PENJAJAHAN BRITISH DI TANAH MELAYU 1.0 PENGENALAN
Pada awalnya, Syarikat India Timur (British East India Company) enggan campur tangan dalam pentadbiran negerinegeri !elayu" #al ini kerana Syarikat India Timur adalah sebuah badan perniagaan yang hanya meletakkan penekanan kepada mengaut keuntungan melalui perdagangan secara aman damai" $engan cara ini, Syarikat India Timur berpendapat kemakmuran dapat dikecapi bersama oleh syarikat dan negerinegeri !elayu" Campur tangan syarikat dalam hal ehwal politik dan pentadbiran negerinegeri !elayu boleh membawa kepada penglibatan dalam operasi ketenteraan ataupun peperangan, dan akan melibatkan perbelan%aan besar kepada Syarikat" Syarikat melihat India dan China sebagai kawasan perdagangan yang %auh lebih lumayan, dengan %umlah penduduk yang lebih besar dan tahap nilai perdagangan yang %auh lebih tinggi berbanding dengan negerinegeri !elayu"
Pembaharuan Piagam Syarikat (Charter) oleh Parlimen Britain dalam dalam tahun &' menamatkan monopoli Syarikat India Timur ke atas perdagangan candu dan lainlain barangan dengan China" Syarikat India Timur kini terpaksa bersaing dengan lainlain lainlain pedagang British dan %uga pedagangpedagang dari negaranegara lain untuk membawa barang dagang dari Timur *auh ke pasaran Eropah" Persaingan ini mengurangkan untung Syarikat India Timur" Timur" $alam tahun &'+, -egeri-egeri Selat dipindahkan daripada penguasaan Syarikat India Timur kepada kepada penguasaan Pe%abat .olonial .olonial di /ondon" $engan $engan ini, 0abenor dan pegawaipegawai British di -egeri-egeri Selat bukan lagi men%aga kepentingan Syarikat India Timur di Calcutta tetapi men%aga kepentingan kera%aan British, khususnya Pe%abat .olonial di /ondon"
Sir 1ndrew Clarke dihantar ke Singapura dalam bulan -o2ember &' oleh Setiausaha di Pe%abat .olonial, /ord .imberley (*ohn 3odehouse) untuk men%adi 0abenor -egeri-egeri Selat" Sir 1ndrew diarahkan oleh /ord .imberley untuk mengka%i kemungkinan melantik penasihatpenasihat British di negerinegeri !elayu dan mengikhtiarkan supaya keamanan dan kemakmuran dapat dikembalikan ke negerinegeri !elayu"
1rahan Sir 1ndrew dikukuhkan lagi apabila Ben%amin $israeli men%adi Perdana !enteri" $israeli melihat Britain Bri tain mestilah menun%ukkan presti%nya sebagai kuasa terkuat di dunia dan perlu menguatkan pen%a%ahannya di seluruh pelosok dunia" $israeli berpegang kepada prinsip beban orang putih (white man4s burden) bahawa Britain wa%ib membantu membawa tamadun dan peradaban British kepada bahagianbahagian dunia yang lebih mundur" mundur" $israeli %uga % uga risaukan kuasakuasa kuasakuasa asing yang lain bertapak di Tanah !elayu" Peluang Sir 1ndrew terbentang luas apabila 5a%a 1bdullah menulis surat surat meminta bantuan British untuk menabalkan dirinya sebagai Sultan Perak"
Syarikat India Timur dibubarkan secara rasminya pada & *anuari &'" $engan itu, semua perihal pen%agaan hal ehwal dan kepentingan British berpindah kepada tanggung%awab oleh 0abenor -egeri-egeri Selat" *ikalau Syarikat India Timur sebelumnya enggan bertindak bertindak mencampuri hal ehwal -egeri-egeri !elayu, kera%aan -egeri-egeri Selat lebih mementingkan pen%agaan kepentingan British di Tanah !elayu, khususnya untuk menyekat pengaruh kuasa barat lain seperti Perancis (bertapak dan berkembang di IndoChina) dan Empayar *erman (merintis mewu%udkan mew u%udkan kehadiran di Pahang dan /angkawi)"
2.0 FAKTOR-FAKTOR PENJAJAHAN BRITISH KE ATAS NEGARA INI
Pada akhir abad ke&6, British telah berusaha untuk campur tangan secara langsung di negerinegeri !elayu" British menggunakan pelbagai alasan untuk campur tangan dalam pentadbiran di Tanah Tanah !elayu" 1ntaranya ialah i alah pertelingkahan takhta dalam kera%aan !elayu serta men%aga keselamatan akibat pergaduhan kongsi gelap Cina" Setelah ber%aya menguasai kera%aankera%aan negeri !elayu, British telah memperkenalkan mempe rkenalkan pelbagai dasar yang bertu%uan untuk mengukuhkan kedudukan mereka" Pengenalan Sistem 5esiden merupakan langkah yang telah digunakan oleh British untuk menstabilkan kedudukan mereka di Tanah Tanah !elayu" .eadaan huruhara yang disebabkan oleh ole h perang saudara telah berlaku di negerinegeri !elayu seperti di Perak, Pahang, Selangor dan -egeri Sembilan" Perkembangan tersebut menyebabkan para pemodal Eropah mendesak .era%aan British supaya campur tangan untuk memulihkan keamanan supaya kegiatan perdagangan tidak ter%e%as" Contohnya, C ontohnya, Perak mengalami masalah perebutan kuasa apabila 5a%a 1li telah dilantik men%adi sultan setelah kemangkatan Sultan *a7ar pada tahun &'+8" Perebutan kuasa semakin rumit selepas kemangkatan 5a%a 1li apabila tiga orang o rang putera menuntut takhta, iaitu 5a%a 1bdullah, 5a%a Ismail dan 5a%a 9usso:" usso:" !alahan masalah di negerinegeri !elayu yang lain telah tel ah menyebabkan .era%aan British di /ondon mengarahkan 1ndrew Clarke supaya terlibat secara langsung untuk menyelesaikan pertikaian ra%ara%a !elayu"
$i samping itu, masalah kongsi gelap Cina antara puak #ai San dengan 0ee #in turut menyumbang ke arah perubahan dasar campur tangan British di Tanah !elayu" .eduadua puak sering terlibat dalam pergaduhan yang mengakibatkan kegiatan perlombongan bi%ih timah dan keselamatan ter%e%as teruk" !alahan pergaduhan kongsi gelap menyebabkan kemusnahan peralatan perlombongan" Peperangan penting yang berlaku antara keduadua puak adalah pada tahun &'+&, &'+8 dan &';" Perang yang meletus pada tahun &'+& disebabkan tindakan #ai San menyekat aliran anak Sungai Perak yang digunakan oleh 0ee #in untuk mengangkut bi%ih timah" Peperangan tersebut mengganggu kedudukan perdagangan British" British melalui .apten Speedy telah mendamaikan keduadua puak dengan mengiktira: #ai San sebagai pengusaha lombong bi%ih timah di /arut pada tahun &'" British ingin menguasai sumber mineral yang bernilai yang terdapat di Tanah Tanah !elayu untuk pasaran pa saran antarabangsa"
Selepas meletusnya 5e2olusi Perindustrian di Eropah, keperluan terhadap bahan mentah begitu tinggi untuk menampung pengeluaran yang semakin meningkat" Britain amat memerlukan bahan mentah, terutama bi%ih timah dan getah"
Campur tangan British secara langsung di Tanah Tanah !elayu didorong oleh perubahan terhadap politik antarabangsa, iaitu persaingan antara negara Barat untuk meluaskan wilayah"
Perubahan politik di Britain telah mempengaruhi mempe ngaruhi dasar mereka berkaitan dengan tanah %a%ahan" Pada tahun &', Parti .onser2ati: .onser2ati: telah ber%aya menguasai parlimen England menyebabkan berlaku perubahan terhadap dasar luarnya" $asar pentadbiran di Tanah !elayu turut mengalami perubahan" 1ndrew Clarke Cl arke telah didesak supaya men%alankan dasar agresi: terhadap penguasaan Tanah !elayu"
$i samping itu, pihak British telah membangunkan pelbagai in:rastruktur pengangkutan untuk memudahkan perhubungan mereka" Perdagangan antara timur dengan barat semakin cepat dan singkat, contohnya pembukaan Terusan Terusan Sue> mampu memendekkan %arak per%alanan" Selain itu, penciptaan kapal wap turut menyumbang kepada penguasaan British terhadap Tanah !elayu" Barang dagangan dari Tanah Tanah !elayu akan mudah diangkut ke negara asal" $engan $e ngan ini, mereka seharusnya menguasai Tanah !elayu sepenuhnya melalui dasar campur tangan secara langsung" Pihak British yang berada di Tanah Tanah !elayu mengubah dasar tidak campur tangan kepada dasar campur tangan t angan secara langsung yang turut didorong oleh pelbagai sekatan oleh negerinegeri !elayu" !isalnya, para saudagar British tidak dibenarkan memonopoli perdagangan pe rdagangan bi%ih timah" Cukai yang dikenakan terhadap saudagar British terlalu tinggi"
.esimpulannya, .esimpulannya, pihak Inggeris datang ke Tanah !elayu untuk men%alankan urusan perdagangan"
baik dan strategik serta mempunyai me mpunyai potensi ekonomi untuk berkembang, maka pihak Inggeris telah memutuskan untuk menduduki dan menguasainya" 1pa yang %elas proses imperialisme British telah mendorong penglibatan Inggeris secara langsung di -egerinegeri !elayu" Campur tangan British secara langsung di negerinegeri !elayu telah mengakibatkan sistem politik dan ekonomi tempatan mengalami perubahan yang ketara" !alahan pihak Bri tish telah ber%aya menguasai ekonomi tempatan" 1pabila British mula campur tangan di Tanah !elayu maka bermulalah era pen%a%ahan British ke atas Tanah !elayu"
3.0 KESAN-KESAN PENJAJAHAN BRITISH KEPADA KEPADA NEGARA INI.
.uasa Inggeris mempunyai tanah %a%ahan yang terbesar di dunia" Tanah !elayu merupakan salah sebuah negara bekas %a%ahan Inggeris" $emi $e mi kepentingan ekonomi, pihak Inggeris akhirnya campur tangan di Tanah Tanah !elayu" Pen%a%ahan Inggeris di Tanah Tanah !elayu didorong oleh banyak :aktor sama ada :aktor dalaman dal aman atau :aktor luaran" 3alau apapun :aktor yang mendorong pen%a%ahan Inggeris di Tanah Tanah !elayu, pen%a%ahan ini sememangnya memberi kesan kesan yang sangat mendalam ke atas Tanah Tanah !elayu sama ada dari aspek politik, ekonomi, mahupun sosial masyarakat di Tanah !elayu sehinggalah sekarang"
"& P
1ndrew Clarke iaitu 0abenor -egerinegeri Selat telah tel ah mengambil kesempatan untuk campur tangan dalam hal pentadbiran di Selangor berikutan satu rompakan di .uala /abu iaitu kirakira ? batu dari /angat"
1kibat peristiwa yang berlaku itu, Clarke telah pergi pe rgi ke Selangor pada bulan
"; E.<-a antara satu sama lain" Sistem ekonomi ini bermula pada abad ke&6 dan ;? terutamanya selepas kemasukan Inggeris" #al ini kerana Inggeris lebih menumpukan kegiatan ekonomi yang berorientasikan eksport seterusnya mendorong pelaburpelabur asing ke Tanah Tanah !elayu dan membawa teknologi serta sistem pengurusan ekonomi" Penggunaan kapal korek dan pam kelikir telah digunakan bagi menggantikan teknik lama iaitu mendulang yang agak merugikan" !elalui teknologi baru yang dibawa oleh Inggeris men%adikan hasil pengeluaran bi%ih timah yang diperolehi lebih banyak dan cepat serta tidak perlu menggunakan tenaga buruh yang ramai" Pembinaan %alan raya yang merentasi daerah pedalaman telah mewu%udkan kawasan baru serta mewu%udkan pembukaan bandarbandar baru" Perusahaan getah diperkenalkan bagi menggantikan kopi" Teknik Teknik penorehan getah yang menggunakan teknologi yang lebih moden dan canggih telah tel ah membawa kepesatan kepada pengeluaran hasil getah" Perkembangan ekonomi diseimbangkan oleh kewu%udan system pengangkutan darat"
Perubahan sistem ekonomi di Tanah Tanah !elayu berlaku daripada aspek iaitu politik, ekonomi dan sosial" $ari aspek politik, Sultan dan pembesar tidak mempunyai kuasa ke atas tanah %a%ahan dan %uga adat !elayu" #al ini kerana Inggeris telah menghapuskan beberapa amalan dalam adat !elayu" Contohnya seperti menghapuskan sistem kerah dan serah oleh para pembesar" pembesar" Sistem hamba abdi %uga dihapuskan dan rakyat boleh memiliki tanah bagi men%alankan serta meningkatkan hasil pertanian tanpa menyerahkan sebahagian hasil mereka kepada Sultan atau pembesar" pembesar"
$alam sistem ekonomi komersil %uga, Inggeris telah menghapuskan amalan pungutan cukai yang dilakukan oleh Sultan dan pembesar" pembesar" Ianya terbukti apabila penyusunan sistem kutipan cukai dilakukan oleh *"3"3 *"3"3 Birch di mana pembesar dilarang untuk memungut cukai dan segala sistem pungutan cukai perlu dipusatkan di bawah kelolaannya" Tindakan *"3"3 *"3"3 Birch telah menyebabkan pembesar kehilangan kuasa dan pendapatan yang mereka perolehi daripada hasil cukai yang dipungut ter%e%as dan ini telah bercanggah dengan nilainilai tradisi dan adat istiadat !elayu" Pada pertengahan 1pril &', Birch telah membuat lawatan ke Bidor dan Birch telah membakar rumah 5a%a -gah dan Tengku Tengku Panglima Panglima Besar yang merupakan sepupu Sultan Ismail kerana didapati didapati telah mengutip cukai daripada pelombong di situ"
" Sa telah mewu%udkan kongsi gelap untuk men%aga kepentingan masingmasing" .umpulan kongsi kongsi gelap Cina sering bermusuhan untuk mengukuhkan kedudukan kedudukan dan mempertahankan kawasan lombong bi%ih timah mereka" 1ntara kumpulan kongsi gelap ialah #ai San dan 0hee #in"
Selain itu, kesan sosial kemasukan orang Cina dan orang India ialah ak ti2iti pelacuran yang berlaku dalam kalangan masyarakat" Terdapat Terdapat akti2iti membawa me mbawa wanitawanita Cina dari negara China untuk di%adikan pelacur" pelacur" 3alaupun akti2iti tersebut hanya melibatkan orang Cina, tetapi sering menimbulkan keadaan tidak tenteram kerana berlaku pergaduhan" #al ini telah menyebabkan kemantapan politik terganggu" British telah mengambil tindakan untuk mengatasi me ngatasi masalah pelacuran dan pergaduhan tersebut" .esan ekonomi ekonomi kemasukan orang Cina dan India ialah perekonomian semakin meningkat, khususnya dalam bidang perlombongan bi%ih timah dan perladangan getah"
.esan sosial seterusnya ialah pembentukan bandarbandar baru"
dan %alan raya" Sistem %alan pengangkutan tersebut menghubungkan antara ladang getah dan lombong bi%ih timah dengan kilang mahupun pelabuhan"
$i samping itu, kesan ekonomi kemasukan orang Cina dan India ialah meningkatkan kema%uan Tanah Tanah !elayu secara keseluruhannya"
" .E3@*@$1- !1S9151.1T !1*!@. Selain itu, perluasan Inggeris %uga telah menyebabkan berlakunya kewu%udan masyarakat ma%muk atau masyarakat berbilang kaum" Terdapat Terdapat kaum utama di Tanah Tanah !elayu iaitu Bumiputera atau !elayu, Cina Cina dan India" .ewu%udan .ewu%udan masyarakat ma%muk dapat dibahagikan kepada aspek politik, ekonomi dan sosial" $ari aspek politik masyarakat m asyarakat ma%muk dikuasai oleh suatu kelompok minoriti yang mempunyai kebudayaan tersendiri" .ewu%udan masyarakat ma%muk ini adalah disebabkan oleh dasar terbuka Inggeris terhadap kemasukan buruh asing bagi memenuhi kepentingan mereka" $ari aspek ekonomi, kewu%udan masyarakat ma%muk adalah bagi memenuhi tenaga buruh yang diperlukan oleh pihak British dalam ekonomi perlombongan dan perladangan iaitu buruh Cina ditempatkan di kawasan perlombongan manakala buruhburuh India pula beker%a di estetestet atau di ladangladang" l adangladang" $alai aspek sosial pula, kewu%udan masyarakat ma%muk adalah bagi meraih keuntungan ekonomi pihak Inggeris iaitu apabila semakin ramai buruhburuh asing datang ke Tanah Tanah !elayu, pengeluaran ekonomi Tanah Tanah !elayu akan bertambah dan ini meningkatkan keuntungan para pen%a%ah yang sememangnya ingin meraih keuntungan di Tanah Tanah !elayu"
!asyarakat ma%muk ini wu%ud akibat daripada dari pada kemasukan imigran pada pertengahan abad ke&6 dan telah melahirkan satu masyarakat ma%muk, organisasi sosial dan budaya yang berbe>a" .ewu%udan masyarakat ma%muk %uga berlaku ketika perusahaan bi%ih timah di Tanah !elayu berkembang pesat dan telah menyebabkan Inggeris membawa masuk buruhburuh Cina dan India bagi menambah tenaga buruh di lombong" Buruh India %uga digunakan dalam perusahaan getah serta pro%ekpro%ek pembangunan seperti %alan r aya dan keretapi"
.ewu%udan masyarakat ma%muk telah menyebabkan kehidupan masyarakat men%adi pelbagai" #al ini berlaku kerana mereka hidup secara indi2idualistik serta hidup dengan cara kehidupan yang berbe>abe>a samada dari segi agama, kepercayaan, kebudayaan, kebudayaan, adat, bahasa, kegiatan ekonomi dan petempatan" pe tempatan" Ia %uga berlaku akibat daripada dasar yang yang diperkenalkan oleh Inggeris Inggeris iaitu dasar APecah4 dan APerintah4 yang bermaksud pengasingan masyarakat yang terdapat
di Tanah Tanah !elayu" #al ini dapat dilihat daripada orang !elayu yang hidup di kawasan luar bandar seperti kampung dan desa" !ereka !e reka %uga masih mengamalkan sistem ekonomi sara diri seperti nelayan, kegiatan pertanian secara kecilkecilan dan pegawaipegawai rendah" !anakala orang Cina tertumpu di kawasan bandar dan men%alankan kegiatan perdagangan dan perlombongan"
Sebelum tahun &'??, penduduk di negara kita hanya terdiri daripada penduduk tempatan" 3alau bagaimanapun, pada akhir abad ke&6 berlaku kemasukan orang Cina dan India secara beramairamai ke negara kita" .emasukan orang Cina dan India disebabkan oleh banyaknya peluang ekonomi yang terdapat di Tanah Tanah !elayu" !ereka mencari mencari kehidupan yang lebih selesa selesa di Tanah Tanah !elayu kerana keperitan hidup di negara asal mereka" !alahan British telah m embawa masuk orang Cina dan India ke Tanah Tanah !elayu sebagai tenaga ker%a di sektor perlombongan dan perladangan" .ehidupan yang selesa di Tanah Tanah !elayu menyebabkan golongan ini telah menetap secara terus" Situasi ini memberikan kesan terhadap kehidupan sosioekonomi di Tanah !elayu"
.esan sosial kemasukan kemasukan orang Cina dan orang India pada akhir abad ke&6 dan awal abad ke;? ialah i alah pertambahan bilangan penduduk Tanah Tanah !elayu yang begitu pesat" Pada tahun &'?, bilangan bil angan penduduk Tanah Tanah !elayu kirakira kiraki ra 8?? ??? orang" Setelah kedatangan orang Cina dan orang India ke Tanah Tanah !elayu, %umlah penduduk bertambah men%adi ?? ??? orang pada tahun tahun &6;&" Pada Pada tahun &6&, %umlah penduduk bukan !elayu lebih ramai berbanding dengan masyarakat tempatan di Tanah Tanah !elayu" Situasi tersebut telah melahirkan situasi masyarakat ma%muk di negara kita" ki ta" .ehidupan mereka mereka bercorak berasingan dan mengamalkan kebudayaan masingmasing" a dari segi dialek, adat dan pengkhususan ekonomi" !alahan terdapat permusuhan antara mereka"
"8 PE-$I$I.1Perubahan sosial yang dibuat oleh Inggeris ialah perubahan dalam sistem pendidikan" Sebelum kedatangan Inggeris ke Tanah !elayu, pendidikan di Tanah !elayu bersi:at tidak :ormal iaitu hanya terhad kepada penga%ian 1luran dan keagamaan" -amun selepas kedatangan Inggeris, terutamanya pada pertengahan abad ke&6 , sistem pendidikan di Tanah Tanah !elayu telah banyak berlaku perubahan dan ianya lebih bersi:at perkauman pe rkauman atau 2ernakular kerana Inggeris tidak menyeragamkan sukatan pendidikan dengan pendidikan guru dan ini membawa kepada perbe>aan sukatan pela%aran antara kaum" !asyarakat !elayu tidak mendapat pendidikan akademik yang sempurna seperti mana kaumkaum lain dan mereka hanya mendapat ilmu kemahiran saha%a"
Terdapat %enis sekolah di Tanah !elayu iaitu sekolah !elayu, sekolah Cina, sekolah Tamil Tamil dan sekolah Inggeris" $i sekolah !elayu, terdapat ; bentuk persekolahan iaitu sekolah berbentuk keagamaan dan sekular" sekular" Sekolah berbentuk keagamaan telah lama wu%ud sebelum kedatangan Inggeris" Sekolah ini menga%ar tentang hal keagamaan dan menga%i" Sekolah ini %uga kurang mendapat tumpuan daripada pihak Inggeris kerana pihak Inggeris mahu mengekalkan kestabilan dan memastikan kaum !elayu terus tinggal di kampung sebagai petani" !anakala sekolah !elayu yang bersi:at sekular pula diperkenalkan oleh Inggeris melalui mubaligh .ristian" Sekolah ini kurang mendapat sambutan daripada orang !elayu kerana mereka takut terpengaruh dengan agama .ristian oleh mubaligh"
$i samping itu, kesan kemasukan orang Cina dan orang India ialah kewu%udan sistem persekolahan yang tidak seragam dan menyulitkan pemerintahan British menguruskan persekolahan di Tanah !elayu" Sistem pendidikan 2ernakular telah berkembang dengan pesat"
Sistem pendidikan pada >aman sebelum Perang $unia .edua berkembang mengikut haluan masingmasing" Sekolahsekolah Sekolahsekolah dibina mengikut kepentingan setiap kaum" #al ini turut mempengaruhi keseimbangan peluang dalam kalangan kanakkanak untuk mendapatkan pendidikan" Sekolah 2ernakular 2ernakular India, Cina, !elayu dan Inggeris berkembang be rkembang tanpa adanya keseragaman" .eadaan ini telah menyebabkan wu%ud perbe>aan ras yang amat ketara sehingga menghalang perpaduan kaum di Tanah !elayu" *usteru, selepas Tanah !elayu merdeka, sistem pendidikan untuk membentuk perpaduan kaum telah diwu%udkan" Sistem pendidikan tersebut memberikan peluang kepada kanakkanak daripada semua kaum untuk menikmati pendidikan"
.era%aan colonial British %uga membuka m embuka sekolahsekolah untuk melatih anak anak tempatan bagi pengisian %awatan%awatan perkeranian di dalam sektor awam dan swasta" Sekolahsekolah seperti Sekolah .ing Edward II Taiping Taiping dibuka untuk memberikan pendidikan untuk membolehkan rakyat tempatan memegang %awatan%awatan rendah di dalam perkhidmatan kera%aan dan swasta, tetapi tidak mementingkan pela%aran di peringkat tertinggi" !aktab !elayu .uala .angsar dibuka untuk membolehkan anakanak bangsawan !elayu mendapat latihan untuk memegang %awatan%awatan peringkat pertengahan dalam perkhidmatan kera%aan kolonial British"
.esimpulannya .esimpulannya ialah sistem pendidikan yang diperkenalkan sebaikbaik saha%a Tanah Tanah !elayu mencapai kemerdekaan kemerdekaan sehingga &6+& bertu%uan untuk mewu%udkan perpaduan kaum" $alam usaha membentuk sistem pendidikan kebangsaan, pandangan daripada semua kaum diambil kira mel alui rundingan antara kaum" !elalui sistem pendidikan telah memberikan me mberikan peluang kepada
semua kaum untuk mendapatkan pendidikan yang seimbang" !alahan kera%aan telah memberikan bantuan kewangan kepada semua sekolah" Penyelarasan sistem pendidikan Tanah Tanah !elayu telah membantu mewu%udkan perpaduan kaum" #al ini %elas terbukti dengan penga%aran Bahasa !elayu di semua sekolah, selain penyeragaman kurikulum dan peperiksaan" /aporan 5a>ak dan 1kta 5ahman Talib Talib telah men%adi asas pembentukan sistem sistem pendidikan kebangsaan kebangsaan selepas pembentukan !alaysia pada tahun &6+"
"+ PE-0E-1/1- $1S15 I-00E5IS $asar yang telah di%alankan oleh pihak Inggeris terhadap Tanah Tanah !elayu dapat dibahagikan kepada iaitu dari segi politik, ekonomi dan sosial" $ asar politik di tanah melayu adalah mengenai dasar dasar imigrasi, *abatan Perlindungan Perlindungan
Pihak inggeris %uga telah melaksanakan dasar ekonomi e konomi di Tanah Tanah !elayu iaitu dasar ekonomi komersial, kapitalisme dan bebas" $asar ekonomi komersial telah membawa perubahan kepada sistem sara diri yang telah di%alankan secara tradisi oleh masyarakat !elayu" Ia %uga telah membawa kesan terhadap pembukaan tanah dan ladang serta meningkatkan pengeluaran perlombongan bi%ih timah" $asar ekonomi yang di%alankan oleh pihak Inggeris %uga telah mewu%udkan sistem ekonomi moden yang berasaskan tenaga buruh" $asar sosial yang telah di%alankan oleh Inggeris lebih tertumpu kepada dasar pendidikan pemerintahan Inggeris" $asar ini merupakan tunggak utama yang menyebabkan wu%udnya masyarakat !elayu" $asar ini tidak membawa kepada perpaduan kaum bahkan dasar tersebut telah mewu%udkan %urang antara kaum kerana Inggeris tidak menyeragamkan sukatan pendidikan dan pendidikan guru" #al ini bermaksud sukatan pendidikan antara sekolahsekolah !elayu, Cina dan India adalah berbe>a dan bagi masyarakat Cina dan India , guru diambil dari negara asal" Pada masa tersebut orangorang !elayu !el ayu tidak mendapat kemahiran dan pendidikan yang tinggi tetapi orangorang !elayu hanya mendapat kemahiran bagi membuat ker%aker%a sara diri saha%a" $asar yang telah di%alankan oleh orang inggeris ini sebenarnya telah menggalakkan kemasukan orang asing di Tanah !elayu" Tu%uan Inggeris menggalakkan kemasukan orang
asing di Tanah Tanah !elayu adalah bagi men%aga keba%ikan mereka dan bagi meraih keuntungan ekonomi di Tanah !elayu"
$asar Inggeris terhadap Tanah !elayu dapat dilihat daripada beberapa tindakan tindakan pemerintah Inggeris terhadap kedatangan orangorang asing ke Tanah Tanah !elayu" $alam hal ini ia dapat menentukan persoalan bagaimana Inggeris membantu mewu%udkan masyarakat !alaysia yang ma%muk" .eadaan ini bukan saha%a memberi kesan terhadap kema%mukan ras, tetapi merangkumi pelbagai aspek dalam politik dan sosial" Perbincangan mengenai ta%uk ini dapat di:ahami %ika kita melihat beberapa dasar Inggeris seperti huraian berikutD •
$1S15 P
Perbincangan ini ini berkisar pada aspek dasar imigrasi F *abatan *abatan Perlindungan a dengan tindakan Inggeris pada &6?an, dengan Inggeris memperketatkan dan menguatkuasa dasar imigrasi dengan bertindak menghantar pulang orangorang imigran balik ke negara asal me reka" Selain itu, undangundang imigrasi pada tahun &6?an %uga menghalang kemasukan baru orang asing ke Tanah Tanah !elayu" Seperkara yang menarik tiadanya sekatan terhadap kemasukan orang asing ke negara ini sebelum undangundang imigrasi &6?an disebabkan oleh keperluan Inggeris untuk mendapatkan tenaga buruh bagi menrancakkan ekonomi perlombongan dan peladangan selain buruh bagi melaksanakan pembinaan prasarana baru seperti pembinaan %alan keretapi dan %alan raya" .eadaan .eadaan ini diperkukuhkan diperkukuhkan lagi dengan kewu%udan %abatan Perlindungan
$1S15 E.<-
$asar ekonomi komersial G kapitalisme dan bebas" Perubahan sistem daripada sara diri kepada sistem komersial" Pembukaan tanah dan ladang serta peningkatan pelombongan bi%ih timah" 3u%udnya sistem ekonomi moden berteraskan industri berasaskan buruh" .eperluan pemodenan prasara baru yang memerlukan tenaga buruh" •
$1S15 S
Penekanan aspek ini lebih di%uruskan kepada $asar pendidikan pemerintahan Inggeris" !elalui dasar ini dapat di%elaskan lagi bagaimana wu%udnya masyarakat ma%muk di !alaysia" !elalui dasar pendidikan yang berteraskan negara ibunda, Inggeris menggalakkan lagi perbe>aan kaum dan ia %uga melebarkan lagi %urang perpaduan di !alaysia" #al ini dapat dilihat melalui tindakan Inggeris yang tidak menseragamkan sukatan pendidikan dan pendidikan guru" Sebagai kesan daripada keadaan ini wu%ud sukatan pendidikan yang berbe>a serta keperluan guru berasaskan tindakan komuniti setiap kaum di !alaysia" Sebagai contohnya setiap kaum mengambil inisiai: dengan mengikut sukatan pendidikan serta mengambil para guru dari negara asal mereka" .eadaan ini men%elaskan bahawa Inggeris tidak mempunyai agenda bagi menghalang ketidakseragaman dalam dasar pendidikan mereka" Bagi orangorang melayu ia hanya mendapat pendidikan kemahiran bagi menger%akan ker%aker%a sara diri saha%a dan tidak memberi peluang untuk mendapatkan kemahiran dan ilmu akedemik" 3alaupun wu%ud keadaan ini ia dikhaskan kepada anakanak para bangsawan !el ayu saha%a" $alam hal ini, keadaan dasar ini sebenarnya menggalakkan lagi kemasukan orang asing kerana mereka tahu bahawa mereka masih lagi mempe roleh pendidikan walaupun di negara asing" Ini %uga men%elaskan lagi bahawa Inggeris sebenarnya menggalakkan kemasukan mereka dan men%aga keba%ikan mereka bagi keuntungan ekonomi pen%a%ah"
" PE-E-T1-01- !1S9151.1T !E/19@ .edatangan Inggeris ke Tanah !elayu telah menyebabkan berlakunya campur tangan dalam halGehwal dan pentadbiran di negerinegeri tersebut" $engan berlakunya campur tangan Inggeris, telah banyak menimbulkan ketidakpuasan hati orangorang !elayu terhadap struktur pentadbiran dan pelaksanaan hal ehwal di Tanah !elayu"
Penentangan pertama yang dilakukan ialah dengan melakukan pembunuhan pegawai Inggeris iaitu *"3"3 Birch dalam peristiwa Pasir Salak di Perak hasil mua:akat daripada beberapa pihak" Tindakan melampaui batas Birch yang berlawanan dengan sistem pemerintahan tradisional dan melanggar adat istiadat orang !elayu telah menimbulkan kemarahan dalam kalangan pembesar dan pengikut mereka" Sultan 1bdullah mengarahkan $ato4 !ahara%a /ela membunuh Birch dan cadangan tersebut disokong oleh 5a%a Ismail" Sultan
1bdullah dan 5a%a Ismail telah menghantar sen%atasen%ata dan keris rasmi pembunuhan kepada $ato4 !ahara%a /ela dan memerintah orang orang kampung bersatu dalam per%uangan mereka sebagai menun%ukkan penentangan orang !elayu terhadap Inggeris" Pembunuhan itu dipertanggung%awabkan kepada $ato4 !ahara%a /ela yang telah mengambil keputusan nekad untuk membunuh Birch walaupun pembunuhan tersebut dilakukan oleh pembunuh upahan iaitu Pandak Indut dan Seputum" Peristiwa pembunuhan ini men%elaskan kepada kita betapa marah dan kecewanya orang melayu di Perak kepada pihak Inggeris sehingga sanggup melakukan pembunuhan"
Pembunuhan Birch telah menyebabkan semangat nasionalisme kepada masyarakat !elayu"
Penentangan kedua ialah dengan men%alankan kempen menggesa orang ramai supaya tidak membayar cukai dan mematuhi peraturan baru yang diperkenalkan oleh pihak Inggeris" #al ini ter%adi di negeri .elantan" Pengenalan sistem cukai baru yang di perkenalkan oleh pihak Inggeris bukan saha%a menimbulkan me nimbulkan rasa tidak puas hati rakyat tempatan, tetapi turut membebankan mereka" Sistem cukai baru yang di perkenalkan oleh Inggeris merupakan suatu yang asing kepada penduduk tempatan kerana mereka diwa%ibkan membayar cukai tanah tanpa mengambil kira sama ada tanah itu di usahakan atau sebaliknya" !ereka %uga menghadapi masalah untuk membayar cukai cukai kerana pe%abat bayaran cukai cukai terletak %auh dan berada di daerahdaerah tertentu" Selain itu, i tu, ketegasan dan sikap kasar pegawai yang bertugas menimbulkan kemarahan rakyat" !ereka yang tidak membayar cukai ditangkap atau didenda dan ada antara mereka yang dimaki hamun oleh para pegawai berkenaan dengan katakata kesat" .eadaan iniakhirnya mendorong Tok *anggut dan para pengikutnya men%alankan kempen dan usaha ini mendapat sokongan yang menggalakkan daripada masyarakat setempat"
Penentangan lain ialah penentangan terhadap pengenalan berbagaibagai peraturan baru yang bercanggah dengan amalan tradisi yang diperkenalkan oleh Inggeris" #al ini berlaku di Terengganu" Pengenalan peraturan baru yang diperkenalkan termasuklah penguatkuasaan beberapa %enis cukai seperti cukai hasil, cukai tanah dan cukai binatang ternakan" .ebangkitan pertama bermula pada tahun &6;; apabila sekumpulan masyarakat pedalaman di Telemong yang di ketuai oleh #% 1bdul 5ahman /imbong dengan dibantu oleh !at Hin bin !at !in, #% .ia dan /ebai $eraman menentang pengenalan berbagaibagai peraturan baru ini" !ereka bertindak membersihkan tanah dan mengambil hasil hutan tanpa mendapatkan surat kebenaran terlebih dahulu".era%aan dahulu".era%aan mengambil tindakan tegas ke atas mereka dan seramai orang telah ditangkap" !ereka didakwa di mahkamah atas tuduhan membuka tanah dan menebas hutan tanpa
kebenaran" #al ini menyebabkan orangorang melayu bertindak balas dengan memprotes pihak Inggeris secara intelektual" #% 1bdul 5ahman /imbong telah membela orangorang melayu dan mereka telah dibebaskan kerana Inggeris gagal membuktikan kesalahan dan memberi keputusan yang muktamad"
Penentangan yang berlaku di Pahang adalah berpunca daripada perasaan tidak puas hati para pembesar seperti $ato, $ ato, Bahaman, Tok Tok 0a%ah dan !at .ilau terhadap pelbagai perubahan baru yang diperkenalkan oleh Inggeris yang ternyata bercanggah dengan nilainilai tempatan te mpatan dan menggugat kekuasaan para pembesar" @ndangundang yang melarang pembesar mengutip cukai , mengawal hamba abdi dan membataskan ker%aker%a kerahan kerahan dan mengadili kes kes %enayah dan si2il di kawasankawasan masingmasing dilihat sebagai mengugat kekuasaan tradisi para pembesar" $ato4 Bahaman memulakan dan beberapa pembesar yang lain memulakan penentangan secara kekerasan dengan melancarkan serangan ke atas /ubuk Terua Terua dan ber%aya menawan Temerloh" Temerloh" Penentangan semakin hebat apabila mendapat sokongan daripada seorang tokoh agama yang menyi:atkan per%uangan mereka sebagai perang %ihad" $ato4 Bahaman dan pengikutnya pengikutnya telah menyerang .uala .uala Tembeling Tembeling setelah ber%aya menawan kubu *eram 1mpai pada bulan *un &'6" .ebangkitan rakyat Pahang menentang penguasaan Inggeris mengambil masa yang pan%ang dan berlarutan selama tahun"
Penentangan yang berlaku di Sarawak pula melibatkan tentangan daripada para pembesar tempatan seperti 5entap, Syari: !asahor dan $atu Pattinggi Pattinggi 1bdul 0apur" 0apur" .ebangkitan 5entap didorong oleh kemaraan Brooke ke kawasan orang Iban dan sebagai persediaan awal, 5entap telah membina kubu pertahanan di Sungai Skrang, .anowit , /ingga Sarikeidan Bintulu" Pembinaan kubukubu ini menggangu kebebasan dan menceroboh kawasan orang Iban" 5entap dan pengikutnya meneruskan penentangan menentang pentadbiran Brooke" Brooke" Pada tahun &'8, 5entap menyerang kubu Brooke di .uala Skrang dan ber%aya membunuh seorang pegawai pasukan Brooke bernama bernama 1lan /ee" .ebangkitan .ebangkitan Syari: !asahor dan $atu Patinggi 1li 1bdul 0apur pula didorong oleh tindakan Brooke yang meluaskan kawasan pentadbirannya dengan mengambil alih beberapa daerah di bawah kuasa kesultanan Brunei"Sebagai penentangan, beliau telah membuat pakatan sulit dengan $atu Patinggi 1bdul 0apur untuk menyerang kubu Brooke dan mengusirnya keluar dari Sarawak" Saraw ak" !ereka kemudiannya membuat pakatan sulit untuk menyerang .uching dan menggulinkan pentadbiran Brooke"
Penentangan terakhir berlaku di Sabah yang melibatkan tentangan para pemimpin tempatan sepeti !at Salleh" Ianya bermula bermula apabila pentadbiran kompeni telah campur tangan dan memasuki wilayah wil ayah di bawah kekuasaan beliau" 1ntara tindakan pihak kompeni yang membangkitkan kemarahan !at Salleh ialah menyerang dan membakar m embakar kampung beliau" Pada tahun &'6, para pengikut !at Salleh membunuh ; orang peniaga kaum $ayak dan beliau enggan menyerahkan orang pengikutnya yang terlibat dan memberi perlindungan kepada mereka" !at Salleh dan pengikutnya %uga melancarkan serangan ke atas
Pulau 0aya dan memusnahkan bangunan kera%aan sebagai menun%ukkan penentangan mereka terhadap penguasaan kuasa Inggeris" Perasaan tidak puas hati terhadap pentadbiran kompeni yang terus memperkenalkan beberapa perubahan yang bercanggah dengan nilainilai tradisi mendorong seorang pemimpin bernama 1ntanum tampil menentang pentadbiran kompeni" 1ntanum menyerang Persiangan dan pe%abat pegawai $aerah 5undum sebagai menun%ukkan penentangan terhadap penguasaan pihak Inggeris di negeri itu"
4.0 KESIMPULAN
.esimpulannya, .esimpulannya, kemasukan orang Cina dan orang India telah memberikan kesan terhadap kehidupan sosioekonomi di Tanah !elayu"
.edatangan Inggeris ke Tanah Tanah !elayu telah menyebabkan berlakunya campur tangan dalam halGehwal dan pentadbiran di negerinegeri tersebut" $engan berlakunya campur tangan Inggeris, telah banyak menimbulkan ketidakpuasan hati orangorang !elayu terhadap struktur pentadbiran dan pelaksanaan hal ehwal di Tanah !elayu"
3alaupun British tidak menguasai seluruh negeri ne geri di !alaysia, namun pengaruh terhadap corak pentadbiran British di negerinegeri selat, telah menyerap masuk ke negerinegeri lain yang tidak di%a%ah, sama ada secara paksaan ataupun ianya i anya ditiru oleh sultan bagi memantapkan sistem pentadbiran di negeri mereka" 3alau bagaimanapun tindakan tersebut telah membuka %alan kepada British untuk campur tangan secara langsung di negerinegeri tersebut" !alah pada masa yang sama hubungan baik antara British dengan Siam %uga telah memudahkan British untuk campur tangan di .elantan, .edah, Perlis dan Terengganu" Terengganu" #al ini telah menyababkan menyababkan negeri tersebut telah dikuasai dikuasai oleh British secara rasmi men%elang abad ke;?
