Fourth Quarter Lecture #1 Paksa: UGNAYAN NG PANGKALAHATANG KITA, PAG-IIMPOK AT PAGKONSUMO F'2A2('AL '23+45+%'A4'+S
2ag!iim&ok
(ommercial *anks Savings an Loans (reit .nions 2angungutang Finance (om&anies Life 'nsurance (om&anies 5utual Funs Pension Funs F'2A2('AL '23+45+%'A4'+S
7 Habits of a Wise Saver
1. KILALA KILALANIN NIN ANG IY IYONG ONG BANGKO
2. ALAMIN ALAMIN ANG PRODUKT PRODUKTO O NG NG IYONG BANGKO 3. ALAMIN ALAMIN ANG ANG SERBIS SERBISYO YO AT MGA BAYARIN SA IYONG BANGKO 4. INGAT INGATAN ANG IYONG IYONG BANK BANK RECORDS AT SIGURADUHING UP-TP-DATE 5. MAKIP MAKIPAGT AGTRANS RANSAKSY AKSYON ON LAMANG SA LOOB NG BANGKO AT SA AWTORISADONG TAUHAN NITO . ALAMIN ALAMIN ANG ANG TUNGK TUNGKOL OL SA PDIC DEPOSIT INSURANCE !. MAGIN MAGING G MAING MAINGA AT
Alamin kung sino ang ma!ari ng iong bangko " ang taong nasa liko at namamahala rito$ Ang Phil$ %e&osit 'nsurance (or&oration (PDIC)) *angko Sentral ng Pili&inas (BSP)) Securities an +,change (ommission (SEC)) at ang -ebsite ng bangko) aro) magasin) telebison at raio a maka&agbibiga ng mga im&ormasong kailangan mong malaman$ .na-ain kung saan mo inilalaga ang iong &erang iniim&ok$ Alamin ang sinisingil at baarin sa iong bangko$ 'ngatan ang iong &assbook) automate teller machine$ (erti/cate of time e&osit) checkbook at iba &ang bank recor sa lahat ng oras$ Hu-ag mag!alinlangang magtanong sa tauhan ng bangko na mag&akita ng ienti/cation car at &alaging humingi ng katibaan ng iong nagging transakson$ Ang P%'( a gumagarantia ng hanggang 0) sa e&osito ng ba-at e&ositor$ Lumao sa mga alok na masaong magana &ara &ani-alaan$ Sa &angkalahatan) ang sobrang interes a bma&anganib$
Fourth Quarter
Lecture #6 Paksa: IMPLASYON
". K#$%&'# 3umutuko sa &agtaas ng &angkalahatang &reso ng mga &iling &roukto na naka&aloob sa basket of goods$ +conomics 8lossar9 Ang 'm&lason a &ataas na &aggala- ng &reso) at ang %e&lason a ang &agbaba sa halaga ng &reso$ Parkin at *ae 619 H&erination a &atulo na &agtaas ng &reso ba-at oras) ara- at lingo$ Halimba-a nito a sa 8erman noong ekaa 1;6 at sa Pili&inas sa &anahon ng &ananako& ng
ahang nagtitingi &ara sa mga &rouktong muli nilang ibenebenta sa mga mamimili$ ?$ C#$%& P+& I$&/. Sinusukat ang &agbabago sa &reso ng mga &roukto at serbisong ginagamit ng mga konsumer $ AYTEM *igas Asukal 5antika 'sa @arne ng *Abo T#"* W&+& P+&
211 7 16 6 170 60 1)0
212 70 1? 66 1; ? 1)0;
CPI T#"* W&+& P+& $ K"%"*67"$ T"#$ T#"* W&+& P+& $ B"%&"$ T"#$ CPI 1,59 8 1 1,445 11.3
8
1
A$"% $ I'*"%7#$ CPI $ K"%"*67"$ T"#$ : CPI $ N"""$ T"#$ 8 1 CPI $ N"""$ T"#$ A$"% $ I'*"%7#$ 11.3 : 1 8 1 1 1.3 ; B""7 %" '#*", "$ "$"% $ +'*"%7#$ "7 1.3;. I<+ %"<++$, $"6"##$ $ 1.3; $" '"""% %" '&%7# $ " <+*++$ %" '"+"$ $ "#$ 211 " 212. I<+ %"<++$ "% ""*" "$ <+*++$ $"7#$ 212 6'"" $##$ 211 "+* %" I'*"%7#$.
P"%+$ P#=& CPI $ B""7"$ T"#$ 8 1 CPI $ K"%"*67"$ T"#$ P"%+$ P#=& 1 8 1 11.3 .9>> A$ 6"6"7""$ $ '+%# <+*"$ "+ %" '"<+*+ %" "#$ 212 "7 .9>>. +<+ %"<++$, "$ '+%# %" "#$ 212 "7 "6"<+<+*+ $" *""$ $ "*""$ .91 %&$+#% <""7 %" '&%7# $##$ "#$ 211 "+* %" +'*"%7#$. LUMILIIT ANG HALAGA NG PISO HABANG TUMATAAS ANG CPI. MAPAPANSIN DIN NA HABANG MATAAS ANG CPI AY BUMABABA NAMAN ANG KAKAYAHAN BUMILI NG PISO.
Uri ng Inflation 1. Galloping Inflation ◦ Umaabot nang doble o tripleng digit ang bahagdan sa isang taon ◦ Madaling nawawala ang halaga ng salapi kung kaya hindi nagtatago ng malalaking halaga ng salapi Hal. Sa pagbili ng lupa at alahas 2. Hyperinflation ◦ agaganap kapag ang a!erage na presyo ay tumataas nang higit sa "#$ bawat buwan ◦ Mas gugustuhin ng tao na gastusin nang madalian ang kanilang salapi ubang hindi maabutan ng pagbaba ng halaga nito. ◦ %apag nangyari ito& babalik ang lipunan sa sistemang barter kung saan walang pagtanggap ng salapi Uri ng 'agbabago 1. (eflation ◦ 'agbaba ng pangkalahatang presyo 2. )eflation ◦ 'anunumbalik ng inflation matapos makaranas ng deflation *. (isinflation ◦ 'ositibo ang inflation rate ngunit mas mababa kaysa sa nakaraang inflation rate +akit may inflation, 1. (emand-pull ◦ %apag dumadami ang salapi na hawak ng sambahayan ◦ (ahil dito& napapataas nila ang demand na magdudulot naman ng shortage sa pamilihan 2. ost push ◦ %apag tumaas ang gastusin sa produksyon 'agmahal ng salik& nanghihingi ng mataas na sahod ang manggagawa& pagmahal ng langis MG/ talasalitaan 1. Stagflation 0 sabay ang pagtaas ng inflation at unemployment 2. Speulator 0 namumuhunang naghihintay na tumaas ang presyo ng produkto *. 'urhasing power of the peso 0 kakayahan ng piso na makabili ng produkto
