amaha ahall sa saril sariling ing bay bayan an ay puro puro at at wala wala ng hihi hihigit git pa pa ● Ang diary ni rizal habang habang siya’y siya’y naglalakbay. naglalakbay. Sinasabi Sinasabi dito ni rizal na mas mas mahal mahal pa rin niya ang kanyang bayan kaysa kaysa sa europa. ● nalath nalathala ala sa sa diaryo diaryo ng ng katip katipun unan an noong noong janu january ary 18, 18, 1896 1896 ● patr patrio ioti tism sm (goo (googl gle e tran transl slat ate) e) ● Love Love for for cou count ntry ry (eng (englis lish h titl title) e) ● pagibig pagibig sa tinub tinubuang uang lupa (taga (tagalog, log, trans translate lated d by del del pilar, pilar, title by bonifac bonifacio?? io??))
source: http://prezi.co http://prezi.com/zp_qyyj4 m/zp_qyyj4z95l/el-amor-pa z95l/el-amor-patrio/ trio/ 17. Ipakilala si Hen. Paciano Rizal ● anak anak nina nina franc francisc isco o rizal rizal merca mercado do at teodo teodora ra alons alonso o y quintos quintos ● pangal pangalaw awa a sa magka magkaka kapat patid, id, masm masmata atanda nda ng ng 10 yrs yrs kay riza rizall ● ipinan ipinangan ganak ak sa sa calam calamba ba lagu laguna na noon noong g march march 9, 185 1851 1 ● namata namatay y noong noong apri aprill 30, 193 1930(a 0(age ged d 79) sa sa los ban banos, os, lagu laguna na ● ipinadala ipinadala si si rizal sa sa europa europa noong noong 1892 1892 at tinust tinustusan usan ito sa loob loob ng 5 taon taon (50/mon (50/month th -> 35/mo 35/month) nth) ● naga nagara rall sa cole colegi gio o de san san jos jose e ● may magan magandan dang g ugna ugnaya yan n kay kay Fr. jose jose a burgos burgos ● taga-sup taga-suporta orta ng propagand propaganda, a, sinup sinuportah ortahan an ang diariong diariong tagalog tagalog ● sumali sumali sa rebolus rebolusyon yon sa sa ilalim ni ni emilio emilio aguinaldo aguinaldo noong noong januar january y 1897 1897 dahil dahil sa pagkamat pagkamatay ay ni rizal rizal ● brigadier brigadier genera generall ng rebolusyon rebolusyon,, secretary secretary of of finance finance sa departm departmenta entall governmen governmentt ng central central luzon luzon ● noong noong phil-am phil-am war, pinamunu pinamunuan an niya niya ang ang laguna laguna at at nahuli nahuli ng ng mga mga amerikan amerikano o ● pina pinaka kawa wala lan n dahi dahill may may saki sakitt (mal (malar aria ia)) ● namuhay namuhay bilang bilang isang isang magsasak magsasaka a at namatay namatay sa TB TB sa edead edead na 79
source: http://en.wikipedia.org/wiki/Paciano_Rizal 18. Ipakilala si Marcelo H. del Pilar ● ipinangan ipinanganak ak noong noong august august 30, 30, 1850 1850 sa cupan cupang, g, san san nicola nicolas, s, bulac bulacan an ● pen names names:: plaridel, plaridel, dolores, dolores, manap manapat, at, piping piping dilat, dilat, carmelo carmelo,, L.O. L.O. crame, crame, cupang cupang ● anak anak nina nina julian julian h del del pila pilarr at blasa blasa gatmai gatmaitan tan ● asawa asawa ni marcia marciana na del pilar pilar (pin (pinsa san), n), may 7 anak anak ● kapa kapati tid d ni ni tor torbi bio o del del pila pilarr ● namatay namatay noong noong july 4, 1896 1896 sa sa barcelo barcelona, na, espan espanya ya dahil dahil sa sa TB sa edad edad na 46 ● ang ina ina ang unan unang g naging naging guro. guro. tinurua tinuruan n din ng kanyan kanyang g amain amain na si si alejo alejo del pilar pilar ● nagtapos nagtapos sa coleg colegio io de san jose ng kurso kursong ng batsi batsilyer lyer en artes artes.. ● nagtapos nagtapos ng batsi batsilyer lyer en filoso filosofia fia at abogas abogasya ya sa sa UST UST noong noong 1882 1882 ● mahusay mahusay na na abogado, abogado, manun manunulat ulat mahusay mahusay din din sa musik musika(flu a(flute, te, violin, violin, piano) piano) at arnis arnis ● nagtrabaho siya sa tanggapan ng kanyang amain bilang Oficial de Mesa sa Pampanga at Quiapo. Naging abogado rin siya ng Real Audencia o Supreme Court sa Maynila ● mga isinulat: isinulat: dasalan dasalan at tuksuhan tuksuhan,, Sampung Sampung Utos Utos ng mga Prayle, Prayle, Caiingat Caiingat Cayo(pagdepensa Cayo(pagdepensa sa noli laban kay kay Father Father Rodriguez) Rodriguez) ● katulong katu long si gracia graciano no lopez lopez jaena jaena sa pagtay pagtayo o ng diaryo diaryong ng tagalo tagalog g noong noong 1882 1882 ● Ang An g pang pangal alaw awan ang g edit editor or ng ng la sol solid idar arid idad ad ● propag pro pagndi ndist sta, a, mu musik sikero ero,, man manun unula ulat, t, abo abogad gado o
source: http://kilalang-p http://kilalang-pilipino.blogspot.com ilipino.blogspot.com/2014/01/t /2014/01/talambuhay-n alambuhay-ni-marcelo-h-del-pilar i-marcelo-h-del-pilar.html .html 19. (LIEZEL) Talakayin ang iba’t ibang dahilan ng pag-aaklas ng mga Filipino noong panahon ng Espanyol 1. Pagkuha ng di-makatarungang paniningil ng buwis o tributo Pampanga revolt - pag-abuso ng mga encomendero encomendero Magalat revolt Cagayan and Dingras revolt against tribute Silang Palaris 2. Pagpapahirap sa mga Pilipino o sapilitang paggawa (corvee labor) Sumuroy - reklamo sa hindi pagpapatupad ng mga rules sa polo
3. Monopolyo ng komersiyo Basi Revolt 4. Mataas na bayad sa lupang pinaparentahan 5. Pangangamkam ng lupa Tondo Conspiracy Agrarian Revolt (present day Calabarzon, Morong, Cavite, Laguna and Bulacan) 6. Sapilitang pagpapalawig ng Katolisismo Igorot Revolt Tamblot Revolt Bankaw Pule - tinatag ang Confradia de San Jose na nais patumbahin ng simbahan
Tapar - new religious cult na ayaw din ng simbahan 7. Hindi makatarungang mga batas at mga pang-aabuso ng awtoridad at simbahan Irraya Revolt Silang Maniago - hindi pagbayad ng awtoridad sa binili nitong bigas Malong Almazan Zambal - ayaw mapasailalim sa Espanyol 8. Kagustuhan maibalik ang dating mga karapatan ng mga dating datu at pinuno Dagami Revolt Tagalog revolt 9. Hindi pagbigay ng Kristiyanong libing sa kapatid na lalaki Dagohoy 10. Personal interests Palmero Conspiracy - Spanish mestizos na nais i-overtake ang spanish govt sa bansa Malong - dineklara ang sarili na hari at nais diumano na palitan ang Espanyol bilang rulers 20. Ano ang Pacto de Retroventa the instrument by which small landholdings passed into the hands of wealthy farmer-entrepreneur landowners as payment for debts. Included is a letter, handwritten in 19th century Tagalog, explaining the sequence of domestic catastrophes that give the letter-writers no option but to borrow money from the wealthy. These last two sets of items contribute enormously to the present-day understanding of the creation of haciendas, thus, wealth, in the Philippines, and conversely, the creation of a peasant class 1. Pag nagpatong patong ang utang sa Espanya dahilan kunwari ng Bandala, may karapatan ang estado na kunin ang ari-arian. Pag ubos na ang ari-arian, lakas paggawa naman. Halimbawa ang anak na lalaki ay gagawin katulong sa simbahan at ang anak na babae ay pasisilbihan din ang prayle. 2. Katutubo papautangin ng binhi sa kapitolyo na dapat bayaran sa loob ng isang buwan. Mawawala ang encomendero mahigit 1 buwan tapos pagbalik nito ay kasama sa sisingilin kung ilang buwan din siya nawala. Bilang interes kukunin ang lupa - became a means of acquiring land by Spaniards, wealthy mestizos mestizos and members of principalia Source: http://books.google.com.ph/books?id=xiOQdEzgP9kC&pg=PA81&lpg=PA81&dq=pacto+de+retroventa+philippines&source=bl&ots=PWuXCaizIL&sig=93 MG7iBxbliB8kPPTynebrI7gDc&hl=en&sa=X&ei=PBm4U7GXDNHc8AWHx4CQBQ&ved=0CEMQ6AEwBw#v=onepage&q=pacto%20de%20retroventa%20phil ippines&f=false 21. Bakit ayaw ni Pari Damaso na mapangasawa ni Ma. Clara si Crisostomo Ibarra? 1 . Naging magkagalit si Padre Damaso at ang ama ni Crisostomo Ibarra na si Don Rafael *Ang ama ni Ibarra ay naparatangan na Erehe (hindi raw nangungumpisal) ) at Filibustero (napagbintangang (napagbintangang pinatay ang isang artilyero). *Pinalipat ni Damaso ang bangkay ni Don Rafael sa libingan ng mga Instik. 2. Hindi karapat dapat si Ibarra kay Maria Clara. 3. Sa paglapastangan ni Damaso sa ama ni Ibarra ay pinagtangkaan niya ang buhay ni Damaso at naging excomulgado ang binata. Kung hindi raw hihingi ng tawad si Ibarra sa ginawang kalapastangan kay P. Damaso ay hindi ito makakasal kay Maria Clara. 4. Gusto niyang mapangasawa ni Maria Clara ang Espanyol na pamangkin ni Donya Victorina na si Alfonso Linares.
Additional info: http://www.joserizal.ph/no06.html 22. Ano ang magiging kabuluhan ni Donya Victorina 23. Makatarungan ba ang ginawang pag-aaklas ni Kabesang Tales sa nobela sa konstekto ng ika-19 na siglo? 24. (LIEZEL) )Ano ang imperyalismo?
25. Ano ang pyudalismo? ● isang sistema ng pamamalakad ng lupain na kung saan ang lupang pag-aari ng panginoon ng lupa o may-ari ng lupa ay ipinasasak ipinasasaka a sa mga nasasakupang tauhan na may katungkulang maglingkod at maging matapat sa panginoong may-ari. ● isinusuk isinu suko o ng basaly basalyo o ang kanya kanyang ng lupa lupa sa isan isang g panginoon panginoon para sa sa kanyang kanyang segu seguridad ridad ● fief fi ef an ang g taw tawag ag sa lu lupa pang ng is isun unuk uko o
26. Ano ang Kroniyismo o/at Nepotismo?
● ●
ang pagigin pagiging g bias ng ng isang isang makapang makapangyarih yarihang ang tao/pin tao/pinapan apanigan igan niya niya ang ang mga close close sa kanya kanya hal. pagta pagtatalag talaga a ng kanilang kanilang mga kaalya kaalyado do sa posisyon posisyon d naman naman angkop angkop para dito
27. Ano ang litaw na ugnayan ng estado at simbahan batay sa anyong pisikal, ekonomikal at pulitikal? 28. Ibigay ang apat na kadahilanan ng pagpapatapon kay rizal sa dapitan
● ● ● ● ●
dahil sa sa mga isinul isinulat at niyang niyang artiku artikulo lo laban laban sa espany espanya, a, paglaban paglaban sa sa simbahan simbahang g katoliko katoliko at mga mga prayle prayle may dala dala siyang siyang “pobre “pobres s frailes”, frailes”, naglal naglalaman aman ng ng pagaakus pagaakusa a laban sa mga religi religious ous order order at mga mga pari el filibusterismo filibusterismo na inihandog niya sa gomburza, isinulat niya niya sa pahina pahina na sa mga pang-aapi at at pang-aabuso pang-aabuso ng pamahalaan, ang natitirang natitirang kaligtasan para sa Pilipinas ay ang paghiwalay nito sa Inang Espanya. layunin layunin na wasak wasakin/si in/sirain rain ang ang katapatan katapatan ng ng mga tao sa simba simbahang hang katoli katoliko ko sa pamamag pamamagitan itan ng ng kanyang kanyang mga mga sulat La liliga Fi Filipina
source:
29. Anu-anong ilusyon/realidad ang bumigkis kay Rizal at hindi siya pumayag sa alok ni Pio Valenzuela?
Tutol si Rizal sa layon ng Katipunan na isuong na ang bansa sa madugong rebolusyon. rebolusyon. Naniniwala siyang ito ay hindi pa napapanahong maganap dahil: Bottomline: Hindi pa napapanahon at mabibigo ang rebolusyon sa mga oras na iyon kung ganoon ang kahandaan at kagamitan Pinangungunahan ni Bonifacio ang bayan sa pagpapatiwakal
1. konti ang pondo ng kilusan 2. kulang ang marmas at amyunisyon (mungkahing pararamihin ito sa pagsalakay ng mga arsenal at himpilan ng mga Espanyol, isang bara-barang paraan ng pagsulong) 3. Hindi sapat ang paniniguro ng reserba Implisit na pag-amin ni Bonifaci o na sa kabila ng ganoong kalimit adong kahandaan at kagamitan ay lumaki ng husto ang Katipunan kung kaya hindi na maaasahang lihim ito o hindi na mapigilan ang sigasing ng mga miyembro na mag-alsa nang hindi na napapanahon. Rizal: nilabag ni Bonifacio ang pangunahing tuntunin ng isang matagumpay na himagsikan na kailangang may sapat na absolut na kontrol ang pinuno sa kanyang mga tao para matukoy niya ang exaktong sandali ng paglulunsad ng rebolusyon
4. Hindi sapat ang miyembro galing sa mga mayayamang pamilya na maari magbigay ng suporta sa pinansyal na aspeto, organisasyon at teknik 5. Ang mga miyembro na empleyado ng arsenal ay paisa-isang nagnanakaw ng riple, dinidismantel ito, pinupuslit sa mga basurahan pagkatapos inaasembol muli - ayon kay Rizal kung doon babatay ang isang rebolusyon laban sa Espanya kahibangan iyon 6. Ang natipon ni Bonifacio ay isang pagkating mapusok na walang armas
Para kay Rizal, dapat ang rebolusyon ay: 1. may lihim na rekrutment 2. pagsasanay ng isang hukbong kumpleto sa mga opisyal at disiplinado 3. sinanay sa loob ng bansa 4. kayang balikwasan ang mga Espanyol mula sa kung saan at pagsalikupan sila sa mga importanteng bahagi
Mga positibong payo ni Rizal: 1. Sa mga kondisyong nailarawan ni Valenzuela, kung saan baka may maganap na di-kinusang balikwas, sinabi niyang maaring lapitan si Antonio Luna at hilinging maging ugnay sa pagitan ng Katipunan at ng mga edukado at mayayaman, para sa layuning mabigyan ang organisasyon ni Bonifacio ng kung ano ang kulang na kulang ito: a)perang pambili ng armas sa labasbansa b)kadre ng mga opisyal Pero ang paying ito ay ibinigay lang niya dahil napilit siya ni Valenzuela. Ang gusto talaga ni Rizal ang matigil ito. Ang tingin niya dito, pangungunahan pangungunahan ni Bonifacio ang bayan sa isang pagpapatiwakal. Tumanggi rin si Antonio Luna. 30. Paano ginamit ni rizal ang dapitan bilang instrumento sa pagsasakatuparan ng kanyang mithiin sa buhay at bayan?
● ● ● ● ● ● ● ● ●
ginawa ginawa ni rizal rizal sa dapitan dapitan ang ang panga pangarap rap niya niya sana para sa pilipin pilipinas. as. siya siya ang ang gumaw gumawa a ng pina pinaka ka unan unang g wate waterr syste system m sa lug lugar ar sino sinolu lusy syon onan an ang ang mala malari ria a pinail pinailawa awan n ang ang dapit dapitan an gami gamitt ang ang cocon coconut ut oil oil lamps lamps nagtay nagtayo o ng paara paaralan lan upan upang g maibah maibahagi agi ang ang kanyan kanyang g mga idey ideya a nagg naggam amot ot ng mga mga mays maysak akit it pina pinahu husa say y ang ang agri agriku kult ltur ura a ng ng baya bayan n nagtay nagtayo o ng nego negosy syo o ng abak abaka a upang upang makat makatulo ulong ng sa sa mga tao tao ginawa ginawa niya niya lahat lahat ng ito ito para para mabuha mabuhayan yan ng loob loob ang ang mga mga tao tao sa lugar lugar
source: 31. Talakayin ang tatlong kadahilanan ng pagbagsak ng kilusang propaganda
1. kawalan ng pondo - may perang pinapadala galing Pilipinas bilang kontribusyon ngunit hindi naging sapat 2. Ang mga propagandista mismo ay hindi lubusang nagkakaisa dahil sa awayan at ingittan - regional tendencies -alitan ni Rizal at del Pilar 3. Ang mga opisyal ng Espanya ay hindi rin makabigay ng atensyon sa mga sinusulong na reporma dahil kumakaharap ang Espanya sa mga internal na problema. Isa pa lalong naging makapangyarihan makapangyarihan ang mga prayle sa bansa para mapigilan ng awtoridad. Idagdag pa na malala na talaga ang problema.
32. Magsalaysay ng tatlong anekdota tungkol sa kabataan ni Jose Rizal.
1. Anekdota ng gamu-gamo Ang ina ni Rizal ang unang nagturo sa kanya ng pagbasa. Kung sila ay inaabot ng gabi at si Rizal ay pagod na sa pag- aaral ng pagbasa, si Ginang Rizal naman ang bumabasa at ang anak ang nakikinig. Isang gabi silang dalawa na lamang ang naiwang gising sa kanilang bahay. Sa kanilang pagbasa ay wala nang ilaw na may sindi maliban sa osang tinghoy. Si Rizal ay nag-aantok at pagod na sa pagbasa ng librong kangyang pinag-aaralan. Kaya ang Ina naman ang bumasa at si Rizal ay naking nalamang.
Hindi rin nagtagal at ang bata ay napagod sa pakikinig. Siya ay nalibang ng mabuti sa mga gamugamo na naglalaro sa ilaw. Minsan, si Rizal ay naghikab at napansin ng ina na hindi na ito nakikinig. Huminto ito ng pagbasa at saka nagwika. "Ngayon ay babasahin ko sa iyo ang isang marikit na kwento. Makinig kang mabuti". Nang marinig ni Rizal ang salitang "kwento," nadilat ang kanyang mga mata at tumingin sa Ina. Dagling nawala ang kanyang antok.
Pinagmasdan niya ang kanyang ina habang binubuksang isa'isa ang mga dahon ng libro sa paghanap ng kwentong babasahin. Mayamaya'y nagsimula
ang Ina ng pagbasa.
Mayroon daw dalawang ga gamugamo, isang matanda matanda at isang bata. Maibigin silang maglaro sa tabi ng ilaw na kandila. Isang gabi ang batang gamugamo ay lumipad nang lubhang malapit sa ningas ng kandila. "Mag-ingat ka!" ang tawag ng matandang gamugamo. "Baka masunog ang pakpak mo ay hindi ka na makalipad."
"Hindi ako natatakot," ang mayabang na sagot ng batang gamugamo. At nagpatuloy siya ng palipad sa paligid-ligid ng magandang ningas. Minsan, sa kanyang paglipad ay nadikit sa ningas ang kanyang pakpak at siya ay nalaglag sa mesa.
"Sinabi ko na nga ba sa iyo," ang sabi ng matandang gamugamo. "Ngayon "Ngayon ay hindi ka na makalilipad na muli. Samantalang Samantalang nakikinig si Rizal sa kwento nalilibang naman siya sa maliliit na gamugamon gamugamong g naglalaro sa kanilang ilaw. Napansin nya ang malaking hangad ng maliliit na kulisap na makalapit sa ilaw sa paghanap ng liwanag kahit mapanganib. At nang masunog ang pakpak at malaglag sa mesa ang batang gamugamo sa kwento ay siya ring pagkasunog ng pakpak at pagkalaglag ng isang tunay na gamugamo sa langis ng tinghoy.
Dahil sa pagkalibang sa mga gamugamo hindi na niya napansing tapos na sa pagbasa ang kanyang ina. Isa mahalagang bagay ang kanyang natutuhan. Isang dakilang aral ang kanyang nakuha sa mga gamugamo. Ang maliit na kulisap pala ay marunong ding magbigay ng pangaral na tulad ng kanyang ina. At ang mga gamugamo pala ay hindi natatakot mamatay sa paghanap ng liwanag.
Nang sila ay matutulog na nang gabing iyan, sinabi ni Rizal sa kanyang ina, "Huwag mong paparisan ang ginawa ng batang gamugamo. Makikinig ka sa pangaral upang ikaw ay hindi mapahamak."
Ang pangyayaring ito at namalagi sa alaala ni Rizal hanggang siya ay tumanda. At sa wakas ay nakita nating siya ay nagpakamatay sa paghanap ng ilaw at liwanag para sa kanyang bayan.
2. Anekdota ng tsinelas ni Rizal Maganda ang dagat at ang ilog sa aming bayan sa Laguna. Bughaw na may halong luntian kapag walang sigwa. Ang tubig sa wawa ay napapaligiran ng mga kawayang sumasayaw na tila umiindak kapag nahihipan ng hangin.
Ang mga bangkang may layag ay parang mga paru-parong puti na naghahabulan.
Ang bangka ay karaniwang gawa sa kahoy na inukit sa matibay na kahoy na nakukuha sa aming gubat. Kung minsan ito ay may dalawang katig na gawa sa matitibay at mahabang kawayan upang ang bangka ay hindi gumiwang kapag ito ay nakatigil sa tubig.
Karamihan sa gamit nito ay pangingisda nguni’t sa aming lalawigan, ang ay ginagamit namin sa paglalakbay lalo na sa pagtawid sa ibayo ng dagat. Mas mabilis ito kaysa gumamit ng kalabaw o ng karetela.
Naalala ko pa noon kasalukuyang kaming nakasakay sa bangka nang humulagpos ang isa kong tsinelas. Ang tsinelas ay ang gamit namin sa pagpasok at pagpunta sa mga lakaran kung saan ang bakya na gawa sa kahoy ay hindi nararapat.
Mabilis itong inanod sa tubig bago ko nahabol para kunin. Malungkot ako dahil iniisip ko ang aking ina na magagalit dahil sa pagkawala ng aking tsinelas. Tiningnan ako ng nagsasagwan nang kinuha ko ang aking isa pang tsinelas at dali dali kong itinapon sa dagat, kasama ang dasal na mahabol nito ang kapares na tsinelas.
“Bakit mo itinapon itinapon ang iyong iyong isa pang pang tsinelas?” tsinelas?” tanong sa sa akin ng kasamahan ko sa bangka. bangka.
“Isang tsinelas tsinelas ang nawala sa akin akin at walang walang silbi sa makakakita. makakakita. Ang Ang isang tsinelas tsinelas na nasa nasa akin ay wala ring silbi sa akin. Kung Kung sino man ang makakuha ng pares ng tsinelas ay magagamit niya ito sa kaniyang paglakad.
Napatingin ulit sa akin ang mama. Marahil naunawaan niya ang isang batang katulad ko.
3. Isang umaga, kaming mag-anak ay nag-aagahan. Si Pepe noon ay may gulang na dalawang taon lamang. Sinabi niya sa aming ina na nais niyang matutong bumasa ng abakada. Datapuwa't ang tugon ni Ina'y hindi pa sapat ang taglay niyang gulang upang matupad ang gayong hangarin. Si Pepe'y nagpumilit kaya't sandal munang ipinakilala sa kaniya ni Ina ang bawa'titik. Hindi siya tumigil sa pagkilala sa mga titik at manaka-naka ay angangailangan siyang magtanong. Pagkatapos ng mga dalawang oras, ang lahat ng titik ng abakada ay natutuhan niyang basahin. Kaming magkakapatid, magkakapat id, pati ng aming mga magulang, ay l abis na namangha sa gayong katalinuhan ni Pepe.
33. Papaano pumunta sa Rizal Park sa pamamagitan pamamagitan ng PUJ mula UP?
From UP, ride philcoa, go down at petron. Ride either Taft-Nbi Pgh or T.M. Kalaw jeep. Go down at luneta. (back side, facing taft) 34. Magbigay ng tatlo ng taong naging instrumental sa katauhan ni Rizal mula pagkabata.
Ang dalawang pangyayari nung 1872 na ikinalungkot ni Rizal at naging pundasyon ng pagkabayani: 1. Pagkakulong ng ina 2. Paggarote sa GOMBURZA
1. Teodora Alonzo – Malapit kay Rizal. Siya ang unang nagturo kay Rizal at ang kasa-kasama niya papuntang Simbahan. Malaki ang epekto ng pagkakakulong ng kanyang ina sa kanyang buhay. Dito narandaman ni Rizal ang pagmamalupit ng mga taong tinaggap nila bilang mga kaibigan subalit pagkatapos naman ay naging “medium” pa ng pagkakakulong ng kanyang ina. Nasambit pa nga ni Rizal na “without her what would have been my education and all my fate? Oh, yes, after God, the mother is all to man.” Mga tinuro nito kay Rizal: - paggalang sa katotohanan (both parents) - ideya at intelektwal na pag-unlad ay higit na naimpluwensyahan ng ina (mas aral ito kesa sa asawa) - pinasa ang pagmamahal nito sa panulaan Tagalog - malayang pangangatwiran - huwag tumanggap ng anumang nang hindi sinusuri o tinitimbang (napunlad ang kapinihan sa paghatol) - pagiging relihiyoso - values: respeto sa mga nakatatanda at pagmamahal sa bayan She also sacrificed a lot when Rizal was tagged a filibustero or rebel by the Spaniards. She went to the Spanish governor general to plead for her son's life Rizal's life and even spent time in jail. 2. Fr. Burgos (GomBurZa) – si Fr. Burgos ay ang paring malapit sa mga Rizal lalong lalo na kay Paciano dahil na rin sa naging guro niya ito. Dahil sa galit ni Paciano, nakapagsalita siya ng sentimiyento at simpatiya para sa namatay na pari. Ang pagkamatay ng tatlong pari gayunpaman ay nakaapekto nang malaki kay Rizal sa kanyang pagsusulat lalo na sa El Filibusterismo. Ang pagkamatay kasi ng mga pari ay nagkataong pagkaraan ng ilang araw ng pagkakakulong ng kanyang ina. 3. Ferdinand Blumentritt- ang aleman na sa una ay kasulatan lamang ni Rizal. Umusbong ang kanilang pagkakaibigan sa pamamagitan din ng koreo at dahil dito, kahit na hindi pa nagkakadaupang palad, mistula na silang magkaibigan nang bumisita si Rizal sa Alemanya. Si Blumentritt ay isa sa mga dayuhang sinusulong sinusulong ang kalayaan ng Pilipinas. Dahil dito, tinagurin siya ni Rizal bilang ‘kapatid’ sa kanyang huling sulat sa kanya at pinadalhan ng kanyang unang unang libro ang Noli. Siya rin ang sumulat sa prologo ng sinalin na libro ni Antonio Morga. 35. Anu-anong karanasang personal ni Rizal ang kasangkot sa dalawang nobela? Magbigay ng lima.
1. Pag-aaral sa ibang bansa Rizal : Ibarra Tulad ni Rizal ay pinag-aral si Ibarra sa Espanya. 2. Kabiguan sa Pag-ibig Rizal-Leonor : Simuon/Ibarra-Maria Simuon/Ibarra-Maria Clara May minamahal na nasa Pilipinas habang nag-aaral sa labas ng bansa. Parehas na na tinutulan ng ama ng babae ang pagmamahalan. 3. Napagbintangan sa kasalanang hindi ginawa Rizal : Ibarra Ibarra - utak ng pag-atake ng mga indio/tulisan Rizal - utak ng rebolusyon Inusig ng Pamahalaan/ Simbahan Ibarra- Padre Damaso/ Tinyente Alperes/ Guardia Sibil Rizal- Simbahan/ Pamahalaan
4. Labis na Pagmamahal ng Ina Sisa- Basilio at Crispin Donya Teodora Alonzo- Rizal atbp.
5. Kalupitan ng Guardia Sibil Sisa- Guardia Sibil Donya Teodora Alonzo- Guardia Sibil 6. Excommunicado Rizal : Ibarra Ibarra - naging excomulgado ng tangkaing patayin si Padre Damaso, sa tulong ng Kapitan Heneral binawi ang excommunikasyon - hindi makakasal kay Maria Clara hangga’t excomulgado excomulgado Rizal - naging excomulgado excomulgado ng sumali sa Mason sa impluwensiya ni Miguel Morayta - ayaw payagang magpakasal kay Josephine Bracken hangga’t hindi bumabalik sa simbahan -reaffirmed by CBCP in 1990 7. Pagsulong sa edukasyon, nais magtayo ng Paaralan/magturo sa mga Pilipino Ibarra- nagpagawa ng paaralan
Rizal- nagkaroon ng impormal na paaralan sa Dapitan
36. Ano ang Katipunan?
● ●
kataas-t kataas-taasa aasan n kagal kagalang-g ang-galan alang g na na katipu katipunan nan ng anak ng bayan bayan isang isang lihi lihim m na samah samahan an na na itinat itinatag ag noon noong g july july 7, 7, 1892 1892
37. Ipakilala si Gregoria de Jesus. - Gregoria Alvarez de Jesus - ipinanganak sa Kalookan Kalookan noong noong May 9, 1875
- anak ng ulirang mag-asawang sina Nicolas de Jesus (isang gobernadorcillo) at Baltazara Alvarez (pamangkin - Siya ay nagtapos ng kursong Maestra at nanguna sa binigay na pagsusulit na bigay ng Gobernador-Heneral. Upang magbigay daan sa kanyang mga kapatid, siya ay tumigil sa pagaaral. Siya ay naging kasama sa pagpapaunlad ng kanilang malawak na lupain. Si Gregoria de Jesus ay nagbukid bilang pagtulong niya sa kanyang ama. Siya ay nanahi at nagbuburda at tumutulong sa gawaing bahay ng kanyang ina. - kinasal kay Andres Bonifacio, supremo ng katipunan, taong 1893 sa gulang na labingwalo sa San Agustin Church? (o simbahan ng Binondo); muling nagpakasal sa harapan ng katipunan
- Nagkaroon siya ng isang anak kay Andres Bonifacio ngunit ito ay namatay nang sanggol pa lamang. Ang pangalan nito ay Andres at namatay dahil sa Bulutong - noong nalaman na ang tungkol sa Katipunan, - naging kasapi ng Katipunan at tinaguriang Lakambini ng Katipunan - kilala bilang Aling Oryang sa Katipunan - bise-president ng women’s chapter ng katipunan - Tungkulin: Siya ang taga-ingat ng mga mahahalagang kasulatan dito at ng selyo o sagisag ng kilusan. . Pinamahalaan niya ang pagpapakain at pagpapagamot sa mga kasapi ng Katipunan na minalas na masugatan. Nang minsang may nagtraydor sa Katipunan ay itinuro siya na siyang naghahawak ng mahahalagang kasulatan ng Katipunan, subalit ang mga ito ay madali niyang naitago sa malayong lugar. Tagatranslate Tagatranslat e ng alpabeto ng Katipunan - Nang madakip si Andres Bonifacio at Bonifacio at ang kanyang kapatid na si Procopio Procopio,, ay hindi na ito hiniwalayan ni Inang Oriang. Nang patayin sina Bonifacio ay hindi ito ipinaalam sa kanya. At nang malaman niya ito ay hinanap niya ang bangkay ng kanyang asawa ngunit ito'y hindi niya rin nakita. - Nang mamatay si Bonifacio, pinagsamantalahan siya diumuna ng mga sundalong Magdalo sa pangunguna ni Agapito Bonzon - Napangasawa niya si Ginoong Julio Nakpil noong Nakpil noong Disyembre 1, 1898 at sila ay nagkaroon ng anim na anak. - namatay noong Marso 15, 15, 1943 1943 sa sa Maynila sa gitna ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig dahil Pandaigdig dahil sa sakit sa puso Source: http://aboutf http://aboutfilipino.com/mga-ha ilipino.com/mga-halimbawa-ng-talam limbawa-ng-talambuhay/talab buhay/talabuhay-ng-bay uhay-ng-bayani/talambuh ani/talambuhay-ni-gregoria-de ay-ni-gregoria-de-jesus -jesus http://www.oocities.org/valkyrie http://www.ooc ities.org/valkyrie47no/gregoria.h 47no/gregoria.htm tm
38. Magbigay ng tatlong tauhan sa Noli at Fili na malubhang malubhang naglalarawan ng katauhan katauhan ni Rizal
● ● ● ●
Ibarra Elias Simoun Basilio
source: http://www.s http://www.slideshare.ne lideshare.net/ayumiheart t/ayumiheartily/nolielfili ily/nolielfili 39. Anu-anong bayan ang ang dinaanan mula Calamba hanggang Tagaytay noong mag-FT ang klase?
Sto. Tomas San Pascual Tanauan* Talisay Malvar * Batangas City* Mataas na Kahoy Bauan Lipa* Taal* San Jose Agoncillo Cuenca Lemery* (ung may asterisks, sure ako) 40. Magbigay ng tatlong pangalan ng babaing nagkaroon ng kaugnayan sa buhay ni Rizal. Ipakilala sila.
Segunda Katigbak Leonor Rivera Josephine Bracken
41. Ikumpara ang Bapor Tabo sa takbo ng gobyerno noon at ngayon.
The different implications of Bapor Tabo: a. Social stratifications shown by the different kinds of people that stay in the different levels of the ships. The friars and the elite apparently inhabiting the highest level, the intellectuals on the second and the poor and workers on the bottom. b. The slow motion of the ship signifies the slow movement of the government in leading the country. They are not quick to react to the current events and would rather take leisurely long moments in “governing” the country
c. The whitewashed external appearance of the ship also has implications in terms of the government. It simply shows that the government is always trying to look clean and spotless, even though in reality everything is just a façade. So, even if the government may project an image of being honest and true, there lies under all the façade, the spoiled, dirty and rotting core of the government. d. The round shape of the ship signifies the lack of a sure and stable form of the government. One cannot determine this because the government is quick to follow other people’s ideas. One good example of this that was seen during Rizal’s time when the government officials cannot make their own decisions due to the power of the church over them. In effect, the common Filipino is confused in whether the government officials or church officials run the government. Tugon a. Sa pagkakaroon ng 2 lugal ng tao sa kubyerta at sa ilalim ng kubyerta, tulad ng paglalagay ng pamahalaan na may mga taong mataas ang uri, tulad ng mga Kastila, mayayaman at prayle: at mga abang mamamayang tulad ng mga mestiso at indiyo. b. Sa mabagal nguni’t mapagmalaking palakad tulad ng pamahalaan na halos hindi nakausad sa may 300 taong pamumuno sa Pilipinas. c. Sa pagkulapol na pinturang puti - nagpapanggap na malinis at marangal ngunit’t makikita ang mga dumi sa likod ng pinta tulad ng mga walang katarungang katarungang pagpatay at pagbilanggo, ng mga kabulukan, katiwalian at iba pa sa pamahalaan at simbahan. d. Sa bilog na anyo ng bapor - nagpapakilalang ang pamahalaan ay walang malinaw na kaanyuan; kaanyuan; walang plano ng pagiging unahan, hulihan, tagiliran na tulad ng pamahala noon na walang yaring plano ng pagpapalakad. e. Sa paggamit ng makina at tikin tulad ng pamahalaan, may namamahalang namamahalang sibil, tulad ng Kap. Heneral at iba pang taong pamahalaan at ang prailesya o mga kura. Noon ay may union of church and state o pagiging magkatulong ng pamahalang sibil at ng simbahan sa pagpapalakad ng mga suliraning pampulitika at pangkabuhayan ng bayan. Alin ang makina at alin ang tikin? Ang makina na siyang tuwirang nagpapatakbo sa bilog na bapor ng pamahalaan, bilog sapagkat walang plano at di alam kung saan ang patungo at saan ang pabalik, ay siyang pamahalaang sibil, samantalang ang mga tikin ay siyang mga kura na nagsasabi kung saan dapat patungo ang bapor ng pamahalaan. (Dapat mabatid kung ano ang tikin.) 42. Ipakilala si Ferdinand Blumentritt
● ● ● ● ● ● ●
Ipinangan Ipinanganak ak noong noong Septe September mber 10, 1853 1853 sa Prague Prague,, Austro-H Austro-Hung ungarian arian Empire Empire teacher, teacher, seconda secondary ry school school principal principal,, lecture lecturer, r, author author of books books and and article articles s mala malapi pitt n na ak kai aibi biga gan n ni ni riz rizal al itrinans itrinanslate late ang noli sa germa german n at sinulat sinulat ang ang prefac preface e ng ng el fili naging naging sus susii upang upang makil makilala ala ang ang iban ibang g sikat sikat na na tao sa sa alema alemany nya a tagapa tagapagta gtangg nggol ol ng pilipi pilipinon nong g manun manunula ulatt namatay namatay noong noong septe septembe mberr 20, 1913 1913 (aged (aged 63) sa sa litomeric litomerice, e, austro-h austro-hung ungarian arian empire empire
source: http://en.wik http://en.wikipedia.org/wiki/Ferdin ipedia.org/wiki/Ferdinand_Blume and_Blumentritt ntritt 43. Anu-anong lugar/bansa ang dinaanan ni Rizal sa una niyang paglabas ng bansa patungong Europa 3 May 1882
Rizal left Philippines for the first time Spain. He boarded the Salvadora using a passport of Jose Mercado, which was procured for him by his uncle Antonio Rivera, father of Leonor Rivera. He was accompanied to the quay where the Salvadora was moored by his uncle Antonio, Vicente Gella, and Mateo Evangelista. Evangelista.
4 May 1882
He got seasick on board the boat.
5 May1882
He conversed with the passengers of the ship; he was still feeling sea-sick.
6 May 1882
He played chess with the passengers on board.
8 May 1882
He saw mountains and Islands.
9 May 1882
Rizal arrived at Singapore.
10 May 1882
He went around the town of Singapore and maid some observations.
11 May 1882
In Singapore, at 2 p.m., Rizal boarded the boat Djemnah to continue his trip to Spain. He found the boat clean and well kept.
12 May 1882
He had a conversation with the passengers of the boat.
13 May 1882
Rizal was seasick again.
14 May 1882
On his way to Marseilles, Rizal had a terrible dream. He dreamed he was traveling with Neneng (Saturnina) and their path was blocked by snakes.
May 15 1882
Rizal had another disheartening dream. He dreamed he returned to Calamba and after meeting his parents who did not talk to him because of not having consulted them about his first trip abroad, he returned traveling abroad with one hundred pesos he again borrowed. He was so sad and broken hearted. Soon he woke up and found himself inside his cabin.
17 May 1882
Rizal arrived at Punta de Gales, a seacoast town in Southern Ceylon (now Sri Lanka). 18 May 1882
At 7:30 a.m., he left Punta de Gales for Colombo. In the afternoon, Rizal arrived at Colombo and in the evening the trip was resumed.
26 May 1882
Rizal was nearing the African coast
27 May 1882
He landed at Aden at about 8:30 a.m. He made observation at the time.
2 June 1882
He arrived at the Suez Canal en route to Marseilles.
3 June 1882
He was quarantined on board the Djemnah in the Suez Canal.
6 June 1882
It was the fourth day at Suez Canal and was still quarantined on board of the boat.
7 June 1882
Rizal arrived at Port Said. In a letter to his parents, He described his trip en route to Aden along the Suez Canal.
11 June 1882
Rizal disembarked and, accompanied by a guide, went around the City of Naples for one hour. This was the first European ground he set foot on.
12 June 1882
At ten o’clock in the evening, the boat anchored at Marseilles. He sleptn board.
13 June 1882
Early on the morning he landed at Marseilles and boarded at the Noalles Hotel. Later he around for observation.
14 June 1882
His second in Marseilles.
15 June 1882
He left Marseilles for Barcelona in an express train. http://www.joserizal.ph/tr01.html 44 Magbigay ng limang bayaning pilipino na naging kakontemporanyo ni rizal ● ● ● ● ● ●
Andres Bonifacio Antonio Luna Apolinario Mabini Emil io io Aguinaldo Emilio Jacinto G ra raci an ano Lo Lo pe pe z J a ae ena
●
Marcel o H. De Del Pi Pilar
45. Ipaliwanag ang konsepto ng pagpili kay Rizal bilang pambansang bayani.
1901 - nagtatag si McKinley ng komisyon na pipili na pambansang bayani ng Pilipinas The purpose of the commission was to unite the Philippines by showing a Filipino model. It must be noted that in these times the Philippines were divided due to the fresh war that the Philippines had with its new colonizers, the Americans. Komisyon na pinamumunuan pinamumunuan ni William Howard Taft Dr. H. Otley Beyer - nag-"propose" siya ng apat na pagbabasehan ng pagpili ng pambansang bayani ng Pilipinas: 1) Isang Pilipino 2) Yumao na (namatay na) 3) May matayog na pagmamahal sa bayan (nagpapakita ng nasyonalismo) 4) Mahinahong Damdamin (calm disposition) Komite na pipili: American members: 1. William Howard Taft 2. Dean Worcester 3. Morgan Schuster 4. Bernard Moses 5. Henry Clay Ide * Karamihan ay thomasites Filipino members: 1. Trinidad Pardo de Tavera 2. Gregorio Araneta 3. Cayetano Arellano 4. Jose Luzuriaga anim na pinagpipilian: Jose Rizal, Andres Bonifacio, Emilio Aguinaldo, Antonio Luna, Marcelo H. del Pilar, Apolinario Mabini. Basahin na lang dito kung paano pinili: http://www.pat http://www.patientnumbe ientnumber23.proboards.c r23.proboards.com/thread/16 om/thread/169 9 Other source: > Ang unang pinili ng mga namimili ay si M.H. Del Pilar, ngunit pagkatapos ng malalim na pag-iisip ay gumawa pa sila ng isang criteria: 5) Dapat ay madula ang pagkamatay > Dahil sa adisyonal na criteriang ito, pinili nila si Jose Rizal. Dahilan ng pagkapili kay Rizal - Siya ang kauna-unahang Pilipinong umakit upang ang buong bansa ay magkaisa-isang maghimagsik sa mga Kastila - Siya ay isang huwaran ng kapayapaan - Ang mga Pilipino kasi ay Sentiment Sentimental al
Additional info: REVOLUTIONARY GOVERNMENT OF THE PHILIPPINES
(Decree of December 20,1898) In recognition of the aspirations of the Filipino nation and in proclaiming its noble and patriotic sentiments, I hereby decree.
Article 1. In memory of the Filipino patriots, Dr. Jose Rizal and the other victims of the past Spanish domination, I declare the 30th of December as a national day of mourning.
Article 2. On account of this, all national flags shall be hoisted at half-mast from 12:00 noon on December 29, as a sign of mourning.
Article 3. All offices of the Revolutionary Government shall be closed during the whole day of December 30. Given in Malolos, December 20,1898 (Signed) EMILIO AGUINALDO The truth it was General Aguinaldo, and not the second Philippines Commission headed by Civil Governor Taft, who first recognized Dr. Jose Rizal as "national day of mourning" in memory of Rizal and other victims of Spanish tyranny. tyranny.
46. ano ang RA 1425
● ●
● ● ●
rizal law full name: An Act to Include in the Curricula of All Public and Private Schools, Colleges and Universities Courses On the Life, Works and Writings of Jose Rizal, Rizal, Particularly His Novels Noli Me Tangere and Tangere and El Filibusterism Filibusterismo o, Authorizing the Printing and Distribution Thereof, and for Other Purposes tinutulan ng simbahang katoliko dahil mga temang laban sa simbahan naipatupad noong june 12, 1956 provisions: ang noli at el fili ay isasama sa curricula ng lahat ng paaralan, private and public ○ ○ may sapat na kopya ang mga library ng mga eskwelahan maitranslate maitranslat e sa english, tagalog at iba pang dialekto. murang kopya ng noli at el fili ○
47. ano ang mga kanser ng lipunan na tinutukoy ni rizal
● ● ● ●
mga fiesta colonial mentality bisyo (sugal, alak, opyo, babae) immorality/corruption
48. magpakilala 49. Pinakamakabuluhan kong ginawa ngayong Tag-araw at Midyear 2014? 50. ipakilala si rizal o bonifacio sa loob ng 2 minutes
●
Rizal ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
○ ○ ○
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
●
jose protacio protacio rizal mercado mercado y alonzo realonda realonda pen names: dimasalang, laong laan, p. jacinto, pepe (birth) june 19,1861 sa calamba, laguna (death) december 30, 1896 sa bagumbayan, maynila (parents) francisco francisco mercado rizal , teodora alonzo y quintos realonda pang 7 sa 11 na magkakapatid segunda katigbak(unang katigbak(unang nagpatibok sa puso) leonor rivera(1880-1891) rivera(1880-1891) o-sei san (haponsa) nelli bousted(fra bousted(frances, nces, d nagkatuluyan nagkatulu yan dahil sa relihyon at sa ina nito) josephine bracken(mestisan bracken(mestisang g ingles at irish, kataling-puso ni rizal) 22 languages age 3 - alphabet, age 5 - read and write nagaral sa colegio de san juan letran, ateneo(land surveyor), UST(law at med), Unibersidad central de madrid(nagtapos ng medisina) magaling sa science at arts nagsulat ng noli at elfili kaibigan ni blumentritt isang propagandista(la solidaridad) tinatag ang la liga filipina naexile sa dapitan noong july 1892(pinakulong ni despujol) paboritong estudyante ni padre sanchez pinaunlad ang dapitan
bonifacio ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
○
○ ○
○ ○ ○ ○
○
andres bonifacio y de castro Mga Magulang: Santiago Bonifacio at Catalina de Castro isinilang noong Nobyembre 30,1863 sa isang nipa-hut sa Tutuban, Tondo Mayroong 5 kapatid: Ciriaco, Procopio, Esperidiona, Troadio and Maxima Natutong magsulat at magbasa ng Tagalog at Ingles mula sa isang caton o primer na ibinigay ng kanyang tita. Nag-aral sa isang paaralan sa Meisic (Chinatown) sa ilalim ng guro na si Guillermo Osmenya. Namatay sa tuberculosis ang 2 magulang Nagtrabaho bilang bodeguero sa Sta. Mesa, naging clerk, at naging agent ng English firm na J.M. Fleming & Company sa Binondo. Dahil sa pagiging kolonya ng Pilipinas ng Espanya mula 16th C., walang pantay na karapatan ang mga Pilipino, dahil dito, nangarap si Bonifacio na mapabuti ang buhay ng Pinoy. July 7, 1892 nang itatag ni Bonifacio ang Katipunan kung saan ang kanyang pseudo-name ay ‘Maypag-asa’. Ang dalawang espesyal na babae sa buhay ni Bonifacio ay Sina Monica (unang asawa na namatay sa ketong) at si Gregoria de Jesus na nakilala niya noong siya’y 29 taon. Ang kanilang anak na si Andre (only child) ay namatay sa chickenpox) Agosto 30,1896si 30,1896si Andres at Emilio Jacinto – first battle of the Phil. Revolution December 1896 inimbetahan si Bonifacio ng mga Katipuneros ng Cavite. Inatasan si Bonifacio bilang Supremo. May 8,1897- pinatawan ng kamatayan si Andres Bonifacio at ang kanyang kapatid na si Procopio. Dahil isang banta si Bonifacio sa revolution. May 10,1897 dinala sa Maragondon jail si Bonifacio at Procopio. Sa araw ding ito pinatay ang magkapatid. (34 si Bonifacio)
51. Ipaliwanag ang isyu ng retraksiyon ni Rizal. 52. Anong mga kaso ang ibinintang kay Rizal o Bonifacio para mahatulan ng kamatayan?
kaso laban kay Rizal: 1. Pangunahing tagapagtatag at buhay na kaluluwa ng insureksyon Pilipino 2. Ang tagapagtatag ng mga samahan, samahan, pahayagan, at librong nag-papaapoy at nagpapalaganap nagpapalaganap ng mga ideya hinggil sa rebolusyon.
source: http://www.s http://www.slideshare.ne lideshare.net/kayz78/m t/kayz78/mga-huling-araw-n ga-huling-araw-ni-rizal i-rizal soure: http://joseriz http://joserizal.info/Biography al.info/Biography/man_and_ /man_and_martyr/chap martyr/chapter15.htm ter15.htm (evidences (evidences presented against him) kaso laban kay Bonifacio: treason - the crime of betraying one's country, especially by attempting to kill the sovereign or overthrow the government. sedition - the crime of saying, writing, or doing something that encourages people to disobey their government *Bonifacio refused to follow the new rebel government with Aguinaldo a president
Source: http://asianh http://asianhistory.about.c istory.about.com/od/philippines om/od/philippines/p/Biography-of-A /p/Biography-of-Andres-Bonifa ndres-Bonifacio-Filipino-Anti-Co cio-Filipino-Anti-Colonial-Leader.htm lonial-Leader.htm 53. Ano ang katayuan ng dalawang nobela sa kasaysayan ng Pilipinas? I-evaluate and 2 nobela ayon sa kahusayan at impluwensya nito bilang propaganda, dokumentong panlipunan, at panitikan.
54. Bakit kailangang manggaling ang reporma mula sa itaas (middle class) upang maging matagumpay? Ano ang batayan ng ganitong pananaw?
The middle class has moderate ambition that their reforms would not be of greed; the middle class does not have natural enemies, that is they are not the enemies of the upper class since they are their workers and they are not the enemies of the lower class since they are means of the lower class to deal with the elite. Being in the middle class makes them the subjects of the elite and the leaders of the lower class, this situation gives them the ability to rule and being ruled.
55. Ipaliwanag ang papel ni Rizal sa Rebolusyong 1896.
1. Ang mga nobela niya ang nagpukaw sa damdamin ng kanyang mga kababayan. Pinakita niya na kailangan ng reporma para matigil ang pagmamalupit. pagmamalupit. Partikular na tinuligsa niya ang mga magpagsamantalang magpagsamantalang prayle at iilang miyembro ng awtoridad. 2. Ang mga taong nagtatag ng Katipunan ay isang paksyon na nagmula sa La Liga Filipina. 3. Naging inspirasyon siya ng mga haligi ng Katipunan tulad ni Andres Bonifacio. Siya ay catalyst ng rebolusyon. 4. Sa kabila ng pagtutol niya, nagbigay siya ng payo kay Pio Valenzuela Valenzuela para sa planong rebolusyon ng Katipunan 5. Siya ang napagbintangang utak ng Rebolusyon at hinatulan ng kamatayan dahil dito.
(Rizal was not directly a part of the Katipunan, even denouncing the group and disagreeing with the cause. However, he served as an inspiration to its members and was considered as its honorary president, with his name even serving as a password for the higher ranking members of the movement.)
56. Ano ang mga nakita nakita ko sa Taal, Batangas 57.Ano ang masonriya
58. Pumili ng isang tula sa mga sumusunod at ipaliwanag ito? 1. Sa Aking mga K abata, 2. A Mi Retiro, 3. Huling Paalam
Unang Tula ni Rizal – sa edad 8, isunulat ni Rizal ang una niyang tula ng isinulat sa katutubong wika at pinamagatang "SA AKING MGA KABATA". Kapagka ang baya'y sadyang umiibig Sa kanyang salitang kaloob ng langit, Sanglang kalayaan nasa ring masapit Katulad ng ibong nasa himpapawid.
Pagka't ang salita'y i sang kahatulan Sa bayan, sa nayo't mga kaharian, At ang isang tao'y katulad, kabagay Ng alin mang likha noong kalayaan.
Ang hindi magmahal sa kanyang salita Mahigit sa hayop at malansang isda, Kaya ang marapat pagyamaning pagyamaning kusa Na tulad sa inang tunay na nagpala.
Ang wikang Tagalog tulad din sa Latin Sa Ingles, Kastila at salitang anghel, Sapagka't ang Poong maalam tumingin Ang siyang naggawad, nagbigay sa atin.
Ang salita nati'y huwad din sa iba Na may alfabeto at sariling letra, Na kaya nawala'y dinatnan ng sigwa Ang lunday sa lawa noong dakong una. - Per stanza: 1: Kung buong pusong mamahalin ang wika, buong puso ring maipaglalaban ang kalayaan ng bansa (Ang pagmamahal at pagtaguyod sa sariling wika ay pareho din sa pagiging malaya katulad ng lumilipad na ibon) 2: Ang wika ay tulad ng isang mamamayang ipinanganak sa kalayaan. kahit na napasasailalim pa ng mga dayuhan, ang pagmamahal at pagtangkilik sa sariling wika ay magiging simbulo na rin ng pagkatao, ng pagka-Pilipino, ng kalayaan niya kung hindi man sa pisikal, sa pag-iisip 3: Ang hindi magmahal sa kanyang salita, mahigit sa hayop at malansang isda; marapat na pangalagaan ang wika tulad ng pag-aaruga at pagmamahal
ng ina sa sanggol nitong anak 4: Ang lahat ng wika ay magkakapantay-pantay at magkakasing-halaga sapagkat iisang Diyos lamang ang lumikha sa mga gumawa ng mga ito 5: May sarili ring wika ang mga Pilipino na siyang gumagamit ng luma nitong alpabeto, ang Alibata. subalit, ang mga ito ay tulad rin ng lunday sa lawa na natangay na lang ng malaking alon sa pagdating ng impluwensiya ng mga Espanyol na inihahantulad sa sigwa (monsoon o storm)
Sa Aking mga Kabata
59. Dalawang dahilan na nagdulot ng kalungkutan kay rizal noong 1872 at nang lumao’y naging pundasyon ng kanyang pagiging makaabnsa.
● ●
pagkabila pagkabilanggo nggo ng kanya kanyang ng ina dahil dahil sa bintang bintang na na tangkang tangkang paglason paglason sa sa asawa ng ng kanyang kanyang kapatid kapatid na na si jose albert alberto o pagbitay pagbitay sa tatlon tatlong g paring paring pilipino pilipino na sina Mariano Mariano Gomez, Gomez, Jose Jose Burgos, Burgos, Jacinto Jacinto Zamora Zamora noong noong februa february ry 17, 1872 1872
60. “Mamamatay akong di masisilayan ang maningning na bukang liwayway. Kayong makakakakita nito, batiin niyo ito at huwag kalimutan ang mga nalugmok sa dilim ng gabi”
61. Sino si Henereral Miguel Malvar?
● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ●
ang pinak pinakahu ahulin ling g sunda sundalon long g sumu sumuko ko sa sa mga mga ameri amerika kano no ipin ipinan anga gana nak k noon noong g sept septem embe berr 27, 27, 1865 1865 anak anak nina nina Maximo Maximo Malvar Malvar at Tiburc Tiburcia ia Carpi Carpio o nagara nagarall sa pribad pribadong ong esk eskwe welah lahan an ni Padre Padre Vale Valerio rio Mala Malaban banan an maagang maagang nahil nahilig ig sa negos negosyo, yo, ginawa ginawang ng manuk manukan an at babuy babuyan an ang ang kanyan kanyang g malawak malawak na na lupa asawa asawa nya nya si si Paula Paula Malol Maloles, es, ana anak k ng isang isang capi capitan tan mun munici icipal pal nagi naging ng gobe gobern rnad ador orci cill llo o noo noong ng 1892 1892 sumap sumapii sa katip katipun unan an dahil dahil sa sa sobran sobrang g pangaa pangaapi pi ng mga mga kast kastila ila dahil sa sa kanyang kanyang kahus kahusayan ayan,, naging naging commandi commanding ng general general siya siya Batanga Batangas, s, Mindoro, Mindoro, Tayab Tayabas as brigad brigadier ier gen genera erall noong noong digma digmaang ang Filip Filipino ino-Am -Ameri erikan kano o naging naging comma commander nder-in-c -in-chief hief ng madak madakip ip si si aguinal aguinaldo do ng ng mga mga amerik amerikano ano sumu sumuko ko kay kay Hen Frank Franklin lin Bell Bell noon noong g April April 1902 1902 hinang hinangaan aan ng ng mga amer amerika ikano no dahil dahil sa sa kanya kanyang ng katap katapan angan gan tinan tinanggi ggiha han n ang ang pagig pagiging ing gobern gobernado adorr ng bata batang ngas as namatay namatay noong noong octob october er 13, 13, 1911 1911 sa edad edad na na 46 dahil dahil sa sa komplika komplikasyon syon sa atay atay
source: http://www.pin http://www.pinoyedition.com oyedition.com/talambuhay /talambuhay-ng-mga-bayan -ng-mga-bayani/miguel-malvar i/miguel-malvar//
62.
63. OWN ANSWER for 64-65, share nlng ng bulletpoints 64.
● 65.
kung siya’y siya’y kilalang kilalang bilang bilang isang bayani, maaaring maaaring manalo ito. ito. ngunit kung dahil lamang lamang sa kanyang mga ginawa, ginawa, maaaring maaaring matalo matalo siya. Kahit na gaano kagaling/maraming talento/maraming nagawa, kung hindi naman sikat, maaring matalo.
