Persetiaan Persekutuan 1895
Pengenalan
Tidak dinafikan Sistem Residen telah membawa kemajuan politik, ekonomi, dan
sosial
menyeluruh
di
negeri-negeri
kerana
corak
Melayu.
Namun,
pentadbiran
yang
kemajuan berbeza.
yang
dicapai
Cadangan
tidak untuk
menubuhkan Persekutuan Negeri-negeri Melayu Bersekutu tersebut bermula sejak tahun 1892. Bagi pihak penjajah British, mereka berpendapat bahawa sistem yang paling sesuai bagi negeri-negeri Melayu ialah satu sistem di mana pentadbirannya diseragamkan supaya negeri-negeri yang lebih kuat dan kaya akan dapat membantu negeri-negeri yang lemah dan kurang pendapatan. Justeru itu bagi merealisasikan rancangan tersebut pada tahun 1895, 1895 , Frank Swettenham telah diutus ke negeri-negeri yang terlibat untuk menerangkan rancangan tersebut kepada Raja-Raja Melayu serta mendapatkan persetujuan mereka. Frank Swettenham telah berjaya mendapatkan persetujuan daripada Raja-Raja berkenaan. Berikutannya satu perjanjian yang dikenali sebagai Perjanjian Persekutuan 1895 telah ditandatangani pada 01.07.1895 diantara Gabenor Negeri-negeri Selat iaitu Sir Cecil Clementi Smith bagi pihak kerajaan British dengan Duli-Duli Yang Maha Mulia Sultan bagi negeri Perak, Selangor, Pahang dan Negeri Sembilan. Menurut perjanjian itu, Raja-Raja yang y ang berkenaan bersetuju menempatkan diri mereka dan negerin egerinegeri mereka di bawah naungan kerajaan British dan menjadikan negeri-negeri mereka satu persekutuan yang akan dikenali sebagai “Protected Malay States” yang ditadbirkan dengan nasihat dari kerajaan British. Genap setahun selepas itu, Perak, Selangor, Pahang dan Negeri Sembilan telah bergabung dan menjadi Negeri-negeri Melayu Bersekutu secara rasminya telah ditubuhkan pada 01.07.1896 dan Kuala Lumpur telah dijadikan sebagai pusat pentadbirannya.
Faktor Pemeteraian Persetiaan Persekutuan 1895
1. Kelemahan Sistem Residen Residen tidak diberi panduan yang jelas untuk menjalankan tugasan sebagai pentadbir. Maka pentadbiran setiap negeri tidak seragam kerana kebolehan dan cara pentadbiran Residen berbeza-beza. Justeru, Residen telah menjadi terlalu berkuasa dan akhirnya tidak dapat dikawal oleh Gabenor Negeri-negeri Selat kerana mereka juga sibuk mengawal kuasa di Negeri-negeri Selat. Lebih memburukkan keadaan Residen mencampuri adat istiadat Melayu dan menghapuskan amalan penghambaan. J.W.W Birch sebagai contoh adalah Residen yang tidak tahu berbahasa Melayu dan ini dapat dilihat melalui penentangan yang berlaku disetiap negeri. British mengambil langkah drastik dengan melantik Residen Jeneral dalam Persekutuan 1895 bagi tujuan mengurangkan kuasa Residen.
2. Masalah kewangan Negeri Pahang Kebangkitan Dato Bahaman yang menentang British selama 4 tahun (1891-1895) telah menyebabkan Kerajaan British menanggung hutang yang banyak. British terpaksa meminjam wang daripada Negei-negeri Selat untuk membiayai pentadbiran Pahang. Faktor hasil bumi yang kurang dan jumlah penduduk yang ramai telah memburukkan lagi ekonomi di Pahang. Tetapi dengan pembentukan Kerajaan Persekutuan, gabungan sumber kekayaan Perak, Selangor dan Negeri Sembilan diharap dapat mengatasi krisis kewangan di Negeri Pahang.
3. Mengujudkan keseragaman dan kecekapan pentadbiran Dalam Sistem Residen, setiap negeri ditadbir oleh Residen yang berlainan dan mempunyai undang-undang tersendiri. Oleh itu kemajuan setiap negeri juga berbeza. Pembentukan Persekutuan 1895 diharap dapat mengujudkan keseragaman dalam sistem pentadbiran melalui kerjaan pusat. Sistem pentadbiran, cukai, undang-undang tanah dan keadilan akan disatukan dan diselaraskan bagi menjimatkan kos pentadbiran.
4. Memajukan sistem perhubungan antara negeri Sistem perhubungan seperti jalanraya dan jalan keretapi tidak bersambung diantara Negeri-negeri Melayu. Pembentukkan Persekutuan dapat mengujudkan sistem perhubungan jalanraya dan keretapi diantara Negeri-negeri Melayu dan memudahkan penghantaran hasil bumi ke pelabuhan untuk dieksport. Malahan dapat mengujudkan kerjasma ekonomi, politik dan sosial diseluruh negeri Melayu.
5. Menjimatkan kos pentadbiran Pentadbiran setiap negeri Melayu yang tidak seragam telah menelan belanja yang tinggi. Dengan Pembentukkan Persekutuan kos perkhidmatan pakar seperti jurutera, juru ukur dan doktor dapat dikurangkan secara perkongsian perkhidmatan.
6. Faktor keselamatan Kebimbangan pihak British seperti kekacauan Perang Perak pada 1875-an dan kebangkitan Pahang 1891-1895 akan berulang kembali juga adalah faktor utama Pembentukkan Persekutuan. British mengujudkan pasukan keselamatan khususnya untuk menjaga keamanan persekutuan tanpa mengharapkan bantuan luar.
7. Dasar British Dasar British telah lebih dahulu ditubuhkan selepas kejayaan British dalam penubuhan persekutuan di Amerika Utara, India, Afrika, Australia dan New Zealand. Dasar ini diteruskan dengan Pembentukkan Persekutuan Negeri-negeri Melayu. Ianya dapat memberi kebaikan dari segi politik, ekonomi dan sosial kepada British dan Negeri Melayu.
KESAN-KESAN
SETIAP
BUTIRAN
PERJANJIAN
DALAM
PERSETIAAN
TERHADAP NEGERI-NEGERI MELAYU:
1. Pemusatan kuasa Residen Jeneral Sistem Persekutuan telah menetapkan bahawa Residen Jeneral merupakan ketua kerajaan pusat dan mempunyai kuasa penuh dalam pentadbiran, kewangan dan cukai eksport di Negeri-negeri Melayu Bersekutu (NNMB). Kerajaan pusat juga menubuhkan jabatan-jabatan seperti Jabatan Kehakiman, Jabatan Kewangan, Jabatan Perhubungan dan Perkidmatan Awam yang diketuai pegawai-pegawai British yang dilantik oleh Residen Jeneral, bagi menyelaraskan pentadbiran. Sultan-sultan dan residen-residen diarahkan supaya meminta nasihat Residen Jeneral serta mematuhi arahan-arahan yang dikeluarkan terutama dalam bidang pentadbiran dan kewangan. Residen Jeneral juga mengambil alih kuasa sultan dan Majlis Mesyuarat Negeri. Sultan-sultan hanya berkuasa didalam hal ehwal adat istiadat melayu dan agama. Kuasa penuh yang diberikan kepada Residen Jeneral menyebabkan sistem persekutuan ini gagal membahagikan kuasa diantara kerajaan Persekutuan.
2. Pemusatan dan penyelarasan pentadbiran melalui Persekutuan 1896 telah menunjukan kejayaan dalam bidang pentadbiran dan pembangunan ekonomi. Melalui sistem cukai yang seragam dan sistem perhubungan yang baik kemajuan ekonomi dapat dicapai dengan pesat. Keadaan ini telah menarik ramai pelabur-pelabur untuk melabur dalam perusahaan bijih timah dan getah.
3. Kemerosotan kuasa sultan, residen dan Majlis Mesyuarat Negeri Walau bagaimanapun pemusatan kuasa Residen Jeneral telah menyebabkan SultanSultan di Negeri-negeri mereka
semakin
Melayu Bersekutu (NNMB) tidak berpuas hati kerana kuasa
berkurangan.
Sultan-sultan
pada
awalnya
bersetuju
untuk
menandatangani Perjanjian Persekutuan kerana berharap dapat mengambil alih semula kuasa mereka dari residen. Malangnya selepas beberapa tahun barulah mereka sedar kuasa mereka semakin berkurangan kerana berlaku pemusatan kuasa Residen Jeneral. Sultan hanya berperanan menandatangani rang undang-undang yang telah
dipersetujui oleh Residen Jeneral. Residen-residen British juga kehilangan kuasa kerana terpaksa menerima arahan dari Residen Jeneral dan tugas-tugas residen telah diagihkan kepada Jabatan Persekutuan yang ditubuhkan. Majlis Mesyuarat Negeri hanya meluluskan undang-undang yang telah ditetapkan oleh residen di Kuala Lumpur dan akibatnya ia tidak dapat berfungsi sepenuhnya. Tetapi pada tahun 1897 British telah bersetuju menubuhkan DURBAR iaitu Persidangan Raja-raja Melayu bagi mengatasi masalah ini. Nama ini timbul daripada perkataan Urdu_Parsi (Darbar membawa maksud istana raja) Durbar juga membawa maksud perjumpaan atau persidangan umum Raja-Raja negeri berkenaan. Ahli-ahli DURBAR adalah terdiri dari Persurujaya Tinggi, Raja-Raja Melayu, Residen Jeneral dan 4 orang Residen dari Negeri-negeri
Melayu Bersekutu (Perak, Selangor, Pahang dan Negeri Sembilan)
DURBAR pertama telah diadakan di Kuala Kangsar, Perak pada tahun 1897 dan DURBAR kedua telah diadakan pada tahun 1903 di Kuala Lumpur. Pada mesyuarat DURBAR kedua Sultan Perak iaitu Sultan Idris (1887-1916) telah mendesak British yang diketuai oleh Gabenor Negeri-negeri Selat Frank Swenttenham yang pada ketika itu juga merupakan Persuruhjaya Tinggi Negeri-negeri Melayu Bersekutu tentang beberapa isu berkenaan : i) Pemusatan kuasa Residen Jeneral ii) Mendesak kuasa Raja-Raja Melayu dikembalikan iii) Mendesak pertambahan bilangan pegawai Melayu dalam perkhidmatan kerajaan dan melantik mereka ke jawatan yang lebih tinggi iv) Mendesak Bahasa Melayu diiktiraf menjadi bahasa rasmi
Walau bagaimanapun, pada akhirnya keputusan yang dicapai tetap berpihak kepada British dimana penggunaan Bahasa Inggeris masih digunakan sebagai bahasa rasmi Rancang untuk menyerapkan orang Melayu ke dalam perkhidmatan awam hanya dilaksanakan pada tahun 1910 tetapi tindakkan itu bukan hasil dari DURBAR. Malahan pada tahun-tahun berikutnya pihak British mengambil langkah untuk mengukuhkan lagi kedudukan kerajaan persekutuan dengan menubuhkan Majlis Mesyuarat Persekutuan pada tahun 1909, ianya telah dicadangkan oleh pengganti Swettenham; Sir John Anderson. Pihak British berjaya mempertahankan dasar-dasar
mereka dengan menggunakan DURBAR sebagai suara rasmi orang Melayu atas alasan ia mewakili kehendak Raja-Raja Melayu.
Kesimpulanya Pemeteraian Persetiaan Persekutuan 1895 pada dasarnya ditubuhkan untuk menyelesaikan masalah-masalah yang timbul seperti masalah kewangan Pahang, kelemahan sistem residen, masalah dalam pentadbiran serta untuk mengatasi masalah sistem pertahanan dan keselamatan. Tetapi Pemeteraian Persetiaan Persekutuan 1895 juga memberi kesan negatif iaitu kemerosotan kuasa Sultan dan pembesar Melayu kerana kuasa mutlak telah diberi kepada Residen Jeneral.
Walaupun mesyuarat Durbar pada asalnya diperkenalkan sebagai badan penasihat semata-mata tetapi ia menjadi sebuah institusi yang mendapat kepercayaan sebagai suara rasmi orang Melayu kerana dasar pihak British terpaksa dipertahankan secara terbuka seringkali atas alasan ia mewakili kehendak Raja-raja. Rancangan untuk menyerapkan orang Melayu ke dalam perkhidmatan awam hanya dilaksanakan pada tahun 1910, tetapi tindakan ini bukanlah hasil daripada Mesyuarat Durbar. Pada tahun 1927 dasar pengagihan kuasa pusat diisytiharkan, tetapi pelaksanaan dasar ini tertangguh sehingga pertengahan tahun 1930-an. W.H. Treacher (Residen-Jeneral) pada masa itu membangkang dengan lembut. Menurutnya, bahasa Inggeris merupakan bahasa perkhidmatan awam, bahasa kebanyakan penduduk bukan Melayu, bahasa India British yang berdekatan, bahasa ahli perniagaan tempatan, dan juga di Eropah dan Amerika. Pada akhirnya keputusan dicapai yang berpihak kepada penggunaan bahasa Inggeris. Pada tahun-tahun yang berikutnya, pihak British mengambil langkah untuk mengukuhkan lagi kedudukan kerajaan persekutuan dengan menubuhkan Majlis Mesyuarat Persekutuan pada tahun 1909. Penubuhan majlis ini dicadangkan oleh pengganti Swettenham, iaitu Sir John Anderson yang merupakan Gabenor Negeri-negeri Selat dan Pesuruhjaya Tinggi Negeri-negeri Melayu Bersekutu. Turut menganggotai Majlis Mesyuarat Persekutuan tersebut ialah keempat-empat Raja Melayu pada masa itu. Namun demikian majlis itu diketuai oleh Pesuruhjaya Tinggi British. Keadaan ini merupakan usaha untuk menegaskan kedudukannya sebagai Ketua Eksekutif Persekutuan tersebut, sedangkan sejak tahun 1896, jawatan itu disandang oleh Residen-Jeneral. Disebabkan penglibatan Raja-raja Melayu dalam Majlis Mesyuarat Persekutuan, Mesuarat Durbar tidak lagi diadakan sehingga tahun 1927, apabila majlis itu disusun semula dan Raja-raja Melayu menarik diri daripada menganggotai majlis tersebut.
Berikutan dari desakan-desakan itu British telah megambil beberapa langkah untuk menyelesaikan permasalahan ini dimana pihak British telah menggantikan DURBAR dengan Majlis Mesyuarat Persekutuan 1909. Jawatan Residen Jeneral digantikan dengan Ketua Setiausaha. British juga bersetuju menyerahkan semula kuasa mentadbir kepada Majlis Mesyuarat Negeri.
Objektif kajian:
Diakhir pembelajaran dan kajian ini saya dapat memahami serta menerangkan dengan lebih terperinci mengenai pemeterian Persetiaan Persekutuan 1875. Selain memberi pemahaman yang luas dan menyeluruh terhadap fakta sejarah ia juga memberi pengalaman yang bernilai sepanjang proses kajian dijalankan. Malahan pengalaman yang berharga ini dapat mempupuk semangat patriotism kususnya dalam diri sendiri dan generasi muda amnya.
Kaedah Kajian:
Bagi mendapatkan maklumat secara terperinci dan sistematik beberapa kaedah kajian telah dijalankan antaranya: 1. Menggunakan khidmat bimbingan dari guru tusyen iaitu Encik Mohd Din dan Puan Sivagami dalam menerangkan secara keseluruhan proses kajian dan maklumat fakta. 2. Saya turut menggunakan kemudahan ICT dengan melayari laman sesawang produk yang berkaitan dengan kajian tersebut. Malahan turut memuat turun bahan-bahan yang berkaitan sebagai rujukan. 3. Saya juga merujuk buku Sejarah Tingkatan 2 untuk memastikan kesahihan kajian saya supaya faktanya tidak diragui.
Rujukan: (Laman Sesawang)
1. http://www.mysumber.com/latar-belakang-perjanjian-persetiaan-persekutuan-1895. 2. http://rossacalla.blogspot.com/2015/06/latar-belakang-perjanjian-persetiaan persekutuan-1895 3. http://ceriteracintabalqis.blogspot.com/ 4. http://www.andrewchoo.edu.my/wp-content/uploads/2015/06/CONTOH-PT3-2015TUGASAN-SEJARAH-PERSETIAAN-PERSEKUTUAN-1895-Part-1.pdf 5. http://www.majlisraja-raja.gov.my/index.php/bm/component/content/article
Rumusan
Negara kita Malaysia telah mencapai kemerdekaan lebih dari 50 tahun dan telah menyimpan banyak perisitiwa sejarah yang perlu dihayati dan dipelajari oleh generasi masa kini. Sejarah juga meninggalkan kesan dan pengalaman yang berharga bagi generasi lama yang sebahagiannya masih hidup. Disebalik peristiwa sejarah yang berlaku dinegara kita tanpa kita sedari atau tidak terdapat nilai-nilai murni yang sangat berguna untuk kita jadikan pengajaran dan sempadan dalam melayari kehidupan seharian yang penuh mencabar. Sememangnya nilai-nilai murni memainkan peranan penting dalam pembangunan modal insan dimana ia mampu memberikan keamanan dan kesejahteraan bangsa, agama dan negara. Nilai-nilai murni tersebut sangat relevan dengan dunia pada hari ini. Justeru itu adalah sangat praktikal jika nilai-nilai murni ini digunapakai dalam kehidupan kita seharian supaya ianya menjadi contoh yang baik untuk generasi akan datang. Antara nilai-nilai Murni dalam Pemeterian Persetiaan Persekutuan adalah: 1. 2. 3. 4.
Taat Setia Berkerjasama Mematuhi undang-undang Bertoleransi
