Sistema ng Edukasyon sa Pilipinas noong Panahon ng Kastila
bulag sa mga utos ng mga nakatataas sa kanila at hindi nakapg-iisip para sa kanilang sarili
1
Kalagayan •Paiba iba at pabagu-bago ang sistema ng edukasyon dito sa Pilipinas mula noong unang panahon, sa kasagsagan ng panlulupig ng mga Kastila, Amerikano, at Hapon hanggang sa ngayon. Ito’y marahil sa malawakang pagaasam ng mga mamamayan sa mahusay na edukasyon. Binibigyang importansya ang edukasyon dito dahil ito’y isang daan tungo sa maunlad na ekonomiya at pamamahala. 3 Bago dumating ang mga Kastila… • Pinagtutuunang pansin ang mga pagiging lider upang makatulong sa pag-unlad • hindi pormal, magulo, at kulang sa kagamitan • Mas tinuturo sa mga bata ang bokasyon kumpara sa akademiko. (Pangangaso para sa mga lalaki at mga gawaing-bahay para sa mga babae - preparasyon para sa buhay mag-asawa) • May pagpapahalaga para sa edukasyon - mayroong Alibata na siyang gumagabay sa kanilang pagsusulat at pagbabasa 4 Sa Panahon ng Kastila… • Ang mga guro sa tribo ay pinalitan ng misyonaryong Kastila. • Pormal at kontrolado • Layunin ng Simbahan ang pagsisiwalat ng edukasyon • Lubos na binigyang pansin ang mga doktrinang Kristiyano kaysa sa agham at matematika. Kaya naging mabisa ang pagpapalaganap ng Kristiyanismo ng mga Prayle. • Itinuturo rin ang mga wikang Kastila at Latin. • Nakapasok lamang ang mga Pilipino sa mga paaralang hawak ng mga Kastila sa kaduluhan ng ika-19 na siglo. Limitado ang pagkuha ng mga estudyante sapagkat ang mga kinukuha lamang ay ang mga mayayamang Ilustrado noong 1863. 2
•
•
•
•
•
•
Talamak ang kalupitan ng mga prayle - ramdam na ramdam ito sa pagpapatakbo nila sa mga paaralan. Sila ang laging nasusunod sapagkat pagmamay ari nila ang mga iba’t ibang paaralan. Ang mga misyonaryo ang nagsisipagturo’t gumagawa sa mga batas na ipinatutupad sa mga mag-aaral. Sila ang nagbigay ng importansya sa Katolikong pamumuhay na siya namang ginamit upang gabay sa pag-aaral ng mga estudyante. Ang edukasyong ibinibigay nila sa mga Pilipino ay isang palusot lamang upang manatili ang Pilipinas na kanilang kolonya 5
Pagkatapos ng mahabang panahon, nagkaroon ng Educational Decree 1863 na nagsasaad na kinakailangan ng gobyerno na magkaroon ng isa o higit pang paaralan para sa elementarya para sa mga batang babae at lalaki sa isang bayan. Libre ito ngunit nasa wikang Kastila ang ilan o karamihan sa mga leksiyon. Bagamat bukas ang mga paaralan sa mga Pilipinong nais makapag-aral, naniniwala pa rin ang mga prayle na hindi kayang pantayan ng mga Pilipino ang likas na katalinuhan ng mga Kastila. Ito na marahil ang kanilang dahilan sa pagpapairal ng korporal na pagpaparusa sa mga estudyanteng Pilipino sa kadahilanan na sa ganitong paraan lamang matututo ang mga Pilipino.
8
Mga Suliranin
o o o o o o
o o o
11
paghina ng loob ng mga mag-aaral dulot ng istilo ng pagtuturo at takot na mangyari sa kanila ang mga nangyari sa mga taong edukado (paghatol ng ekskomunikasyon at pagiging filibustero) Ang mga pagbabagong isinusulong naman ng mga guro ay inuusig ng mga prayle. hindi nakakatulong sa anak ng mga mahihirap at nawawalan ng halaga kung nagbabasa, nagsusulat at nagsasaulo ng mga bagay na hindi nila nauunawaan, lalo na kung hindi tumatangkilik sa kanila ang mga ideya na ipinakikila 10
Mga Pilosopiya ni Rizal ukol sa Edukasyon
o o
o o
6
takot ang mga Kastila na kumuha ng edukasyon ang mga Pilipino sapagkat naniniwala silang ang katalinuhan ay magbubunga ng paghiwalay niya sa bansang Espanya at paglaban niya para sa kanyang mga karapatang dapat matamasa sa pagtuturo sa paraang malupit at walang naibubunga (walang kalayaan ang mga mag-aaral na mag-isip para sa kanilang sarili) nagiging makitid ang kanilang mga isip at sumusunod na parang
walang sapat na pondo at lugar na maaring gawing silid-aralan Korporal na pagpaparusa - hadlang sa pagsulong ng bata at nakasisira sa kanyang katauhan pagpigil sa mga Pilipino sa pagpapakadalubhasa sa ibang mga disiplina tulad ng agham at matematika na nagdulot ng pagbagsak nito isang makaluhong pribilehiyo bukodtanging natatamasa ng mga Kastilang mag-aaral. Hindi kuwalipikado ang mga nagtuturo (hinahamak ng prayle at hindi maipaglaban ang sariling karapatan) kawalan ng sigla, pangganyak, at pagpapahalaga ng mga bata para sa edukasyon 9
o
7
o
Layunin: aktibong partipasyon ng isang mamamayan sa ugnayang sosyal ng isang komunidad. Ang edukasyon ay isang sandata para sa pag-usad ng nasyonalismo (pagmamahal sa bayan) 12
Ang paaralan (maaring sa bahay, sa mga samahan, sa simbahan atbp) ay ang pundasyon ng lipunan. Bilang isang libro, mababasa rito ang kinabukasan ng madla. “Ngunit bago natin makamit ang mga karapatang ating angkin, kinakailangang muna nating makawala sa kamangmangan. Sa tulong ng pagtuturo at pagtatrabaho ay makakamit natin ang sarili nating pagkakakilanlan at mga karapatan. Iminungkahi ko sa akong mga isinulat ang pag-aaral at ang pagkakaroon ng malasakit sa bayan na kung saan wala ito ay para na ring walang kalayaan. At upang maging makabuluhan ang mga repormang ating isinusulong, dapat silang magmula sa itaas. “ “Kung walang edukasyon at kalayaan, ang lupa’t araw ng lipunan, walang pagbabagong makakamit. Hindi ito nangangahulugan ng pagbibigay sa isang katutubo ng isang ermitanyo at lahat ng mga karapatang nais niya upang makahawak siya ng isang araro o kaya’y mailagay siya sa isang pabrika, isang pagkukunwaring katawatawa at hindi kailangan. Ang ninanais namin ay ang pagtanggal ng mga hadlang sa kanyang daan, na ang edukasyon ay hindi ikaila sa kanya sa takot na kapag nakamit na nito ang katalinuhan ay kumawala siya sa kolonisasyon o hingin ang mga karapatan na kanyang dapat makamit.” ang rebolusyon ay magdudulot ng isang panandaliang tagumpay, wala itong pangmatagalang bunga kung ang mga mamamayang nagsusulong nito ay hindi handa para dito. Ang batayan ng isang matagalang repormang rebolusyonaryo ay ang edukasyon ng madla 13
14
15
Mga Implikasyon
Noon: • humahadlang sa reporma ang kamangmangan ng mga mamamayan
• •
•
• • • 17
ang pagkabihag sa edukasyon ng mga Pilipino ay nagdulot lamang ng kapaitan at hindi nabibigyang silbi higit na pagkitid ng kaisipan ng karamihan - sa pagtuturo na nilimitahan ng mga prayle at namumuno, at sa pag-ayaw ng ilang mga Pilipino sa mga kaisipang dala ng mga dayuhan naging mga masunuring tagapaglingkod ang mga Pilipino sa mga Kastila sa kanilang sariling bansa. Ang mga Pilipinong nakaririwasa ay naging malapit sa mga Espanyol na pati ang kanilang kabuhayan ay inilapat sa uri ng pamumuhay ng mga Kastila. ang edukasyon ng tao, sa pagtuturo at pagtatrabaho ay nagdulot ng sariling pagkakakilanlan at ng pagiging karapat-dapat nito sa mga kalayaan na kanyang makakamit. ang karapatan ay ang layunin ng pag-unlad ng tao ngunit ito’y maaring maging mapanganib sa kamay ng mga ignoranteng tao malawak na kaisipan at bukas sa pagbabago, nakadirekta sa pag-unlad ng sarili at ng bayan 16
Ngayon: • • • • •
Nagdadala ng karangalan mula sa sining at agham nagliligtas sa kanya mula sa kamangmangan at sa mga hindi kanais-nais na kalagayan nakatutulong para sa pag-unlad ng kagandahangasal nakapagpapa-alab sa puso ng tao dahil sa pagmamahal sa mabuti at marangal na gawain Nagbubunga ng pag-unlad ng mga pangunahing kasanayan (pisikal at intelektwal), mga kanais-nais na katangian, pangangatwiran, pagkamalikhain, inspirasyon, ng gabay sa kaniyang mga iginagalaw, ng pagpapahalaga sa kulturang Pilipino at ng pagunawa sa mga pangyayari sa nakaraan at sa kasalukuyan tungo sa masaganang kinabukasan
