Panahon ng Batas Militar/Diktadurang Marcos KALIGIRANG PANGKASAYSAYAN marami sa ating mga kabataan ang naniniwalang di na “demokratiko” kundi isang “gobyernong kapitalista” ang umiiral sa ating bayan sapagkat damang-dama raw nila ang lalong paghihirap ng mga mahihirap at lalong pagyaman ng mga mayayaman. . May mga kabataang napabilang sa “Bagong Hukbo ng Bayan [ New Peoples’ Army], may mga naging “burgis” radikal o rebelde at mayroon ding mga nanatiling parang walang pakialam sa takbo ng pamahalaan. Humantong sa pagkakadeklara ng “BATAS MILITAR [Martial Law] noong 1972 Nang panahon ding ito ng aktibismo, nagsimulang napanood ang mga pelikulang malalaswa na nakasisira sa kaugaliang silanganin-ang tinatawag na mga PELIKULANG BOMBA. Dito rin dumagsa ang mga komiks at iba pang babasahin na ang mga larawang iginuhit ay walang mga saplot sa katawan. Ang panitikan sa panahong ito ay karaniwang… • Tumatalakay pa rin sa mga suliraning panlipunan • Matimpi (subdued) at pailalim/indirekta (subtle) ang pagbatikos sa kawalan ng kalayaan KALAGAYAN NG PANITIKAN ** Punung-puno ng damdaming mapanghimagsik ** Nagkaroon ng kamulatang panlipunan ** Maliban sa makinilya, gumamit din sila ng PINSEL at isinulat sa mga plakard, sa PULANG PINTURA ang mga kaugnay na salitang nagpapahayag ng karaingan at pakikibaka ** Tinalakay nila ang kabulukan ng lipunan at pulitika
MGA KABATAANG BUMANDILA • ROLANDO TINIO • ROGELIO MANGAHAS • EFREN ABUEG • VIRGILIO ALMARIO aka RIO ALMA • CLEMENTE BAUTISTA TATLONG KATANGIAN NG TULA: A. ang pagmamasid at pagsusuri sa kalagayan ng bayan B. ang pagsisiwalat ng mga katiwalian at dayukdok na pagpapasasa ng mga nanunungkulan at; C. ang tahasang masasabing labag sa kagandahang-asal na panunungayaw at karahasan sa pananalita MGA TULA • MGA A! NG PANAHON [1970] ni Alejandro Q. Perez • KALIKASAN [1970] – ni Aniceto Silvestre • PERIGRINASYON AT IBA PANG TULA [1970] ni Rio Alma • MGA TULA NG BAYAN KO AT IBA PA [1972] – ni V.G. Suarez • SITSIT SA KULIGLIG [1972] ni Rolando Tinio • MGA GINTONG KAISIPAN [1972] ni Segundo Esguerra • Kung Ang Tula Ay Isa Lamang ni Jesus Manuel Santiago
